Иқтидорли шоир Назар Шукур нафақат ўзининг бадиий юксак шеърлари, шу билан бирга жаҳон шеъриятидан қилган таржималари билан шеъриятимиз хазинасини бойитди.

ЖАҲОН ШЕЪРИЯТИДАН
Назар Шукур таржималари

ВЛАДИМИР СОКОЛОВ
КЕЧГАН ЙИЛЛАР

1

Кечган йиллар дарё сувида
Ейилади лойқалар мисол.
Соҳилдаги хўроз азаси
Ким бировлар учун эҳтимол.

Ёришади ҳилол ҳам секин,
Пастга шўнғир оқ бадан абр.
Ул шиддатга тақлид қилиб ё
Ўз қудратин узатади ер.

Яқинлашур мақсадлар бизга,
Қонунларга бўйсунмайди эрк.
Мушак каби отилган умр –
Шовқинларнинг хонасида берк.

Ҳа, гал келди, гап келди, ахир,
Ҳаёт қилмас ўйин билан баҳс.
Бўйсунасан ҳаётга,
Ғамсиз —
Кунлар узра ҳижрон тушар рақс.

Шамол каби эшикни очиб
Кириб келар нотаниш кунлар.
Йўқ, қолмади ишлар ҳам чала,
Афсус бўлиб уйғонмас унлар.

Биз биламиз ҳаёт қимматин,
Қаламларда белгилаб зарҳал.
Деворларни нуратар қуртлар,
Буюкларни тиклаймиз ҳар гал.

Бизга аччиқ тенгдошларимиз –
Қўли эди меҳнатдан қадоқ.
Юрт бурчини бу мағрур авлод
Елкасида кўтаргай шундоқ.

Ҳу, ўлжани олади нишон,
Сайёд Аср  қилганча таъқиб.
Ўқ ва нишон учрашгансимон
Ҳамюртлар ҳам учрашар қалқиб.

2

Наҳот, кеча турган бўрон ҳам,
Кетган бўлса қулоқ остингдан.
Кимдир шунда қўрқоқлик билан
Юртга қилди хоинлик чиндан.

Ўшандайлар ақлини ютиб
Унутди-ку вақт мудҳишлигин!..
Билолмайсан, кўланкасидан –
Қандайлигин шу уйни лекин.

Марҳумларга йиғламоқ удум,
Ботирларни эл тинмас куйлаб.
Баҳор келар дала ғамидай,
Дудлар сузар ўрмонзор бўйлаб.

Булбул куйи тингланар энди,
Олмаларнинг чеҳрасида тер.
Бир йилимиз юлинар баргдай,
Дам олмаймиз йўлда, барибир!

Асрим — улкан фурсатга мезон,
Биз ўлчаймиз топмай сўнггини.
Кимдир танлаб енгил йўл аммо
Бурмоқ бўлар ўзига уни!

РАСУЛ ҲАМЗАТОВ
ЖУДА ЯРАШАР

Хуш кўраман тоғлик гулгун қизларнинг кўркин,
Уятдан ол бўлса юзи, жуда ярашар.

Қўлларидан ушлаган дам, оҳудай ҳуркиб –
Олиб қочмоқ бўлса ўзин, жуда ярашар.

Гирдобмисол кулгичларин кўрсам, йўқ чидам,
Кўрганмисиз сиз ҳам буни? Жуда ярашар!

Кокиллари мўраласа рўмол остидан
Дейсиз сочин — «тоғнинг туни», жуда ярашар.

Рашк қиламан, оёқларин ўпса маккор сой,
Ялангоёқ бўлган чоғи жуда ярашар.

Булоқларга кўза тутиб чиқса, ҳойнаҳой,
Унда нозик эгилмоғи жуда ярашар.

Одми, содда кўйлакларда ўртайди чиндан,
Тоғдек аслий бу либослар жуда ярашар.

Таом элтса, меҳмонларни кузатмас зимдан,
Кетар экан, майин саслар жуда ярашар.

Тоғ қизлари сўзласангиз тинглар жим, беун,
Камтарона сукунати, жуда ярашар.

Тоғ селидай покиза шух кулгуларию
Майин, масъум ҳар суҳбати жуда ярашар.

