Алишер Нарзулло билан узоқ йиллар Ўзбекистон телевидениесида бирга ишладик. Кейин тақдир уни бошқа томонларга олиб кетди. Бугун унинг шеърларини ўқир эканман, ўша бирга ишлаган йилларни эсладим, сокин табиати ва ички кучли эҳтироси шеърларига кўчганини илғаб, ҳар бир шеърда Алишернинг ўзини кўргандай бўлдим.
Алишер Нарзулло
ШЕЪРЛАР
Алишер Нарзулло 1967 йилнинг 11 ноябрида туғилган. Ўзбекистон Миллий университетида таҳсил олган. Узоқ йиллар Ўзбекистон телевидениесида ишлаган.. «Рангин олам», «Яшил дарахтлар», «Болаликнинг сўнгги куни» cингари китоблар муаллифи. Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси аъзоси.
* * *
Юлдузлар ёғдуси тўкилар,
чекинар қоронғу шарпалар.
Бир тутам нур кирар ичимга
юракни ёндириб, парчалар.
Минг битта бўлакка бўлиниб,
сочилиб кетяпман фалакка.
Эҳтимол, энди дуч қилади
бу ҳаёт мени бир малакка.
* * *
Куйиб борди гоҳо томоқ,
куйди гоҳо юрагим.
Тоғлар ошиб, етиб борсам,
борми менинг керагим?
Кимдир туриб олқишласа,
сен ер чизиб қоласанми?
Ярим йўлда толиб қолсам,
ҳузуримга келасанми?
Ғам бўғзимга тиқилиб ё,
ё қиё ҳам боқмайсанми?
Мен жон тикиб борсам у тун
эшигингни ёпмайсанми?
* * *
Тешилганми дедим, бу осмон,
бу ёмғирлар айтинг, нимаси?
Мен тупроқман, чангим босилар,
ўтиб кетар балким ҳаммаси.
Бир шамолми, кутдим, мен, аммо
ташқарида ёнарди олов.
Ёмғир суви кўзёши каби
юзларимга тўкилди бирров.
Босилгандай юрагим ҳоври
йўл олсамми яна қайларга?
Ҳузурингга бормоқлик учун
айлансамми ё шамолларга?!.
* * *
Уч кун бўлди: сарсонман-сарсон,
юрагимга сиғмайди ўйи.
Бекатлардан ўтиб бораман,
ғуссаларни қолдирган кўйи.
Ўрмонлардан безди юрагим,
оқ қайинлар сизга ачиндим.
Рутубатли замин бағридан
кузатяпти айтгин мени ким?
Ким соғинчдан куйган дилимни
кафтларига олар авайлаб?
Мен ортимга қайтяпман, ахир,
орзуларни майда-майдалаб.
Салом тоғлар дейман, кўзимга
кўринмас на хас, на қиёқлар.
Чопай десам, ҳузурингизга
Бўйсунмайди, қаранг, оёқлар…
* * *
Йиғлаётган бир осмонми ёхуд очун,
қайрилиб ҳам қарамадим унутмоқ-чун?
Қанча ёғса, шунча яхши эди ёмғир,
шамол келди қайдан, билмам,
келди нечун?
Ўю ёдим булутлар-ла кўчиб кетди,
кўк очилди, сомон йўли,
юлдузли тун.
Еру само кимга бунча кўзёш тўкди,
тун қалбимга кириб келдинг қайтиб нечун?
* * *
Кўкни ташлаб кетмоқда қушлар,
ерда эса ҳамма маст-карахт.
Хазонларни босиб борардим,
рўпарамда йиғларди дарахт.
Дийдаларим қотган, мен кимман,
бу боғ нечун йиғлар, айтингиз?
Худо ҳаққи, эй, ўтган кунлар,
эй, сиз-қушлар, ортга қайтингиз!.
* * *
Урилиб кетмайин дея бир лаҳза
қоқиндим, нимадир тушди қўлимдан.
Ўтиб кетаверди одамлар,
мен қолмадим, мен ҳам йўлимда.
Чиқиб олсам бўлди нарига,
кимгадир дард-юкимни ортмай.
Тонгга етиб бормоқчи эдим,
мен бугун ҳеч нарса йўқотмай.
Аммо, бунинг иложи қани,
тўхтай десам, юрак бермас дов.
