Arjumand Behzod Lov. She’rlar

07
Болаликдан шеър ёза бошлаган Аржуманд Беҳзод Лов турк шеъриятида сарбаст йўлида ижод қилган илк шоирлардан бири эди. У Ғарб шеъриятидаги дадаизм, футуризм,Кубизм ва сюрреализм оқимлари таъсирида шеърлар ёзди. Унинг тажрибалари янги турк шеърияти шаклланиши катта таъсир кўрсатди.

08
АРЖУМАНД БЕҲЗОД ЛОВ
ШЕЪРЛАР
Рауф Парфи ва Хуршид Даврон таржималари
06

03Аржуманд Беҳзод Лов (Ercümend Behzad Lav; 1903- 1984) Истанбулда туғилди,Истанбул лицейида таҳсил олгач, шаҳардаги ўша даврда Дорулбадои дет аталувчи театрда актёрлик қила бошлади. Кейинчалик Германияга бориб дастлаб Берлиндаги Штерн консерваторияси, сўнг эса Рейнҳарт театр академиясида санъат сирларини ўрганди. Ватанига қайтгач радиода ва театрда фаолият юритди. Илк турк фильмларида суратга тушди.
Болаликдан шеър ёза бошлаган Аржуманд Беҳзод Лов турк шеъриятида сарбаст йўлида ижод қилган илк шоирлардан бири эди. У Ғарб шеъриятидаги дадаизм, футуризм,Кубизм ва сюрреализм оқимлари таъсирида шеърлар ёзди. Унинг тажрибалари янги турк шеърияти шаклланиши катта таъсир кўрсатди.

06

ЎЛИКЛАР БИР-БИРИНИНГ УСТИДА

Яшамак туйғусидан устун,
Йўқ бўлиш истаги биз билан,
Сесканмаймиз энди,
Ўликлар-ла қучоқлашиб ётишдан.

Ўликлар бир-бирининг устида
Ўликлар бир омбор тўла.
Ўликларнинг семизи топилмас,
Ўликлар қуруқ, қотган.

Ёмғир ёғиб чиритади,
Офтоб ўтиб қуритади.
Бу ерда ўлиш осонмас,
Жон ўлишни унутади.

Ой чиқар ўликларнинг устига,
Боқар оч мозор қурти мисол
Дўст жон бераётган дўстига.

ЭҲРОМНИНГ ТУБИ

Биз эҳромнинг тубидамиз,
Сиз тепада, биз пастда.
Яшаш сизники бўлсин.
Малаклар-ла бир қатда.

Зафар ҳам соғинганларга ёқар
Жонни этаркан фидо,
Енгилмас маслакнинг тугамас куни,
Биз тўйолмаган дунёда.

ТАМҒА

Белимизда оғаларнинг тамғаси.
Исмимиз мағаза*ларнинг номаси.
Уларга дунё неъматлари,
бизга қон кудуқлари,
ботқоқлик безгаги.

* Мағаза — магазин.

МЕНИ ОППОҚ ХОНИМНИНГ ЁНИГА КЎМИНГ

Оппоқ хоним менга боқди,
Мен ҳам боқдим,
Кел, деди оппоқ хоним,
Келдим,
Оппоқ хоним мени севди,
Мен ҳам севдим.

Буни оппоқ оғамиз кўрди,
Оппоқ хонимни ўлдирди,
Мен ҳам оппоқ оғани ўлдирдим.
Энди мени осадилар,
Жоним Моғона, кўзим Моғона,
Мени оппоқ хонимнинг ёнига кўмгил.

ШАПАЛОҚ

Бизнинг каптиш* (поп) оға дедики: —
Исо бир юзидан шапалоқ еди, бошқа юзини ҳам тутди.

Исо еган икки шапалоқ Румони яксон қилди.

Меи ҳам кашиш оғамиза дедимки:
«Мен ҳам Исо отамизнинг қулиман,
Ҳар кун оғамнинг бир шапалоғини ейман.
Ҳар шапалоқдан кейин бошқа юзимни тутаман.
Хўш, оғам нечун яксон бўлмас Румо каби,
Румодан кучлими бизнинг оғамиз.»

*Каптиш — насроний руҳоний,поп

Рауф Парфи таржималари

СЕҲРЛИ ТАЁҚЧА

Бир сеҳрли таёқчам бўлса,
юрган еримда гуллар очилса,
учса атиргуллар.

Бир сеҳрли таёқчам бўлса,
анор шохига урсам,
Анорлар ёрилса қаҳқаҳа уриб…

Ва гўдак юзли қизлар
чиқарса бошларини
битта,
битта
бутоқлардан.

Чўнтагимга солсам уларни,
Бир эртак ичида яшамак учун
Келтирсам сўнг биллур қасримга!

