Тасаввур қилайлик: боғ ичида китоб варақлаётган қиз ёки унинг телефон ўйнаётган тенгқури. Метрода бирор қизга тегажоқлик қилаётган ё-да китоб ўқиб кетаётган йигит. Хўш, сизнингча, қай бири гўзалроқ? Қай бири маънан соғломроқ?

Саид-Абдулазиз Юсупов
ТЕЛЕВИЗОР КЎРАЁТГАНЛАРНИ
КИТОБ ЎҚИЙДИГАНЛАР БОШҚАРАДИ(МИ?)!

Тасаввур қилайлик: боғ ичида китоб варақлаётган қиз ёки унинг телефон ўйнаётган тенгқури. Метрода бирор қизга тегажоқлик қилаётган ё-да китоб ўқиб кетаётган йигит. Хўш, сизнингча, қай бири гўзалроқ? Қай бири маънан соғломроқ?

Истайсизми-йўқми китоб ўқиётган инсонни қалбан ҳурмат қилишга ўзингизда мойиллик сезасиз. Телефонда ҳам, компьютерда ҳам турли китоблар ўқиб кўрганман, аммо Ҳофиз Шерозий ёки Машраб девонини ёнингизга қўйинг-да, унинг «электрон нусхаси»ни ҳам очинг. Сатрларни ўқий бошласангиз Ҳофиз ёки Машраб китоб шаклида, сатрлар ичида шивирлаб тургандай бўлади. «Электрон нусха»да эса буни ҳис қила олмайсиз. Фақатгина шеърнинг таъмини сезасиз.

«Қуръони карим»ни электрон ва КИТОБ шаклида бир ўқиб варақланг… Китоб шаклида варақласангиз истайсизми-йўқми СЎЗ билан СИЗнинг орангизда тўсиқ йўқдек, унга яқиндек ҳис қиласиз ўзингизни.

Мутолаа жараёнида инсон шунақанги тассуротлар, туйғулар оламига шўнғийдики, буларни на кино, на театр, на мусиқа, на рассомларнинг асарлари бера олади. Таъбир жоиз бўлса, инсонда туйғуни фақат китоб шакллантиради.

Тангри таоло одам аталмиш махлуқотни бошқа махлуқотлардан сўзи билан, онги билан фарқ қиладиган қилиб яратган. Илоҳий ҳақиқатлар тан олинмаган замонда ёлғон китоблар кўпаяди. Вақти келиб улар ўз-ўзидан йўқликка юз тутади. Буни англаш учун эса ортга бурилиб Совет иттифоқининг ёлғонларига назар ташлаш кифоя.

Устозим бир пайтлар шундай деганди: «Китоб ёзаётганингда ўчирасан, ёзасан, ўчирасан, ёзасан ва охири ўчирмай қайсидир сатрларни қолдирасан. Ўчирганларинг ўзинг ёзганларингдир, ўчирмай қолдирганларинг эса «фаришта»лар ёзганидир, ана шу сатрлар яшаб қолади». Шу сўзларга қиёсан айтадиган бўлсам, «китобларнинг қанотлари»да «фаришталар» яшайди.

Китоб шундай — фариштаси бор китоб яшаб қолади, «чин» китоб яшаб қолади. «Улуғ» китоблар қанча тазйиққа учраса-да яшаб қолаверади. Гўёким «Аҳура Мазда» ва «Аҳриман» китоблар қатида ҳам тинимсиз курашда бўлади. Эзгулик ғолиб бўлаверади.

Китоб миллат онгини тарбиялайди, чархлайди, комилликка чорлайди, Ҳаққа яқинлаштиради. Лўттибозлик, маддоҳлик, кўзбўямачилик анқиб турган мазмуни саёз, маза-матрасиз китоблар эса миллатни, халқни алдайди. Уларнинг таъсирида инсон ўткинчи дунёнинг ёлғонларига учади.

