Xurshid Davron: Sen bilan birgamiz, jon Ozarbayjon! (Videomunosabat. 28. 09. 20) & Sen manimsan, Ozarbayjon! Ozarbayjon she’riyatidan tarjimalar

09     Бугун ҳам дунёда, ҳам юрагимизда кечаётган нотинчлик қардош озарбайжон халқи билан ҳамнафаслигимизни билдирмоқ ниятида ушбу саҳифани тайёрлашга сабаб бўлди. Неча йил аввал Озарбайжон халқининг суюкли шоири Микойил Мушфиқ таваллудининг 105 йиллигига бағишланган тадбир пайтида Бокуда ёзилган шеъримни саҳифага дебоча деб қабул қилинг:

Тунда сездим:
Денгиз томондан
Сарин шамол келди сўзларинг билан.
Оқ чорлоқлар келди кўзларинг билан.

Кейин юлдуз тўла осмондан,
Кейин Апшерондан,
Қорабоғ, Нахчевондан,
Ганжа, Оқсув,Ширвондан,
Ўғузу Қобустондан
Шеъринг шивирлади юз минглаб овоз.
Улар орасида мен ҳам бор эдим…

Кейин қонталашган уфқ томондан
Шуша билан Хўжали томондан
Мени бир пайтлар қаттиқ йиғлатган
Шаҳид болалар қўл ушлашиб
Шеъринг айтиб келавердилар —
Улар орасида мен ҳам бор эдим…

Хуршид Даврон
Ўзбекистон халқ шоири

СЕН МАНИМСАН, ОЗАРБАЙЖОН!
Озарбайжон шеъриятидан таржималар

042

011Микойил МУШФИҚ

ЯША,КЎНГИЛ!

Оҳ,бу узун савдо йўли
Қачон тушди бошга, кўнгил?!
Нишон олдим,камон отдим,
Тегди ўқим тошга, кўнгил!

Бир ўт тушди булутина,
Ёнди кўнгил ишқ ўтина,
Қолдинг ҳижрон умидина,
Айт,нетарсан, шиша  кўнгил?

Тарлонсан,кўкдан энмассан,
Бу тупроқда севинмассан.
Мен кўнарам,сен кўнмассан,
Яша,кўнгил, яша,кўнгил!

ОНА

Она дедим,юрагимда ёнар ўтлар сочилди,
Она дедим, бир ҳаяжон ҳосил бўлди жонимда.
Она дедим, қаршимда бир гўзал саҳна очилди,
Она дедим,фақат уни кўрмас бўлдим ёнимда.

Она,она!.. Бу сўзни мен такрорлайман азалдан,
Бу сўз ҳуснин англатолмас минг бир сатр, минг ашъор,
Она бўлмас, ҳатто ҳар бир “болам” деган гўзаллар,
Чунки она ҳилқатида айрича бир фусун бор.

Ўзга олам яратмишдир уни гўзал бичимда,
Уни инсон гўзаллигин жилвасидан яратмиш,
Она,она!..чечакли бир ниҳолдайин, ичимда
То азалдан юрагимда новдаларин таратмиш.

Ул ниҳолни юлай дейман ғазаб билан баъзи чоғ,
Қўпорайин дейман дилдан, аммо шу он танамни
Титратганча бир сас янграр: бир сас — инжа ва титроқ
Ялинади: «Манга тегма, қийнамагин,қўй мани!

Чунки сени мен яратдим, мен улғайтдим,алқадим,
Сўйлаганим сўзларим бор бешигингнинг устинда,
Мен куйлаган қўшиқлардан бунёд бўлдинг, авлодим,
Менинг номим битилгандир ҳар китобда, ҳар динда!»

Асл тўғри ёзиқлар бор, бехабарман улардан,
Деюрларки, Мушфиқ,хаста туғилдингу онангни
Отанг совуқ қўлари-ла қучоғига оларкан,
Ёлғиз аччиқ фиғонларинг титратарди хонани.

Энди менга ҳар кас: – Онанг, отанг борми? – сўйласа,
Мен дейманки, – орзулардан узилган бир рўёдай –
Ўлган ўлди, кетган кетди, энди дилим беғусса,
Бир муқаддас, бир самимий амалим бор дунёда.

Ишонганим бир қибла бор,уни ҳар кун ҳар замон
Қўлларимла тиклаяпман, фикримда ҳам бепоён
Бир олам бор, бир оламки, самолари тилларанг,
Юксаклари, пастликлари, фазолари тилларанг!

Хуршид Даврон таржималари

* * *

Сенинг кулишларинг шаббода мисол,
Эсганда орзуим гул очар.
Жилмайсанг лабларинг бир бода мисол,
Руҳимга юлдуздай нур сочар!

* * *

Ёзмасман, юрагим Сизни демаса,
Сизнинг ишқингизла оловланмаса!
Бу ерда Эл келиб мендан сўрди-ки:
Кўздан ёш чиқарми, юрак ёнмаса?
Ғунча очиларми, баҳор бўлмаса?
Шамчироқ титрарми, шамол бўлмаса?
Бу нағма руҳимдан кўчарми, билмам,
Менга илҳом берган дўстлар бўлмаса?

Гулбаҳор Сатторова таржимаси

09Самад ВУРҒУН

* * *

Агар сендан тонар бўлсам насибим оҳу зор ўлсин,
Баҳорим қишга айлансин, чечаксиз бир диёр ўлсин.
Чаманзорим, боғим-боғчам тўкилсин, бори хор ўлсин,
Мазорим ўт олиб ёнсин, бу ишқим ошкор ўлсин.

Қўй эй булбул! Тин, эй довул, ки хоҳиш истироҳатдир,
Бу ерларда илинжим йўқ, юпанчим бир саёҳатдир.
Ўлим, эйвоҳ, бу неъматдир, бу бир шонли саодатдир,
Агар бевақт ўлар эрсам, рақибим бахтиёр ўлсин.

Фалакдан интиқом истар жўшиб руҳимда бўронлар,
На инсофни, на виждонни билар, ё раб, бу инсонлар.
Ёз, эй Вурғун, яна жўшсин бугун оламда тўфонлар,
Йиқилсин меҳвари олам, у тубдан тору мор ўлсин!..

Раззоқ Абдурашид таржимаcи

* * *

Ҳар боғу ҳар боғчанин ўз булбули шайдоси бор,
Ҳар тирик дилнинг,азизим, сирли бир савдоси бор.

Руҳи ўхшар,қалби ўхшар инжа бир жонон саси,
Гоҳ кулар, гоҳ йиғлагай, ҳар дамда бир маъноси бор.

Жон олар ҳар нағманинг маъноси ёлғиз ишқидир,
Кўз кўриб қўл тегмаган юлдузли бир дунёси бор.

Дарди ҳижрон кунларила умри ўтлардан кечар,
Ҳар кўнгул карвон эрур-ки,бир сувсиз саҳроси бор.

Шундай бир сўз борки,Вурғун энди бир Мажнун эрур,
Шеъру санъат деб аталмиш нозанда бир Лайлоси бор.

Хуршид Даврон таржимаси

012

Халил Ризо УЛУҒТУРК

МЕН ЯНА ҚАЙТУРМАН ОЗАРБАЙЖОНГА

Бу ерда ҳаво оз…
Ҳаво истайман –
Ҳазар денгизининг ўзидай бўлсин!
Бунда самосизман, само истайман –
Қуёшнинг оламга сўзидай бўлсин,
Ҳазар денгизининг ўзидай бўлсин!

Узинг занжирларни билакларимдан,
Бузинг қулфларни тилакларимдан,
Туширинг зиндонни куракларимдан!
Хайр деб совуқ тун – қўллари қонга,
Йўл олай жонажон Озарбайжонга!

