Жаҳон шеъриятининг ёрқин юлдузи, ҳассос рус шоираси Марина Цветаева (1892-1941) қолдирган бой адабий меросида унинг фарзандларига ёзган мактублари алоҳида эътиборга молик. Эътиборингизга ҳавола қилинаётган мактуб аслида 1937-38 йиллар, май ойларида ёзилган бўлиб, 1969 йилда «Новый мир» журналининг 4-сонида босилган (Таржимондан). Davomini o'qish
Marina Svetayeva. She’rlar
8 октябрь — Марина Цветаева туғилган кун
Адабиётга ўзига хос овоз билан кириб келган Марина Цветаева ижоди рус шеъриятининг ўлмас хазинасидан муносиб ўрин олган. Унинг шеърларидаги тетизгин ҳаяжон,фақат шоира илҳомига хос безовта оҳанг шеърхон юрагини эҳтирослар ва ҳаяжонларга кўмади. Мен шоиранинг шеърларига жуда эрта мафтун бўлиб, унинг бир неча шеърини ўзбек тилига таржима қилганим билан фахрланаман. Davomini o'qish
Marina Svetayeva: Qanday yaxshi, meni o’ylab chekmassiz alam (Bir she’rning besh tarjimasi)
8 октябрь — Марина Цветаева туғилган кун
Жаҳон адабиётининг энг ёрқин шоираларидан бири Марина Цветаеванинг таваллуд куни муносабати билан унинг «Мне нравится, что вы больны не мной…» сатри билан бошланувчи энг машҳур шеърининг ўзбек тилидаги беш таржимасини тақдим этмоқдамиз. Уларни бир саҳифада беришдан мақсад таржимонлар мусобақасини эмас, балки бир шеър таржимасидаги изланиш ва тажрибаларни намоён этишдан иборат. Davomini o'qish
Jo’ra Fozil. Yaxshilar & Sahrodagi yolg‘iz daraxt. Radioesse. «Yangi o‘zbek nasri» turkumidan
Таниқли адиб Жўра Фозилни 75 ёши билан чин юракдан қутлаймиз. Умрлари узоқ бўлсин. Янги асарлар тилаймиз.
Қорни оч, боши айланарди. Бандаргоҳдаги бир қаҳвахонага кирди, таомномага узоқ термулиб ўтирди, лекин буюртма беришга журъат этмади. Айтишганидек, очлик катта холанг эмас, у барибир қуймоқ, қаҳва олиб келишни илтимос қилишга мажбур бўлди.Ходима унга синчков назар ташлади. Cўнгра айтганларини олиб келиб, ёқимли иштаҳа тилади. Йигит нонушта қилиб бўлгач эса ходима: «Майли, агар пулингиз бўлмаса, кейин бериб кетарсиз», деди. Davomini o'qish
Qonli oktabr… Xurshid Davron va Eshqobil Shukurning Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazida suhbati
4-октябрь. 1938-йил. Ўзбек халқи тарихига энг қайғули ва қонли кун сифатида муҳрланган сана. 86 йил муқаддам миллат гуллари, халқ фидоийлари, маърифат тарафдорлари жисман йўқ қилинган кун… Davomini o'qish
“Qora tun kafan tutar…” (Abdurauf Fitratning o’limi va unga aytilgan Rauf Parfining uch she’ri talqini)
86 йил аввал — 1938 йилнинг 4-7 октябрида миллатимизнинг улуғ зиёлилари қатл этилган эди
Туркистон жадидларининг отаси муфти Маҳмудхўжа Беҳбудийнинг Қаршида (1919, 25 март) ўлдирилганидан 19 йил ўтиб фитнаи қаттол тузуми ундан-да ваҳшийроқ қатли омни амалга оширди. 1938 йилнинг октябри бошида Туркистоннинг улуғ фарзандлари Фитрат, Чўлпон, Қодирий қаторида ўнлаб жадидчилар бир тунда қатл этилди. Davomini o'qish