Тушиб қолди нимангдир дея,
“Ҳой!” ҳам демас, ортимдан биров…
* * *
Хазонлар тўкилди
бошимга,
Оёғим остида
хазонлар…
Ўзини ёдимга солмоқда:
шу соат,
шу лаҳза,
шу онлар…
* * *
Гуллаши мумкин оҳ, бодомлар,
Тоғларнинг бошида ҳали қор.
Бир енгил шаббода эсади,
Қайдадир бир кўнгил йиғлар зор…
Бодомлар гуллади ўнгурда
Сен ғамгин ўйларга ботибсан.
Илонлар ғимирлай бошлаган
Заминда нега сен ётибсан?..
* * *
Қопоғон итмиди
йўлимдан
тўсатдан чиқди, о –
ёқмади.
Бир бурда нон тутсам
на қиё…
ҳаттоки,
қайрилиб боқмади.
Дедим:
эй, ёнимда бори – шу…
Билмадим,
шўрлик гап уқмасми?
индамай
жим ўтиб кетсам гар
олдимдан бошқа ит чиқмасми?..
* * *
Кўзларим ичида қалқиди
Дилимда қўзғалган унларим.
Қаршимдан ўтяпти индамай
Ҳам ширин, ҳам аччиқ кунларим.
Кун келиб эшикдан
бир зарба,
Танимни кўчага отмасми?..
Дунёнинг ҳасрати
баногоҳ
Суякка пичоқдек ботмасми?..
* * *
Кечир, дедим
Сен: зинҳор, дединг,
Қарғамоқни қилмадинг канда…
Оёғингга йиқилмоқ бўлдим
Эслайсанми, ўксиб… ўшанда.
Аммо,
энди…
Кўнгул озурда,
яйрамоққа қолмаган ҳоли.
Менга энди дўст ҳам керакмас,
суянсам бас
Бўлса… чумоли.
САҲРОДА
Шамоллар кезинар бегона
Ёмғир савалайди қумларни.
Жунжикиб санайман
мен бу дам
Ҳар лаҳза, ҳар соат…
кунларни.
Шамоллар қайтмайди ортига
Бу дайри дунёда
кенглик йўқ.
Мен йўлга чиққанман
биламан…
Биламан
ҳеч қачон тенглик йўқ…
* * *
Бу гапларни шивирлаб ҳам
айтсам
сенга етарди,
Аммо, дилдан томирлар
узилиблар кетарди.
Ичкаридан бир вулқон
отилади, қарамас.
Отилмаса бугун у,
бир чақага ярамас…
Кўзларимни юмаман
руҳ уйғоқ –
сўлмаганман.
Нечун шивирлай ахир
мен ҳали ўлмаганман…
* * *
Нима эди бу талаш,
ким эди у,
айт, бебош?
Пешонамга қарсиллаб
теккан
наҳот… эди тош?
Энди бир қадам нари
юрсам мен юрак сари,
кимдир шу дам атайин
кетиб қолса тескари…
Қон силқиган бошимни
бошлайман
хуш дамларга.
Менинг гапим бор ахир
ҳали бу одамларга…
* * *
Парвойи палакми
бу одам,
– Борман, деб қўйишни
Кўзламас…
Ўзининг борлиги ҳақида
шивирлаб бўлса-да
сўзламас.
Қушлар:
– Бормиз, дея
жар солар,
бир тонгда
ўрик ҳам гуллайди…
Уйғонмаса агар шунда ҳам,
Тангрим уни
қандай қўллайди?..
* * *
Чумчуқлар чуғурлар шохларда
дон сепиб қўймабман
негадир,
Ёмғир, сўнг
майдалаб ёғар қор
аччиқ қилгандайин
само кимгадир.
Қоп-қора қарғанинг
ҳурпайган
вужудин қор лекин
кўммайди.
Бу оппоқ кенгликда
неки бор,
Негадир кетишга кўнмайди.
Чумчуқлар шохларда
вақтинча,
Вақтинча
дилларда бир хуруж…
Атиги бир кунга чўзилар
эълон қилинмаган
бу уруш…
* * *
Сенга қарай олмадим
бу дам,
Балки етар,
бўлди, етгани…
Аммо
кимга мен аччиқ қилиб
Чўғландим, о, у кун
кетгани…
Очдим, мана – юрак
зорманда
Ичкарига кирди
дўст, ҳам ёт…
Бир дунё ғам-андуҳлар
ичра
Танидингми, мени о, ҳаёт…
* * *
Юзларимга боқмагил энди
Қилма энди зарра андиша.