Фақат онам, синглим, қондошиммас, бил,
Ватаним – абадий саодатимдир!
Минг-минг фарзандидан биридир Халил,
Ватансиз икки бор, уч бор етимдир,
Ватаним – абадий саодатимдир!

Ҳар сойи, ирмоғи – товшим, нафасим,
Ҳар тоши бадалдир лаълу маржонга.
Майли, чопинг, кесинг!..
Мен кесим-кесим
Бўлсам-да, етсам бас Озарбайжонга!
Ҳар тоши бадалдир лаълу маржонга.

Мутлоқ шарт қайтишим ота маконга,
Бир оз кучли бўлиб, бир оз-да метин.
Кур, Ораз наҳридай боғлиқман унга,
Жониман, бағриман – шудир давлатим,
Бир оз қудратлиман, бир оз-да метин.

Бузинг зиндонларни, очилсин бутун!
Мен шу кун қайтайин Озарбайжонга,
Каҳкашон бўлайин, порлайин бу тун,
Юзимдан нур ёғсин Милга, Муғонга,
Мен шу кун қайтайин Озарбайжонга.

Оқсоқолман, юртим, сен – ёш онамсан,
Боладай бағрингга жойланай бу кун,
Ойна Кўккўлимсан, Моралгинамсан,
Мен ойнинг нурига айланай бу кун,
Боладай бағрингга жойланай бу кун.

Озарбайжон яшар шу кўзларимда.
Менинг қайтишим-ла у юксалажак.
Қўшинлар келажак ҳақ сўзларимда,
Юртимга куч, ишонч, қудрат келажак,
Менинг келишим-ла у юксалажак.

Зумрад ёмғирингга, оқ туманингга,
Ўраниб-бураниб келажакман мен;
Тик, оёқ устида кела олмасам,
Йиқилиб-суриниб келажакман мен;

Нафасим узилса… Юзимни суртиб,
Тоғингдан, тошингдан қувват олурман;
Узилса қўлларим… тишим-ла тутиб,
Ёғийга сўнг бора қилич солурман,
Тоғингдан, тошингдан қувват олурман.

Йўлимга неча минг Азроил чиқса,
Умримни мозор-ла бўла олмасман;
Англа, эй имонсиз:
Озарбайжонсиз –
Мен яшай олмасман, ўла олмасман.

Мен Озарбайжонга келурман қайтиб,
Шонингни куйларман, олқиш дегайман;
Аччиқ тутунингни бол каби ютиб,
Ўтингни қаймоқдай суюб егайман;
Шонингни куйларман, олқиш дегайман.

Ярали бир бургут бўлсам-да магар,
Бир қанот билан ҳам учарман, инон.
Дарбанддан Салёнга, Занжонга қадар –
Барин етмиш қўл-ла қучарман, инон,
Бир қанот билан ҳам учарман, инон.

Кўтаринг бу оғир тошни устумдан,
Кўккўлдан сув сепинг бу ёнар жонга,
Балки минг йилларнинг боши устундан
Мен қайтиб келурман Озарбайжонга,
Кўккўлдан сев сепинг бу ёнар жонга.

Келинг, эй нафасим, эй қардошларим,
Малул-малул боққан орқадошларим,
Ёқадир оламни бу кўзёшларим,
Сиз мени қайтаринг Озарбайжонга…
Қараб шу қуёшга онт ичайинки,

Ўтмишман, бугунман, келажакман мен.
Қолмас ҳеч шоирнинг йўли боғланиб,
Отиб елкамдаги темир тоғларни,
Ўзим Ватанимга келажакман мен,
Ўтмишман, бугунман, келажакман мен.

Бағримга босурман сени, эй элим,
Мени висол куни – у кун яшатур.
Кўзимдан бир томчи ёш оқса, билинг,
Демак, озод бўлган куним ўшадур,
Мени висол куни – у кун яшатур!..

Тоҳир Қаҳҳор таржимаси

027

Бахтиёр ВАҲОБЗОДА

МЕН СЕВАРМАН

Мен севарман… дарада
Оққан селлар қонимдир.
Денгиздаги долғалар
Менинг ҳаяжонимдир.

Мен севарман… севгимни
Куйлар тоғда булоқлар.
Менинг тилакларимдир
Куртак ёзган бутоқлар.

Мен севарман… адирлар
Чечак очар, гул очар.
Кўксимдаги туйғулар
Амалларга йўл очар.

Мен севарман… ёнимдан
Ўта билмас ғам менинг.
Мен севарман… қушларнинг
Нағмаси нағмам менинг.

Мен севарман… юрагим
Ўз сийнамга тор келар.
Мен севарман қалбимга
Севгидан баҳор келар.

ҒАЗАЛ

Тағин боғлар чечак боғлар, фақат боғда гулим йўқдир,
Гулим йўқдир, бу дунёда ойим йўқдир,йилим йўқдир.

Замон қайтмайди ҳукминдан, биз айрилдик,тез айрилдик,
Дилим йўл бермас, эй дўстлар, демоққа севгилим йўқдир.

Чсчаклардан, саболардан мен олғум атрини ёрнинг,
Тилак ўлмас, юрак ўлмас, ошиқларга ўлим йўқдир.

Гулим, ағёр қиличи-ла, севаркан, айру тушдик биз,
Бу ҳасратдан, бу заҳматдан зиёд мудҳиш зулм йўқдир.

Севиб ёндим, куйиб ёндим, кулим соврилди афлокка,
Тополмассан бу дунёда, ўтим сўнган, кулим йўқдир.

Ёғоч ёнса фиғон айлар, деяр ўз дардини ошкор,
Демак-чун ёра дардимни забон йўқдир, тилим йўқдир.

Сенинг-ла Бахтиёрман мен, ойим сенсан, йилим сенсан,
Бу дунёда маним сенсиз ойим йўқдир, йилим йўқдир.

Жуманиёз Жабборов таржималари

099

Мамад ОРАЗ

ОНА ХАЛҚИМ, ЙИҒЛАМА

Деразада шамол тўниб йиғласа,
Айвонига қушлар қўниб йиғласа,
Юрагингда нола ёниб йиғласа,
Ич-ичдан ён, фарёдлар бас, йиғлама,
Йиғламоқнинг ўрни эмас, йиғлама.

Бу бир жангдир – эзилган бор, эзган бор,
Ўлим ҳукмин қўлтиқлабон кезган бор,
“Бизлар” бормиз, на “ман” борман, на “сан” бор,
Йиғламагин, она халқим, йиғлама!
Топталдингми яна, халқим, йиғлама.

Ҳайқир, кўнгил, бундан баттар чоғ қайда,
Ёнаётган инсон, тупроқ, тоғ қайда.
Синглим, энди йиғлаш учун вақт қайда?
Қардош, юртдош деб басма-бас йиғлама!
Йиғламоқнинг ўрни эмас, йиғлама.

Эгилмакдир йиғламоқнинг ул юзи,
Дардга тўза билмаганни дард узур,
Йиғлаганни излаб топар дард ўзи,
Шуни ёзмиш Тангри ўзи, йиғлама,
Жим бўл энди, она қизим, йиғлама.

Бу тупроқда сўнгги қурбон мен бўлсам,
Ўз ўтимда ёниб кулга тенг бўлсам,
Юртим сари учган бир ўқдан ўлсам,
Она халқим, ўғлим деб, бас, йиғлама,
Йиғламоқнинг ўрни эмас, йиғлама!

