Хожа Исмат Бухорий Бухорода зуллисонайн анъанасини бошлаб берган шоир. У ўзбек, форс, араб тилларида ижод қилган. Девони ва ўзбек тилида ёзилган «Иброҳим Адҳам» номли асари бизгача етиб келган. Ҳазрат Навоий «Мажолис ун-нафоис»нинг аввалги мажлисида шоир ҳақида шундай маълумот беради: «Хожа Исматулло Мовароуннаҳр бузургзодаларидандур. Зоҳир илмин такмил қилғондур. Ғоят хуштаъблигидан ўзин шеърга мансуб қилиб, девони машҳур бўлди.Ва Халил Султон отиға яхши қасидалари бор… Ва Хожанинг қабри Бухорода ўз ҳужрасидадур».
ХОЖА ИСМАТ БУХОРИЙ
ҒАЗАЛЛАР, РУБОИЙЛАР
Самандар Воҳидов таржималари
Хожа Фахриддин Исматилло бинни Масъуд Исмат Бухорий ХУ асрнинг машҳур шоирларидан. Маълумотларга қараганда 1365 йилда туғилиб, 1436 йилда вафот этган. Асосан қасида, ғазал, маснавий ва рубоийлар ёзган. Амир Темур ўлимидан кейин Самарқанд тахтини эгаллаган Халил Султон (Темурнинг набираси, Мироншоҳнинг ўғли. 1405—1409 йилларда Самарқандда ҳукмронлик қилган.) саройида — Самарқандда яшаган. Кейинчалик яна тахт учун курашлар бошлангач, шоир саргардонликка учрайди. Улуғбек ҳукмрон бўлгач, Исмат Бухорийни сарой хизматига таклиф этади. Лекин шоир узлатни, дарвешлар орасида бўлишни афзал кўриб таклифни қабул қилмайди. Шоирнинг саккиз минг байтдан иборат шеърлар девони, «Иброҳим Адҳам» номли маснавийси маълум. Унинг тасаввуфий таъсуротлар, суфиёна ҳиссиётлар билан йўғрилган шеърлари халқ орасида машҳур бўлган. Ҳазрат Навоий «Мажолис ун-нафоис»да ёзишича: «Хожа Исматулло Мовароуннаҳр бузургзодаларидандур. Зоҳир илмин такмил қилғондур. Ғоят хуштабълиғидан ўзин шеърға мансуб қилиб девони машҳур бўлди. Ва Халил Султон отиға яхши қасидалари бор. Бу матлаъ Хожанингдурким:
Дил кабобест к-аз у шўр барангехтаанд,
Ваз намакдони Халилаш намаке рехтаанд.
Мазмуни: Юрак кабобдир ундан шўр [ғавғо] қўзғатганлар, чунки у юракка Халил (чин дўст, демакдир) туздонидан туз сепганлар.
Ва Халил Султон ашъорининг девони таърифида рангин қасидаси бор. Матлаи будурким:
Ин баҳри бегаронки, жаҳонест дар бараш,
Ғаввоси ақли кулл набарад пай ба гавҳараш.
Мазмуни: Бу бепоён денгиз жаҳонларни ўз ичига олгандир. Илоҳий ақл ғаввоси ундан гавҳарни пайқай олмайди.
… Ва Хожанинг қабри Бухорода ўз ҳужрасидадур».
Хожа Исмат Бухорий Бухорода зуллисонайн анъанасини бошлаб берди. У ўзбек, форс, араб тилларида ижод қилган. Девони ва ўзбек тилида ёзилган «Иброҳим Адҳам» номли асари бизгача етиб келган.
ҒАЗАЛЛАР
* * *
Хуррам эрдим ул замон, кўнглимда ёре бор эди,
Йўлларида интизорим — шаҳриёре бор эди.
Гарчи юзлар сарғайиб, чекдим хазондай нолалар,
Шод эдим, чунки, умидда навбаҳоре бор эди
Ул санамсиз гарчи ғам дарёси ичра ғарқ эдим,
Ғам емасдим — соҳилида ғамгусоре бор эди.
