Устоз Абдулла Ориповнинг ўтаётган йилнинг сўнгги ойида ёзган шеърларини тақдим этар эканмиз, айём кайфияти акс этган, бундан чорак аср ёзилган «Янги йил» шеърини, улуғ шоирнинг сизга аталган дил сўзларини байрам туҳфаси сифатида қабул қилишингизни истардик.
АБДУЛЛА ОРИПОВ,
Ўзбекистон Қаҳрамони, Халқ шоири
ДЕКАБРЬ ШЕЪРЛАРИ
УМР ЎТИБ БОРАР МИСОЛИ ЭРТАК…
...Шу мисрларнинг ёзилганига ҳам чорак асрдан ошиб кетди. Лекин умрнинг ўтиб кетаётганидан ўксиниш ҳисси ҳамон қалбимни маҳзун қилади. Лекин начора, Вақт карвонини тўхтатишнинг сира иложи йўқ. Мана, ғанимат умримизнинг яна бир парчаси – 2015 йил ҳам мозий бағрига сингиб бормоқда. Бу йилда қанча орзуларимиз, армонларимиз қолди. Лекин ишонаманки, қалбимиздаги УМИД ҳамон биз билан!
Азиз мухлисларим, қаршимизда умидбахш 2016 йил қад ростлаб турибди. Кириб келаётган бу милодий сана ҳар биримизга бахт ва қувонч олиб келсин! Янги йил – азалдан шеърият ва адабиёт муҳиби бўлиб келган халқимизга тўкинлик ва фаровонлик элчиси бўлсин!
Ўйлайманки, бу йилда ҳам янги-янги шеърлар қанотида ғойибона дийдорлашамиз. Ана шу маънавий учрашувларимизни Аллоҳнинг Ўзи барокатли ва хайрли қилсин!
Қуйидаги шеърни ҳар бирингиз, камина шоирингизнинг Янги йил табриги деб қабул этгайсиз!
ЯНГИ ЙИЛ
Меҳру муҳаббатга ташна кўнгилни
Ҳатто дақиқалар айлар экан зор.
Бир ўзим билурман, ҳар янги йилни
Қанчалик кутганман бўлиб интизор.
Ундан омонликни кутдим аввало,
Сўнгра осойишта онларни кутдим.
Бир қултум сув билан бир ютум ҳаво,
Тандирдан узилган нонларни кутдим.
Кутдим, набиралар бўлишсин, деб жам,
Ҳар бирин лабида табассум қалқсин.
Ёғсин оппоқ қор ҳам гупиллаб шу дам,
Қишнинг қуёши ҳам ялтираб балқсин.
Қўни қўшнилару дўсту биродар
Бир-бирин қутласин қувончга тўлиб.
Кекса-ёш бағрини очиб баробар
Йилни қарши олсин жамулжам бўлиб.
Гина-кудуратлар орқада қолсин,
Янги яралгандай бу вужуд — бу тан.
Севиб ва авайлаб бағрига олсин
Ҳар битта фарзандин шу она Ватан.
Самовий нур билан чулғансин юрак,
Шоирлар байтида умидбахш нақл.
Ахир, ортиқчалик қилмаса керак,
Кибрга чегара, нодонга ақл.
Бўлса пешонада даврини сурсин,
Бандаси умрини этмасин исроф.
Қўзичоқ уч-тўрт кун ўйноқлаб юрсин,
Чўпон ва чўлиқдан кетмасин инсоф.
Жомга шароб қуйсанг лиммо-лим тўлгай,
Тагига тўкилгай ундан ортиғи.
Виждон ҳар лаҳзада қўриқчи бўлгай,
Насибанг – тақдирнинг туҳфа, тортиғи.
Учар осмонларда бахт деган бир қуш,
У юртлар устида қанотин қоқсин.
Ғам-ташвиш гўёки босириқ бир туш,
Бесамар хаёллар сувларга оқсин.
Кичкинтой набирам талпинар менга,
Шу соат у билан эрурман тенгқур.
Қуллуқ қилажакман, тириклик, сенга,
Берган куни учун Тангрига шукур.
27.12.2015
ОТНИНГ ДУМИ
Тўғри гапни гапирсанг,
Эгрилар ғамга ботар,
Меҳрингни изҳор этсанг,
Ғараз тошини отар.
Сен миллат тулпорини
Миниб олға чопурсан.