Мен ўзгариб кетганман буткул,
Сен-чи, ҳамон фаришта – ўша…
Сен оловнинг ёлқинидансан
Чиқишмайсан бу олам билан.
Нега ахир яшаяпсан жим
Нари борса бир одам билан.
Алишер Нарзулло
ШЕЪРЛАР
Алишер Нарзулло 1967 йилда туғилган. Олий маълумотли. «Рангин олам», «Яшил дарахтлар», «Болаликнинг сўнгги куни» cингари китоблар муаллифи. Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси аъзоси.
* * *
Gullashi mumkin oh, bodomlar,
Tog‘larning boshida hali qor.
Bir yengil shabboda esadi,
Qaydadir bir ko‘ngil yig‘lar zor…
Bodomlar gulladi o‘ngurda
Sen g‘amgin o‘ylarga botibsan.
Ilonlar g‘imirlay boshlagan
Zaminda nega sen yotibsan?..
* * *
Qopog‘on itmidi
yo‘limdan
to‘satdan chiqdi, o –
yoqmadi.
Bir burda non tutsam
na qiyo…
hattoki,
qayrilib boqmadi.
Dedim:
ey, yonimda bori – shu…
Bilmadim,
sho‘rlik gap uqmasmi?
indamay
jim o‘tib ketsam gar
oldimdan boshqa it chiqmasmi?..
* * *
Ko‘zlarim ichida qalqidi
Dilimda qo‘zg‘algan unlarim.
Qarshimdan o‘tyapti indamay
Ham shirin, ham achchiq kunlarim.
Kun kelib eshikdan
bir zarba,
Tanimni ko‘chaga otmasmi?..
Dunyoning hasrati
banogoh
Suyakka pichoqdek botmasmi?..
* * *
Kechir, dedim
Sen: zinhor, deding,
Qarg‘amoqni qilmading kanda…
Oyog‘ingga yiqilmoq bo‘ldim
Eslaysanmi, o‘ksib… o‘shanda.
Ammo,
endi…
Ko‘ngul ozurda,
yayramoqqa qolmagan holi.
Menga endi do‘st ham kerakmas,
suyansam bas
Bo‘lsa… chumoli.
SAHRODA
Shamollar kezinar begona
Yomg‘ir savalaydi qumlarni.
Junjikib sanayman
men bu dam
Har lahza, har soat…
kunlarni.
Shamollar qaytmaydi ortiga
Bu dayri dunyoda
kenglik yo‘q.
Men yo‘lga chiqqanman
bilaman…
Bilaman
hech qachon tenglik yo‘q…
* * *
Bu gaplarni shivirlab ham
aytsam
senga yetardi,
Ammo, dildan tomirlar
uziliblar ketardi.
Ichkaridan bir vulqon
otiladi, qaramas.
Otilmasa bugun u,
bir chaqaga yaramas…
Ko‘zlarimni yumaman
ruh uyg‘oq –
so‘lmaganman.
Nechun shivirlay axir
men hali o‘lmaganman…
* * *
Nima edi bu talash,
kim edi u,
ayt, bebosh?
Peshonamga qarsillab
tekkan
nahot… edi tosh?
Endi bir qadam nari
yursam men yurak sari,
kimdir shu dam atayin
ketib qolsa teskari…
Qon silqigan boshimni
boshlayman
xush damlarga.
Mening gapim bor axir
hali bu odamlarga…
* * *
Parvoyi palakmi
bu odam,
– Borman, deb qo‘yishni
Ko‘zlamas…
O‘zining borligi haqida
shivirlab bo‘lsa-da
so‘zlamas.
Qushlar:
– Bormiz, deya
jar solar,
bir tongda
o‘rik ham gullaydi…
Uyg‘onmasa agar shunda ham,
Tangrim uni
qanday qo‘llaydi?..
* * *
Chumchuqlar chug‘urlar shoxlarda
don sepib qo‘ymabman
negadir,
Yomg‘ir, so‘ng
maydalab yog‘ar qor
achchiq qilgandayin
samo kimgadir.
Qop-qora qarg‘aning
hurpaygan
vujudin qor lekin
ko‘mmaydi.
Bu oppoq kenglikda
neki bor,
Negadir ketishga ko‘nmaydi.
