Замонавий озарбайжон шеърияти умумтуркча шеъриятнинг энг илғор анъаналар ва тажрибалар асосида ривожланиб бормоқда. Бугунги саҳифамизда ана шу шеъриятнинг тўққиз вакили: Одил Мирсайид, Адолат Аскарўғли, Расим Гаража, Ҳамид Херисчи, Салом Сарвон, Зоир Азамат, Оқшин Енисей, Эсмира Серова ва Нажот Мамедов ижодидан намуналар тақдим этмоқдамиз.
ЗАМОНАВИЙ ОЗАРБАЙЖОН
ШЕЪРИЯТИДАН НАМУНАЛАР
Одил Мирсайид (Adil Mirseyioğlu Bahışov) 1956 йилда туғилган. Шоир ва рассом, Озарбайжон модерн шеъриятининг таниқли намояндаларидан бири. “Кўзгудаги одам”, “Булут одам”, “Қўшиқ одам” шеърий китобларининг муаллифидир.
* * *
Бир кеча уйғондим тун, ёмғир чак-чак,
Билмадим қайдаман, кимман, нимаман?
Эҳтимол, фалакдан қувилган малак –
Ва ёки сархуш бир майхоначиман.
Қандай ишонтирай – бахтим юлдузи –
Ногаҳон уйғотди кучли сўз сеҳр.
Кечалар тушимга кирарди тангри,
Тангрига сир бериб, сақлар эдим сир.
Деворга на милтиқ осилар, на ун,
Ёки ўз умримни тўқидим ногоҳ.
Нега уйғонмадим юз йилча олдин,
Нега уйғонмадим юз йил кейинроқ.
Кўкка учмоқликка етмас нафасим,
Жимдир девордаги соат қўрқувдан.
Юз йил аввал ёққан ёмғирнинг саси,
Бу кеча уйғотди мени уйқудан.
Озарбайжончадан Хосият Рустамова таржимаси
Адолат Аскарўғли (Edalet Esgeroğlu Memmedov) 1957 йилда туғилган. Ҳозирги замон озарбайжон шеъриятининг истеъдодли вакилларидан бири. Олти китоби чоп этилган. “Эртасини йўқотмаган одамлар” (2003) китоби адабий танқидчилик эътиборини тортди ва мукофотга сазовор бўлди.
* * *
Биз кексайиб қолдик, илоҳим,
жуда кексайдик!..
Сочларимиз, ўмровларимиз
оқариб бўлди.
Дардларимиз ўзимиздан ҳам кексадир.
Жон берамиз —
боболаримиздан мерос қолмиш
дардларимизга бош эгиб.
Кўра олмас кўрлар каби кўзларимиз
боболаримизни сўнгги дамда.
Омонат кезинар дардларимиз.
Кексардик, илоҳим, кексардик!
Умидимиз йўқдир эртага.
Тилимизда барча кексаларнинг
узуқ-юлуқ айтган бир қўшиғи,
Сўник кўзларимизга чўкмиш
балоларимизнинг қони.
Елкаларимизда
оғир, муқаддас тупроқ ҳаққи.
Ўлажакмиз, илоҳим, жуда кексардик!
Тош каби лолу жим!
Ўлтирдик чорпоялар устида,
чубук чекиб сабр этдик.
Ўқ ўз бадбахт соҳибини
ахтариб топган каби
Бунча тез топди бизни кексалик?
Оёқларимизга тафт бермаса-да
оёқ босганимиз тупроқлар,
Эй ўтга рўбарў бутларимиз!
Эй ғамангиз толеимиз!
Боқинг, кўринг,
Тупроқ ҳасратли,
Қўзиқорин каби
ажин босмиш
юзимиз бор.
Бу дард, бу кадар ила
олма бизни ўз бағрингга,
олмагин, она тупроқ!
Русчадан Усмон Қўчқор таржимаси
Расим Гаража (Rasim Qaraca) 1960 йили туғилган. Боку Давлат дорилфунунининг журналистика факультетини тамомлаган. Янги адабий ҳаракат намояндаси. Унинг “Ўлимга бахшида қуёш” номли шеърий тўплами эълон қилинган.
