Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
O’zbek va dunyo adabiyoti namunalari
29 январ — Атоқли рус адиби Антон Чехов таваллуд топган кун.Бу воқиа уруш тугаб, мен курсни тамомлаганимдан сал кейин, 187… йилнинг ёз ойларида бўлган эди. Мен Кавказга кетаётиб, йўлда денгиз бўйига жойлашган Н… шаҳарида беш кун яшадим. Davomini o'qish
Ҳамиша ва ҳар қандай шароитда миллат тарихини, демак келажагини ўйлаган фидойи инсонлар борлиги учун биз ноёб асарларни ўқияпмиз, мусиқаларни тинглаяпмиз. Бизнинг юкимизни боболар кўтариб келди, келгуси насллар юкини биз ҳам ерда қолдирмайлик Davomini o'qish
Эшитдимки, шоҳлардан бирининг қулоғи оғир экан.У тилмочлик қиладиганлар мазлумлар сўзини менга тўғри етказмайдилар ва уларнинг ҳолини билмай, ишларига мувофиқ келмайдиган бирон буйруқ бериб қўйишим мумкин, деб ўйлаб қолади.Шунда у “зулм кўрган кишилар қизил кийим кийсин.Токи мен уларни таниб олай” деб буйруқ берибди.Шоҳ бир филга ўтириб, саҳрода юрганида, тўхтаб, қизил кийимлиларни ёнига чақиртириб оларкан.Улар ҳам баланд овозда ўз аҳволларини айтиб берарканлар ва подшоҳ уларга жавоб қайтаракан.Ўша замонда бундай эҳтиёткорлик шоҳга бирон нарса қоронғи бўлиб қолмаслиги учун қилинаркан. Davomini o'qish
Таниқли ёзувчи ва кинодраматург Эркин Аъзам ҳақида ёзганлар такрор-такрор таъкидлаганидек,адибнинг қаҳрамонлари – чинакам ўзбек: бор дунёси – ўзбекона! «Чантриморэ», «Дилхирож», «Эркак», «Забаржад», «Сув ёқалаб», «Паризод» сингари фильмларнинг, эҳтимол, юрагимизга жиз этиб текканининг боиси ҳам шудир.
Бугун таниқли адибнинг «Анойининг жайдари олмаси» асарини ва асар асосида 1990 йили суратга олинган «Чантраморэ» қисқа метражли бадиий фильмини тақдим этамиз. Davomini o'qish
Юрак сесканиб кетди, ўзида қандайдир бир тетиклик ҳис эта бошлади. Бироқ санчиб-санчиб оғриётган бу дарди бедаводан қутулмади, қутулмади-да! Рангин лаҳзалар орасидан бир Юрак чиқиб келди-да пичирлай бошлади: «Лаззат бор ҳар қандай оғриқда…» Davomini o'qish
Шеъриятда «ақл ва тоқат қушлари»ни (Навоий) ҳуркитадиган шовқин-суронлар самимият кушандаларидир. Шеър машаққатига бўйни ёр бермаган, «бало истамоқда машаққат бор»лигини (Бобо Саммосий) ҳис этгиси келмаётганлар Сўз ва Туйғуга санъаткорона муносабат бўлиши мумкин эмас деган фикрга канадай ёпишиб олганлиги ачинарли ва хавфлидир. Ваҳоланки, юрак ва ақл бир-бири билан келишмагандаги ақл ва юрак баҳсида фикр ва туйғулар мувозанатининг бузилмаслиги – шоирдан, фақат, тутқаноқ ҳолатини эмас, шеърга санъаткорона, сўзга заргарона муносабатни талаб қилади, яъни, шеър – ақл жунуни эмас, жунун ақлидир. Шоирнинг жиннидан фарқи ҳам, «ақл йўлидаги девоналик»(Ажзий) ҳам, эҳтимол, шудир (Одил Икром). Davomini o'qish