 Усмон Қўчқор таржимаси

021

Воқиф САМАДЎҒЛИ

* * *

Мозоримга
на қабр тоши қўйинг,
на ҳайкал.
Бир жуфт пояфзал қўйинг
оёқяланг
кийиб кетсин…

* * *

Ер юзида агар бир хотин бор бўлса
муҳаббар бор ер юзида.
Ер юзида бир гўдак бор бўлса –
авлод бор ер юзида.
Ер юзида
бир дарахт бор бўлса –
кўлка бор ер юзида.
Ер юзида
агар бир парча ер бўлса —
Ватан бор ер юзида.

* * *

Бир гўзал аёлнинг
Ёнидан ўтдим.
Тўхтамадим.
Бир гўзал нағма айтарди,
Тўхтамадим.
Бир гўзал дунёнинг
Ичидан кетардим.
Тўхтамадим…

Рауф Парфи таржималари

СЕН МАНИМ АСЛ ОНАМСАН

Сен маним
асл онамсан,Озодлик,
ман сенинг
остонангда турган ёт боланг.

Сен энг сўнгги умидим кўтарган
оқ байроқсан,Озодлик,
мен — сени
силкиган шамол.

АНОРГА*

Ичимга муҳаббат ёзар,
Ичимга ҳасрат ёзар,
Ёзар,ёзар ёзар ҳаёт.
Қуёшли кундузлар,
Кўкси мусаффо дала-тузлар,
Кеча ёлғиз зулмат,
Кундуз каби ойдин излар,
Ёзилар ичимга,
Ичимда қолар.

Севганлариму
Севмаганларим
Ёзилар ичимга,
Қолар ичимнинг
Қалин сабр дафтарларида…

Дўстим,
Мен ўлгандан сўнгра
Босарсан бу магнитафоним
Овоз чиқарар тугмасини,
Бир дафъа эшитарсан
Ортиқ чидолмаган
Қалбимнинг сасини…

*Анор — атоқли озарбайжон адиби

ЎРХОН ВАЛИГА*

Ҳаммомчининг
катта қизи гўзалдир,
Башмоқчининг
Кичик қизи гўзалдир.
Сартарошнинг
ўртанчаси гўзалдир…
Каттасининг кўзлари,
кичигининг сўзлари,
ўртанчасин тиз**лари гўзалдир.

* Ўрхон Вали -машҳур турк шоири
** тиз — тизза

Хуршид Даврон таржималари

***

Менинг манзилим-
чексизлик.
Замон.
Макон.
Кеча,
бу кун
ва тонг.
Кўринган,
кўринмаган.
Эшитилган,
эшитилмаган
Фазо.
Қуёш системаси.
Ер курраси.
Замин.
Бироз Европа.
Бироз Осиё.
Буюк ўлка.
Она юртим
Озарбайжон.
Баку.
Сокин бир кўча.
Уй тўртинчи манзил ўттиз етти.
Хона.
Учбурчак стол.
Қоғоз- қалам.
Шеърлар…

Рафиқ Сайдулло таржимаси

055

Собир РУСТАМХОНЛИ

ҚИСМАТИМ

Орамизда Ораз* бўлдинг,
Кечадирман, бахтим, сени!
Тубан ердан олиб, кўкка
Учадирман, бахтим, сени!

Замонларнинг оқишинда
Золимларнинг ёқишинда,
Қардошларнинг боқишинда
Қучадирман, бахтим, сени!

Қирғоқсиз бир наҳр бўлсанг,
Қуёшсиз бир саҳар бўлсанг,
Дунё тўла заҳар бўлсанг —
Ичадирман, бахтим, сени!

Ораз — дарё номи

САҚЛАСИН

Йўл тополмай, юз тутарман Тангрига,
Ишимизни сўзимиздан сақласин.
Бу бир дарддир, ким туймаса, у туяр,
Бир озганни юзимиздан сақласин.

Тепамизни тоғлар шоҳи деб билдик,
Кулбамизни саройдир деб лоф қилдик.
Очкўз бўлдик, дўст ҳаққини ҳам юлдик,
Кўз текканни кўзимиздан сақласин.

Ҳақ истаган ярасига туз қўйди,
Нафсин ёмон кўрган уни бот тийди,
Илк ҳосилдир, пок ниятдир, пок уйдир —
Кўча кўрган изимиздан сақласин.

Минг уй исир бир ўчоқнинг қўрига,
Юз мард тушар бир номарднинг тўрига,
Қўшин керак — ҳар сотқиндан қўригай,
Кўпимизни озимиздан сақласин.

Умрни қўл қилди баҳсга баҳсимиз,
Ғийбат сўқдик бўғилганда сасимиз,
Белимизга кўп юк қўйди нафсимиз,
Қорнимизни оғзимиздан сақласин.

Терс боқишдан оғу томар чўракка,
Совуқ сўздан шайтон кирар юракка.
Ёлғиз қоя узра туман тез чўкар,
Севгимизни нозимиздан сақласин.

Уй қурган мен, қўшним қудуқ қазгандир,
Ўнг қўл ясаб, чап қўл уни бузгандир,
Бошқасига жавоб бермоқ осондир —
Оллоҳ бизни ўзимиздан сақласин!..

Тоҳир Қаҳҳор таржималари

021

Рамиз РАВШАН

ШОИР БЎЛМОҚ

Сўлмасга

Бироз қуёш,бироз ҳаво,
Бироз ёғиш* бўлмоқ бу,
Бироз оғоч,бироз уя,
Бироз-да қуш бўлмоқ бу.

Бироз кеча,бироз кўча,
Бироз дала бўлмоқ бу,
Бироз жавон,бироз қари,
Бироз бола бўлмоқ бу.

Бироз ўзга,бироз қардош,
Бироз таниш бўлмоқ бу.
Бироз қўшиқ,бироз дуо,
Бироз қарғиш бўлмоқ бу.

Бироз севги,бироз гуноҳ,
Бироз савоб бўлмоқ бу,
Бироз шубҳа,бироз савол,
Бироз жавоб бўлмоқ бу.

Бироз эрта,бироз бугун,
Бироз сабоҳ бўлмоқ бу,
Бироз кофир,бироз мўмин,
Бироз Оллоҳ бўлмоқ бу.

*ёғиш — ёмғир

* * *

Булут каби ўлсанг –
Бир ёз ёғишида.
Умид каби ўлсанг –
Бир қиз боқишида.

Бир ел қанотида
Япроқ каби ўлсанг.
Бир қабр олдида
Тупроқ каби ўлсанг.

Бир гул каби ўлсанг –
Бир гулдон ичинда.
Булбул каби ўлсанг –
Бир ҳижрон ичинда.

Бир сас каби ўлсанг –
Бир кар қулоғинда.
Бир сўз каби ўлсанг –
Бир гунг дудоғинда.

Кундан–кунга ўлсанг,
Дона–дона ўлсанг,
Ўлганча тирилсанг,
Сўнг яна ўлсанг.

Хуршид Даврон таржималари

ЯПРОҚ

Ўтди-кетди йигит ёшим,
Етдим умрим ярмисига.
Секин-секин энди бошим,
Ёнди юрак ярасига.

Бош устимда олам кулар,
Тўкилар ўтмишнинг кули,
Бу дунёнинг юзи кулар,
Оқи чиқар қорасига.

Сочимнинг ҳам ортар оқи,
Синар умримнинг бутоғи,
Бир барг каби айланаман
Яшилидан сариcига.

Бир саҳар кўрсам ўлимни,
Қўлимдан тушса қаламим,
Япроқ каби қўйинг мени
Вароқларнинг орасига…

ШУКУР

Шукур ҳар ўтган оқшомга,
Ҳар келган саҳарга шукур.
Шукур елкамда бошимга,
Бошимдаги қорга шукур.

