Ўзбек ва озарбайжон халқларининг дўстлик ришталари  узоқ асрларга бориб тақалади.  Ўзбек мумтоз адабиёти ва Алишер Навоий ижодининг  тадқиқотчиси, Озарбайжон Миллий Билимлар Академияси бош илмий ходими, филология фанлари доктори, профессор Олмос Улвий (Биннатова) билан суҳбатда икки қардош халқ  адабий дўстлиги, бу дўстликнинг боқий тимсоллари Низомий ва Навоий ҳақида сўз юритилади.

НИЗОМИЙ ВА НАВОИЙ
БОҚИЙ ДЎСТЛИГИМИЗ ТИМСОЛИДИР

— Олмос хоним, аввало, ушбу суҳбатга розилик билдирганингиз учун ташаккур. Алишер Навоий – туркий дунёнинг улуғ даҳоларидан бири. Шунинг учун ҳам келинг, яхшиси суҳбатимиз учун Навоий ижоди, унинг умуминсоний қиммати мавзусини танласак. Айтингчи, Навоий ижодий мероси Озарбайжон адабиётига қандай таъсир кўрсатган?

— Озарбайжон – Ўзбек адабиётлари бир-бирига шу қадар чамбарчас боғлиқки, бу ўзаро таъсир даражасини муайян бир деталлар воситасида ифода этмоқ анча мушкул. Ҳар ҳолда, бир тарихий факт бор: Навоий Низомийни ўз устози деб билгани ҳолда, Фузулий ҳам ҳамиша Навоийни устоз мақомида кўрган.

Навоий адабий мероси барча асрларнинг тадқиқотчилари диққат марказида бўлиб келган. Менинг бундан олти йил аввал нашр этилган “Озарбайжон – Ўзбек адабий алоқалари (даврлар, сиймолар, жанрлар, тамойиллар)” номли монографиямда адабиётларимизаро ижодий таъсир масалалари нисбатан кенгроқ ёритилган.

— Озарбайжон адабиётшунослигида Навоий ижодий меросини ўрганиш қачондан бошланган?

— Мен Алишер Навоий номини илк бор мактаб йиллари (1967-1969 йиллар)да синфдан ташқари ўқиладиган адабиётлар орасида “Хамса” муаллифи сифатида танидим. Кейинчалик Боку давлат университетида таҳсил олган кезларимда собиқ иттифоқ халқлари адабиётини ўрганиш чоғида бу гениал ўзбек шоири мероси билан танишдим. Аммо бу йилларда ўзбек адабиёти етарлича чуқур ўргатилмаганлиги боис мен кенг маълумотлар ололмаганман. Ўша пайтдаги тасаввурларимда “Хамса” муаллифлари сафида Навоийдан олдин Низомий, Хисрав Деҳлавий ва Абдураҳмон Жомий номлари бор эди. “Туркий” иборасини ишлатиш алоҳида жасоратталаб иш эди. Шунинг учун туркий тилда ёзилган илк “Хамса”нинг муаллифи ҳақида теран маълумотлар олиш анча мушкул эди.

Озарбайжонда ўрта аср ғазаллари ҳақида гап борганда эса, Фузулий лирикаси чуқурроқ ва кенг миқёсда ўрганилар эди. Вақт олий ҳакам, — дейди доно халқимиз. Замон ўзгарди, кўп сувлар оқиб ўтди. Навоий сўз – маънавий хазиналарига рўпара бўлдик. Тарихда шахснинг маънавий-руҳий камолотини юксалтиришда Навоий қолдирган мероснинг қиммати холис ўрганила бошланди. Низомий ижоди билан бир қаторда Навоий меросини ҳам чуқур тадқиқ этиш ўзгача завқ бағишлайди. Классик шоирлар – озарбайжон, ўзбек, туркман, қозоқ, қирғиз мутафаккирлари адабий мероси бир бутунликда туркий дунё, кенг маънода Шарқ, бутун дунё адабиётининг мумтоз намуналари сифатида тадқиқотларга жалб қилинди. Ер куррамизни кўкда бир қуёш ёритса, кўнглимизни Низомий, Румий, Навоий, Жомий, Юнус Эмро, Фузулий, Махтумқули, Абай адабий мероси, яъни ҳар бири гўёки ёрқин юлдуз бўлган алломаларнинг поэтик овози ҳамда фалсафаси нурафшон этади.