84 yil avval — 1938 yilning 4-16 oktyabrida millatimizning buyuk farzandlari qatl etilgan edi
86 йил аввал — 1938 йилнинг 4-16 октябрида миллатимизнинг буюк фарзандлари қатл этилган эди
СССР Олий суди Ҳарбий коллегиясининг 1938 йил 4 октябрдан 16 октябргача бўлган сайёр йиғилишларида 507 нафар ўзбекистонлик сиёсий маҳбуслар устидан ҳукм чиқарилган. Davomini o'qish
Kamol Xo’jandiy. G’azallar & Sayyid Ne’matulloh Ibrohim. Muborak ma’vo & Камоли Хуҷандӣ. Девон (Kamol Xo’jandi. Devon (tojik-fors tilida)
Соҳибқирон Амир Темур барча илм аҳллари қатори Камол Хўжандийга нисбатан ҳам яхши муносабатда бўлган. Буни шоирнинг “Девон”нидаги “Биҳамдиллаҳ, ки дигар бор рўи дўстон дидам” деб бошланувчи машҳур ғазалининг мақтаъида ҳам кўришимиз мумкин… Алишер Навоий Камол Хўжандий ижодига юксак баҳо бериб, уни Саъдий, Хусрав Деҳлавий, Салмон Сожавийлар билан бир қаторга қўйган («Насойим ул-муҳаббат»). Davomini o'qish
A’zam O’ktam. «Sahar vaqti yurak yig’lar» & «Kuzda kulgan chechaklar» to’plamlaridan she’rlar
4 октябрь — Шоир Аъзам Ўктам (1960-2002) туғилган кун
Ўзбек шеърияти боғидан Аъзам Ўктам дарахтини туйқус илғай оласиз. Бу дарахтнинг салқинларида, шамолларида неча бор йўқлик ва борлик ҳақида ўйлаганмиз. Унинг кўзлари ўткир, қулоклари зийрак, юрагининг қаърларида изтиробли сирлари бор эди. Дунёнинг аламли ғовурлари, аччиқ ғулувлари уни тез улғайтириб қўйган эди.
Najmiddin Komilov. «Axtarin ashk ettiyu sovuq nafasni oh subh…» Alisher Navoiy g’azaliga sharh
Тўққиз байтли бу ғазал рамали мусаммани маҳзуф баҳрида ёзилгап (фоилотун, фоилотун, фоилотун, фоилун). Мазмунига кўра ошиқона, яъни ошиқнинг ҳижрондаги изтиробларини, кечинма-ҳисларини ифодалайди. Шу жиҳатдан уни шарҳи ҳол усулида ёзилган асарлари сирасига киритиш мумкин. Davomini o'qish
Jaloliddin Rumiy. Tutqun qushning o’gitlari.
Ҳушёр ва идрокли инсон вақтининг қадрига етиши лозим. Қадим манбаларда: комил инсон вақтнинг боласидир, дейилади. Яъни, у ўтмиш ёки келажакни эмас, айни нафас олиб турган онларни ўйлайди ва бундан энг гўзал тарзда фойдаланишга ҳаракат қилади. Биз ҳар онга ана шу кўз билан боқсак, шу талаб билан ёндашсак, ҳамма вақтларимизни тўла, мазмунли, оқилона ўтказамиз. Davomini o'qish
Mavlono Jaloliddin Rumiy. Majolisi sab’a (Yetti majlis). Ikkinchi va uchinchi majlis
30 сентябрь — Буюк мутафаккир ва тариқат алломаси Мавлоно Жалолиддин Румий таваллуд топган кун.
Румий асарларига тадрижан боқилса, “Мажолиси сабъа ” энг сўнгги асарларидан бири эканлиги аён бўлади. Асар “Ичиндаги ичиндадир ”дан фарқли ўлароқ, расмий ваъзлардан ташкил топган. Шунга қарамасдан, ифода шакллари ўта халқоналиги билан умумийлик касб этади (Таржимон сўзидан. Унинг матни ва асарнинг биринчи мажлиси мана бу саҳифада.). Davomini o'qish