Alisher Navoiy. Ruboiylar & Qit’alar, fardlar, ruboiylar, tuyuqlar

Ashampoo_Snap_2017.02.04_02h24m01s_001_.png   Инсоний ишқ-муҳаббатни, меҳру вафо, иффат, шарму ҳаё ва назокатни ёниб, ҳассослик билан куйлаган Навоийнинг гўзал рубоийларини ўқиганда буюк ва олижаноб қалб садоларини сезиб турамиз. Бу юрак туғёнлари, мана, орадан беш ярим аср ўтса ҳамки, миллионлаб одамларни ҳаяжонга солиб келмоқда

i_018.jpgАЛИШЕР НАВОИЙ
РУБОИЙЛАР
009

БАДОЙИЪ УЛ-БИДОЯ»ДАН

*  *  *

Ё рабки, иноятингни ёр айла манга,
Йўқлуққа ҳидоятингни бор айла манга,
Ҳар каҳфи кифоятингни дор айла манга,
Ҳар дурри иноятинг нисор айла манга.

*  *  *

Жонимдоғи «жим» икки долингға фидо,
Андинг сўнг «алиф» тоза ниҳолингға фидо,
«Нун»и доғи анбарин ҳилолингға фидо,
Қолғон ики нуқта икки холингға фидо.

*  *  *

Гар ошиқ эсанг, зебу такаллуфни унут,
Яхшию ямон ишда тахаллуфни унут,
Ўтган гар эрур ямон, таассуфни унут,
Келган гар эрур яхши, тасарруфни унут.

*  *  *

Эй ишқ, анинг кўйида тавфи ҳарам эт,
Бизни доғи ул тавфға бошла, карам эт,
Бир доира кўйи теграсида рақам эт,
Гар чиқса аёғим, рақамингдвн қалам эт.

*  *  *

Ёшимға бағир қони чу эрди монанд,
Кўз асради ёшдек бўлуб андин хурсанд.
Турмади кўзумда еткач ул сарви баланд,
Бўлмас киши фарзанди кишига фарзанд.

*  *  *

Кўзум учадур, магарки ёрим келадур,
Эс ҳар дам озар, магар нигорим келадур.
Ё бодияйи фироқ сайрида қилиб
Юз марҳала қатъ шаҳсуворим келадур.

*  *  *

Лаълингни қилиб нуктасаро, эй қарокўз,
Ишқ аҳли ҳаётиға яро, эй қарокўз.
 Чекма яна сурма кўз аро, эй қарокўз,
Эл жониға қилма кўз қаро, эй қарокўз.

*  *  *

Жонбахш лабинг чашмайи ҳайвонму эмас?!
Ҳажридин  онинг ичим тўла қонму эмас?!
Ҳар қатрайи қон лаъли Бадахшонму эмас?!
Ҳар порайи лаъли жавҳари жонму эмас?!

*  *  *

Гар ошиқ эсанг, меҳру вафо қилма ҳавас,
Дард иставу дафъиға даво қилма ҳавас,
Ҳижрону висол мутлақо қилма ҳавас,
Дилдорингдин ғайри ризо қилма ҳавас.

*  *  *

Ғурбатда ғариб шодмон бўлмас эмиш,
Эл анга шафиқу меҳрибон бўлмас эмиш.
Олтун қафас ичра гар қизил гул бутса,
Булбулға тикандек ошён бўлмас эмиш.

*  *  *

Ким истаса салтанат, саходур анга шарт,
Ҳар ваъдаки айласа, вафодур анга шарт.
Ким фақр талаб қилса, фанодур анга шарт,
 Оллиға неким келса, ризодур анга шарт.

*  *  *

Бир гул ғамидин дедим қўяй бағрима доғ,
Бергайму дебон атри димоғимға фароғ,
Баргин чу мулаввас айлади бум ила зоғ,
Эмди они исламоққа юз ҳайф димоғ.

*  *  *

Кўнглумни ғаму дард ила қон айлади ишқ,
Кўз йўлидин ул қонни равон айлади ишқ,
 Ҳар қатрани билмадим қаён айлади ишқ,
Бедил эканим буйла аён айлади ишқ.

*  *  *

Зоҳид сену ҳур, манга жонона керак,
Жаннат санга бўлсун, манга майхона керак.
Майхона аро соқию паймона керак,
Паймона неча бўлса, тўла ёна керак.