ЮСТИНАС МАРЦИНКЯВИЧЮС
ШЕЪРЛАР

ЙЎЛ ЭРТАГИ

Қизимга

Қуёшга борарди дастлаб барча йўл,
Фақат бири эди узун, безиё.
Қуёшдан олисда қулаб, аммо ул
Қумларга кўмилди шундоқ сим-сиё.

Элтолмас ҳеч кимни энди беназир,
Унинг наърасидан титрайди замин.
Кутади, ўрнидан кўтариб кимдир
Музаффар қуёшга етакламоғин.

ТЎНГАН ДЕНГИЗ

Бетоб кимса юзидаги
докадай оп-п-поқ ва мурдадай совуқ.
Кўзи йўқ,
Фикрлари кўринмайди.
Лаби йўқ,
Эшитилмас инграши.
Юзи йўқ,
Фақат дока бор.
Чағалайлар соҳил бўйлаб энтикиб қийқиради.
Денгиз эса ухлаб қолган.
Уйғонмайди.
Ўлган.
Оламдан ўтган.

ИМАНТ ЗИЕДОНИС
ШЕЪРЛАР

* * *

Турғун олма топишга ҳаракат қилинг.
Улар ҳамиша ер тортиш кучи билан келдилар курашиб.
Ва мудом оғир бўлди қулаши.
Яшил бутоқлар-чи,
Тилсиз гувоҳлардай сукутда бўлдилар:
Бундай олмаларнинг бўлмаслигин билиб…

* * *

Оққушлар кетиб уч кун ўтгач қор ёғади

Халқ матали

Ташлаб кетди тортиб ҳорғин оҳ,
Оққушлар тунд дарё соҳилин.
Тўртинчи кун узра баногоҳ
Чарх уради қорлар ёғилиб.

Энди  бизга  қиш олдидаги
Оққушларсиз, қорларсиз буткул –
Бўм-бўшлиқнинг қўйнига чўккан
Бу уч кунни ўтказмоқ мушкул.

       Iqtidorli shoir Nazar Shukur nafaqat o‘zining badiiy yuksak she’rlari, shu bilan birga jahon she’riyatidan qilgan tarjimalari bilan she’riyatimiz xazinasini boyitdi.

JAHON SHE’RIYATIDAN
Nazar Shukur tarjimalari

VLADIMIR SOKOLOV
KЕCHGAN YILLAR

1

Kechgan yillar daryo suvida
Yeyiladi loyqalar misol.
Sohildagi xo‘roz azasi
Kim birovlar uchun ehtimol.

Yorishadi hilol ham sekin,
Pastga sho‘ng‘ir oq badan abr.
Ul shiddatga taqlid qilib yo
O‘z qudratin uzatadi yer.

Yaqinlashur maqsadlar bizga,
Qonunlarga bo‘ysunmaydi erk.
Mushak kabi otilgan umr –
Shovqinlarning xonasida berk.

Ha, gal keldi, gap keldi, axir,
Hayot qilmas o‘yin bilan bahs.
Bo‘ysunasan hayotga,
G‘amsiz —
Kunlar uzra hijron tushar raqs.

Shamol kabi eshikni ochib
Kirib kelar notanish kunlar.
Yo‘q, qolmadi ishlar ham chala,
Afsus bo‘lib uyg‘onmas unlar.

Biz bilamiz hayot qimmatin,
Qalamlarda belgilab zarhal.
Devorlarni nuratar qurtlar,
Buyuklarni tiklaymiz har gal.

Bizga achchiq tengdoshlarimiz –
Qo‘li edi mehnatdan qadoq.
Yurt burchini bu mag‘rur avlod
Yelkasida ko‘targay shundoq.

Hu, o‘ljani oladi nishon,
Sayyod Asr qilgancha ta’qib.
O‘q va nishon uchrashgansimon
Hamyurtlar ham uchrashar qalqib.

2

Nahot, kecha turgan bo‘ron ham,
Ketgan bo‘lsa quloq ostingdan.
Kimdir shunda qo‘rqoqlik bilan
Yurtga qildi xoinlik chindan.