Давлатимиз раҳбари Шавкат Мирзиёев раҳбарликнинг илк дамларидан эътиборини китоб мутооласи сиёсатига қаратгани миллатимизнинг катта ютуғи бўлди. «Онг» ва «ривожланиш» яна-да тезлаша бошлади. Аксарият аҳоли китобга эмас, бу бозор дунёнинг «енгил бозори»га ўрганиб қолган эди. Қуроллар жарангги остида қонун овози эшитилмаганидек, «бозор расталари» лари ичра ҳам китобнинг варақланиши деярли эшитилмаётган эди.

Китобдан кўра тақинчоқ қиммат мамлакатда «ўғри ва чайқовчилар» кўпроқ бўлади. Китоб ўқиган элат бошида қандай инсон турганини, бошида турган инсон эса қандай элатга ҳукмронлик қилаётаганини яхши англайди.

Китоб мутооласининг жамият хаётидаги урни хусусида суз кетганда уммон ортидаги бир холат ёдга тушади. АҚШда хибсхоналарнинг деярли аксарияти хусусий. Йилдан-йилга янги жазони ижро этиш муассасалари қурилади. Турли штатларда бундай муассасалар сони ҳар хил. Уларнинг сони жиноятчилик ошиши ёки тушиши кўрсатгичига қараб белгиланади. Қамоқхона бизнеси билан шуғулланувчи компания бундан ўн йил кейин фалон штатда қанча қамоқхона қуриш кераклигини аниқлашда улар жуда ажойиб усулдан фойдаланишади.

Улар аҳолининг китобхонлик даражасини аниқлаш мақсадида оммавий сўров ўтказилади. Мутолаа даражаси паст ҳудудларда қамоқхоналар сонини кўпайтиришади. Буни қарангки, уларнинг бу қарори тўғри бўлиб чиқади. Аниқланишича, қайси ҳудудда ёшлар қанча кам китоб ўқиса ўша ҳудудда беш-ўн йилдан сўнг жиноятчилик ошар экан.

Китоб ўқимаган миллатдан, бозорчи хотин-халаждан ал-Хоразмий ёки Берунийни қайта кутиш, Ватан равнақига чин маънода ҳисса қўшадиган алломаларни кутиш бориб турган «китоб»сизликдир.

«Суқрот шундай деган экан» дейишганда, «Хўш-хўш…» дея оғиз пойлашдан кўра, «мен Суқротнинг ўзини ўқиганман!» дея жавоб бериш барча замонларда ҳам ўзини оқлаган.

Китоб мутолааси нафақат биргина инсонни, бутун-бутун халқларни таназзулга юз тутишидан сақлайди. Қадимги Рим, қадимги юнонларнинг ҳам юксалишида китоб алоҳида мавқеъ касб этгандики, ҳозиргача, ҳозирги давлатларнинг тузилмасигача, саънатигача қадим Юнонистон «китоб»лари асос сифатида хизмат қилиб келмоқда. Демократия деймизми, Сенат деймизми, Ҳайкалтарошлик деймизми ёхуд Сангтарошлик, барчасида «юнон» асоси бор. Буни инкор қилиб бўлмайди.

Мозийнинг гувоҳлик беришича, Арастунинг ишонган шогирди, ярим дунё ҳукмрони саркарда – Македониялик Искандар ҳам ўзининг қисқа умри давомида китоб ўқишга, тинимсиз илм олишга мойил бўлиб яшаган. «Илиада» достонини аскарларига ҳарбий қўлланма сифатида ўқитган. Бу китоб унга барча жангларида ҳамроҳ бўлган. Ўзи азиз билиб ўқиётган китобини доимо болиш остига битта ханжар билан бирга қўйиб ётган.

Китоблари йўқотилган юртлар доимо таназзулга юз тутган. Босқинчилар ҳамиша босиб олган юртларининг маданиятини, маънавиятини, ота-бобосидан қолган тарихини — «КИТОБ»ини йўқотишга ҳаракат қилганлар. Китоби йўқ халқ эса, ўзгаларнинг китобини ўқишга мажбур бўлади, ўзгаларнинг ёзган китоблари асосида яшайди.