БУЮМЛАР
Бош чаноқ
Юк машинасин чироқлари нурида
Кўзга ташланади қабр тошлари.
Гулхандан кўтарилувчи тутунга
Чулғанади маҳзун саси бойқушнинг
Тез орада
У ерга ҳам тушади шуъла.
Кўлмак
Қарагин-а,
Энг кир кўлмаклар ҳам
Акс эттиради қуёшни.
Сўқмоқ
Катта йўллар
Қишлоқлар, шаҳарлар
Сўқмоқлар сўнгги
Чексизлик.
Гилам
Учар гиламни дорга осиб
Ҳовли ўртасида қоқади уй бекаси.
Калтак билан урар аямай уни
Ортиқ ҳаволанма, ҳаприқма дея.
Балиқ
Тун ўтар
Уйқу билмайди
Аквариумдаги балиқ.
Тўзғитиб юбормаслик учун
Фикрини
Шуъла қошида
Тек қотган.
Денгизга етаман дер,
Ишонар шунга
Тентак борми ундан ортиқроқ.
Русчадан Мирпўлат Мирзо таржимаси
Ҳамид Херисчи (Həmid Herisçi) 1961 йилда туғилган. Боку Давлат дорилфунунининг филология факультетини тамомлаган. “Некролог” постмодерн романи ва туркум шеърлари билан танилган. SPACE TV муҳаррири бўлиб ишлайди. Янги адабий оқим етакчиларидан бири.
1995 ЙИЛ. ЗИНДОН. ТУН.
ТЕРГОВЧИ МЕНИ СЎРОҚ ҚИЛАДИ.
УМИДИМ ЗАНЖИРБАНД.
Ҳарфларда жозиба ниҳон…
эҳтимол, улар фақат ғазал учундир,
эҳтимолки, имлога тушган
шеърдан бўлак барча имлолар —
алифбога ҳақоратдир.
Тўзғиган чориқни ямаган каби,
аёндир бари.
Истасанг тўйгача ёки сал кечроқ
ноғора қоқ.
Ўртоқ терговчи,
менинг афсус-надоматимни
ҳижжалаб туширманг дафтарингизга.
Яхшиси, ҳаёт қозонидан менинг умримни
тарқатинг, тарқатинг зор-муҳтожларга,
қисматим уйига кирар бўлсангиз,
ботинкангиз ечинг марҳамат қилиб…
Қичқирманг!
Қичқирманг…
Тушунинг,
дарахтлар —
кексайган чечаклар асли,
тўхтанг…
Энди бу оламда йўллар қолмади,
кўчалар бор холос, кўчалар…
қайга оборарди айбловларингиз
тутоқиб, ютоқиб ўшқиришингиз.
Мабодо қўрғошин кўйлак бўлмоғи
қисматда бор бўлса, қўрқиш йўқ.
Ҳар ким эртами-кеч тушар зиндонга.
Ҳамма ҳам (Момо Ҳаво ва Одам),
Ҳар бир месье, ҳар бир мадам
қаришга қурби келмаса дунёдан кўз юмади.
Эҳтимол, кексаликни ўлдирар ўлим,
эҳтимолки, ҳеч ким ўлмайди,
шунчаки ўлимланади…
Айтишларича, раҳбарингиз пора олмасмиш,
шаҳарга тирғалган қишлоқчаларда изғийди
ўзининг сояси каби…
Мени саккиз йилга кесишди.
Русчадан Иқбол Мирзо таржимаси
Салом Сарвон (Salam Eliağaoğlu Novruzov) 1966 йилда туғилган. “Сенга айтилган сўз – сенга аталмаган” ва “Йўлни кутиб ол” деб номланган иккита шеърий тўплам муаллифи. Замонавий шеъриятнинг ёрқин вакилларидан бири.