Кимдир орқадан келиб,
Отнинг думидан тортар.
18.12.2015
ЛАЙЛАК ҚОР
Аллоҳнинг жамолин
Кўрмоқчи бўлсанг,
Наинки, ёзу куз
Ва баҳорга боқ.
Астойдил талпиниб,
Соғинчга тўлсанг.
Декабрда ёққан
Лайлак қорга боқ.
20.12.2015
КАЛАМУШ
Кекса бир шоирга
Ўқталасан мушт,
Гоҳо минғирлайсан,
Гоҳ урасан жўш.
Сени кўрмагандим
Шу маҳалгача,
Қайда юрган эдинг,
Мурдор каламуш.
18.12.2015
ТОШ КИЙИК
Минг бора ўтганмиз шу довон оша,
Ёш эдик, соғ эдик – йигитлик замон.
Гоҳ севги бошларди, гоҳи томоша,
Бетакрор Фарғона водийси томон.
У пайтлар дилимга яқин эдинг сен,
Ҳатто тоғу тошинг хуш, дилдор эди.
Ҳар ҳолда, Отабек эмас эдим мен,
Менда на Кумушу Зайнаб бор эди.
Қуёш чарақларди кўкда барқ уриб,
Фаромуш айлардик тор гўшаларни.
Бу жойда – Тош кийик пойида туриб,
Бўшатдик қанчалаб май шишаларни.
Теграда водийлар ястанган буюк,
мен бошқа ҳолатдан шод эдим лекин.
Ҳеч қурса, довонда битта Тош кийик,
Кўриниб турарди мағрур ва эркин.
Йиллар ўтиб кетди, энди мен мажруҳ,
Лабимни тишлайман, қонимни ялаб.
Ўша Тош кийикдек, аммо озод руҳ,
Шукур, қашқирлар ҳам туришар талаб.
20.12.2015
АДОЛАТ
Менинг битта армоним бор,
Кимлигинг билмай,
Сен ҳақингда чиқармасин биров хулоса.
Лекин юзсиз рақибларинг андиша қилмай,
Титкилайди таржимаи ҳолингни роса.
Кўзи очиқ ҳар нарсани албатта кўрар,
Ажратолмай қолар гоҳо руҳ ва жисмни.
Бир қарасанг, шайтонлар ҳам кўтариб юрар,
Ота-онанг Абдулла деб қўйган исмни.
Ташна чоғинг, намакобни узатса тақдир,
Дейсан, ушбу ишорада маъно бор, катта.
Балки сувни ичолмассан, лекин барибир,
Шукроналар айтмоғинг шарт дилдан, албатта.
Бу дунёга келгандаёқ башар фарзанди,
Қўл-оёғин бешигига қўярлар боғлаб.
Улғайганда фикрини ҳам этурлар банди,
У бир умр ўтажакдир кўксини доғлаб.
Олдда эса кутиб турар поёнсиз хилқат,
Рост далага куппа-кундуз экурлар ёлғон.
Ақлни-чи, оёқ ости қилгайлар ҳар вақт,
Лекин бу сўз нодонларга бўлгайдир қалқон.
Ҳасрат билан кўз ташлайсан яйдоқ оламга,
Хаёлингга кела бошлар ҳар хил бадбин ўй.
Ҳатто йўлда кетаётган айбсиз одамга,
Дабдурустдан тош отади худбин ҳасадгўй.
Қўйсалар-да сени ипак кўрпага ўраб,
Орасига кириб олиб, чақар чаёнлар.
Ахир қайга борар эдинг ҳимоя сўраб,
Ўз ичингдан чиқар бўлса ўша ёмонлар.
Қанча-қанча назмчини кўрдим дунёда,
Тиши ўткир, аммо лекин қалами эмас.
Сохта шуҳрат аслиятдан доим зиёда,
Афсус, улар бир ҳаводан олгайдир нафас.
Аравамни ўзим тортдим, очиқ айтганда,
Чумолига озор бермас озурда жонман.
Билатуриб, найзаларинг санчасан, банда,
Ўйламассан, мен ҳам ахир сендек инсонман.
Агар чиндан одил бўлсанг – пойингда дунё,
Мана — оғоч, мана – арқон, билганингни қил.
Иродангга қарши чиқмас ҳеч кимса асло,
Дор тагига ўзи боргай, шуни яхши бил!