Эшик тиқилласа, дейсан:
Жаллодмисан, ажалмисан?!
Ким бўсанг-да, хуш келибсан,
Ҳар келган қўноққа шукур.

Иста, бўйнимни болтала!…
Кетсам ҳам тупроқ остига,
Яна ҳам лаънат шайтонга,
Яна ҳам Аллоҳга шукур!!!

Карим Баҳриев таржималари

МЕН БИР ЧАНГМАН

Самоларда
Учиб юрган чангман мен.
Кўкдан ерга
Қараб турган кўзман мен.
Мен бир кўзман
киприги йўқ, қоши йўқ.
Мен бир чангман
оёғи йўқ, боши йўқ.
Ҳасад билан
одамларга, ҳайвонларга, қушларга.
ёғиламан бу дунёнинг шўрига.
Улкан чанг заррасидек
бу дунё ҳам чанг бўлар
минг-минг юлдуз ичида.
Бу дунёнинг ичи чангдир.
Бу дунё чанг ичида.
Ости ҳам усти ҳам
чангдир, чанг.
Бу дунёнинг
аввали ҳам охири ҳам
чангдир, чанг.
Мен бир чангман
билмам, қай бир чангдан қўпганман.
Ё аввалдан,
ё охирдан қўпганман.
Чарчаганман, чанг бўлмоқдан, Оллоҳим
Бадансиз, жонсиз бўлмоқдан, Оллоҳим.
Мен бир аёл жисмига
жам бўлмоқни истайман.
Бу дунёда
инсон каби туғилмоқни истайман.
Жисмимга жон истайман,
этдан-суякдан,
кўз ёшидан,
тердан,
қондан,
иликдан.
Мен бир чангман, озоддурман самода
Не ажабки
озод эмас ҳеч бир одам дунёда.
Сен бу жонсиз озодликни
кел, мендан ол, Оллоҳим!
Тез ол, мени қафасга сол, Оллоҳим!
Ҳавосизман,
етиш, менга ҳаво бер.
Нафасимга
бадан отли қафас бер.
Менга сас бер
сасга қафас — оғиз бер.
Менга сўз бер,
сўзга қафас — қоғоз бер!..

Маъруфжон Йщлдошев таржимаси

011Оғамали СОДИҚ

БОКУНИ ТОҒЛАРГА ОБОРГАН КЎНГЛИМ

Кўп бўлди тоғларга йўлим тушмади,
Зумрад сув ўпмадим қачондан бери.
Бошимнинг устидан келиб учмади
Маъюс турналарнинг сийрак қатори.

Кўп бўлди осмоним бургутсиз, ғариб,
Баҳор булутига тўлгандир у ён.
Тоғлар қояларни кифтига олиб,
Шалола созини чаларми ҳамон?

Кўнгли гиналими хоним коризнинг?
Кўп бўлди, ҳеч бориб йўқлай олмадим.
Йўл узра эгилиб келин наргизнинг
Муаттар гажагин қўқлай олмадим.

Эҳ, онатил қушнинг тунги чаҳчаҳи!.. —
Ҳамон йўқотганин сўроқлайдими?
Бир қайин бор эди ишқим гувоҳи —
Хотира ёзгандим япроқларига —
Еллар тебратарми, варақлайдими?

Ай, она, кўнглимда ҳасрат берар ун,
Мен тоғдан бўлинган бир тош бўлакман.
Оқ отли ўғлонга айланиб бир тун
Йўлларда туманга қоришажакман.

Уйқусиз кўзимнинг интизори чўх,
Бу сирни ҳилолга бесас очарман.
Чаман шабнамига оёқ эмас, йўқ,
Тонгда уйғонганда юзим босарман..

Кўкларда қолмаса булут уюми,
Ўзим булут бўлиб тўларман унда.
Ахтариб пажмурда болалигимни
Бир ота алласи чаларман унда.

Яна етиб келиб айрилиқ куни
Куз фасли ортимга елдиражакми?
Бокуни тоғларга юборган кўнглим
Тоғларни Бокуга келтиражакми?

Миразиз Аъзам таржимаси

027

Салим БОБУЛЛОЎҒЛИ

БАЪЗИ КЎРИНИШЛАР

Қўлларни кўряпман қўлларни
дўст қўли бўш қолмас ҳавода
йиғлаётган юзларни тўсар
Қўлларни кўряпман, билакларни
билаклардаги кишанларни парчаламоқда

Қўлларни кўряпман кафтларни
бахтларни бахтсизликларни
тақдир чизиқлари умр битикларини
хиромантия* билан машғул бўлмасанг ҳамки
қадоқларнинг бахтдан хабар бериши аён

Қўлларни кўряпман муштларни
кўнгилни синдирувчи бош суягига урилаётир
Қўлларни кўряпман, бармоқларни
уста пианиночиникига ўхшаб кетса-да
безбетларча кимнингдир чўнтагига тушаётир

Қўлларни кўряпман силашларни
шўрлик бир кимсанинг сочларига қўниб
бир лаҳза бўлса-да фонийликни унут айлаган

Қўлларни кўряпман, ажинзорларни
кексалар кулбасига боргувчи унутилган тўзонли
йўлларни ёдга солувчи
Қўлларни кўряпман бармоқларни
тирноқ-ла эт битган жойи ёрилиб кетган
авитаминоз** ташхиси қўйилган ҳаёт тарзидан сўзлар
титроқ дудоқларни қимтибон қаттиқ
фавқулодда ҳодисаларни абадий бекитган
Қўлларни кўряпман, нозик белларни қучиб
севги ҳақдаги энг ширин сўзларнинг
ҳақиқий маъносин англатмоқдадир

Қўлларни кўряпман қўлларни
ияклар остига қадалиб
одамларни ўз асл шаклидан рози қилмоқда

Қўлларни кўряпман оёқлар остида топталган
Катларнинг устидан осилиб тушган
ушбу кун бола-чақасидан узоқда
бир она тушида босриқмоқдадир

Қўлларни кўряпман, қўлларни
кесилган бармоқлар тушларида ўз эгаси томон учмоқда

Қўлларни кўряпман, амалларни
ҳар илинжга узанган
севги мактубларини ёзган
эшикларни зарб билан қоққан
кўчат экиш учун ясалган белкурак сопидан тутганча
жасадни кўммоққа ер қазиётир

Қўлларни кўряпман бармоқларни
умидсиз орзуларга қаршилик каби
уч бармоқ қовушган нуқтада энг қўпол рад жавоби берилаётган

Қўлларни кўряпман қўлларни
қиммат курсиларнинг кимхоб жилдига
маҳлиё бўлганча фароғатли турмуш тарзин яратаркан
катта пуллардан –
демакки жиноятлардан
қалтироқ ва қўрқувлардан сўзлаётир

Қўлларни кўряпман бармоқларни
энг арзон фатоаппарат тугмасини босаркан
энг қимматли онларни – абадият элчиларини
суратга олаётир

Қўлларни кўряпман кўкларга узанган очиқ
дуо қилаётир
қўлларни кўряпман бу дуодан туғилажак дўмбоқ қўлчаларни
бир кўринг, ҳаво хилъатини тутгани каби
малакларнинг этагидан тутмоқда улар

Қўлларни кўряпман, қўнғир сочларни тароқлаб
қора кўзлардан уйқуни қуваётир
чаккасини чангаллаб турган қўлларни кўраётирман
сўнгги сигарета қолган қути узра
тинчиб қолур тонг насимида воз кечади нуқта қўймоқдан

Озарбайжон тилидан Усмон Қўчқор таржималари

* Х и р о м а н т и я – кафтдаги чизиқларга қараб фол очиш.
** А в и т а м и н о з – витаминлар етишмаслигидан келиб чиқадиган касаллик.