Эй, рақиб, ҳижронзада ҳолига кулма, негаким,
Менга ҳам бир пайт сенингдек эътиборе бор эди.
Ёрга ҳамдам лаҳзаларда йўқдир ағёрдин хатар,
Гарчи гулга қайраган тиғ—қанча хоре бор эди.
Эсласам ёр ёди бул кун, воҳки, қонлар ичкизар,
Ул ширин кунлар қаёнда, гулузоре бор эди.
Айланиб тупроққа Исмат, эшигидан ўтса ҳам,
Келмагай кўнглигаким, «бир хоксоре бор эди».
* * *
Гул ниқобин тортар эркан шўх сабо айни саҳар,
Хуш эрур соқий лабо-лаб жомн май сунса агар.
Соқиё, тут жоми ишрат, айласин маст ҳар нафас,
Лола ҳасратдан қадаҳга тўлдирар хуни жигар.
Шарбати васлинг қошида беқадр оби ҳаёт,
Лаззати лаълингни тотган истамас қанду шакар.
Шоҳи гуллар кўйлагин йиртар насимнинг дастидан,
Ёр лабидан май симиргай парда йиртган ғунчалар.
Бахтли улдирки, хиром айлаб, нигоҳидан шу он —
Бир табассум ҳадя бирла сарвқад этса гузар.
Собиту сайёра айшда, мутрибо, лутф айлагил,
Нағма чалким, дилдан ўчсин занги заҳмат сарбасар.
Аҳли дилга роҳати жон бахш этар хушбўй баҳор,
Ишқ талабгорин элтгай ёр сари боди саҳар.
Ёндирар мутриб навоси уд каби ошиқ дилин,
Бода айлар жисму жонни борлигидан бехабар.
Мастлигингда топдинг, Исмат, суҳбати аҳли камол,
Боқ бу дам соқий кўзига, йўқса умринг бесамар.
* * *
Ғамзадин гар ўқ отарсан, сийнамда пинҳом айларам, —
Гоҳ жигардан сув берарман, гоҳ ҳамдами жон айларам„
Ҳар дам хаёлинг қошига дилни кабоблар айлабон,
Истасам жон хилватида тунда меҳмон айларам.
Ингранарди қалб аламда, бир йўла қон айладим,
Тобакай васлинг умидин сабри дармон айларам.
Ғамларинг сирин ҳануз дилда сақлардим ниҳон,
Бари фош бўлди бутун, қандоқки пинҳон айларам?
Гар юрак овора мен деб, бўлай пойида хок,
Яхши —бу, то бир умр жонимни сарсон айларам.
Ё раб, руҳидан бер тўзим саргашта дилга, ўзни мен —
Токай кўзию зулфидек масту паришон айларам.
Қийналур Исмат узолмай жон руҳинг ҳижронидан,
Айласанг осон уни сен, мен ҳам осон айларам.
* * *
Ранг берар ёқутга ҳам ул лаби хандонинг сенинг,
Таъм берар шакарга ҳам лаъли суҳандонинг сенинг.
Йўқ дурур ҳуру малакда сендаги нозук бадан,
Сендаги бу қаду қомат, чашми фаттонинг сенинг.
Ё Юсуфдан қарзгами ҳадя этилган, во ажаб,
Бу қадар ҳусну малоҳат жонбахшу пинҳонииг сенинг.
Ўлдирар шавққа этиб ғарқ мени ҳижрон тунлари,
Айлабон хуршидни тутқун чоки гирибонинг сенинг.
Истагай Исмат йўлингда хоки пойинг бўлса кош,
Токи ўтса устидан қадди хиромонинг сенинг.
* * *
Зй ҳажр, раҳм айлаким, ёрдин йироқ ўлдирмагил,
Гар ўзим лойиқ ўлимга, зорим бироқ ўлдирмагил.
Майли тиғ ургилу ўлдир юз дилозорлик ила,
Маҳруми васл айлабон жонда фироқ ўлдирмагил.
Гар раво кўрсанг ўлимни, ўлдир мени ўз олдима,
Илло ағёр олднда хор, боиштиёқ ўлдирмагил.