*  *  *

Ёшунғон эмиш қаро булутға моҳим,
Гардунни совурмоғлиғ эрур дилхоҳим.
Кирмиш қаро туфроққа қуёшдек шоҳим,
Невчун қаро қилмасун қуёшни оҳим?!

*  *  *

Кўнглум гулу сарв майли қилмас, нетайин?
Сарву гул ила даме очилмас, нетайин?
Дар шўх кўрунса, кўзга илмас, нетайнн?
Бир шўхким, ул тилар — топилмас, нетайин?

*  *  *

Дедим зақанинг тутуб сақоғингни ўпай,
Кўз қошингга суртубон қабоғингни ўпай,
Гулдек юзунг ислабон, дудоғингни ўпай,
Йўқ, йўқ, йўқ, агар десанг аёғингни ўпай.

 

«ҒАРОЙИБ УС-СИҒАР»ДАН

*  *  *

Ўлсам ясаманг мунда мазоримни менинг,
Юклаб элитинг жисми фигоримни менинг.
Ўтру чиқариб аҳли диёримни менинг,
Кўйида қўюнг тани низоримни менинг.

*  *  *

Эй улки, замона аҳлидин айрилдинг,
Ишқ аҳли тариқи хўб эканни билдинг.
Хуш қилдинг, алар тавринию қотилдинг,
Раҳмат санга, яхши айладинг, хуш қилдинг.

*  *  *

Садбарг, бинафша, йўқса наргис, ё гул,
Ичмак бўлмас булар ҳавоси била мул.
То ҳажр елидин ўлди ошуфта димоғ,
Юз нохуна кўз ичраву юз пора кўнгул.

*  *  *

Ғурбатқа тушуб заифу бемор ўлдум,
Дарду ғаму меҳнат илгида зор ўлдум.
Сартосар ажал тошидин афгор ўлдум,
Сенсиз не балоларға гирифтор ўлдум.

*  *  *

Эй боди сабо, агар ҳаво айлагасен,
Гулшанға етарни муддао айлагасен.
Сарв оллида ер ўпуб дуо айлагасен,
Гул қошида қуллуғум адо айлагасен.

*  *  *

Менменму висол умидидин шод ўлған,
Бир-бир ғаму андуҳдин озод ўлған.
Оз-озғина берган сойи гул атри насим,
Булбулдек ишим нолаву фарёд ўлған.

*  *  *

Чун лола тўкулди, лолагун жом ичма,
Гул фасли туганди майи гулфом ичма.
Жавзода чу тутти меҳр ором ичма,
Кўп бўлса зарурат ўлмайин шом ичма.

*  *  *

Ҳам жисмингга заъф бўлса жоним садқа,
Ҳам жонингга жисми нотавоним садқа.
Сарвингға шикаст ўлса равоним садқа,
Йўқ-йўқки, санга жону жаҳоним садқа.

*  *  *

Ё кошифи асрори ниҳон бўлса киши,
Ҳаллоли румузи осмон бўлса киши.
Ё ошиқи зори нотавон бўлса киши,
Девонаву расвойи жаҳон бўлса киши.

*  *  *

Фурқат саҳари ғамға йўлиқтурди мени,
Ҳижрон куни юз балоға топшурди мени.
Ғам шоми ўлум ҳолиға еткурди мени,
Тонг отқуча уйқусизлиғ ўлтурди мени.

*  *  *

Кўз бирла қошинг яхши, қабоғинг яхши,
Юз бирла сўзинг яхши, дудоғинг яхши.
Энг бирла менгинг яхши, сақоғинг яхши,
Бир-бир не дейин, бошдин аёғинг яхши.

*  *  *

Ҳажринг сипаҳи зеру забар қилди мени,
Ғам кишвари ичра дарбадар қилди мени.
Андинки батар эмас, батар қилди мени,
Жон олғуча не дейки, нелар қилди мени.