Буюк Римнинг таназзули Искандария кутубхонаси ёқиб юборилишидан бошланди. Олимларимиз, китобларимиз чиқиб кетиб бизнинг таназзул бошланди. Мўғиллар босқинида батамом йўқотилди. Улуғбек кутубхонасини тугатилиши билан темурийларнинг парчаланиши бошланди.

Саволлар кўпаяди. Айни дам, «китобсеварлик» жараёни кечаётган пайтда ўқийдиган китобларимиз қани? Лондон музейидами, Эрмитаж музейидами? Китобга муносабатимиз қандай? Қанақа китоб ўқияпмиз? КИТОБ ўқияпмизми, «ёлғон китоб» ўқияпмизми?

Қанақа китоблар чоп қилаяпмиз? Давлатнинг пули, олам-олам қоғозлар нималарга исроф бўляпти? Пули бор одам нашриёт эгасими ёки саводи бор одамми? Ким китоб дея халқни алдаяпти? Кимлар китоб ўқияпти? Ҳомий ташкилот раҳбарлари китобни фарқига боряптими ёки «Кеча ва Кундуз»дан «тўқима сериаллар»ни фарқлай олмаяптими?

Сиз-чи? Уйингизда нечта китоб бор? Кўчалар теграсида қатор жойлашган баланд-паст одам уйларида нечтадан китоб бор деб ўйлайсиз?!

Мендан сўрасангиз, ҳатто менинг уйимда ҳам ўзим истаганимчалик китобим йўқ. Нари борса уч юзта чиқар. Китоб дўконга кирсангиз китоб кўп. Ёзилган китоб куп. Яратилганлари кам.

Ҳайрон булманг. Мен қасд этганим чин китоблар ёзилмайди, яратилади! Китоб яратган инсон Худо билан халқ ўртасидаги элчи эканлигини, вакил эканлигини ёзувчиларимиз ва «ёзғувчиларимиз» англаб етаяптимикин? Назаримда баъзи «замонавий ёзувчилар» Мавлавий ҳазратлари зикр тушган дам бир қўлини юқорига — Худога , бир қўлини пастга — халққа чўзиб зикр тушганини билмайди. Улар билмайдики, китобни пул дардида ёзиб бўлмаслигини. Бундай килиш катта маънавий жиноят эканлигини хис килмаяпти афсус.

Бироқ «улар» ҳам «одам». Улар ҳам шу миллатнинг вакиллари. Бу «одамлар»га миллат учун ёзиладиган китоб пул дардида ёзилиши гуноҳлигини, бундай килиш мумкинмаслигини қандай ўргатса бўлади? Ўйлаб кўринг. Ўргатилган одам қанақа одам бўлиб шаклланади? Ахир, ўргатилган маймундан кўра, ўргатилган одам хунукроқ эмасми?

Албатта, ёппасига бир рангда китоб ўқишга ўргатиб бўлмайди. Аммо, турфа китобларни укишга мехр уйготиш зарур. Бунинг учун эса энг аввало, онгни ўстириш, қонни тоза сақлашни шакллантириш керак.

Китоб мавзусида сўз кетганда ҳануз қишлоқларимизда, миллатимиз қўлида кўплаб қадимий китоблар турганлигини, сандиқларда сақланиб ётганлигини таъкидлаш лозим. Бу қадимий жавоҳирлар махсус шароитларда сақланиши зарур аслида. Токай келажак авлод қўлига бус-бутун ҳолда авлоддан-авлодга етказилиши учун. Уларни чиндан миллат мулкига айланиши учун ҳеч бўлмаганда уларнинг электрон нусхалари миллий фондини яратиш лозим. Ўз даврида бу заминдан юнонлар ҳосил йиғиштириб кетди, араблар ҳосил йиғиштириб кетди, мўғиллар эса йиғиштирмади, жойида олов қўйиб кетди, «қизил»лар ҳосил йиғиштириб кетди, инглизларга эса ўзимиз олиб бориб сотдик. Бу ҳосилдан баҳраманд бўлган давлатлар ўзига яраша ўз вақтида қудрат касб этди. Бу ҳосилларнинг тўкилиб қолган бошоқларини териб олсак ҳам бизга етади аслида…