Қийнаб ўлдир, розиман, лек, ўзлигим қолдир менга,
Булбули саргаштани гулдан узоқ ўлдирмагил.
Исматинг ўлдирма, ё раб, шум балолар ўқидин,
Ки азиз айлаб ўзинг, хор, бесўроқ ўлдирмагил.
* * *
Оқибат кўйингда, эй номеҳрибон, келдик яна,
Сен ила пайваст каби икки жаҳон, келдик яна.
Мисли булбул биз хазон ичра юриб саргашт, ҳазин„.
Чун баҳор келгач чаманга гулфишон, келднк яна.
Қайда бўлсак муҳри меҳрннг кўксимизда бор эди,
Боқ, ҳануз ҳамроҳ ўшал муҳру нишон, келдик яна.
То қиёмат хоки пойинг кўзимизга тўтиё,
Ҳайдама остонаданким, бағри қон келдик яна.
Гарчи юрдик қанча юртда, гўё саргашта сабо,
Эшигингга бош уриб, хор, нотавон келдик яна.
Мисли Исмат гарчи биз зоҳиду порсо эдик,
Қўрқмайин майхона сори замон келдик яна.
* * *
Эй, сенки, поймол айлаган расми равони,
Этдингми фаромуш ишқингга мубталони.
Мен-ку жудо бўлдим оёқдин, бошдин хабар йўқ,
Не бўлғай, ёд айласанг мендек бесару пони.
Тун зулматида зоҳир эрур хуршид зиёси,
Ораздан суриб қўйсанг агар зулфи қарони.
Банд-бандин очиб, кокулларинг мушкини ёйсанг,
Даврангда биров ҳидламагай мушки хитони.
Қошингга кўзи тушса агар бир бор, сармаст,
Мастликдан бошига ёғдиради бори балони.
Меҳрингни туюб, гар бошини чўзмаса сабза,
Тан олмас кўнгул хосиятин меҳригиёни.
Васлинг этагин тутмоқ учун қилдим дуолар,
Йўқми, магар, энди асари шунча дуони.
Исмат, рақиблар гапига айлама парво,
Ки, ризқдин жудо қилди қачон итлар гардони?
* * *
Кетур бода, ки фасли баҳор келадур,
Чамандин ёр ҳиди янглиғ ифор келадур.
Магар май жомидин сув ичди чаманзор,
Ки, лола юзи ол, кўзи хумор келадур.
Қўниб зулфинг уза лоф урган бинафша,
Бу лаҳза ўз лофидин шармисор келадур.
Сабо зулфинг сари эсиб ҳар тун бўстондин,
Ҳар тонг биз томонга мушкбор келадур.
Бу мушкин оламда, магар, сайр этди насим,
Ки, яна ошуфтаву беқарор келадур.
Лабинг лаззатидин гар ҳадислар сўйласам,
Тилимга сўз гавҳари шўълавор келадур.
Хотиранг уммони мавжланса, шу дам, Исмат,
Саргашт кемаларинг соҳилга қатор келадур.
* * *
Гарчи жон қасдидадурсан, мақсади дил ҳам ўзинг,
Зор ўлдирсанг ҳам вале орзудаги малҳам ўзинг.
Қабрим узра ҳар куни келсанг зиёрат этгали,
Мени боз турғизгали жисмимга хос маҳрам ўзинг.
Гоҳида ўлдирганинг сори қиларкансан хиром,
Қисмати шўр ёзиғида толеи бекам ўзинг.
Лаби ширин шакаринг хандасидан жон топсам,
Чашми хунхорингдан омон асраган қалъам ўзинг.
Исматииг қонин ичиб сен, бўлмагин қосиди дил,
Ки ажал кин солса бошга, бошдаги ҳамдам ўзинг,
* * *
Юзини кўрдиму дийдоридин умрим фузун бўлди,
Тозаргай, қайта кўргач, жон, умидга шу сутун бўлди.