БИР ДАҚИҚА СУКУТ: КУНДАЛИК ПАРЧАЛАРИ
* * *
Қўй, куйинма, курраи замин,
Аллақачон сотилган танинг.
Сен ўлик устунлар диёри…
Сен энди деворлар ватани.
* * *
Бу учар кунлардан биттасин танла,
Яшаш ва ўлишга биттаси етар.
Канъюктура Альфонси каби
Ўйнашмагил кунма-кун билан
Бир кунни танла
Ғуссадан фориғ бўлмоқ учун.
* * *
Сен ҳақдаги ўйларимнинг изидан
Тинмай юравериб хонамда тун-кун
Бир йўлак ясабман полнинг устида.
Велосипед ҳайдамоқда бу йўлда ўғлим.
* * *
Ҳамма тирик ва соғлом. Худога шукур.
Аммо тўйиб йиғлагим келар…
Боисин билмайман.
* * *
Бизга инқилоблар керакмас, етар.
Халқни уйғотиш —
Унга уйқу бермаслик дегани эмас…
* * *
Хоним, учаётган гуруҳ ичидан
Фақатгина сизга топилмади жой…
Дунёда ўзимга қарашли бўлган
Бир жойни мен сизга бераман фақат,
Илтимос, ўтиринг.
Русчадан Эшқобил Шукур таржимаси
Зоир Азамат (Zahir Əzəmət) 1975 йилда туғилган. Ёш шоир модернчи сифатида танилган. 2005 йилда “Девор оқликларига қарши” шеърий тўплами чоп этилган. “Бирдамлик” мукофоти соҳиби.
ЭВРИЛИШЛАР
Баъзида кимнидир
ўлдиришни истар инсон
важ-карсон топилар ҳамиша
ва яна англайсан
бу сенинг ишинг эмас
сўнг бориб кўчат экасан
ё бирон арзон қаҳвахонага кириб
ёқалашасан дўстларинг билан
ёки кўчага чиқиб
эски ўриндиқлардаги
абгор бўлган чолларга
ўйнаётган болаларга
ишқибозлик қилаётган жуфтларга
боқсанг.
Кечқурун уйга қайтганингда эса
сенга гўё ҳаммаси
рисоладагидек туюлар
лекин ким билсин
агар сен қотил бўлсайдинг
не кечарди ўзгалар ҳоли.
ХУДБИНЛИК
Йиқилмаслик учун
ўзингни тутмоқ
таскин учун
ўзингни севмоқ
ўз овозингни эшитмоқ учун
ҳар тонгда ўз-ўзингга
салом бермоқ
яхшики ўзим борман
йўқса зерикиб кетардим.
Русчадан Усмон Қўчқор таржимаси
Оқшин Енисей (Agşin Yenisey) 1978 йилда туғилган. Боку Давлат дорилфунунининг геология-минерология факультетини тамомлаган. “Ҳижрон суврати” шеърий тўплами чоп этилган.
ФИЛЬМ ЯКУНИ
Бор-э, деб кетворсанг
сўнгги вагонда
бўш, бўм-бўш бўлсанг вагондек
фақатгина ўрнингдан туриб
жой бериш-чун гўзал аёлга,
фақатгина у ўлтираркан
— раҳмат, беринг, қўлингизни ушлаб кетаман…
дейиши учун…
ТУШКУНЛИК
Тун ҳеч қачон ёпа олмайди
оқсоқолнинг оқ соқолини,
кун оқиш тугайди ковакдаги ўргимчак кўзи каби…
тонг, олдин дераза
кейин эркаклар эснашиб
тонгни қучмоқчи бўлди
ҳаёт диққинафас.
Нега сен ўлмайсан, менинг шоирим?
Ҳар кун қиёфангда қарир маъбудлар,
фақат марҳумгина
йўлбошчи бизга.
* * *
Озодлик — қатъий ҳукм!
Ярмиси бўлса ҳам,
ёртиси бўлса ҳам…
дордаги одам
бизга юксалиб қарайди.