Илоҳий ҳақиқат шуки, қадимги замон китоблари бўладими, Чоризм даври китоблари бўладими, бугунги замон китоблари бўладими, чин КИТОБлар сиёсатга хизмат қилмаган. Ҳамиша холис булган, ҳақиқатли бўлган. Сиёсат КИТОБга, ИЛМга хизмат қилган Давлатлар эса Буюк бўлган. Бугун бу соҳада гапирса гап кўп, изтироблар кўп, ечилиши лозим бўлган муаммолар кўп. Аммо ҳаммаси яхши бўлишига умидимиз бор! Чунки йиллаб-йиғилган изтироблар барибир барҳам топади. Дунёда Ўзбек ўз иқтидорига муносиб мартабага эришади! Чунки Миллат етакчисининг китоб мутолаасига қилаётган эътибори, чиндан буюк Давлат бўлиш даъвосининг муждасидир.

P.S. Кеча хам, бугун хам, бундан юз йил кейин хам, телевизор кўраётганларни китоб ўқийдиганлар бошқаради!

Манба: www.xabar.uz

   Tasavvur qilaylik: bog‘ ichida kitob varaqlayotgan qiz yoki uning telefon o‘ynayotgan tengquri. Metroda biror qizga tegajoqlik qilayotgan yo-da kitob  o‘qib ketayotgan yigit. Xo‘sh, sizningcha, qay biri go‘zalroq? Qay biri ma’nan  sog‘lomroq?

Said-Abdulaziz Yusupov
TЕLЕVIZOR KO‘RAYOTGANLARNI
KITOB O‘QIYDIGANLAR BOSHQARADI(MI?)!

Tasavvur qilaylik: bog‘ ichida kitob varaqlayotgan qiz yoki uning telefon o‘ynayotgan tengquri. Metroda biror qizga tegajoqlik qilayotgan yo-da kitob o‘qib ketayotgan yigit. Xo‘sh, sizningcha, qay biri go‘zalroq? Qay biri ma’nan sog‘lomroq?

Istaysizmi-yo‘qmi kitob o‘qiyotgan insonni qalban hurmat qilishga o‘zingizda moyillik sezasiz. Telefonda ham, kompyuterda ham turli kitoblar o‘qib ko‘rganman, ammo Hofiz Sheroziy yoki Mashrab devonini yoningizga qo‘ying-da, uning «elektron nusxasi»ni ham oching. Satrlarni o‘qiy boshlasangiz Hofiz yoki Mashrab kitob shaklida, satrlar ichida shivirlab turganday bo‘ladi. «Elektron nusxa»da esa buni his qila olmaysiz. Faqatgina she’rning ta’mini sezasiz.

«Qur’oni karim»ni elektron va KITOB shaklida bir o‘qib varaqlang… Kitob shaklida varaqlasangiz istaysizmi-yo‘qmi SO‘Z bilan SIZning orangizda to‘siq yo‘qdek, unga yaqindek his qilasiz o‘zingizni.

Mutolaa jarayonida inson shunaqangi tassurotlar, tuyg‘ular olamiga sho‘ng‘iydiki, bularni na kino, na teatr, na musiqa, na rassomlarning asarlari bera oladi. Ta’bir joiz bo‘lsa, insonda tuyg‘uni faqat kitob shakllantiradi.

