Акбар ҚЎшали (Əkbər Qoşalı )– 1973 йили 3 апрелда Озарбайжоннинг Товуз туманидаги Қўша қишлоғида туғилган. 1998 йилдан Озарбайжон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси. “»Ömür qoyub gedənlər» (1998), «Nursultan Nazarbayev» (2002), «Ölümlərin ötəsi» (şeir və deyimlər 2007) номли китоблари нашр этилган. Қозоғистонда нашр қилинадиган “Оқин” журналининг Озарбайжондаги вакили. “Ёшлар мукофоти”, Шаҳмар Акбарзода номидаги Халқаро мукофот соҳиби. Davomini o'qish
Oy: Июнь 2015
Avaz Muhammad Attor Xo’qandiy. Tarixi jahonnamoyi
150 йил аввал — 1865 йилнинг 16-17 июнь кунлари миллий тарихимизнинг энг фожиали воқеаларидан бири юз берди: Тошкент босқинчи рус қўшинлари томонидан ишғол қилинди. Сайтимиз шу муносабат билан Тошкентни забт этилиши воқеаларига бағишланган тарихий асарлар ва мақолалар туркумини тақдим этишни бошлайди. Бугун ана шундай қимматли тарихий манбалардан бири бўлмиш Аваз Муҳаммад Аттор Ҳўқандийнинг «Тарихи жаҳоннамойи» («Дунёни намоён этувчи тарих») китоби билан танишасиз. «Тарихи жаҳоннамойи»нинг бениҳоя қимматли асар эканини рад этмаган ҳолда, ундаги менга ёҳмаган бир жиҳатни айтмоқчиман. Бу муаллиф ўз ҳукмдорини «соҳибқирон» деб улуғлаб, Бухоро амирини уят сўзлар билан қоралаши билан боғлиқ жиҳат. Тўғри, бундай «маддоҳлик» нафақат Қўқон, шунингдек, Бухоро ва Хива тарихчилари асарларида ҳам учрайди. Аслида, ўша давр ҳукмдорларининг биронтасига буюк Темур бобомизга нисбатан қўлланилган «соҳибқирон»дек фахрли атамани айтишнинг ўзи уят. Уларнинг ҳаммаси рус босқинига қарши бир ёқадан бош чиқариб курашиш ўрнига бир-бирига қарши фитна қўзғаган, юртга кириб келаётган душманни рақибига гиж-гижлаган, миллат ва юртни ҳимоя қилолмаган салоҳиятсиз, фаросатсиз ҳукмдорлар эди. Уларни тарих тарозисига қўйсангиз, барчасининг иродасизлиги, қатъиятсизлиги ва нодонлиги тенг келади. Davomini o'qish
Nazar Eshonqul. Adabiyot — tarbiya vositasimi?
15 июн — ёзувчи Назар Эшонқул таваллуд топган кун.
Санъат, жумладан, адабиёт тарбияламаган қалб ваҳшийликка, ёвузликка, тубанликка мойил қалбдир. Чунки адабиёт билан тўлган қалбга ёвузлик кириб олиши қийин кечади, кўнгил майли ёвузлик томонга ўтишдан олдин у ерда адабиёт бунёд этган қўрғонларни, қалъаларни бузиб ташлашига тўғри келади. Адабиёт билан тўйинган қалб, онг – пойдевори мустаҳкам бинога ўхшайди. У залолатга бошловчи кўплаб зилзилаларга дош бера олади. Адабиёт ва санъат тарбияламаган қалб “энг паст балли силкинишларга” дош беролмай, тўкилиб кетади. Бу – асрлар оша исботланган ҳақиқат. Davomini o'qish
Yasunari Kavabata. Jonsiz yuz
14 июн — Япон адиби Ясунари Кавабата таваллуд топган кун
Аёлнинг жонсиз юзида ғам-кулфат ифодаси зоҳир эди. Қуриёзган лунжлари осилиб қолган, ярим очиқ оғзидан сарғайган тишлари туртиб чиқиб турарди. Папирос қоғозидай юпқа қовоқлари кўз соққасига ёпиштирилгандай бўлиб кўринарди. Пешанасидаги бўртиб чиққан томирлари у чеккан азоб-уқубатлардан дарак берарди. Davomini o'qish
Abduvali Qutbiddin. Anbar in’om etar senga chechaklar
Абдували Қутбиддин оламни тасвирлар орқали илғаб, унинг жилвагар манзараларини чизишга интилади. Шу боис шоирнинг шеърий ифода услуби – фалсафий мушоҳада, метаморфозаларга уланиб товланади, ўқувчини сирли ва сеҳрли маъво сари парвоз қилишга чорлайди. Davomini o'qish
Gulbadanbegim: Har kimki,meni so’rsa,salomimni degil
Shovosil Ziyodov, G’ulom Karimov. Toshkent qozikaloni & Е. Л. Марков. Визит к Мухиддин-ходже