ШАМОЛ
Тун бўйи шамол улиди…
Шаҳарнинг оқбилак ойдарахтлари
тонггача ухламай
ҳавони тирноқлаб чиқди.
Тун бўйи шамол улиди…
Бардош билан, сабр билан
тингладим бу ҳақоратни.
Бу оқимни юқори қаватдан
синиб тушган ойна кесиб юборди.
Юрагим қон бўлди…
Тун бўйи шамол улиди,
тонггача кўз юммадим…
Гунг қотган уйлар
ўзини-ўзи урган эшиклар,
фақат тонготарда мудраган чивин
бедор ўргимчакнинг тўрига тушди,
шамол тинди.
Русчадан Иқбол Мирзо таржимаси
Нажот Мамедов (Nicat Məmmədov) 1982 йила туғилган. Шоир, таржимон, филолог. Озарбайжонда Иосиф Бродский шеърияти ҳақидаги илк монографиянинг муаллифи. Озарбайжон шоирларининг асарларини рус тилига ўгирган. 2004 йилнинг “Энг яхши таржимони” мукофоти совриндори.
* * *
Ўйинқароқ болаларнинг
қўлларидан юлқиниб чиққан
варракларнинг қулаб
тушиши тайин.
* * *
Назму наср билан топталиб
сўқмоқларга айлантирилган
қалъанинг жин кўчаларига
бағишланар ушбу сатрлар.
* * *
Мангулик муддатга
ёлғиз кафолатдир
юлдузлар-ла
безанган осмон.
Русчадан Файзи Шоҳисмоил таржимаси
Эсмира Серова (Esmira Serova) 1983 йилда туғилган. Озарбайжон Тиллар дорилфунунининг таржима факультети магистранти. Рус тилига инглиз (У.Х.Оден, Д.Уолкот, Ш.Хини, Ж.С.Бака) ва испан (Р.Хуаррос, Г.А.Беккер, Э.Буэтавентура, Э.Бейли) тилларида ижод қилувчи шоирлар шеърларини таржима қилган.
* * *
Қонун қилиб ол мусиқани,
Бошқа шиорларни олма тан.
Фақат мундштук ўпсин лабингни,
Бўшамасин қўлинг торлардан.
Гар толиқса қўлинг тор чертиб,
Жоним, қалбинг музга айланар —
Сўнгра сени бўлмас иситиб.
Тоғдай йиғи турар бўғзимда,
Сени ҳаёт бормоқда бошлаб.
Заҳира йўл борми ўзингда —
Мен томонга ўзингни ташла.
* * *
Очганингда китоб варақларини
Хотиралар жонланар қайта.
Кўз ўнгингда гулхан, от туёқлари —
Бир зумгина тушар рақсга.
Кимдир Сенга ўта бошлар дарс,
Қоғоз, ҳарфларни англайсан.
Худди тушда каби борар баҳс,
Товушингдан орқага қайтсам.
Фақат сенинг ҳорғин қарашинг,
Тиклар унинг қиёфасини.
ЙЎЛСИЗЛИКДА
Юриш мумкин ўнгга, сўлга ҳам,
Фақат бўлмас орқага қайтиб.
Юрак қўрқар олдга юрмоқдан —
Ҳамма томон йўлсизлик пайти.
Ҳатто кўкдан сўрама мадад
Сени мазах қилмасин дўст, ёр!
Хўрсингин-у, май ич. Тоабад —
Йўлсизликдан юрагингга бор.
Русчадан Хосият Рустамова таржимаси
Zamonaviy ozarbayjon she’riyati umumturkcha she’riyatning eng ilg‘or an’analar va tajribalar asosida rivojlanib bormoqda. Bugungi sahifamizda ana shu she’riyatning yetti vakili: Odil Mirsayid, Adolat Askaro‘g‘li, Hamid Xerischi, Salom Sarvon, Zoir Azamat, Oqshin Yenisey, Esmira Serova va Najot Mamedov ijodidan namunalar taqdim etmoqdamiz.