3l5cbOftKug.jpgAlisher Navoiy mumtoz she’riyatning badiiy mahorat sirlarini puxta o‘rgangan buyuk shoirdir. Uning she’riyatida turfa xil badiiy san’atlar uchraydiki, ularni kengroq tadqiq qilish orqali shoir poetikasiga oid muayyan xulosalarga kelish mumkin. Xususan, Navoiy ruboiylarida qo‘llangan badiiy san’atlar palitrasi beqiyosdir…

i_040.jpgALISHЕR NAVOIY
RUBOIYLAR
009

BADOYI’ UL-BIDOYA»DAN

* * *

Yo rabki, inoyatingni yor ayla manga,
Yo‘qluqqa hidoyatingni bor ayla manga,
Har kahfi kifoyatingni dor ayla manga,
Har durri inoyating nisor ayla manga.

* * *

Jonimdog‘i «jim» ikki dolingg‘a fido,
Anding so‘ng «alif» toza niholingg‘a fido,
«Nun»i dog‘i anbarin hilolingg‘a fido,
Qolg‘on iki nuqta ikki xolingg‘a fido.

* * *

Gar oshiq esang, zebu takallufni unut,
Yaxshiyu yamon ishda taxallufni unut,
O‘tgan gar erur yamon, taassufni unut,
Kelgan gar erur yaxshi, tasarrufni unut.

* * *

Ey ishq, aning ko‘yida tavfi haram et,
Bizni dog‘i ul tavfg‘a boshla, karam et,
Bir doira ko‘yi tegrasida raqam et,
Gar chiqsa ayog‘im, raqamingdvn qalam et.

* * *

Yoshimg‘a bag‘ir qoni chu erdi monand,
Ko‘z asradi yoshdek bo‘lub andin xursand.
Turmadi ko‘zumda yetkach ul sarvi baland,
Bo‘lmas kishi farzandi kishiga farzand.

* * *

Ko‘zum uchadur, magarki yorim keladur,
Es har dam ozar, magar nigorim keladur.
Yo bodiyayi firoq sayrida qilib
Yuz marhala qat’ shahsuvorim keladur.

* * *

La’lingni qilib nuktasaro, ey qaroko‘z,
Ishq ahli hayotig‘a yaro, ey qaroko‘z.
Chekma yana surma ko‘z aro, ey qaroko‘z,
El jonig‘a qilma ko‘z qaro, ey qaroko‘z.

* * *

Jonbaxsh labing chashmayi hayvonmu emas?!
Hajridin oning ichim to‘la qonmu emas?!
Har qatrayi qon la’li Badaxshonmu emas?!
Har porayi la’li javhari jonmu emas?!

* * *

Gar oshiq esang, mehru vafo qilma havas,
Dard istavu daf’ig‘a davo qilma havas,
Hijronu visol mutlaqo qilma havas,
Dildoringdin g‘ayri rizo qilma havas.

* * *

G‘urbatda g‘arib shodmon bo‘lmas emish,
El anga shafiqu mehribon bo‘lmas emish.
Oltun qafas ichra gar qizil gul butsa,
Bulbulg‘a tikandek oshyon bo‘lmas emish.

* * *

Kim istasa saltanat, saxodur anga shart,
Har va’daki aylasa, vafodur anga shart.
Kim faqr talab qilsa, fanodur anga shart,
Ollig‘a nekim kelsa, rizodur anga shart.

* * *

Bir gul g‘amidin dedim qo‘yay bag‘rima dog‘,
Bergaymu debon atri dimog‘img‘a farog‘,
Bargin chu mulavvas ayladi bum ila zog‘,
Emdi oni islamoqqa yuz hayf dimog‘.

* * *

Ko‘nglumni g‘amu dard ila qon ayladi ishq,
Ko‘z yo‘lidin ul qonni ravon ayladi ishq,
Har qatrani bilmadim qayon ayladi ishq,
Bedil ekanim buyla ayon ayladi ishq.

* * *

Zohid senu hur, manga jonona kerak,
Jannat sanga bo‘lsun, manga mayxona kerak.
Mayxona aro soqiyu paymona kerak,
Paymona necha bo‘lsa, to‘la yona kerak.

* * *

Yoshung‘on emish qaro bulutg‘a mohim,
Gardunni sovurmog‘lig‘ erur dilxohim.
Kirmish qaro tufroqqa quyoshdek shohim,
Nevchun qaro qilmasun quyoshni ohim?!

* * *

Ko‘nglum gulu sarv mayli qilmas, netayin?
Sarvu gul ila dame ochilmas, netayin?
Dar sho‘x ko‘runsa, ko‘zga ilmas, netaynn?
Bir sho‘xkim, ul tilar — topilmas, netayin?