O‘shandaylar aqlini yutib
Unutdi-ku vaqt mudhishligin!..
Bilolmaysan, ko‘lankasidan –
Qandayligin shu uyni lekin.

Marhumlarga yig‘lamoq udum,
Botirlarni el tinmas kuylab.
Bahor kelar dala g‘amiday,
Dudlar suzar o‘rmonzor bo‘ylab.

Bulbul kuyi tinglanar endi,
Olmalarning chehrasida ter.
Bir yilimiz yulinar bargday,
Dam olmaymiz yo‘lda, baribir!

Asrim — ulkan fursatga mezon,
Biz o‘lchaymiz topmay so‘nggini.
Kimdir tanlab yengil yo‘l ammo
Burmoq bo‘lar o‘ziga uni!

RASUL HAMZATOV
JUDA YARASHAR

Xush ko‘raman tog‘lik gulgun qizlarning ko‘rkin,
Uyatdan ol bo‘lsa yuzi, juda yarashar.

Qo‘llaridan ushlagan dam, ohuday hurkib –
Olib qochmoq bo‘lsa o‘zin, juda yarashar.

Girdobmisol kulgichlarin ko‘rsam, yo‘q chidam,
Ko‘rganmisiz siz ham buni? Juda yarashar!

Kokillari mo‘ralasa ro‘mol ostidan
Deysiz sochin — «tog‘ning tuni», juda yarashar.

Rashk qilaman, oyoqlarin o‘psa makkor soy,
Yalangoyoq bo‘lgan chog‘i juda yarashar.

Buloqlarga ko‘za tutib chiqsa, hoynahoy,
Unda nozik egilmog‘i juda yarashar.

Odmi, sodda ko‘ylaklarda o‘rtaydi chindan,
Tog‘dek asliy bu liboslar juda yarashar.

Taom eltsa, mehmonlarni kuzatmas zimdan,
Ketar ekan, mayin saslar juda yarashar.

Tog‘ qizlari so‘zlasangiz tinglar jim, beun,
Kamtarona sukunati, juda yarashar.

Tog‘ seliday pokiza shux kulgulariyu
Mayin, mas’um har suhbati juda yarashar.

YUSTINAS MARSINKYAVICHYUS
SHE’RLAR

YO‘L ERTAGI

Qizimga

Quyoshga borardi dastlab barcha yo‘l,
Faqat biri edi uzun, beziyo.
Quyoshdan olisda qulab, ammo ul
Qumlarga ko‘mildi shundoq sim-siyo.

Eltolmas hech kimni endi benazir,
Uning na’rasidan titraydi zamin.
Kutadi, o‘rnidan ko‘tarib kimdir
Muzaffar quyoshga yetaklamog‘in.

TO‘NGAN DЕNGIZ

Betob kimsa yuzidagi
dokaday op-p-poq va murdaday sovuq.
Ko‘zi yo‘q,
Fikrlari ko‘rinmaydi.
Labi yo‘q,
Eshitilmas ingrashi.
Yuzi yo‘q,
Faqat doka bor.
Chag‘alaylar sohil bo‘ylab entikib qiyqiradi.
Dengiz esa uxlab qolgan.
Uyg‘onmaydi.
O‘lgan.
Olamdan o‘tgan.

IMANT ZIYEDONIS
SHE’RLAR

* * *

Turg‘un olma topishga harakat qiling.
Ular hamisha yer tortish kuchi bilan keldilar kurashib.
Va mudom og‘ir bo‘ldi qulashi.
Yashil butoqlar-chi,
Tilsiz guvohlarday sukutda bo‘ldilar:
Bunday olmalarning bo‘lmasligin bilib…

* * *

Oqqushlar ketib uch kun o‘tgach qor yog‘adi

Xalq matali

Tashlab ketdi tortib horg‘in oh,
Oqqushlar tund daryo sohilin.
To‘rtinchi kun uzra banogoh
Charx uradi qorlar yog‘ilib.

Endi bizga qish oldidagi
Oqqushlarsiz, qorlarsiz butkul –
Bo‘m-bo‘shliqning qo‘yniga cho‘kkan
Bu uch kunni o‘tkazmoq mushkul.