ZAMONAVIY OZARBAYJON
SHE’RIYATIDAN NAMUNALAR
Odil Mirsayid (Adil Mirseyioğlu Bahışov) 1956 yilda tug‘ilgan. Shoir va rassom, Ozarbayjon modern she’riyatining taniqli namoyandalaridan biri. “Ko‘zgudagi odam”, “Bulut odam”, “Qo‘shiq odam” she’riy kitoblarining muallifidir.
* * *
Bir kecha uyg‘ondim tun, yomg‘ir chak-chak,
Bilmadim qaydaman, kimman, nimaman?
Ehtimol, falakdan quvilgan malak –
Va yoki sarxush bir mayxonachiman.
Qanday ishontiray – baxtim yulduzi –
Nogahon uyg‘otdi kuchli so‘z sehr.
Kechalar tushimga kirardi tangri,
Tangriga sir berib, saqlar edim sir.
Devorga na miltiq osilar, na un,
Yoki o‘z umrimni to‘qidim nogoh.
Nega uyg‘onmadim yuz yilcha oldin,
Nega uyg‘onmadim yuz yil keyinroq.
Ko‘kka uchmoqlikka yetmas nafasim,
Jimdir devordagi soat qo‘rquvdan.
Yuz yil avval yoqqan yomg‘irning sasi,
Bu kecha uyg‘otdi meni uyqudan.
Ozarbayjonchadan Xosiyat Rustamova tarjimasi
Adolat Askaro‘g‘li (Edalet Esgeroğlu Memmedov) 1957 yilda tug‘ilgan. Hozirgi zamon ozarbayjon she’riyatining iste’dodli vakillaridan biri. Olti kitobi chop etilgan. “Ertasini yo‘qotmagan odamlar” (2003) kitobi adabiy tanqidchilik e’tiborini tortdi va mukofotga sazovor bo‘ldi.
* * *
Biz keksayib qoldik, ilohim,
juda keksaydik!..
Sochlarimiz, o‘mrovlarimiz
oqarib bo‘ldi.
Dardlarimiz o‘zimizdan ham keksadir.
Jon beramiz —
bobolarimizdan meros qolmish
dardlarimizga bosh egib.
Ko‘ra olmas ko‘rlar kabi ko‘zlarimiz
bobolarimizni so‘nggi damda.
Omonat kezinar dardlarimiz.
Keksardik, ilohim, keksardik!
Umidimiz yo‘qdir ertaga.
Tilimizda barcha keksalarning
uzuq-yuluq aytgan bir qo‘shig‘i,
So‘nik ko‘zlarimizga cho‘kmish
balolarimizning qoni.
Yelkalarimizda
og‘ir, muqaddas tuproq haqqi.
O‘lajakmiz, ilohim, juda keksardik!
Tosh kabi lolu jim!
O‘ltirdik chorpoyalar ustida,
chubuk chekib sabr etdik.
O‘q o‘z badbaxt sohibini
axtarib topgan kabi
Buncha tez topdi bizni keksalik?
Oyoqlarimizga taft bermasa-da
oyoq bosganimiz tuproqlar,
Ey o‘tga ro‘baro‘ butlarimiz!
Ey g‘amangiz toleimiz!
Boqing, ko‘ring,
Tuproq hasratli,
Qo‘ziqorin kabi
ajin bosmish
yuzimiz bor.
Bu dard, bu kadar ila
olma bizni o‘z bag‘ringga,
olmagin, ona tuproq!
Ruschadan Usmon Qo‘chqor tarjimasi
Rasim Garaja (Rasim Qaraca) 1960 yili tug‘ilgan. Boku Davlat dorilfununining jurnalistika fakultetini tamomlagan. Yangi adabiy harakat namoyandasi. Uning “O‘limga baxshida quyosh” nomli she’riy to‘plami e’lon qilingan.
BUYUMLAR
Bosh chanoq
Yuk mashinasin chiroqlari nurida
Ko‘zga tashlanadi qabr toshlari.