— Атоқли озарбайжон олими Ҳамид Араслининг Навоий меросини ўрганишдаги хизматлари ҳам улкандир. Имкони бўлса, олим илмий кузатишлари негизи ҳақида ҳам тўхталсангиз.

— Академик Ҳамид Арасли юксак салоҳият соҳиби бўлиб, у ўз илмий фидокорлиги, қўлёзмаларга нуктадонлик билан ёндашув услуби орқали Шарқ адабиётининг зукко билимдони сифатида илмий мактаб яратган. Кейинги давр авлоди ўз изланишлари билан Ҳамид Арасли мактабидан баҳраманд бўлиб, уни ривожлантиришмоқда.

Ҳамид Араслининг Шарқ халқлари адабий-бадиий тафаккур тарихи, қадимги туркий, форс ва араб тилларидан амалга оширилган таржималари, дарслик ҳамда қўлланмалари миллий руҳда экани эътиборга лойиқдир. Унинг Озарбайжон адабиёти тарихи билан боғлиқ муҳим хизматларидан бири 1960 йилда нашрдан чиққан уч жилдлик “Озарбайжон адабиёти тарихи” китобидир. Унда туркий тилли озарбайжон адабиётининг ривожланишида муҳим роль ўйнаган Ғози Бурҳониддин, Насимий, Кишварий, Хатоий, Фузулий каби санъаткорларнинг Озарбайжон адабий тафаккури тарихида тутган ўрни кўрсатиб берилган.

Ҳамид Арасли Шарқ халқлари адабий меросига қизиқиш билан қараган. Озарбайжон адабиёти классиклари мероси билан бир қаторда Фирдавсий, Жомий, Ҳофиз, хусусан, буюк ўзбек шоири Алишер Навоий меросини ҳам атрофлича тадқиқ қилган. Олим ўрта асрлар озар адабиётининг адабий алоқалари билан боғлиқ илк тадқиқотлар муаллифидир.

— Бугунги кунда Озарбайжонда Алишер Навоий ижодий меросига бўлган қизиқиш қай даражада?

— Озарбайжонда Навоий ижоди Насимий, Фузулий билан ёнма-ён севиб ўрганилади, тадқиқ қилинади. Унинг мероси ҳақида илмий тадқиқотлар ёзилмоқда. ўнлаб диссертацияларда Навоий даҳосига мурожаат қилинади, юзлаб илмий асарларда эса ундан ибратли иқтибослар келтирилади. Бу шунчалик кенг қамровли жараёнки, унинг миқёсини аниқ рақамлар билан ифодалаш имконсиз. Навоий туркий дунёнинг ўлмас намояндасидир. Менинг бу мутафаккир шоир ҳақида кўплаб мақолаларим чоп этилган. Умуман олганда, ўзбек адабиёти билан боғлиқ 150 дан ортиқ мақола ва таржималарим эълон қилинган. Айни мавзуда иккита китобим чоп этилган, учта китобим эса ҳозирда чоп этилиш арафасида.

— Сизда Алишер Навоий ижодига бўлган қизиқиш қачондан бошланган? Бу бебаҳо маънавий хазина сизни нимаси билан мафтун этган?

— Навоий меросига бўлган қизиқиш менда 30-35 йиллар илгари бошланган. Гениал шоир мероси мени биринчи навбатда ўйноқи ғазаллари билан ўзига мафтун этган. Фузулий девонидан Навоийга боғланган назираларни ўқиб икки улуғ алломанинг ўзаро эҳтиромида юксак ибрат намунасини кўрдим. Маълумки, улуғ озар шоири Фузулий Навоийнинг “Кўргач” радифли ғазалидан таъсирланган ва шундай радифли ғазал ёзган.

Мумтоз шоирларимизнинг бир-бирининг адабий меросига меҳр-муҳаббати чиндан-да таҳсинга сазовор.

— Ўзбек олимлари сизни адабиётимизнинг толмас тадқиқотчиси сифатида билишади. Бунга сизнинг “Алишер Навоий озарбайжон адабиётшунослигида” китобингиз билан танишиш сабаб бўлган. Бу китобнинг ёзилиш тарихи ҳақида ҳам тўхталсангиз.

— Мен Навоий ҳаёти ва ижоди ҳақида озарбайжон адабиётшунослигида мавжуд мақолаларни тўплаб, 2009 йилда “Алишер Навоий озарбайжон адабиётшунослигида” номли китобимни нашр қилдирдим. Бу китоб озарбайжон адабиётшунослигида Навоий ҳақида жамланган ягона тўпламдир.