Агар бемор яшаш завқин тиларкан ёр хаёлидин,
Ажалга минг шукур айтсин, ки жон осон забун бўлди,
Вужуди нотавон дарддан, унинг ранжи менга кўчган,
Тани жон ранжидан мажруҳ, менинг оҳим тутун бўлди,
Агар мендан бўлак булбул қўнар бўлса бу гулзорга,
Куйиб оташли оҳимдан пару боли кукун бўлди.
Ҳажр тиғи била ҳар дам сўяр Исматни шўх қотил,
Вале боз суҳбатин тинглаб, ҳаётим бус-бутун бўлди,
РУБОИЙЛАР
* * *
Дедим: — Менинг дилим, деди: — Биз сабаб қондир,
Дедим: — Жигарим, деди: — Биз сабаб бийрондир.
Дедим: — Қонимри тўк, деди: — Кетгин йўлингга,
Кимки бизга қарам, унга эрк зҳсондир.
* * *
Шодлигим боиси — сенинг ғаминг, ёр,
Ғаминг мангуликдан азизроқ минг бор.
Ғамларинг дилимга ҳуснингдан мудом —
Тилсизлик тилида роз қилар изҳор.
* * *
Жабринг хушдурур барчанинг вафосидан,
Дашноминг яхшироқ барчанинг дуосидан.
Лутф айлаб, асрагил — бизга бегоналик,
Барча бегонага ошнолик балосидан.
* * *
Ошиқлик биносин этгунча бунёд,
Юз обод бинони этдик нообод.
Ғоратгар ҳусн учун гадодирмиз, лек,
Ишқ учун юз ганжни айладик барбод.
* * *
Агар ҳушёр эсанг, ўтганни унут,
Агар ошиқ эсанг, жон-танни унут.
Замон ғам-шодлиги ўткинчидир, бил,
Май ичу келмаган эртангни унут.
* * *
Эй сен, бойлигидан боши кўкда, пулдор,
Иззат тиласанг, тилама бировга озор.
Минг тиғи сиёсат алам сололмас сенча,
Сен солган аламга чора тополмас ночор.
* * *
Ким ғурур уйқусини тарк этмагай,
Ишқни ҳамдам, ёрни маҳрам тутмагай.
Ҳар дилки ишқ соғаридан ичса бир бор,
Икки дунё кайфи зинҳор битмагай.
* * *
Кетдингу кўзим гирядан хунбор қолдим,
Дил ўтгаю жон ҳажрга гирифтор қолдим„
Чорлашди мени кўплар сафарга, аммо,
Уйимда, ғаминг бўлдию бир дор, қолдим.
* * *
Кимнингким қўлида ишрат чироғи,
Бир куни кул қилар офат қийноғи.
Лойиқмас дардингга осуда — диллар,
Ошиқлар роҳати — ишқнинг фироғи.
XOJA ISMAT BUXORIY
G’AZALLAR, RUBOIYLAR
Samandar Vohidov tarjimalari
Xoja Faxriddin Ismatillo binni Mas’ud Ismat Buxoriy XU asrning mashhur shoirlaridan. Ma’lumotlarga qaraganda 1365 yilda tug’ilib, 1436 yilda vafot etgan. Asosan qasida, g’azal, masnaviy va ruboiylar yozgan. Amir Temur o’limidan keyin Samarqand taxtini egallagan Xalil Sulton (Temurning nabirasi, Mironshohning o’g’li. 1405—1409 yillarda Samarqandda hukmronlik qilgan.) saroyida — Samarqandda yashagan. Keyinchalik yana taxt uchun kurashlar boshlangach, shoir sargardonlikka uchraydi. Ulug’bek hukmron bo’lgach, Ismat Buxoriyni saroy xizmatiga taklif etadi. Lekin shoir uzlatni, darveshlar orasida bo’lishni afzal ko’rib taklifni qabul qilmaydi. Shoirning sakkiz ming baytdan iborat she’rlar devoni, «Ibrohim Adham» nomli masnaviysi ma’lum. Uning tasavvufiy ta’surotlar, sufiyona hissiyotlar bilan yo’g’rilgan she’rlari xalq orasida mashhur bo’lgan. Hazrat Navoiy «Majolis un-nafois»da yozishicha: «Xoja Ismatullo Movarounnahr buzurgzodalaridandur. Zohir ilmin takmil qilg’ondur. G’oyat xushtab’lig’idan o’zin she’rg’a mansub qilib devoni mashhur bo’ldi. Va Xalil Sulton otig’a yaxshi qasidalari bor. Bu matla’ Xojaningdurkim:
Dil kabobest k-az u sho’r barangextaand,
Vaz namakdoni Xalilash namake rextaand.