* * *

Dedim zaqaning tutub saqog‘ingni o‘pay,
Ko‘z qoshingga surtubon qabog‘ingni o‘pay,
Guldek yuzung islabon, dudog‘ingni o‘pay,
Yo‘q, yo‘q, yo‘q, agar desang ayog‘ingni o‘pay.

«G‘AROYIB US-SIG‘AR»DAN

* * *

O‘lsam yasamang munda mazorimni mening,
Yuklab eliting jismi figorimni mening.
O‘tru chiqarib ahli diyorimni mening,
Ko‘yida qo‘yung tani nizorimni mening.

* * *

Ey ulki, zamona ahlidin ayrilding,
Ishq ahli tariqi xo‘b ekanni bilding.
Xush qilding, alar tavriniyu qotilding,
Rahmat sanga, yaxshi aylading, xush qilding.

* * *

Sadbarg, binafsha, yo‘qsa nargis, yo gul,
Ichmak bo‘lmas bular havosi bila mul.
To hajr yelidin o‘ldi oshufta dimog‘,
Yuz noxuna ko‘z ichravu yuz pora ko‘ngul.

* * *

G‘urbatqa tushub zaifu bemor o‘ldum,
Dardu g‘amu mehnat ilgida zor o‘ldum.
Sartosar ajal toshidin afgor o‘ldum,
Sensiz ne balolarg‘a giriftor o‘ldum.

* * *

Ey bodi sabo, agar havo aylagasen,
Gulshang‘a yetarni muddao aylagasen.
Sarv ollida yer o‘pub duo aylagasen,
Gul qoshida qullug‘um ado aylagasen.

* * *

Menmenmu visol umididin shod o‘lg‘an,
Bir-bir g‘amu anduhdin ozod o‘lg‘an.
Oz-ozg‘ina bergan soyi gul atri nasim,
Bulbuldek ishim nolavu faryod o‘lg‘an.

* * *

Chun lola to‘kuldi, lolagun jom ichma,
Gul fasli tugandi mayi gulfom ichma.
Javzoda chu tutti mehr orom ichma,
Ko‘p bo‘lsa zarurat o‘lmayin shom ichma.

* * *

Ham jismingga za’f bo‘lsa jonim sadqa,
Ham joningga jismi notavonim sadqa.
Sarvingg‘a shikast o‘lsa ravonim sadqa,
Yo‘q-yo‘qki, sanga jonu jahonim sadqa.

* * *

Yo koshifi asrori nihon bo‘lsa kishi,
Halloli rumuzi osmon bo‘lsa kishi.
Yo oshiqi zori notavon bo‘lsa kishi,
Devonavu rasvoyi jahon bo‘lsa kishi.

* * *

Furqat sahari g‘amg‘a yo‘liqturdi meni,
Hijron kuni yuz balog‘a topshurdi meni.
G‘am shomi o‘lum holig‘a yetkurdi meni,
Tong otqucha uyqusizlig‘ o‘lturdi meni.

* * *

Ko‘z birla qoshing yaxshi, qabog‘ing yaxshi,
Yuz birla so‘zing yaxshi, dudog‘ing yaxshi.
Eng birla menging yaxshi, saqog‘ing yaxshi,
Bir-bir ne deyin, boshdin ayog‘ing yaxshi.

* * *

Hajring sipahi zeru zabar qildi meni,
G‘am kishvari ichra darbadar qildi meni.
Andinki batar emas, batar qildi meni,
Jon olg‘ucha ne deyki, nelar qildi meni.

Alisher Navoiy. Qit’alar, fardlar, ruboiylar, tuyuqlar.pdf by Khurshid Davron on Scribd

003

(Tashriflar: umumiy 341 516, bugungi 10)

116 izoh

  1. Menga juda yoqdi.Bu sirli sòzlarni aqlan tushunmagan bòlsamda qalban va xayolan his eta oldim.Navoiy mohir sòz ustasi va oltin qalam sohibidir.

  2. Мен топиб жуда хурсанд болдим сизни ажоийб «сайт»ингизни ,Сизларга рахмат !

  3. menga juda yoqdi o’zimga kerakli ruboilarni topa oldim hammga kattakon raxmat!!!