— Қайси ўзбек навоийшунос олимлари билан ҳамкорлик қиласиз?

— Энг аввало, Суюма Ғаниевани ўз устозим деб биламан. Азиз Қаюмов, Иброҳим Ҳаққул, Ҳамидулла Болтабоев ва умуман, Ўзбекистонда Навоий ҳаёти, ижодий мероси билан шуғулланувчи барча навоийшунослар менинг яхши ҳамкорим, дўстим ва маслакдошимдир.

— Бугунги кунда дунё миқёсида Навоий ижодий меросини ўрганиш қай даражада деб биласиз?

— Бугунги кунда туркий дунё классиклари сафида Низомий, Навоий, Фузулий мероси алоҳида эҳтиром билан ўрганилади. Мустабид тузум даврида алломаларимиз ижодий мероси бир томонлама тадқиқ этилган бўлса, миллий истиқлол йилларига келиб, асл манбалар асосида тадқиқ этила бошлади. Хусусан, Навоийнинг 20 жилдлик мукаммал асарлари ва 10 жилдлиги чоп этилди.

— Улуғ мутафаккир Алишер Навоий ҳаёти ва ижодини ўрганаётган шогирдларингиз борми?

— Албатта, Озарбайжон Миллий Билимлар Академиясининг Низомий номидаги Адабиёт институти ва З.Бунёдов номли Шарқшунослик институти, Фузулий номли қўлёзмалар институтида Навоий ижодий меросини тадқиқ этаётган изланувчи тадқиқотчиларга самимий маслаҳат беришга ҳаракат қилаётганимдан мамнунман. Муҳими, улар орасида умидли докторантларим ҳам бор.

— Агар сир бўлмаса, истиқболдаги режаларингиз ҳақида ҳам бир-икки оғиз айтиб ўтсангиз.

— Мен ҳар доим илмий ижод билан банд бўламан. Баъзан шундай бўладики, бир мақолани тугатмай бошқасини бошлайман. Ҳозирда нашр этишга мўлжалланган 6-7 та китобим бор. Сир эмаски, уларни чоп этишда айрим молиявий муаммолар ўам йўқ эмас. Мен 20 га яқин халқаро конференцияларда иштирок этишга таклифномалар олдим. Бу ҳол менга тинмай изланиш масъулиятини юклайди.

Эҳтимол, шу боис бўлса керак, бу йилни янги режалар билан бошладим. Навоийнинг 574 йиллик юбилейига атаб “Бакир Чўпонзода: Навоийнинг тили ва тилчилиги ҳақида номли мақола ҳақида мулоҳазаларим” деган тадқиқотимни тайёрлаб Тошкентга юбордим. Шунингдек, 1990 йилги Боку воқеалари вақтида шаҳид бўлган Улви Бунёдзода адабий меросини тадқиқ этиш ва нашр эттиришга ҳаракат қиляпман. Унинг “Умр йўли” достонини ўзбек тилига ўгирган шоира Хосият Рустамова билан ҳамкорлик қиляпмиз.

— Алишер Навоий ўз “Хамса”сида “Эмас осон бу майдон ичра турмоқ, Низомий панжасига панжа урмоқ” дейдилар. Низомийга бағишланган бу фахрия сизда қандай туйғулар уйғотади?

— Шубҳасиз, буюк ифтихор туйғуси. Чунки, Навоийнинг устозларига бўлган эҳтироми, баланд мартабали, камтарона, холис ҳамда хокисор табиати ҳақида етарлича тасаввур бера олади. Бу эса шоир даҳосига бҳлган эҳтиромимни янада юксалтиради.

Ўзбек-озарбайжон адабий дўстлиги ва ҳамкорлиги Низомий-Навоий тимсолида олис мозийга бориб туташади. Муҳими, улар бир-бирига устоз эдилар. Зотан, асрлар қаъридан келиб қалбларни нурафшон этувчи бу мамлакатлараро ижодий ҳамкорлик, маънавий-руҳий яқинлик абадий бўлсин!

— Олмос хоним, суҳбатимиз самимий кечгани учун ташаккур билдираман. Катта раҳмат, саломат бўлинг!

Обид Шофиев суҳбатлашди.