  Bugun ham dunyoda, ham yuragimizda kechayotgan notinchlik qardosh ozarbayjon xalqi bilan hamnafasligimizni bildirmoq niyatida ushbu sahifani tayyorlashga sabab bo’ldi. Necha  yil avval Ozarbayjon  xalqining suyukli shoiri Mikoyil Mushfiq tavalludining 105 yilligiga bag’ishlangan tadbir paytida Bokuda yozilgan she’rimni sahifaga debocha deb qabul qiling:

Tunda sezdim:
Dengiz tomondan
Sarin shamol keldi so’zlaring bilan.
Oq chorloqlar keldi ko’zlaring bilan.

Keyin yulduz to’la osmondan,
Keyin Apsherondan,
Qorabog’, Naxchevondan,
Ganja, Oqsuv,Shirvondan,
O’g’uzu Qobustondan
She’ring shivirladi yuz minglab ovoz.
Ular orasida men ham bor edim…

Keyin qontalashgan ufq tomondan
Shusha bilan Xo’jali tomondan
Meni bir paytlar qattiq yig’latgan
Shahid bolalar qo’l ushlashib
She’ring aytib kelaverdilar,
Ular orasida men ham bor edim…

Xurshid Davron
O’zbekiston xalq shoiri

SEN MANIMSAN, OZARBAYJON!
Ozarbayjon she’riyatidan tarjimalar

042

011Mikoyil MUSHFIQ

YASHA,KO’NGIL!

Oh,bu uzun savdo yo’li
Qachon tushdi boshga,ko’ngil?!
Nishon oldim,kamon otdim,
Tegdi o’qim toshga,ko’ngil!

Bir o’t tushdi bulutina,
Yondi ko’ngil ishq o’tina,
Qolding hijron umidina,
Ayt,netarsan,shisha ko’ngil?

Tarlonsan,ko’kdan enmassan,
Bu tuproqda sevinmassan.
Men ko’naram,sen ko’nmassan,
Yasha,ko’ngil,yasha,ko’ngil!

ONA

Ona dedim,yuragimda yonar o’tlar sochildi,
Ona dedim, bir hayajon hosil bo’ldi jonimda.
Ona dedim, qarshimda bir go’zal sahna ochildi,
Ona dedim,faqat uni ko’rmas bo’ldim yonimda.

Ona,ona!.. Bu so’zni men takrorlayman azaldan,
Bu so’z husnin anglatolmas ming bir satr, ming ash’or,
Ona bo’lmas, hatto har bir “bolam” degan go’zallar,
Chunki ona hilqatida ayricha bir fusun bor.

O’zga olam yaratmishdir uni go’zal bichimda,
Uni inson go’zalligin jilvasidan yaratmish,
Ona,ona!..chechakli bir niholdayin, ichimda
To azaldan yuragimda novdalarin taratmish.

Ul niholni yulay deyman g’azab bilan ba’zi chog’,
Qo’porayin deyman dildan, ammo shu on tanamni
Titratgancha bir sas yangrar: bir sas — inja va titroq
Yalinadi: «Manga tegma, qiynamagin,qo’y mani!

Chunki seni men yaratdim, men ulg’aytdim,alqadim,
So’ylaganim so’zlarim bor beshigingning ustinda,
Men kuylagan qo’shiqlardan bunyod bo’lding, avlodim,
Mening nomim bitilgandir har kitobda, har dinda!»

Asl to’g’ri yoziqlar bor, bexabarman ulardan,
Deyurlarki, Mushfiq,xasta tug’ildingu onangni
Otang sovuq qo’lari-la quchog’iga olarkan,
Yolg’iz achchiq fig’onlaring titratardi xonani.

Endi menga har kas: – Onang, otang bormi? – so’ylasa,
Men deymanki, – orzulardan uzilgan bir ro’yoday –
O’lgan o’ldi, ketgan ketdi, endi dilim beg’ussa,
Bir muqaddas, bir samimiy amalim bor dunyoda.

Ishonganim bir qibla bor,uni har kun har zamon
Qo’llarimla tiklayapman, fikrimda ham bepoyon
Bir olam bor, bir olamki, samolari tillarang,
Yuksaklari, pastliklari, fazolari tillarang!

Xurshid Davron tarjimalari

* * *

Sening kulishlaring shabboda misol,
Esganda orzuim gul ochar.
Jilmaysang lablaring bir boda misol,
Ruhimga yulduzday nur sochar!

* * *

Yozmasman, yuragim Sizni demasa,
Sizning ishqingizla olovlanmasa!
Bu yerda El kelib mendan so’rdi-ki:
Ko’zdan yosh chiqarmi, yurak yonmasa?
G’uncha ochilarmi, bahor bo’lmasa?
Shamchiroq titrarmi, shamol bo’lmasa?
Bu nag’ma ruhimdan ko’charmi, bilmam,
Menga ilhom bergan do’stlar bo’lmasa?

Gulbahor Sattorova tarjimasi

09Samad VURG’UN

* * *

Agar sendan tonar bo’lsam nasibim ohu zor o’lsin,
Bahorim qishga aylansin, chechaksiz bir diyor o’lsin.
Chamanzorim, bog’im-bog’cham to’kilsin, bori xor o’lsin,
Mazorim o’t olib yonsin, bu ishqim oshkor o’lsin.

Qo’y ey bulbul! Tin, ey dovul, ki xohish istirohatdir,
Bu yerlarda ilinjim yo’q, yupanchim bir sayohatdir.
O’lim, eyvoh, bu ne’matdir, bu bir shonli saodatdir,
Agar bevaqt o’lar ersam, raqibim baxtiyor o’lsin.

Falakdan intiqom istar jo’shib ruhimda bo’ronlar,
Na insofni, na vijdonni bilar, yo rab, bu insonlar.
Yoz, ey Vurg’un, yana jo’shsin bugun olamda to’fonlar,
Yiqilsin mehvari olam, u tubdan toru mor o’lsin!..

Razzoq Abdurashid tarjimaci

* * *

Har bog’u har bog’chanin o’z bulbuli shaydosi bor,
Har tirik dilning,azizim, sirli bir savdosi bor.

Ruhi o’xshar,qalbi o’xshar inja bir jonon sasi,
Goh kular, goh yig’lagay, har damda bir ma’nosi bor.

Jon olar har nag’maning ma’nosi yolg’iz ishqidir,
Ko’z ko’rib qo’l tegmagan yulduzli bir dunyosi bor.

Dardi hijron kunlarila umri o’tlardan kechar,
Har ko’ngul karvon erur-ki,bir suvsiz sahrosi bor.

Shunday bir so’z borki,Vurg’un endi bir Majnun erur,
She’ru san’at deb atalmish nozanda bir Laylosi bor.

Xurshid Davron tarjimasi

012

Xalil Rizo ULUG’TURK

MEN YANA QAYTURMAN OZARBAYJONGA

Bu yerda havo oz…
Havo istayman –
Hazar dengizining o’ziday bo’lsin!
Bunda samosizman, samo istayman –
Quyoshning olamga so’ziday bo’lsin,
Hazar dengizining o’ziday bo’lsin!

Uzing zanjirlarni bilaklarimdan,
Buzing qulflarni tilaklarimdan,
Tushiring zindonni kuraklarimdan!
Xayr deb sovuq tun – qo’llari qonga,
Yo’l olay jonajon Ozarbayjonga!

Faqat onam, singlim, qondoshimmas, bil,
Vatanim – abadiy saodatimdir!
Ming-ming farzandidan biridir Xalil,
Vatansiz ikki bor, uch bor yetimdir,
Vatanim – abadiy saodatimdir!