Mazmuni: Yurak kabobdir undan sho’r [g’avg’o] qo’zg’atganlar, chunki u yurakka Xalil (chin do’st, demakdir) tuzdonidan tuz sepganlar.
Va Xalil Sulton ash’orining devoni ta’rifida rangin qasidasi bor. Matlai budurkim:
In bahri begaronki, jahonest dar barash,
G’avvosi aqli kull nabarad pay ba gavharash.
Mazmuni: Bu bepoyon dengiz jahonlarni o’z ichiga olgandir. Ilohiy aql g’avvosi undan gavharni payqay olmaydi.
… Va Xojaning qabri Buxoroda o’z hujrasidadur».
Xoja Ismat Buxoriy Buxoroda zullisonayn an’anasini boshlab berdi. U o’zbek, fors, arab tillarida ijod qilgan. Devoni va o’zbek tilida yozilgan «Ibrohim Adham» nomli asari bizgacha yetib kelgan.
G’AZALLAR
* * *
Xurram erdim ul zamon, ko’nglimda yore bor edi,
Yo’llarida intizorim — shahriyore bor edi.
Garchi yuzlar sarg’ayib, chekdim xazonday nolalar,
Shod edim, chunki, umidda navbahore bor edi
Ul sanamsiz garchi g’am daryosi ichra g’arq edim,
G’am yemasdim — sohilida g’amgusore bor edi.
Ey, raqib, hijronzada holiga kulma, negakim,
Menga ham bir payt seningdek e’tibore bor edi.
Yorga hamdam lahzalarda yo’qdir ag’yordin xatar,
Garchi gulga qayragan tig’—qancha xore bor edi.
Eslasam yor yodi bul kun, vohki, qonlar ichkizar,
Ul shirin kunlar qayonda, guluzore bor edi.
Aylanib tuproqqa Ismat, eshigidan o’tsa ham,
Kelmagay ko’ngligakim, «bir xoksore bor edi».
* * *
Gul niqobin tortar erkan sho’x sabo ayni sahar,
Xush erur soqiy labo-lab jomn may sunsa agar.
Soqiyo, tut jomi ishrat, aylasin mast har nafas,
Lola hasratdan qadahga to’ldirar xuni jigar.
Sharbati vasling qoshida beqadr obi hayot,
Lazzati la’lingni totgan istamas qandu shakar.
Shohi gullar ko’ylagin yirtar nasimning dastidan,
Yor labidan may simirgay parda yirtgan g’unchalar.
Baxtli uldirki, xirom aylab, nigohidan shu on —
Bir tabassum hadya birla sarvqad etsa guzar.
Sobitu sayyora ayshda, mutribo, lutf aylagil,
Nag’ma chalkim, dildan o’chsin zangi zahmat sarbasar.
Ahli dilga rohati jon baxsh etar xushbo’y bahor,
Ishq talabgorin eltgay yor sari bodi sahar.
Yondirar mutrib navosi ud kabi oshiq dilin,
Boda aylar jismu jonni borligidan bexabar.
Mastligingda topding, Ismat, suhbati ahli kamol,
Boq bu dam soqiy ko’ziga, yo’qsa umring besamar.
* * *
G’amzadin gar o’q otarsan, siynamda pinhom aylaram, —
Goh jigardan suv berarman, goh hamdami jon aylaram„
Har dam xayoling qoshiga dilni kaboblar aylabon,
Istasam jon xilvatida tunda mehmon aylaram.
Ingranardi qalb alamda, bir yo’la qon ayladim,
Tobakay vasling umidin sabri darmon aylaram.
G’amlaring sirin hanuz dilda saqlardim nihon,
Bari fosh bo’ldi butun, qandoqki pinhon aylaram?