Манба: “Сурхон ёшлари” газетаси

O’zbek va ozarbayjon xalqlarining do’stlik rishtalari uzoq asrlarga borib taqaladi. O’zbek mumtoz adabiyoti va Alisher Navoiy ijodining tadqiqotchisi, Ozarbayjon Milliy Bilimlar Akademiyasi bosh ilmiy xodimi, filologiya fanlari doktori, professor Olmos Ulviy (Binnatova) bilan suhbatda ikki qardosh xalq adabiy do’stligi, bu do’stlikning boqiy timsollari Nizomiy va Navoiy haqida so’z yuritiladi.

NIZOMIY VA NAVOIY
BOQIY DO’STLIGIMIZ TIMSOLIDIR

— Olmos xonim, avvalo, ushbu suhbatga rozilik bildirganingiz uchun tashakkur. Alisher Navoiy – turkiy dunyoning ulug’ daholaridan biri. Shuning uchun ham keling, yaxshisi suhbatimiz uchun Navoiy ijodi, uning umuminsoniy qimmati mavzusini tanlasak. Aytingchi, Navoiy ijodiy merosi Ozarbayjon adabiyotiga qanday ta’sir ko’rsatgan?

— Ozarbayjon – O’zbek adabiyotlari bir-biriga shu qadar chambarchas bog’liqki, bu o’zaro ta’sir darajasini muayyan bir detallar vositasida ifoda etmoq ancha mushkul. Har holda, bir tarixiy fakt bor: Navoiy Nizomiyni o’z ustozi deb bilgani holda, Fuzuliy ham hamisha Navoiyni ustoz maqomida ko’rgan.

Navoiy adabiy merosi barcha asrlarning tadqiqotchilari diqqat markazida bo’lib kelgan. Mening bundan olti yil avval nashr etilgan “Ozarbayjon – O’zbek adabiy aloqalari (davrlar, siymolar, janrlar, tamoyillar)” nomli monografiyamda adabiyotlarimizaro ijodiy ta’sir masalalari nisbatan kengroq yoritilgan.

— Ozarbayjon adabiyotshunosligida Navoiy ijodiy merosini o’rganish qachondan boshlangan?

— Men Alisher Navoiy nomini ilk bor maktab yillari (1967-1969 yillar)da sinfdan tashqari o’qiladigan adabiyotlar orasida “Xamsa” muallifi sifatida tanidim. Keyinchalik Boku davlat universitetida tahsil olgan kezlarimda sobiq ittifoq xalqlari adabiyotini o’rganish chog’ida bu genial o’zbek shoiri merosi bilan tanishdim. Ammo bu yillarda o’zbek adabiyoti yetarlicha chuqur o’rgatilmaganligi bois men keng ma’lumotlar ololmaganman. O’sha paytdagi tasavvurlarimda “Xamsa” mualliflari safida Navoiydan oldin Nizomiy, Xisrav Dehlaviy va Abdurahmon Jomiy nomlari bor edi. “Turkiy” iborasini ishlatish alohida jasorattalab ish edi. Shuning uchun turkiy tilda yozilgan ilk “Xamsa”ning muallifi haqida teran ma’lumotlar olish ancha mushkul edi.

Ozarbayjonda o’rta asr g’azallari haqida gap borganda esa, Fuzuliy lirikasi chuqurroq va keng miqyosda o’rganilar edi. Vaqt oliy hakam, — deydi dono xalqimiz. Zamon o’zgardi, ko’p suvlar oqib o’tdi. Navoiy so’z – ma’naviy xazinalariga ro’para bo’ldik. Tarixda shaxsning ma’naviy-ruhiy kamolotini yuksaltirishda Navoiy qoldirgan merosning qimmati xolis o’rganila boshlandi. Nizomiy ijodi bilan bir qatorda Navoiy merosini ham chuqur tadqiq etish o’zgacha zavq bag’ishlaydi. Klassik shoirlar – ozarbayjon, o’zbek, turkman, qozoq, qirg’iz mutafakkirlari adabiy merosi bir butunlikda turkiy dunyo, keng ma’noda Sharq, butun dunyo adabiyotining mumtoz namunalari sifatida tadqiqotlarga jalb qilindi. Yer kurramizni ko’kda bir quyosh yoritsa, ko’nglimizni Nizomiy, Rumiy, Navoiy, Jomiy, Yunus Emro, Fuzuliy, Maxtumquli, Abay adabiy merosi, ya’ni har biri go’yoki yorqin yulduz bo’lgan allomalarning poetik ovozi hamda falsafasi nurafshon etadi.

— Atoqli ozarbayjon olimi Hamid Araslining Navoiy merosini o’rganishdagi xizmatlari ham ulkandir. Imkoni bo’lsa, olim ilmiy kuzatishlari negizi haqida ham to’xtalsangiz.