Har soyi, irmog’i – tovshim, nafasim,
Har toshi badaldir la’lu marjonga.
Mayli, choping, kesing!..
Men kesim-kesim
Bo’lsam-da, yetsam bas Ozarbayjonga!
Har toshi badaldir la’lu marjonga.

Mutloq shart qaytishim ota makonga,
Bir oz kuchli bo’lib, bir oz-da metin.
Kur, Oraz nahriday bog’liqman unga,
Joniman, bag’riman – shudir davlatim,
Bir oz qudratliman, bir oz-da metin.

Buzing zindonlarni, ochilsin butun!
Men shu kun qaytayin Ozarbayjonga,
Kahkashon bo’layin, porlayin bu tun,
Yuzimdan nur yog’sin Milga, Mug’onga,
Men shu kun qaytayin Ozarbayjonga.

Oqsoqolman, yurtim, sen – yosh onamsan,
Boladay bag’ringga joylanay bu kun,
Oyna Ko’kko’limsan, Moralginamsan,
Men oyning nuriga aylanay bu kun,
Boladay bag’ringga joylanay bu kun.

Ozarbayjon yashar shu ko’zlarimda.
Mening qaytishim-la u yuksalajak.
Qo’shinlar kelajak haq so’zlarimda,
Yurtimga kuch, ishonch, qudrat kelajak,
Mening kelishim-la u yuksalajak.

Zumrad yomg’iringga, oq tumaningga,
O’ranib-buranib kelajakman men;
Tik, oyoq ustida kela olmasam,
Yiqilib-surinib kelajakman men;

Nafasim uzilsa… Yuzimni surtib,
Tog’ingdan, toshingdan quvvat olurman;
Uzilsa qo’llarim… tishim-la tutib,
Yog’iyga so’ng bora qilich solurman,
Tog’ingdan, toshingdan quvvat olurman.

Yo’limga necha ming Azroil chiqsa,
Umrimni mozor-la bo’la olmasman;
Angla, ey imonsiz:
Ozarbayjonsiz –
Men yashay olmasman, o’la olmasman.

Men Ozarbayjonga kelurman qaytib,
Shoningni kuylarman, olqish degayman;
Achchiq tutuningni bol kabi yutib,
O’tingni qaymoqday suyub yegayman;
Shoningni kuylarman, olqish degayman.

Yarali bir burgut bo’lsam-da magar,
Bir qanot bilan ham ucharman, inon.
Darbanddan Salyonga, Zanjonga qadar –
Barin yetmish qo’l-la qucharman, inon,
Bir qanot bilan ham ucharman, inon.

Ko’taring bu og’ir toshni ustumdan,
Ko’kko’ldan suv seping bu yonar jonga,
Balki ming yillarning boshi ustundan
Men qaytib kelurman Ozarbayjonga,
Ko’kko’ldan sev seping bu yonar jonga.

Keling, ey nafasim, ey qardoshlarim,
Malul-malul boqqan orqadoshlarim,
Yoqadir olamni bu ko’zyoshlarim,
Siz meni qaytaring Ozarbayjonga…
Qarab shu quyoshga ont ichayinki,

O’tmishman, bugunman, kelajakman men.
Qolmas hech shoirning yo’li bog’lanib,
Otib yelkamdagi temir tog’larni,
O’zim Vatanimga kelajakman men,
O’tmishman, bugunman, kelajakman men.

Bag’rimga bosurman seni, ey elim,
Meni visol kuni – u kun yashatur.
Ko’zimdan bir tomchi yosh oqsa, biling,
Demak, ozod bo’lgan kunim o’shadur,
Meni visol kuni – u kun yashatur!..

Tohir Qahhor tarjimasi

027

Baxtiyor VAHOBZODA

MEN SEVARMAN

Men sevarman… darada
Oqqan sellar qonimdir.
Dengizdagi dolg’alar
Mening hayajonimdir.

Men sevarman… sevgimni
Kuylar tog’da buloqlar.
Mening tilaklarimdir
Kurtak yozgan butoqlar.

Men sevarman… adirlar
Chechak ochar, gul ochar.
Ko’ksimdagi tuyg’ular
Amallarga yo’l ochar.

Men sevarman… yonimdan
O’ta bilmas g’am mening.
Men sevarman… qushlarning
Nag’masi nag’mam mening.

Men sevarman… yuragim
O’z siynamga tor kelar.
Men sevarman qalbimga
Sevgidan bahor kelar.

G’AZAL

Tag’in bog’lar chechak bog’lar, faqat bog’da gulim yo’qdir,
Gulim yo’qdir, bu dunyoda oyim yo’qdir,yilim yo’qdir.

Zamon qaytmaydi hukmindan, biz ayrildik,tez ayrildik,
Dilim yo’l bermas, ey do’stlar, demoqqa sevgilim yo’qdir.

Chschaklardan, sabolardan men olg’um atrini yorning,
Tilak o’lmas, yurak o’lmas, oshiqlarga o’lim yo’qdir.

Gulim, ag’yor qilichi-la, sevarkan, ayru tushdik biz,
Bu hasratdan, bu zahmatdan ziyod mudhish zulm yo’qdir.

Sevib yondim, kuyib yondim, kulim sovrildi aflokka,
Topolmassan bu dunyoda, o’tim so’ngan, kulim yo’qdir.

Yog’och yonsa fig’on aylar, deyar o’z dardini oshkor,
Demak-chun yora dardimni zabon yo’qdir, tilim yo’qdir.

Sening-la Baxtiyorman men, oyim sensan, yilim sensan,
Bu dunyoda manim sensiz oyim yo’qdir, yilim yo’qdir.

Jumaniyoz Jabborov tarjimalari

099

Mamad ORAZ

ONA XALQIM, YIG’LAMA

Derazada shamol to’nib yig’lasa,
Ayvoniga qushlar qo’nib yig’lasa,
Yuragingda nola yonib yig’lasa,
Ich-ichdan yon, faryodlar bas, yig’lama,
Yig’lamoqning o’rni emas, yig’lama.

Bu bir jangdir – ezilgan bor, ezgan bor,
O’lim hukmin qo’ltiqlabon kezgan bor,
“Bizlar” bormiz, na “man” borman, na “san” bor,
Yig’lamagin, ona xalqim, yig’lama!
Toptaldingmi yana, xalqim, yig’lama.

Hayqir, ko’ngil, bundan battar chog’ qayda,
Yonayotgan inson, tuproq, tog’ qayda.
Singlim, endi yig’lash uchun vaqt qayda?
Qardosh, yurtdosh deb basma-bas yig’lama!
Yig’lamoqning o’rni emas, yig’lama.

Egilmakdir yig’lamoqning ul yuzi,
Dardga to’za bilmaganni dard uzur,
Yig’laganni izlab topar dard o’zi,
Shuni yozmish Tangri o’zi, yig’lama,
Jim bo’l endi, ona qizim, yig’lama.

Bu tuproqda so’nggi qurbon men bo’lsam,
O’z o’timda yonib kulga teng bo’lsam,
Yurtim sari uchgan bir o’qdan o’lsam,
Ona xalqim, o’g’lim deb, bas, yig’lama,
Yig’lamoqning o’rni emas, yig’lama!

Usmon Qo’chqor tarjimasi

021

Voqif SAMADO’G’LI

* * *

Mozorimga
na qabr toshi qo’ying,
na haykal.
Bir juft poyafzal qo’ying
oyoqyalang
kiyib ketsin…

* * *

Yer yuzida agar bir xotin bor bo’lsa
muhabbar bor yer yuzida.
Yer yuzida bir go’dak bor bo’lsa –
avlod bor yer yuzida.
Yer yuzida
bir daraxt bor bo’lsa –
ko’lka bor yer yuzida.
Yer yuzida
agar bir parcha yer bo’lsa —
Vatan bor yer yuzida.