  4. Juda chiroyli va ma‘noli so‘zlar Alisher Navoiydan keyin hech kim bunday chiroyli ruboiylar yozolmagan

  5. gap yo’q mani o’zim shaxsan Alisher Navoiy ijodiga juda qiziqaman!

  6. Alisher Navoiy bobomiz ijodi juda qiziqaman.Ayniqsa g’azallari oqish menga yoqadi.

  7. озимга керакли рубоийларни топа олдим рахмат

  8. assalomu aleykum ustoz agar iloji bulsa Alisher Navoi tojik tilida gazallari kerak edi.

  9. Бой, ма’навий озука олдим. Ташкилотчиларга рахмат.

  10. Assalomu alaykum mening ismim FAYRUZBEK yoshimi 10 da menga ALISHER NAVOIYNING sherlari ruboiylari gazallari menga juda yoqdi

  11. Alisher Navoining ijodi menga juda yoqadi Rahmat ruboi gazallar uchun Men 11 yoshman

  12. Raxmat juda go’zal ruboiylar tagiga qabday manoni anglatishini xam yozganlarizda bundan xam zo’
    r chiqardi

  13. Assalomu alaykum. Ushbu kutubxonaga kirayotganimda hozir tõrttagina ruboiy chiqsa kerak deb õylagandim lekin juda kõp chiqdi juda xursand bõldim. Barcha õzimga keraklilarini yozib oldim va yod oldim. Hammasi uchun kattakon RAXMAT!!

  14. Alisher Navoiy shuning uchun ham soʻz mulkining sultoni deyilganda.Shoirlarning ham sultoni.Menga deyarli hamma janr va turdagi asarlari yoqadi

  15. Assalomu aleykum hammaga Alisher Navoiy she’riga gap yõq men 14 yoshdaman

  16. Assalomualaykum!
    Bugun Amir-ulKalom Mir Nizomuddin #AlisherNavoiytavalludining580yilligi uchun nechata Ruboiylarini o’qimoqchi bo’lib kirdim va sizlarining ulug’ bobomiz asarlarini yig’ishtirib saitga qo’yganlaringiz manga juda yordam qildi. Bu qadriyatlarga sazovor ishlaringizni ko’rib faxrlandim va sizlarga chin ko’ngildan o’z tashakkurlarimni bildiraman.
    Ilohi umrlaringiz va ijodlaringizga ko’z tegmasin.
    Hurmat bilan

  17. Daxshat menda kitobi xam bor tenglashtirib ko’rdim qiziqib hamma rivoyat bor

  18. Menga Alisher Navoiyni ruboiylari menga juda yoqdi va men ularni yodlayapman

  19. Assalomu aleykum hammaga Judayam gozal umuman bunaqa ruboilar oqimagan edim hayotda oqimaganman sizlargayam birini yozib qoldiraman bu yerda yoq unisi
    BOSHNI FIDO AYLA ATO QOSHIĢA
    JISMNI QIL SADQA ANO BOSHIĞA
    TUN KUNINGGA AYLAGANINUR FOSH
    BIRISIN OY AYLA BIRISIN QUYOSH

  20. Assalomu alaykum. Betakror sōz san’atining gul toji bōlgan.Navoiyning ruboiylarini shu yerdan topganimdan mamnunman. Omlayn kutubxonani foydasi.tegdi juda ham zor.

  21. Алишер Навоий жуда зор газал ва рубоилар ёзган мен барча газалларини ёд олганман нафакат мен балки укаларим хам ёд олган ❤

  22. Menga bobomizni ruboiylari juda ham yoqdi izlagan satrlarimni topdim raxmat…

  23. Ассалому алайкум газаллар рубоийлар менга жуда екди тарифга тил ожиз‍

  24. Hammangizga salom men hozirda 10yoshdaman ammo adabiyot va ona tili fanlariga juda qiziqib qolganman hozirda fanlar boyicha togarakga boryapman va hozirda 5sinf adabiyot kitobini va 6sinf ona tili kitobini toliq yodladim endi gazal va ruboiylar juda kop yodlashim kk shunga koproq rubooylar qoyib borsangoz yahshi bolar edi iltimosim shu!! Oldindan rahmat!!!

  25. Alisher bobomiz eng tanikli inson.Men bobomizni ruboiylarini gazallarini sevib ukiyman.Men shunday bobomiz borliklaridan fahrlanaman.

Izoh qoldiring