— Akademik Hamid Arasli yuksak salohiyat sohibi bo’lib, u o’z ilmiy fidokorligi, qo’lyozmalarga nuktadonlik bilan yondashuv uslubi orqali Sharq adabiyotining zukko bilimdoni sifatida ilmiy maktab yaratgan. Keyingi davr avlodi o’z izlanishlari bilan Hamid Arasli maktabidan bahramand bo’lib, uni rivojlantirishmoqda.

Hamid Araslining Sharq xalqlari adabiy-badiiy tafakkur tarixi, qadimgi turkiy, fors va arab tillaridan amalga oshirilgan tarjimalari, darslik hamda qo’llanmalari milliy ruhda ekani e’tiborga loyiqdir. Uning Ozarbayjon adabiyoti tarixi bilan bog’liq muhim xizmatlaridan biri 1960 yilda nashrdan chiqqan uch jildlik “Ozarbayjon adabiyoti tarixi” kitobidir. Unda turkiy tilli ozarbayjon adabiyotining rivojlanishida muhim rol` o’ynagan G’ozi Burhoniddin, Nasimiy, Kishvariy, Xatoiy, Fuzuliy kabi san’atkorlarning Ozarbayjon adabiy tafakkuri tarixida tutgan o’rni ko’rsatib berilgan.

Hamid Arasli Sharq xalqlari adabiy merosiga qiziqish bilan qaragan. Ozarbayjon adabiyoti klassiklari merosi bilan bir qatorda Firdavsiy, Jomiy, Hofiz, xususan, buyuk o’zbek shoiri Alisher Navoiy merosini ham atroflicha tadqiq qilgan. Olim o’rta asrlar ozar adabiyotining adabiy aloqalari bilan bog’liq ilk tadqiqotlar muallifidir.

— Bugungi kunda Ozarbayjonda Alisher Navoiy ijodiy merosiga bo’lgan qiziqish qay darajada?

— Ozarbayjonda Navoiy ijodi Nasimiy, Fuzuliy bilan yonma-yon sevib o’rganiladi, tadqiq qilinadi. Uning merosi haqida ilmiy tadqiqotlar yozilmoqda. o’nlab dissertatsiyalarda Navoiy dahosiga murojaat qilinadi, yuzlab ilmiy asarlarda esa undan ibratli iqtiboslar keltiriladi. Bu shunchalik keng qamrovli jarayonki, uning miqyosini aniq raqamlar bilan ifodalash imkonsiz. Navoiy turkiy dunyoning o’lmas namoyandasidir. Mening bu mutafakkir shoir haqida ko’plab maqolalarim chop etilgan. Umuman olganda, o’zbek adabiyoti bilan bog’liq 150 dan ortiq maqola va tarjimalarim e’lon qilingan. Ayni mavzuda ikkita kitobim chop etilgan, uchta kitobim esa hozirda chop etilish arafasida.

— Sizda Alisher Navoiy ijodiga bo’lgan qiziqish qachondan boshlangan? Bu bebaho ma’naviy xazina sizni nimasi bilan maftun etgan?

— Navoiy merosiga bo’lgan qiziqish menda 30-35 yillar ilgari boshlangan. Genial shoir merosi meni birinchi navbatda o’ynoqi g’azallari bilan o’ziga maftun etgan. Fuzuliy devonidan Navoiyga bog’langan naziralarni o’qib ikki ulug’ allomaning o’zaro ehtiromida yuksak ibrat namunasini ko’rdim. Ma’lumki, ulug’ ozar shoiri Fuzuliy Navoiyning “Ko’rgach” radifli g’azalidan ta’sirlangan va shunday radifli g’azal yozgan.

Mumtoz shoirlarimizning bir-birining adabiy merosiga mehr-muhabbati chindan-da tahsinga sazovor.

— O’zbek olimlari sizni adabiyotimizning tolmas tadqiqotchisi sifatida bilishadi. Bunga sizning “Alisher Navoiy ozarbayjon adabiyotshunosligida” kitobingiz bilan tanishish sabab bo’lgan. Bu kitobning yozilish tarixi haqida ham to’xtalsangiz.

— Men Navoiy hayoti va ijodi haqida ozarbayjon adabiyotshunosligida mavjud maqolalarni to’plab, 2009 yilda “Alisher Navoiy ozarbayjon adabiyotshunosligida” nomli kitobimni nashr qildirdim. Bu kitob ozarbayjon adabiyotshunosligida Navoiy haqida jamlangan yagona to’plamdir.