* * *

Bir go’zal ayolning
Yonidan o’tdim.
To’xtamadim.
Bir go’zal nag’ma aytardi,
To’xtamadim.
Bir go’zal dunyoning
Ichidan ketardim.
To’xtamadim…

Rauf Parfi tarjimalari

SEN MANIM ASL ONAMSAN

Sen manim
asl onamsan,Ozodlik,
man sening
ostonangda turgan yot bolang.

Sen eng so’nggi umidim ko’targan
oq bayroqsan,Ozodlik,
men — seni
silkigan shamol.

ANORGA*

Ichimga muhabbat yozar,
Ichimga hasrat yozar,
Yozar,yozar yozar hayot.
Quyoshli kunduzlar,
Ko’ksi musaffo dala-tuzlar,
Kecha yolg’iz zulmat,
Kunduz kabi oydin izlar,
Yozilar ichimga,
Ichimda qolar.

Sevganlarimu
Sevmaganlarim
Yozilar ichimga,
Qolar ichimning
Qalin sabr daftarlarida…

Do’stim,
Men o’lgandan so’ngra
Bosarsan bu magnitafonim
Ovoz chiqarar tugmasini,
Bir daf’a eshitarsan
Ortiq chidolmagan
Qalbimning sasini…

*Anor — atoqli ozarbayjon adibi

O’RXON VALIGA*

Hammomchining
katta qizi go’zaldir,
Bashmoqchining
Kichik qizi go’zaldir.
Sartaroshning
o’rtanchasi go’zaldir…
Kattasining ko’zlari,
kichigining so’zlari,
o’rtanchasin tiz**lari go’zaldir.

* O’rxon Vali -mashhur turk shoiri
** tiz — tizza

Xurshid Davron tarjimalari

***

Mening manzilim-
cheksizlik.
Zamon.
Makon.
Kecha,
bu kun
va tong.
Ko’ringan,
ko’rinmagan.
Eshitilgan,
eshitilmagan
Fazo.
Quyosh sistemasi.
Yer kurrasi.
Zamin.
Biroz Yevropa.
Biroz Osiyo.
Buyuk o’lka.
Ona yurtim
Ozarbayjon.
Baku.
Sokin bir ko’cha.
Uy to’rtinchi manzil o’ttiz yetti.
Xona.
Uchburchak stol.
Qog’oz- qalam.
She’rlar…

Rafiq Saydullo tarjimasi

055

Sobir RUSTAMXONLI

QISMATIM

Oramizda Oraz* bo’lding,
Kechadirman, baxtim, seni!
Tuban yerdan olib, ko’kka
Uchadirman, baxtim, seni!

Zamonlarning oqishinda
Zolimlarning yoqishinda,
Qardoshlarning boqishinda
Quchadirman, baxtim, seni!

Qirg’oqsiz bir nahr bo’lsang,
Quyoshsiz bir sahar bo’lsang,
Dunyo to’la zahar bo’lsang —
Ichadirman, baxtim, seni!

Oraz — daryo nomi

SAQLASIN

Yo’l topolmay, yuz tutarman Tangriga,
Ishimizni so’zimizdan saqlasin.
Bu bir darddir, kim tuymasa, u tuyar,
Bir ozganni yuzimizdan saqlasin.

Tepamizni tog’lar shohi deb bildik,
Kulbamizni saroydir deb lof qildik.
Ochko’z bo’ldik, do’st haqqini ham yuldik,
Ko’z tekkanni ko’zimizdan saqlasin.

Haq istagan yarasiga tuz qo’ydi,
Nafsin yomon ko’rgan uni bot tiydi,
Ilk hosildir, pok niyatdir, pok uydir —
Ko’cha ko’rgan izimizdan saqlasin.

Ming uy isir bir o’choqning qo’riga,
Yuz mard tushar bir nomardning to’riga,
Qo’shin kerak — har sotqindan qo’rigay,
Ko’pimizni ozimizdan saqlasin.

Umrni qo’l qildi bahsga bahsimiz,
G’iybat so’qdik bo’g’ilganda sasimiz,
Belimizga ko’p yuk qo’ydi nafsimiz,
Qornimizni og’zimizdan saqlasin.

Ters boqishdan og’u tomar cho’rakka,
Sovuq so’zdan shayton kirar yurakka.
Yolg’iz qoya uzra tuman tez cho’kar,
Sevgimizni nozimizdan saqlasin.

Uy qurgan men, qo’shnim quduq qazgandir,
O’ng qo’l yasab, chap qo’l uni buzgandir,
Boshqasiga javob bermoq osondir —
Olloh bizni o’zimizdan saqlasin!..

Tohir Qahhor tarjimalari

021

Ramiz RAVSHAN

SHOIR BO’LMOQ

So’lmasga

Biroz quyosh,biroz havo,
Biroz yog’ish* bo’lmoq bu,
Biroz og’och,biroz uya,
Biroz-da qush bo’lmoq bu.

Biroz kecha,biroz ko’cha,
Biroz dala bo’lmoq bu,
Biroz javon,biroz qari,
Biroz bola bo’lmoq bu.

Biroz o’zga,biroz qardosh,
Biroz tanish bo’lmoq bu.
Biroz qo’shiq,biroz duo,
Biroz qarg’ish bo’lmoq bu.

Biroz sevgi,biroz gunoh,
Biroz savob bo’lmoq bu,
Biroz shubha,biroz savol,
Biroz javob bo’lmoq bu.

Biroz erta,biroz bugun,
Biroz saboh bo’lmoq bu,
Biroz kofir,biroz mo’min,
Biroz Olloh bo’lmoq bu.

*yog’ish — yomg’ir

* * *

Bulut kabi o’lsang –
Bir yoz yog’ishida.
Umid kabi o’lsang –
Bir qiz boqishida.

Bir yel qanotida
Yaproq kabi o’lsang.
Bir qabr oldida
Tuproq kabi o’lsang.

Bir gul kabi o’lsang –
Bir guldon ichinda.
Bulbul kabi o’lsang –
Bir hijron ichinda.

Bir sas kabi o’lsang –
Bir kar qulog’inda.
Bir so’z kabi o’lsang –
Bir gung dudog’inda.

Kundan–kunga o’lsang,
Dona–dona o’lsang,
O’lgancha tirilsang,
So’ng yana o’lsang.

Xurshid Davron tarjimalari

YAPROQ

O’tdi-ketdi yigit yoshim,
Yetdim umrim yarmisiga.
Sekin-sekin endi boshim,
Yondi yurak yarasiga.

Bosh ustimda olam kular,
To’kilar o’tmishning kuli,
Bu dunyoning yuzi kular,
Oqi chiqar qorasiga.

Sochimning ham ortar oqi,
Sinar umrimning butog’i,
Bir barg kabi aylanaman
Yashilidan sariciga.

Bir sahar ko’rsam o’limni,
Qo’limdan tushsa qalamim,
Yaproq kabi qo’ying meni
Varoqlarning orasiga…

SHUKUR

Shukur har o’tgan oqshomga,
Har kelgan saharga shukur.
Shukur yelkamda boshimga,
Boshimdagi qorga shukur.

Eshik tiqillasa, deysan:
Jallodmisan, ajalmisan?!
Kim bo’sang-da, xush kelibsan,
Har kelgan qo’noqqa shukur.

Ista, bo’ynimni boltala!…
Ketsam ham tuproq ostiga,
Yana ham la’nat shaytonga,
Yana ham Allohga shukur!!!