Tangri taolo odam atalmish maxluqotni boshqa maxluqotlardan so‘zi bilan, ongi bilan farq qiladigan qilib yaratgan. Ilohiy haqiqatlar tan olinmagan zamonda yolg‘on kitoblar ko‘payadi. Vaqti kelib ular o‘z-o‘zidan yo‘qlikka yuz tutadi. Buni anglash uchun esa ortga burilib Sovet ittifoqining yolg‘onlariga nazar tashlash kifoya.

Ustozim bir paytlar shunday degandi: «Kitob yozayotganingda o‘chirasan, yozasan, o‘chirasan, yozasan va oxiri o‘chirmay qaysidir satrlarni qoldirasan. O‘chirganlaring o‘zing yozganlaringdir, o‘chirmay qoldirganlaring esa «farishta»lar yozganidir, ana shu satrlar yashab qoladi». Shu so‘zlarga qiyosan aytadigan bo‘lsam, «kitoblarning qanotlari»da «farishtalar» yashaydi.

Kitob shunday — farishtasi bor kitob yashab qoladi, «chin» kitob yashab qoladi. «Ulug‘» kitoblar qancha tazyiqqa uchrasa-da yashab qolaveradi. Go‘yokim «Ahura Mazda» va «Ahriman» kitoblar qatida ham tinimsiz kurashda bo‘ladi. Ezgulik g‘olib bo‘laveradi.

Kitob millat ongini tarbiyalaydi, charxlaydi, komillikka chorlaydi, Haqqa yaqinlashtiradi. Lo‘ttibozlik, maddohlik, ko‘zbo‘yamachilik anqib turgan mazmuni sayoz, maza-matrasiz kitoblar esa millatni, xalqni aldaydi. Ularning ta’sirida inson o‘tkinchi dunyoning yolg‘onlariga uchadi.

Davlatimiz rahbari Shavkat Mirziyoyev rahbarlikning ilk damlaridan e’tiborini kitob mutoolasi siyosatiga qaratgani millatimizning katta yutug‘i bo‘ldi. «Ong» va «rivojlanish» yana-da tezlasha boshladi. Aksariyat aholi kitobga emas, bu bozor dunyoning «yengil bozori»ga o‘rganib qolgan edi. Qurollar jaranggi ostida qonun ovozi eshitilmaganidek, «bozor rastalari» lari ichra ham kitobning varaqlanishi deyarli eshitilmayotgan edi.

Kitobdan ko‘ra taqinchoq qimmat mamlakatda «o‘g‘ri va chayqovchilar» ko‘proq bo‘ladi. Kitob o‘qigan elat boshida qanday inson turganini, boshida turgan inson esa qanday elatga hukmronlik qilayotaganini yaxshi anglaydi.

Kitob mutoolasining jamiyat xayotidagi urni xususida suz ketganda ummon ortidagi bir xolat yodga tushadi. AQSHda xibsxonalarning deyarli aksariyati xususiy. Yildan-yilga yangi jazoni ijro etish muassasalari quriladi. Turli shtatlarda bunday muassasalar soni har xil. Ularning soni jinoyatchilik oshishi yoki tushishi ko‘rsatgichiga qarab belgilanadi. Qamoqxona biznesi bilan shug‘ullanuvchi kompaniya bundan o‘n yil keyin falon shtatda qancha qamoqxona qurish kerakligini aniqlashda ular juda ajoyib usuldan foydalanishadi.

Ular aholining kitobxonlik darajasini aniqlash maqsadida ommaviy so‘rov o‘tkaziladi. Mutolaa darajasi past hududlarda qamoqxonalar sonini ko‘paytirishadi. Buni qarangki, ularning bu qarori to‘g‘ri bo‘lib chiqadi. Aniqlanishicha, qaysi hududda yoshlar qancha kam kitob o‘qisa o‘sha hududda besh-o‘n yildan so‘ng jinoyatchilik oshar ekan.