Gar yurak ovora men deb, bo’lay poyida xok,
Yaxshi —bu, to bir umr jonimni sarson aylaram.
YO rab, ruhidan ber to’zim sargashta dilga, o’zni men —
Tokay ko’ziyu zulfidek mastu parishon aylaram.
Qiynalur Ismat uzolmay jon ruhing hijronidan,
Aylasang oson uni sen, men ham oson aylaram.
* * *
Rang berar yoqutga ham ul labi xandoning sening,
Ta’m berar shakarga ham la’li suhandoning sening.
Yo’q durur huru malakda sendagi nozuk badan,
Sendagi bu qadu qomat, chashmi fattoning sening.
YO Yusufdan qarzgami hadya etilgan, vo ajab,
Bu qadar husnu malohat jonbaxshu pinhoniig sening.
O’ldirar shavqqa etib g’arq meni hijron tunlari,
Aylabon xurshidni tutqun choki giriboning sening.
Istagay Ismat yo’lingda xoki poying bo’lsa kosh,
Toki o’tsa ustidan qaddi xiromoning sening.
* * *
Zy hajr, rahm aylakim, yordin yiroq o’ldirmagil,
Gar o’zim loyiq o’limga, zorim biroq o’ldirmagil.
Mayli tig’ urgilu o’ldir yuz dilozorlik ila,
Mahrumi vasl aylabon jonda firoq o’ldirmagil.
Gar ravo ko’rsang o’limni, o’ldir meni o’z oldima,
Illo ag’yor oldnda xor, boishtiyoq o’ldirmagil.
Qiynab o’ldir, roziman, lek, o’zligim qoldir menga,
Bulbuli sargashtani guldan uzoq o’ldirmagil.
Ismating o’ldirma, yo rab, shum balolar o’qidin,
Ki aziz aylab o’zing, xor, beso’roq o’ldirmagil.
* * *
Oqibat ko’yingda, ey nomehribon, keldik yana,
Sen ila payvast kabi ikki jahon, keldik yana.
Misli bulbul biz xazon ichra yurib sargasht, hazin„.
Chun bahor kelgach chamanga gulfishon, keldnk yana.
Qayda bo’lsak muhri mehrnng ko’ksimizda bor edi,
Boq, hanuz hamroh o’shal muhru nishon, keldik yana.
To qiyomat xoki poying ko’zimizga to’tiyo,
Haydama ostonadankim, bag’ri qon keldik yana.
Garchi yurdik qancha yurtda, go’yo sargashta sabo,
Eshigingga bosh urib, xor, notavon keldik yana.
Misli Ismat garchi biz zohidu porso edik,
Qo’rqmayin mayxona sori zamon keldik yana.
* * *
Ey, senki, poymol aylagan rasmi ravoni,
Etdingmi faromush ishqingga mubtaloni.
Men-ku judo bo’ldim oyoqdin, boshdin xabar yo’q,
Ne bo’lg’ay, yod aylasang mendek besaru poni.
Tun zulmatida zohir erur xurshid ziyosi,
Orazdan surib qo’ysang agar zulfi qaroni.
Band-bandin ochib, kokullaring mushkini yoysang,
Davrangda birov hidlamagay mushki xitoni.
Qoshingga ko’zi tushsa agar bir bor, sarmast,
Mastlikdan boshiga yog’diradi bori baloni.
Mehringni tuyub, gar boshini cho’zmasa sabza,
Tan olmas ko’ngul xosiyatin mehrigiyoni.
Vasling etagin tutmoq uchun qildim duolar,
Yo’qmi, magar, endi asari shuncha duoni.
Ismat, raqiblar gapiga aylama parvo,
Ki, rizqdin judo qildi qachon itlar gardoni?
* * *
Ketur boda, ki fasli bahor keladur,
Chamandin yor hidi yanglig’ ifor keladur.
Magar may jomidin suv ichdi chamanzor,
Ki, lola yuzi ol, ko’zi xumor keladur.
Qo’nib zulfing uza lof urgan binafsha,
Bu lahza o’z lofidin sharmisor keladur.