МЕҲМОН

Ой
Бўйнимда ёқадир
Думли юлдуз
Бўйинбоғим
Кўйлагим
Майин кеча
Кўлда сув гуллари очилганча мени кутар
Сенга шу қилиқда меҳмонга боражакман

Хуршид Даврон таржималари

087

08
ARJUMAND BEHZOD LOV
SHE’RLAR
Rauf Parfi va Xurshid Davron tarjimalari
06

Arjumand Behzod Lov (Ercümend Behzad Lav; 1903- 1984) Istanbulda tug’ildi,Istanbul litseyida tahsil olgach, shahardagi o’sha davrda Dorulbadoi det ataluvchi teatrda aktyorlik qila boshladi. Keyinchalik Germaniyaga borib dastlab Berlindagi Shtern konservatoriyasi, so’ng esa Reynhart teatr akademiyasida san’at sirlarini o’rgandi. Vataniga qaytgach radioda va teatrda faoliyat yuritdi. Ilk turk fil`mlarida suratga tushdi.
Bolalikdan she’r yoza boshlagan Arjumand Behzod Lov turk she’riyatida sarbast yo’lida ijod qilgan ilk shoirlardan biri edi. U G’arb she’riyatidagi dadaizm, futurizm,Kubizm va syurrealizm oqimlari ta’sirida she’rlar yozdi. Uning tajribalari yangi turk she’riyati shakllanishi katta ta’sir ko’rsatdi.

06

O’LIKLAR BIR-BIRINING USTIDA

Yashamak tuyg’usidan ustun,
Yo’q bo’lish istagi biz bilan,
Seskanmaymiz endi,
O’liklar-la quchoqlashib yotishdan.

O’liklar bir-birining ustida
O’liklar bir ombor to’la.
O’liklarning semizi topilmas,
O’liklar quruq, qotgan.

Yomg’ir yog’ib chiritadi,
Oftob o’tib quritadi.
Bu yerda o’lish osonmas,
Jon o’lishni unutadi.

Oy chiqar o’liklarning ustiga,
Boqar och mozor qurti misol
Do’st jon berayotgan do’stiga.

EHROMNING TUBI

Biz ehromning tubidamiz,
Siz tepada, biz pastda.
Yashash sizniki bo’lsin.
Malaklar-la bir qatda.

Zafar ham sog’inganlarga yoqar
Jonni etarkan fido,
Yengilmas maslakning tugamas kuni,
Biz to’yolmagan dunyoda.

TAMG’A

Belimizda og’alarning tamg’asi.
Ismimiz mag’aza*larning nomasi.
Ularga dunyo ne’matlari,
bizga qon kuduqlari,
botqoqlik bezgagi.

* Mag’aza — magazin.

MENI OPPOQ XONIMNING YONIGA KO’MING

Oppoq xonim menga boqdi,
Men ham boqdim,
Kel, dedi oppoq xonim,
Keldim,
Oppoq xonim meni sevdi,
Men ham sevdim.

Buni oppoq og’amiz ko’rdi,
Oppoq xonimni o’ldirdi,
Men ham oppoq og’ani o’ldirdim.
Endi meni osadilar,
Jonim Mog’ona, ko’zim Mog’ona,
Meni oppoq xonimning yoniga ko’mgil.

SHAPALOQ

Bizning kaptish* (pop) og’a dediki: —
Iso bir yuzidan shapaloq yedi, boshqa yuzini ham tutdi.

Iso yegan ikki shapaloq Rumoni yakson qildi.

Mei ham kashish og’amiza dedimki:
«Men ham Iso otamizning quliman,
Har kun og’amning bir shapalog’ini yeyman.
Har shapaloqdan keyin boshqa yuzimni tutaman.
Xo’sh, og’am nechun yakson bo’lmas Rumo kabi,
Rumodan kuchlimi bizning og’amiz.»

*Kaptish — nasroniy ruhoniy,pop

Rauf Parfi tarjimalari

SEHRLI TAYOQCHA

Bir sehrli tayoqcham bo’lsa,
yurgan yerimda gullar ochilsa,
uchsa atirgullar.

Bir sehrli tayoqcham bo’lsa,
anor shoxiga ursam,
Anorlar yorilsa qahqaha urib…

Va go’dak yuzli qizlar
chiqarsa boshlarini
bitta,
bitta,
butoqlardan.

Cho’ntagimga solsam ularni,
Bir ertak ichida yashamak uchun
Keltirsam billur qasrimga!

MEHMON

Oy
Bo’ynimda yoqadir
Dumli yulduz
Bo’yinbog’im
Ko’ylagim
Mayin kecha
Ko’lda suv gullari ochilgancha meni kutar
Senga shu qiliqda mehmonga borajakman

Xurshid Davron tarjimalari

087

(Tashriflar: umumiy 127, bugungi 1)

Izoh qoldiring