Gulxandan ko‘tariluvchi tutunga
Chulg‘anadi mahzun sasi boyqushning
Tez orada
U yerga ham tushadi shu’la.
Ko‘lmak
Qaragin-a,
Eng kir ko‘lmaklar ham
Aks ettiradi quyoshni.
So‘qmoq
Katta yo‘llar
Qishloqlar, shaharlar
So‘qmoqlar so‘nggi
Cheksizlik.
Gilam
Uchar gilamni dorga osib
Hovli o‘rtasida qoqadi uy bekasi.
Kaltak bilan urar ayamay uni
Ortiq havolanma, hapriqma deya.
Baliq
Tun o‘tar
Uyqu bilmaydi
Akvariumdagi baliq.
To‘zg‘itib yubormaslik uchun
Fikrini
Shu’la qoshida
Tek qotgan.
Dengizga yetaman der,
Ishonar shunga
Tentak bormi undan ortiqroq.
Ruschadan Mirpo‘lat Mirzo tarjimasi
Hamid Xerischi (Həmid Herisçi) 1961 yilda tug‘ilgan. Boku Davlat dorilfununining filologiya fakultetini tamomlagan. “Nekrolog” postmodern romani va turkum she’rlari bilan tanilgan. SPACE TV muharriri bo‘lib ishlaydi. Yangi adabiy oqim yetakchilaridan biri.
1995 YIL. ZINDON. TUN.
TЕRGOVCHI MЕNI SO‘ROQ QILADI.
UMIDIM ZANJIRBAND.
Harflarda joziba nihon…
ehtimol, ular faqat g‘azal uchundir,
ehtimolki, imloga tushgan
she’rdan bo‘lak barcha imlolar —
alifboga haqoratdir.
To‘zg‘igan choriqni yamagan kabi,
ayondir bari.
Istasang to‘ygacha yoki sal kechroq
nog‘ora qoq.
O‘rtoq tergovchi,
mening afsus-nadomatimni
hijjalab tushirmang daftaringizga.
Yaxshisi, hayot qozonidan mening umrimni
tarqating, tarqating zor-muhtojlarga,
qismatim uyiga kirar bo‘lsangiz,
botinkangiz yeching marhamat qilib…
Qichqirmang!
Qichqirmang…
Tushuning,
daraxtlar —
keksaygan chechaklar asli,
to‘xtang…
Endi bu olamda yo‘llar qolmadi,
ko‘chalar bor xolos, ko‘chalar…
qayga oborardi ayblovlaringiz
tutoqib, yutoqib o‘shqirishingiz.
Mabodo qo‘rg‘oshin ko‘ylak bo‘lmog‘i
qismatda bor bo‘lsa, qo‘rqish yo‘q.
Har kim ertami-kech tushar zindonga.
Hamma ham (Momo Havo va Odam),
Har bir mesye, har bir madam
qarishga qurbi kelmasa dunyodan ko‘z yumadi.
Ehtimol, keksalikni o‘ldirar o‘lim,
ehtimolki, hech kim o‘lmaydi,
shunchaki o‘limlanadi…
Aytishlaricha, rahbaringiz pora olmasmish,
shaharga tirg‘algan qishloqchalarda izg‘iydi
o‘zining soyasi kabi…
Meni sakkiz yilga kesishdi.
Ruschadan Iqbol Mirzo tarjimasi
Salom Sarvon (Salam Eliağaoğlu Novruzov) 1966 yilda tug‘ilgan. “Senga aytilgan so‘z – senga atalmagan” va “Yo‘lni kutib ol” deb nomlangan ikkita she’riy to‘plam muallifi. Zamonaviy she’riyatning yorqin vakillaridan biri.
BIR DAQIQA SUKUT: KUNDALIK PARCHALARI
* * *
Qo‘y, kuyinma, kurrai zamin,
Allaqachon sotilgan taning.
Sen o‘lik ustunlar diyori…
Sen endi devorlar vatani.