Kitob o‘qimagan millatdan, bozorchi xotin-xalajdan al-Xorazmiy yoki Beruniyni qayta kutish, Vatan ravnaqiga chin ma’noda hissa qo‘shadigan allomalarni kutish borib turgan «kitob»sizlikdir.

«Suqrot shunday degan ekan» deyishganda, «Xo‘sh-xo‘sh…» deya og‘iz poylashdan ko‘ra, «men Suqrotning o‘zini o‘qiganman!» deya javob berish barcha zamonlarda ham o‘zini oqlagan.

Kitob mutolaasi nafaqat birgina insonni, butun-butun xalqlarni tanazzulga yuz tutishidan saqlaydi. Qadimgi Rim, qadimgi yunonlarning ham yuksalishida kitob alohida mavqe’ kasb etgandiki, hozirgacha, hozirgi davlatlarning tuzilmasigacha, sa’natigacha qadim Yunoniston «kitob»lari asos sifatida xizmat qilib kelmoqda. Demokratiya deymizmi, Senat deymizmi, Haykaltaroshlik deymizmi yoxud Sangtaroshlik, barchasida «yunon» asosi bor. Buni inkor qilib bo‘lmaydi.

Moziyning guvohlik berishicha, Arastuning ishongan shogirdi, yarim dunyo hukmroni sarkarda – Makedoniyalik Iskandar ham o‘zining qisqa umri davomida kitob o‘qishga, tinimsiz ilm olishga moyil bo‘lib yashagan. «Iliada» dostonini askarlariga harbiy qo‘llanma sifatida o‘qitgan. Bu kitob unga barcha janglarida hamroh bo‘lgan. O‘zi aziz bilib o‘qiyotgan kitobini doimo bolish ostiga bitta xanjar bilan birga qo‘yib yotgan.

Kitoblari yo‘qotilgan yurtlar doimo tanazzulga yuz tutgan. Bosqinchilar hamisha bosib olgan yurtlarining madaniyatini, ma’naviyatini, ota-bobosidan qolgan tarixini — «KITOB»ini yo‘qotishga harakat qilganlar. Kitobi yo‘q xalq esa, o‘zgalarning kitobini o‘qishga majbur bo‘ladi, o‘zgalarning yozgan kitoblari asosida yashaydi.

Buyuk Rimning tanazzuli Iskandariya kutubxonasi yoqib yuborilishidan boshlandi. Olimlarimiz, kitoblarimiz chiqib ketib bizning tanazzul boshlandi. Mo‘g‘illar bosqinida batamom yo‘qotildi. Ulug‘bek kutubxonasini tugatilishi bilan temuriylarning parchalanishi boshlandi.

Savollar ko‘payadi. Ayni dam, «kitobsevarlik» jarayoni kechayotgan paytda o‘qiydigan kitoblarimiz qani? London muzeyidami, Ermitaj muzeyidami? Kitobga munosabatimiz qanday? Qanaqa kitob o‘qiyapmiz? KITOB o‘qiyapmizmi, «yolg‘on kitob» o‘qiyapmizmi?

Qanaqa kitoblar chop qilayapmiz? Davlatning puli, olam-olam qog‘ozlar nimalarga isrof bo‘lyapti? Puli bor odam nashriyot egasimi yoki savodi bor odammi? Kim kitob deya xalqni aldayapti? Kimlar kitob o‘qiyapti? Homiy tashkilot rahbarlari kitobni farqiga boryaptimi yoki «Kecha va Kunduz»dan «to‘qima seriallar»ni farqlay olmayaptimi?

Siz-chi? Uyingizda nechta kitob bor? Ko‘chalar tegrasida qator joylashgan baland-past odam uylarida nechtadan kitob bor deb o‘ylaysiz?!

Mendan so‘rasangiz, hatto mening uyimda ham o‘zim istaganimchalik kitobim yo‘q. Nari borsa uch yuzta chiqar. Kitob do‘konga kirsangiz kitob ko‘p. Yozilgan kitob kup. Yaratilganlari kam.