Chumchuqlar shoxlarda
vaqtincha,
Vaqtincha
dillarda bir xuruj…
Atigi bir kunga cho‘zilar
e’lon qilinmagan
bu urush…
* * *
Senga qaray olmadim
bu dam,
Balki yetar,
bo‘ldi, yetgani…
Ammo
kimga men achchiq qilib
Cho‘g‘landim, o, u kun
ketgani…
Ochdim, mana – yurak
zormanda
Ichkariga kirdi
do‘st, ham yot…
Bir dunyo g‘am-anduhlar
ichra
Tanidingmi, meni o, hayot…
* * *
Yuzlarimga boqmagil endi
Qilma endi zarra andisha.
Men o‘zgarib ketganman butkul,
Sen-chi, hamon farishta – o‘sha…
Sen olovning yolqinidansan
Chiqishmaysan bu olam bilan.
Nega axir yashayapsan jim
Nari borsa bir odam bilan.
* * *
Yulduzlar yog’dusi to’kilar,
chekinar qorong’u sharpalar.
Bir tutam nur kirar ichimga
yurakni yondirib, parchalar.
Ming bitta bo’lakka bo’linib,
sochilib ketyapman falakka.
Ehtimol, endi duch qiladi
bu hayot meni bir malakka.
* * *
Kuyib bordi goho tomoq,
kuydi goho yuragim.
Tog’lar oshib, yetib borsam,
bormi meni keragim?
Kimdir turib olqishlasa,
sen yer chizib qolasanmi?
Yarim yo’lda tolib qolsam,
huzurimga kelasanmi?
G’am bo’g’zimga tiqilib yo,
yo qiyo ham boqmaysanmi?
Men jon tikib borsam u tun
eshigingni yopmaysanmi?
* * *
Teshilganmi dedim, bu osmon,
bu yomg’irlar ayting, nimasi?
Men tuproqman, changim bosilar,
o’tib ketar balkim hammasi.
Bir shamolmi, kutdim, men, ammo
tashqarida yonardi olov.
Yomg’ir suvi ko’zyoshi kabi
yuzlarimga to’kildi birrov.
Bosilganday yuragim hovri
yo’l olsammi yana qaylarga?
Huzuringga bormoqlik uchun
aylansammi yo shamollarga?!.
* * *
Uch kun bo’ldi: sarsonman-sarson,
yuragimga sig’maydi o’yi.
Bekatlardan o’tib boraman,
g’ussalarni qoldirgan ko’yi.
O’rmonlardan bezdi yuragim,
oq qayinlar sizga achindim.
Rutubatli zamin bag’ridan
kuzatyapti aytgin meni kim?
Kim sog’inchdan kuygan dilimni
kaftlariga olar avaylab?
Men ortimga qaytyapman, axir,
orzularni mayda-maydalab.
Salom tog’lar deyman, ko’zimga
ko’rinmas na xas, na qiyoqlar.
Chopay desam, huzuringizga
Bo’ysunmaydi, qarang, oyoqlar…
* * *
Yig’layotgan bir osmonmi yoxud ochun,
qayrilib ham qaramadim unutmoq-chun?
Qancha yog’sa, shuncha yaxshi edi yomg’ir,
shamol keldi qaydan, bilmam,
keldi nechun?
O’yu yodim bulutlar-la ko’chib ketdi,
ko’k ochildi, somon yo’li,
yulduzli tun.
Yeru samo kimga buncha ko’zyosh to’kdi,
tun qalbimga kirib kelding qaytib nechun?
* * *
Ko’kni tashlab ketmoqda qushlar,
yerda esa hamma mast-karaxt.
Xazonlarni bosib borardim,
ro’paramda yig’lardi daraxt.
Diydalarim qotgan, men kimman,
bu bog’ nechun yig’lar, aytingiz?
Xudo haqqi, ey, o’tgan kunlar,
ey, siz-qushlar, ortga qaytingiz!.
* * *
Urilib ketmayin deya bir lahza
qoqindim, nimadir tushdi qo’limdan.
O’tib ketaverdi odamlar,
men qolmadim, men ham yo’limda.
Chiqib olsam bo’ldi nariga,
kimgadir dard-yukimni ortmay.
Tongga yetib bormoqchi edim,
men bugun hech narsa yo’qotmay.
Ammo, buning iloji qani,
to’xtay desam, yurak bermas dov.
Tushib qoldi nimangdir deya,
“Hoy!” ham demas, ortimdan birov…
* * *
Xazonlar to’kildi
boshimga,
Oyog’im ostida
xazonlar…
O’zini yodimga solmoqda:
shu soat,
shu lahza,
shu onlar…