* * *
Bu uchar kunlardan bittasin tanla,
Yashash va o‘lishga bittasi yetar.
Kan’yuktura Alfonsi kabi
O‘ynashmagil kunma-kun bilan
Bir kunni tanla
G‘ussadan forig‘ bo‘lmoq uchun.
* * *
Sen haqdagi o‘ylarimning izidan
Tinmay yuraverib xonamda tun-kun
Bir yo‘lak yasabman polning ustida.
Velosiped haydamoqda bu yo‘lda o‘g‘lim.
* * *
Hamma tirik va sog‘lom. Xudoga shukur.
Ammo to‘yib yig‘lagim kelar…
Boisin bilmayman.
* * *
Bizga inqiloblar kerakmas, yetar.
Xalqni uyg‘otish —
Unga uyqu bermaslik degani emas…
* * *
Xonim, uchayotgan guruh ichidan
Faqatgina sizga topilmadi joy…
Dunyoda o‘zimga qarashli bo‘lgan
Bir joyni men sizga beraman faqat,
Iltimos, o‘tiring.
Ruschadan Eshqobil Shukur tarjimasi
Zoir Azamat (Zahir Əzəmət) 1975 yilda tug‘ilgan. Yosh shoir modernchi sifatida tanilgan. 2005 yilda “Devor oqliklariga qarshi” she’riy to‘plami chop etilgan. “Birdamlik” mukofoti sohibi.
EVRILISHLAR
Ba’zida kimnidir
o‘ldirishni istar inson
vaj-karson topilar hamisha
va yana anglaysan
bu sening ishing emas
so‘ng borib ko‘chat ekasan
yo biron arzon qahvaxonaga kirib
yoqalashasan do‘stlaring bilan
yoki ko‘chaga chiqib
eski o‘rindiqlardagi
abgor bo‘lgan chollarga
o‘ynayotgan bolalarga
ishqibozlik qilayotgan juftlarga
boqsang.
Kechqurun uyga qaytganingda esa
senga go‘yo hammasi
risoladagidek tuyular
lekin kim bilsin
agar sen qotil bo‘lsayding
ne kechardi o‘zgalar holi.
XUDBINLIK
Yiqilmaslik uchun
o‘zingni tutmoq
taskin uchun
o‘zingni sevmoq
o‘z ovozingni eshitmoq uchun
har tongda o‘z-o‘zingga
salom bermoq
yaxshiki o‘zim borman
yo‘qsa zerikib ketardim.
Ruschadan Usmon Qo‘chqor tarjimasi
Oqshin Yenisey (Agşin Yenisey) 1978 yilda tug‘ilgan. Boku Davlat dorilfununining geologiya-minerologiya fakultetini tamomlagan. “Hijron suvrati” she’riy to‘plami chop etilgan.
FILM YAKUNI
Bor-e, deb ketvorsang
so‘nggi vagonda
bo‘sh, bo‘m-bo‘sh bo‘lsang vagondek
faqatgina o‘rningdan turib
joy berish-chun go‘zal ayolga,
faqatgina u o‘ltirarkan
— rahmat, bering, qo‘lingizni ushlab ketaman…
deyishi uchun…
TUSHKUNLIK
Tun hech qachon yopa olmaydi
oqsoqolning oq soqolini,
kun oqish tugaydi kovakdagi o‘rgimchak ko‘zi kabi…
tong, oldin deraza
keyin erkaklar esnashib
tongni quchmoqchi bo‘ldi
hayot diqqinafas.
Nega sen o‘lmaysan, mening shoirim?
Har kun qiyofangda qarir ma’budlar,
faqat marhumgina
yo‘lboshchi bizga.
* * *
Ozodlik — qat’iy hukm!
Yarmisi bo‘lsa ham,
yortisi bo‘lsa ham…
dordagi odam
bizga yuksalib qaraydi.
SHAMOL
Tun bo‘yi shamol ulidi…
Shaharning oqbilak oydaraxtlari
tonggacha uxlamay
havoni tirnoqlab chiqdi.