Hayron bulmang. Men qasd etganim chin kitoblar yozilmaydi, yaratiladi! Kitob yaratgan inson Xudo bilan xalq o‘rtasidagi elchi ekanligini, vakil ekanligini yozuvchilarimiz va «yozg‘uvchilarimiz» anglab yetayaptimikin? Nazarimda ba’zi «zamonaviy yozuvchilar» Mavlaviy hazratlari zikr tushgan dam bir qo‘lini yuqoriga — Xudoga , bir qo‘lini pastga — xalqqa cho‘zib zikr tushganini bilmaydi. Ular bilmaydiki, kitobni pul dardida yozib bo‘lmasligini. Bunday kilish katta ma’naviy jinoyat ekanligini xis kilmayapti afsus.

Biroq «ular» ham «odam». Ular ham shu millatning vakillari. Bu «odamlar»ga millat uchun yoziladigan kitob pul dardida yozilishi gunohligini, bunday kilish mumkinmasligini qanday o‘rgatsa bo‘ladi? O‘ylab ko‘ring. O‘rgatilgan odam qanaqa odam bo‘lib shakllanadi? Axir, o‘rgatilgan maymundan ko‘ra, o‘rgatilgan odam xunukroq emasmi?

Albatta, yoppasiga bir rangda kitob o‘qishga o‘rgatib bo‘lmaydi. Ammo, turfa kitoblarni ukishga mexr uygotish zarur. Buning uchun esa eng avvalo, ongni o‘stirish, qonni toza saqlashni shakllantirish kerak.

Kitob mavzusida so‘z ketganda hanuz qishloqlarimizda, millatimiz qo‘lida ko‘plab qadimiy kitoblar turganligini, sandiqlarda saqlanib yotganligini ta’kidlash lozim. Bu qadimiy javohirlar maxsus sharoitlarda saqlanishi zarur aslida. Tokay kelajak avlod qo‘liga bus-butun holda avloddan-avlodga yetkazilishi uchun. Ularni chindan millat mulkiga aylanishi uchun hech bo‘lmaganda ularning elektron nusxalari milliy fondini yaratish lozim. O‘z davrida bu zamindan yunonlar hosil yig‘ishtirib ketdi, arablar hosil yig‘ishtirib ketdi, mo‘g‘illar esa yig‘ishtirmadi, joyida olov qo‘yib ketdi, «qizil»lar hosil yig‘ishtirib ketdi, inglizlarga esa o‘zimiz olib borib sotdik. Bu hosildan bahramand bo‘lgan davlatlar o‘ziga yarasha o‘z vaqtida qudrat kasb etdi. Bu hosillarning to‘kilib qolgan boshoqlarini terib olsak ham bizga yetadi aslida…

Ilohiy haqiqat shuki, qadimgi zamon kitoblari bo‘ladimi, Chorizm davri kitoblari bo‘ladimi, bugungi zamon kitoblari bo‘ladimi, chin KITOBlar siyosatga xizmat qilmagan. Hamisha xolis bulgan, haqiqatli bo‘lgan. Siyosat KITOBga, ILMga xizmat qilgan Davlatlar esa Buyuk bo‘lgan. Bugun bu sohada gapirsa gap ko‘p, iztiroblar ko‘p, yechilishi lozim bo‘lgan muammolar ko‘p. Ammo hammasi yaxshi bo‘lishiga umidimiz bor! Chunki yillab-yig‘ilgan iztiroblar baribir barham topadi. Dunyoda O‘zbek o‘z iqtidoriga munosib martabaga erishadi! Chunki Millat yetakchisining kitob mutolaasiga qilayotgan e’tibori, chindan buyuk Davlat bo‘lish da’vosining mujdasidir.

P.S. Kecha xam, bugun xam, bundan yuz yil keyin xam, televizor ko‘rayotganlarni kitob o‘qiydiganlar boshqaradi!

Manba: www.xabar.uz