Ўзбекистон халқ шоири Хуршид Даврон шеърлари 80-йиллардаёқ уйғур тилига таржима қилина бошланган эди. Хусусан сўнгги йилларда унинг шеъриятига бўлган қизиқиш янада ортди. Шоирнинг шеърлари ўтаётган йил ичида бир қатор уйғур тилидаги адабий журналларда эълон қилинди. Биз бир ярим ойча аввал Хуршид Давроннинг «Кушан Маданияти» журналининг 2013 йил 3-сонида босилган шеърлари билан таништирган эдик. Бугун шоирнинг «Оқсув адабиёти» («Aksu Literature») журналининг 2013 йил 4-сонида босилган шеърларини тақдим этмоқдамиз. Шеърларни истеъдодли уйғур шоири, ўзбек шеъриятининг жонкуяр тарғиботчиси Ёлқин Азизий уйғурчага табдил этган. Davomini o'qish
Устознинг ”Одамни армонлар улғайтиради” номли китоби бундан роппа-роса ўн йил бурун нашр қилинган. Балки ўқигандирсиз, Ўшанда асарларга нисбатан ”инжиқ” адибимиз Эркин Аъзамнинг ёзган сўзбошисида шундай эътирофлар бор эди: “…Олис тоғ қишлоғининг кундалик, аммо нимаси биландир абадиятга дохил ҳаёт мароми, содда-дўлвор одамлари, лампа-чироқ шуъласидаги хотиржам оқшом гурунгларидан нақл қилган бир очеркини (Очеркмиди, ҳикоямиди, нима аҳамияти бор? Тайин бир жанрга мансублик шартми?) ўқиб, мен бу муаллифга ихлос қўйганман. Уни ўқиб, бу ғулғула шаҳардан, эришганим озми-кўпми нарсалардан—бари-баридан воз кечиб, ўша ёқларга кетгим келган… ” Davomini o'qish
25 январ — Буюк футбол сеҳргари Эйсебио таваллуд топган кун.
Бугун — 25 январ биз тенгиларнинг болалик афсонаси, «Қора қоплон»,»Қора марварид», «Қирол»,»Иккинчи Пеле» дея таърифланган буюк футболчи Эйсебио (Эйсебио да Силва Феррейра)нинг таваллуд куни. Бор-йўғи йигирма кунча аввал, январнинг бешинчи куни у 72 ёшида вафот этган эди (Илоҳим,Яратган раҳматига олсин). Шу хабарнинг таъсирида адашим — таниқли ёзувчи Хуршид Дўстмуҳаммад фейсбукдаги саҳифасида «Эйсебионинг Англияда кўрсатган ўйинлари ҳали-ҳануз тушларимга кириб чиқади» деб ёзган, менинг онгу шууримда ҳам ўша олис 1966 йил хотиралари уйғонган эди. Davomini o'qish
25 январ — Виргиния Вулфнинг таваллуд куни
Виргиния Вулф (ингл. Virginia Woolf, 1882—1941) (қизлик исми Аделина Виргиния Стивен (Adeline Virginia Stephen)) — британиялик машҳур ёзувчи, адабий танқидчи. XX аср биринчи ярмининг энг кўзга кўринган модерн ёзувчиларидан бири. Davomini o'qish
Ўлмас бирон асар ёзадиган бўлса «одамови» бўлиб қоларди. Бошқа ишларни унутар, фақат ёзаётган асарини ўйларди. Шу пайтларда у меҳмонга ҳам бормас, меҳмон ҳам чақирмасди. Унинг бу одатини билмай тасодифан келиб қолган танишларини қачон кетаркин, деб безовта бўлаверарди. Davomini o'qish
Бундан беш минг йил аввал далада омоч тортаётган одамнинг кулгуси билан бугун фазога учаётган одамнинг кулгусида қанча фарқ бор? Йиғисида-чи? Меҳрида ё нафратида-чи? Минг йил аввал бешикка суяниб чақалоғини эркалаётган аёл билан гўдагини суяётган ҳозирги аёлнинг фарзандига меҳр беришида қанча фарқ бор? Албатта, омоч билан космик кема орасидаги фарқ даражасида эмас. Ҳазрати Муҳаммад пайғамбар “Тоғ ўрнидан силжибди десалар ишонаман, лекин одамнинг табиати ўзгарибди дейишса ишонмайман” деган бўлсалар, Декарт: “Дунёни ўзгартиришдан кўра, инсоннинг табиатини ўзгартириш қийин” деган. Davomini o'qish