Tun bo‘yi shamol ulidi…
Bardosh bilan, sabr bilan
tingladim bu haqoratni.
Bu oqimni yuqori qavatdan
sinib tushgan oyna kesib yubordi.
Yuragim qon bo‘ldi…
Tun bo‘yi shamol ulidi,
tonggacha ko‘z yummadim…
Gung qotgan uylar
o‘zini-o‘zi urgan eshiklar,
faqat tongotarda mudragan chivin
bedor o‘rgimchakning to‘riga tushdi,
shamol tindi.
Ruschadan Iqbol Mirzo tarjimasi
Najot Mamedov (Nicat Məmmədov) 1982 yila tug‘ilgan. Shoir, tarjimon, filolog. Ozarbayjonda Iosif Brodskiy she’riyati haqidagi ilk monografiyaning muallifi. Ozarbayjon shoirlarining asarlarini rus tiliga o‘girgan. 2004 yilning “Eng yaxshi tarjimoni” mukofoti sovrindori.
* * *
O‘yinqaroq bolalarning
qo‘llaridan yulqinib chiqqan
varraklarning qulab
tushishi tayin.
* * *
Nazmu nasr bilan toptalib
so‘qmoqlarga aylantirilgan
qal’aning jin ko‘chalariga
bag‘ishlanar ushbu satrlar.
* * *
Mangulik muddatga
yolg‘iz kafolatdir
yulduzlar-la
bezangan osmon.
Ruschadan Fayzi Shohismoil tarjimasi
Esmira Serova (Esmira Serova) 1983 yilda tug‘ilgan. Ozarbayjon Tillar dorilfununining tarjima fakulteti magistranti. Rus tiliga ingliz (U.X.Oden, D.Uolkot, Sh.Xini, J.S.Baka) va ispan (R.Xuarros, G.A.Bekker, E.Buetaventura, E.Beyli) tillarida ijod qiluvchi shoirlar she’rlarini tarjima qilgan.
* * *
Qonun qilib ol musiqani,
Boshqa shiorlarni olma tan.
Faqat mundshtuk o‘psin labingni,
Bo‘shamasin qo‘ling torlardan.
Gar toliqsa qo‘ling tor chertib,
Jonim, qalbing muzga aylanar —
So‘ngra seni bo‘lmas isitib.
Tog‘day yig‘i turar bo‘g‘zimda,
Seni hayot bormoqda boshlab.
Zahira yo‘l bormi o‘zingda —
Men tomonga o‘zingni tashla.
* * *
Ochganingda kitob varaqlarini
Xotiralar jonlanar qayta.
Ko‘z o‘ngingda gulxan, ot tuyoqlari —
Bir zumgina tushar raqsga.
Kimdir Senga o‘ta boshlar dars,
Qog‘oz, harflarni anglaysan.
Xuddi tushda kabi borar bahs,
Tovushingdan orqaga qaytsam.
Faqat sening horg‘in qarashing,
Tiklar uning qiyofasini.
YO‘LSIZLIKDA
Yurish mumkin o‘ngga, so‘lga ham,
Faqat bo‘lmas orqaga qaytib.
Yurak qo‘rqar oldga yurmoqdan —
Hamma tomon yo‘lsizlik payti.
Hatto ko‘kdan so‘rama madad
Seni mazax qilmasin do‘st, yor!
Xo‘rsingin-u, may ich. Toabad —
Yo‘lsizlikdan yuragingga bor.
Ruschadan Xosiyat Rustamova tarjimasi
БАЛИҚ
Тун ўтар
Уйқу билмайди
Аквариумдаги балиқ.
Тўзғитиб юбормаслик учун
Фикрини
Шуъла қошида
Тек қотган.
Денгизга етаман дер,
Ишонар шунга
Тентак борми ундан ортиқроқ.
Ажойиб! Бизда эса балиқлар аквариумми, кўлмак ҳовузми — қаерга ташлашса, дунёни ўша ер деб билишади.