Sabo zulfing sari esib har tun bo’stondin,
Har tong biz tomonga mushkbor keladur.
Bu mushkin olamda, magar, sayr etdi nasim,
Ki, yana oshuftavu beqaror keladur.
Labing lazzatidin gar hadislar so’ylasam,
Tilimga so’z gavhari sho»lavor keladur.
Xotirang ummoni mavjlansa, shu dam, Ismat,
Sargasht kemalaring sohilga qator keladur.
* * *
Garchi jon qasdidadursan, maqsadi dil ham o’zing,
Zor o’ldirsang ham vale orzudagi malham o’zing.
Qabrim uzra har kuni kelsang ziyorat etgali,
Meni boz turg’izgali jismimga xos mahram o’zing.
Gohida o’ldirganing sori qilarkansan xirom,
Qismati sho’r yozig’ida tolei bekam o’zing.
Labi shirin shakaring xandasidan jon topsam,
Chashmi xunxoringdan omon asragan qal’am o’zing.
Ismatiig qonin ichib sen, bo’lmagin qosidi dil,
Ki ajal kin solsa boshga, boshdagi hamdam o’zing,
* * *
Yuzini ko’rdimu diydoridin umrim fuzun bo’ldi,
Tozargay, qayta ko’rgach, jon, umidga shu sutun bo’ldi.
Agar bemor yashash zavqin tilarkan yor xayolidin,
Ajalga ming shukur aytsin, ki jon oson zabun bo’ldi,
Vujudi notavon darddan, uning ranji menga ko’chgan,
Tani jon ranjidan majruh, mening ohim tutun bo’ldi,
Agar mendan bo’lak bulbul qo’nar bo’lsa bu gulzorga,
Kuyib otashli ohimdan paru boli kukun bo’ldi.
Hajr tig’i bila har dam so’yar Ismatni sho’x qotil,
Vale boz suhbatin tinglab, hayotim bus-butun bo’ldi,
RUBOIYLAR
* * *
Dedim: — Mening dilim, dedi: — Biz sabab qondir,
Dedim: — Jigarim, dedi: — Biz sabab biyrondir.
Dedim: — Qonimri to’k, dedi: — Ketgin yo’lingga,
Kimki bizga qaram, unga erk zhsondir.
* * *
Shodligim boisi — sening g’aming, yor,
G’aming mangulikdan azizroq ming bor.
G’amlaring dilimga husningdan mudom —
Tilsizlik tilida roz qilar izhor.
* * *
Jabring xushdurur barchaning vafosidan,
Dashnoming yaxshiroq barchaning duosidan.
Lutf aylab, asragil — bizga begonalik,
Barcha begonaga oshnolik balosidan.
* * *
Oshiqlik binosin etguncha bunyod,
Yuz obod binoni etdik noobod.
G’oratgar husn uchun gadodirmiz, lek,
Ishq uchun yuz ganjni ayladik barbod.
* * *
Agar hushyor esang, o’tganni unut,
Agar oshiq esang, jon-tanni unut.
Zamon g’am-shodligi o’tkinchidir, bil,
May ichu kelmagan ertangni unut.
* * *
Ey sen, boyligidan boshi ko’kda, puldor,
Izzat tilasang, tilama birovga ozor.
Ming tig’i siyosat alam sololmas sencha,
Sen solgan alamga chora topolmas nochor.
* * *
Kim g’urur uyqusini tark etmagay,
Ishqni hamdam, yorni mahram tutmagay.
Har dilki ishq sog’aridan ichsa bir bor,
Ikki dunyo kayfi zinhor bitmagay.
* * *
Ketdingu ko’zim giryadan xunbor qoldim,
Dil o’tgayu jon hajrga giriftor qoldim„
Chorlashdi meni ko’plar safarga, ammo,
Uyimda, g’aming bo’ldiyu bir dor, qoldim.
* * *
Kimningkim qo’lida ishrat chirog’i,
Bir kuni kul qilar ofat qiynog’i.
Loyiqmas dardingga osuda — dillar,
Oshiqlar rohati — ishqning firog’i.