— Qaysi o’zbek navoiyshunos olimlari bilan hamkorlik qilasiz?

— Eng avvalo, Suyuma G’anievani o’z ustozim deb bilaman. Aziz Qayumov, Ibrohim Haqqul, Hamidulla Boltaboev va umuman, O’zbekistonda Navoiy hayoti, ijodiy merosi bilan shug’ullanuvchi barcha navoiyshunoslar mening yaxshi hamkorim, do’stim va maslakdoshimdir.

— Bugungi kunda dunyo miqyosida Navoiy ijodiy merosini o’rganish qay darajada deb bilasiz?

— Bugungi kunda turkiy dunyo klassiklari safida Nizomiy, Navoiy, Fuzuliy merosi alohida ehtirom bilan o’rganiladi. Mustabid tuzum davrida allomalarimiz ijodiy merosi bir tomonlama tadqiq etilgan bo’lsa, milliy istiqlol yillariga kelib, asl manbalar asosida tadqiq etila boshladi. Xususan, Navoiyning 20 jildlik mukammal asarlari va 10 jildligi chop etildi.

— Ulug’ mutafakkir Alisher Navoiy hayoti va ijodini o’rganayotgan shogirdlaringiz bormi?

— Albatta, Ozarbayjon Milliy Bilimlar Akademiyasining Nizomiy nomidagi Adabiyot instituti va Z.Bunyodov nomli Sharqshunoslik instituti, Fuzuliy nomli qo’lyozmalar institutida Navoiy ijodiy merosini tadqiq etayotgan izlanuvchi tadqiqotchilarga samimiy maslahat berishga harakat qilayotganimdan mamnunman. Muhimi, ular orasida umidli doktorantlarim ham bor.

— Agar sir bo’lmasa, istiqboldagi rejalaringiz haqida ham bir-ikki og’iz aytib o’tsangiz.

— Men har doim ilmiy ijod bilan band bo’laman. Ba’zan shunday bo’ladiki, bir maqolani tugatmay boshqasini boshlayman. Hozirda nashr etishga mo’ljallangan 6-7 ta kitobim bor. Sir emaski, ularni chop etishda ayrim moliyaviy muammolar o’am yo’q emas. Men 20 ga yaqin xalqaro konferentsiyalarda ishtirok etishga taklifnomalar oldim. Bu hol menga tinmay izlanish mas’uliyatini yuklaydi.

Ehtimol, shu bois bo’lsa kerak, bu yilni yangi rejalar bilan boshladim. Navoiyning 574 yillik yubileyiga atab “Bakir Cho’ponzoda: Navoiyning tili va tilchiligi haqida nomli maqola haqida mulohazalarim” degan tadqiqotimni tayyorlab Toshkentga yubordim. Shuningdek, 1990 yilgi Boku voqealari vaqtida shahid bo’lgan Ulvi Bunyodzoda adabiy merosini tadqiq etish va nashr ettirishga harakat qilyapman. Uning “Umr yo’li” dostonini o’zbek tiliga o’girgan shoira Xosiyat Rustamova bilan hamkorlik qilyapmiz.

— Alisher Navoiy o’z “Xamsa”sida “Emas oson bu maydon ichra turmoq, Nizomiy panjasiga panja urmoq” deydilar. Nizomiyga bag’ishlangan bu faxriya sizda qanday tuyg’ular uyg’otadi?

— Shubhasiz, buyuk iftixor tuyg’usi. Chunki, Navoiyning ustozlariga bo’lgan ehtiromi, baland martabali, kamtarona, xolis hamda xokisor tabiati haqida yetarlicha tasavvur bera oladi. Bu esa shoir dahosiga bhlgan ehtiromimni yanada yuksaltiradi.

O’zbek-ozarbayjon adabiy do’stligi va hamkorligi Nizomiy-Navoiy timsolida olis moziyga borib tutashadi. Muhimi, ular bir-biriga ustoz edilar. Zotan, asrlar qa’ridan kelib qalblarni nurafshon etuvchi bu mamlakatlararo ijodiy hamkorlik, ma’naviy-ruhiy yaqinlik abadiy bo’lsin!

— Olmos xonim, suhbatimiz samimiy kechgani uchun tashakkur bildiraman. Katta rahmat, salomat bo’ling!

Obid Shofiev suhbatlashdi.

Manba: “Surxon yoshlari” gazetasi