Karim Bahriev tarjimalari

MEN BIR CHANGMAN

Samolarda
Uchib yurgan changman men.
Ko’kdan yerga
Qarab turgan ko’zman men.
Men bir ko’zman
kiprigi yo’q, qoshi yo’q.
Men bir changman
oyog’i yo’q, boshi yo’q.
Hasad bilan
odamlarga, hayvonlarga, qushlarga.
yog’ilaman bu dunyoning sho’riga.
Ulkan chang zarrasidek
bu dunyo ham chang bo’lar
ming-ming yulduz ichida.
Bu dunyoning ichi changdir.
Bu dunyo chang ichida.
Osti ham usti ham
changdir, chang.
Bu dunyoning
avvali ham oxiri ham
changdir, chang.
Men bir changman
bilmam, qay bir changdan qo’pganman.
YO avvaldan,
yo oxirdan qo’pganman.
Charchaganman, chang bo’lmoqdan, Ollohim
Badansiz, jonsiz bo’lmoqdan, Ollohim.
Men bir ayol jismiga
jam bo’lmoqni istayman.
Bu dunyoda
inson kabi tug’ilmoqni istayman.
Jismimga jon istayman,
etdan-suyakdan,
ko’z yoshidan,
terdan,
qondan,
ilikdan.
Men bir changman, ozoddurman samoda
Ne ajabki
ozod emas hech bir odam dunyoda.
Sen bu jonsiz ozodlikni
kel, mendan ol, Ollohim!
Tez ol, meni qafasga sol, Ollohim!
Havosizman,
yetish, menga havo ber.
Nafasimga
badan otli qafas ber.
Menga sas ber
sasga qafas — og’iz ber.
Menga so’z ber,
so’zga qafas — qog’oz ber!..

Ma’rufjon Yshldoshev tarjimasi

011Og’amali SODIQ

BOKUNI TOG’LARGA OBORGAN KO’NGLIM

Ko’p bo’ldi tog’larga yo’lim tushmadi,
Zumrad suv o’pmadim qachondan beri.
Boshimning ustidan kelib uchmadi
Ma’yus turnalarning siyrak qatori.

Ko’p bo’ldi osmonim burgutsiz, g’arib,
Bahor bulutiga to’lgandir u yon.
Tog’lar qoyalarni kiftiga olib,
Shalola sozini chalarmi hamon?

Ko’ngli ginalimi xonim korizning?
Ko’p bo’ldi, hech borib yo’qlay olmadim.
Yo’l uzra egilib kelin nargizning
Muattar gajagin qo’qlay olmadim.

Eh, onatil qushning tungi chahchahi!.. —
Hamon yo’qotganin so’roqlaydimi?
Bir qayin bor edi ishqim guvohi —
Xotira yozgandim yaproqlariga —
Yellar tebratarmi, varaqlaydimi?

Ay, ona, ko’nglimda hasrat berar un,
Men tog’dan bo’lingan bir tosh bo’lakman.
Oq otli o’g’longa aylanib bir tun
Yo’llarda tumanga qorishajakman.

Uyqusiz ko’zimning intizori cho’x,
Bu sirni hilolga besas ocharman.
Chaman shabnamiga oyoq emas, yo’q,
Tongda uyg’onganda yuzim bosarman..

Ko’klarda qolmasa bulut uyumi,
O’zim bulut bo’lib to’larman unda.
Axtarib pajmurda bolaligimni
Bir ota allasi chalarman unda.

Yana yetib kelib ayriliq kuni
Kuz fasli ortimga yeldirajakmi?
Bokuni tog’larga yuborgan ko’nglim
Tog’larni Bokuga keltirajakmi?

Miraziz A’zam tarjimasi

027

Salim BOBULLOO’G’LI

BA’ZI KO’RINISHLAR

Qo’llarni ko’ryapman qo’llarni
do’st qo’li bo’sh qolmas havoda
yig’layotgan yuzlarni to’sar
Qo’llarni ko’ryapman, bilaklarni
bilaklardagi kishanlarni parchalamoqda

Qo’llarni ko’ryapman kaftlarni
baxtlarni baxtsizliklarni
taqdir chiziqlari umr bitiklarini
xiromantiya* bilan mashg’ul bo’lmasang hamki
qadoqlarning baxtdan xabar berishi ayon

Qo’llarni ko’ryapman mushtlarni
ko’ngilni sindiruvchi bosh suyagiga urilayotir
Qo’llarni ko’ryapman, barmoqlarni
usta pianinochinikiga o’xshab ketsa-da
bezbetlarcha kimningdir cho’ntagiga tushayotir

Qo’llarni ko’ryapman silashlarni
sho’rlik bir kimsaning sochlariga qo’nib
bir lahza bo’lsa-da foniylikni unut aylagan

Qo’llarni ko’ryapman, ajinzorlarni
keksalar kulbasiga borguvchi unutilgan to’zonli
yo’llarni yodga soluvchi
Qo’llarni ko’ryapman barmoqlarni
tirnoq-la et bitgan joyi yorilib ketgan
avitaminoz** tashxisi qo’yilgan hayot tarzidan so’zlar
titroq dudoqlarni qimtibon qattiq
favqulodda hodisalarni abadiy bekitgan
Qo’llarni ko’ryapman, nozik bellarni quchib
sevgi haqdagi eng shirin so’zlarning
haqiqiy ma’nosin anglatmoqdadir

Qo’llarni ko’ryapman qo’llarni
iyaklar ostiga qadalib
odamlarni o’z asl shaklidan rozi qilmoqda

Qo’llarni ko’ryapman oyoqlar ostida toptalgan
Katlarning ustidan osilib tushgan
ushbu kun bola-chaqasidan uzoqda
bir ona tushida bosriqmoqdadir

Qo’llarni ko’ryapman, qo’llarni
kesilgan barmoqlar tushlarida o’z egasi tomon uchmoqda

Qo’llarni ko’ryapman, amallarni
har ilinjga uzangan
sevgi maktublarini yozgan
eshiklarni zarb bilan qoqqan
ko’chat ekish uchun yasalgan belkurak sopidan tutgancha
jasadni ko’mmoqqa yer qaziyotir

Qo’llarni ko’ryapman barmoqlarni
umidsiz orzularga qarshilik kabi
uch barmoq qovushgan nuqtada eng qo’pol rad javobi berilayotgan

Qo’llarni ko’ryapman qo’llarni
qimmat kursilarning kimxob jildiga
mahliyo bo’lgancha farog’atli turmush tarzin yaratarkan
katta pullardan –
demakki jinoyatlardan
qaltiroq va qo’rquvlardan so’zlayotir

Qo’llarni ko’ryapman barmoqlarni
eng arzon fatoapparat tugmasini bosarkan
eng qimmatli onlarni – abadiyat elchilarini
suratga olayotir

Qo’llarni ko’ryapman ko’klarga uzangan ochiq
duo qilayotir
qo’llarni ko’ryapman bu duodan tug’ilajak do’mboq qo’lchalarni
bir ko’ring, havo xil’atini tutgani kabi
malaklarning etagidan tutmoqda ular

Qo’llarni ko’ryapman, qo’ng’ir sochlarni taroqlab
qora ko’zlardan uyquni quvayotir
chakkasini changallab turgan qo’llarni ko’rayotirman
so’nggi sigareta qolgan quti uzra
tinchib qolur tong nasimida voz kechadi nuqta qo’ymoqdan

Ozarbayjon tilidan Usmon Qo’chqor tarjimalari

* X i r o m a n t i ya – kaftdagi chiziqlarga qarab fol ochish.
** A v i t a m i n o z – vitaminlar yetishmasligidan kelib chiqadigan kasallik.

089

(Tashriflar: umumiy 734, bugungi 1)

Izoh qoldiring