1869 йили Туркистон генерал-губернатори К.П. фон Кауфман (1867-1881) Тошкентда қозикалон мансабини бекор қилади ва шу йили ўз вазифасидан четлаштирилган Ҳакимхожа Эшон вафот этади. Унинг ўғли Муҳаммад Муҳиддинхожа Себзор даҳаси қозилигига сайланади. У ўз даврининг маърифатли кишиларидан бўлиб, шоир Фурқат билан дўстона муносабатда бўлган. Фурқат ўз эсдаликларида Тошкентда бўлганида Муҳаммад Муҳиддинхожа хонадонида ҳам тургани, қозининг ақраболари ва ёру дўстлари билан бирга театр томошосига борганлиги ҳақида маълумот беради. Davomini o'qish
Qutlibeka Rahimboyeva. She’rlar
Ўтган асрнинг 80-йилларида Қутлибека ижодида янги саҳифалар очилди. Айнан мана шу йилларда ёзилган шеърларида ТОНГ тимсоли кўп учрайди. Эрк, озодлик маъносини англатувчи бу сўз шоира туйғуларининг ранг-баранг жилоларини англаб етишимизга ёрдам беради. У “…тонг отса кияман хонатлас кўйлак” деб орзу қилади. Орзуси амалга ошавермагач, “Нега мен истаган тонг отмас, нега? Ўз қалбимга ўзим эмасман эга?” деб фарёд чекади. Аммо бу исёнкор руҳ ишонадики, қай бир тонг чоғи бизнинг “йигитлар мудроқ тулпорларини уйғотиб шошқин Дунёнинг қайсидир парчаларида Парчинланган эркни қутқармоқ учун Буюк курашларга” отланади. (Йўлдош Солижоновнинг «Меҳр боғида ўсган дарахт» мақоласидан. Мақолани мана бу саҳифада ўқинг). Davomini o'qish
Muhammad Yunus Toib. Tarixi Aliquli (Alimquli) amirlashkar. 5-7 fasllar
16-17 июнь куни миллий тарихимизнинг энг фожиали воқеаларидан бири — рус қўшинлари томонидан Тошкентнинг босиб олинганига 150 йил бўлади. Сайтимиз шу муносабат билан Тошкентни забт этилиши воқеалари аксини топган тарихий асарлар ва мақолалар туркумини тақдим этишни бошлайди. Бугун ана шундай қимматли тарихий манбалардан бири бўлмиш Муҳаммад Юнус бин Муҳаммад Амин (Муҳаммад Юнус Тоиб) қаламига мансуб «Тарихи Алиқули (Алимқули) амирлашкар» асарининг 1-4 фасллари билан танишинг. Davomini o'qish
Shodmonqul Salom. Bahorgi majlislar
Ташқарида илк баҳорнинг ёмғир исли совуққина ели кирланиб қолган қорларни ялаб, тарновларни тилга соларди. Кун совуққина бўлса-да, офтобли, баҳорнинг келгани энди рост, булутлар ҳам шаштидан қайтган ёвдай аллақандай майинлашган. Уй ичида, икки қават кўрпача устида Норқул домла “Тафаккур” журналининг эски сонларидан бирини мук тушганча ўқиб, печка ёнида ўтирибди. Хонада ўзидан бўлак ҳеч ким йўқ: бола-бақра мол-ҳолга қараб, келин неваралар ҳам ташқарида ўз юмушлари билан андармон юришибди. Davomini o'qish
Muhammad Yunus Toib. Tarixi Aliquli (Alimquli) amirlashkar. 1-4 fasllar
16-17 июнь кунлари миллий тарихимизнинг энг фожиали воқеаларидан бири — босқинчи рус қўшинлари томонидан Тошкентнинг ишғол этилганига 150 йил бўлади. Сайтимиз шу муносабат билан Тошкентни забт этилиши воқеалари тасвирланган тарихий асарлар ва мақолалар туркумини тақдим этишни бошлайди. Бугун ана шундай қимматли тарихий манбалардан бири бўлмиш Муҳаммад Юнус бин Муҳаммад Амин (Муҳаммад Юнус Тоиб) қаламига мансуб «Тарихи Алиқули (Алимқули) амирлашкар» асарининг 1-4 фасллари билан танишинг. Davomini o'qish
Gulzebo. She’rlar & Shoira haqida ikki xotira
..Ўтган асрнинг саксонинчи йилларининг иккинчи ярмида Боғот тумани газетасида бир муддат ишлаш тақдиримга ёзилди. Бу ўша — “ошкоралик йиллари” шабадаси эндигина бўй кўрсатаётган кезлар эди. Бош муҳаррир ўринбосари бўлиб ишлаган кезларимизда таҳририят қошида ёш ижодкорлар тўгараги ташкил этиб, унда қатнашишни истаган ёш қаламкашлар билан озми-кўпми ишлашимга тўғри келган. Тўгарак аъзолари орасида Гулзебо исмли қиз бошқалардан ажралиб турарди. Davomini o'qish