7.08.2015
ЗАМОНАВИЙ ҲИКМАТ
Мана бу гапимни тингла биродар,
Мазмуни соғлиққа келгай баробар.
Билгил, алам қилар, касалдан эмас,
Ичилган доридан ўлиб кетсанг гар.
04.12.2015
Ustoz Abdulla Oripovning o’tayotgan yilning so’nggi oyida yozgan she’rlarini taqdim etar ekanmiz, ayyom kayfiyati aks etgan, bundan chorak asr yozilgan «Yangi yil» she’rini, ulug’ shoirning sizga atalgan dil so’zlarini bayram tuhfasi sifatida qabul qilishingizni istardik.
ABDULLA ORIPOV,
O’zbekiston Qahramoni, Xalq shoiri
DEKABR` SHE’RLARI
UMR O’TIB BORAR MISOLI ERTAK…
...Shu misrlarning yozilganiga ham chorak asrdan oshib ketdi. Lekin umrning o’tib ketayotganidan o’ksinish hissi hamon qalbimni mahzun qiladi. Lekin nachora, Vaqt karvonini to’xtatishning sira iloji yo’q. Mana, g’animat umrimizning yana bir parchasi – 2015 yil ham moziy bag’riga singib bormoqda. Bu yilda qancha orzularimiz, armonlarimiz qoldi. Lekin ishonamanki, qalbimizdagi UMID hamon biz bilan!
Aziz muxlislarim, qarshimizda umidbaxsh 2016 yil qad rostlab turibdi. Kirib kelayotgan bu milodiy sana har birimizga baxt va quvonch olib kelsin! Yangi yil – azaldan she’riyat va adabiyot muhibi bo’lib kelgan xalqimizga to’kinlik va farovonlik elchisi bo’lsin!
O’ylaymanki, bu yilda ham yangi-yangi she’rlar qanotida g’oyibona diydorlashamiz. Ana shu ma’naviy uchrashuvlarimizni Allohning O’zi barokatli va xayrli qilsin!
Quyidagi she’rni har biringiz, kamina shoiringizning Yangi yil tabrigi deb qabul etgaysiz!
YANGI YIL
Mehru muhabbatga tashna ko’ngilni
Hatto daqiqalar aylar ekan zor.
Bir o’zim bilurman, har yangi yilni
Qanchalik kutganman bo’lib intizor.
Undan omonlikni kutdim avvalo,
So’ngra osoyishta onlarni kutdim.
Bir qultum suv bilan bir yutum havo,
Tandirdan uzilgan nonlarni kutdim.
Kutdim, nabiralar bo’lishsin, deb jam,
Har birin labida tabassum qalqsin.
Yog’sin oppoq qor ham gupillab shu dam,
Qishning quyoshi ham yaltirab balqsin.
Qo’ni qo’shnilaru do’stu birodar
Bir-birin qutlasin quvonchga to’lib.
Keksa-yosh bag’rini ochib barobar
Yilni qarshi olsin jamuljam bo’lib.
Gina-kuduratlar orqada qolsin,
Yangi yaralganday bu vujud — bu tan.
Sevib va avaylab bag’riga olsin
Har bitta farzandin shu ona Vatan.
Samoviy nur bilan chulg’ansin yurak,
Shoirlar baytida umidbaxsh naql.
Axir, ortiqchalik qilmasa kerak,
Kibrga chegara, nodonga aql.
Bo’lsa peshonada davrini sursin,
Bandasi umrini etmasin isrof.
Qo’zichoq uch-to’rt kun o’ynoqlab yursin,
Cho’pon va cho’liqdan ketmasin insof.
Jomga sharob quysang limmo-lim to’lgay,
Tagiga to’kilgay undan ortig’i.
Vijdon har lahzada qo’riqchi bo’lgay,
Nasibang – taqdirning tuhfa, tortig’i.
Uchar osmonlarda baxt degan bir qush,
U yurtlar ustida qanotin qoqsin.
G’am-tashvish go’yoki bosiriq bir tush,
Besamar xayollar suvlarga oqsin.
Kichkintoy nabiram talpinar menga,
Shu soat u bilan erurman tengqur.
Qulluq qilajakman, tiriklik, senga,
Bergan kuni uchun Tangriga shukur.
27.12.2015
OTNING DUMI
To’g’ri gapni gapirsang,
Egrilar g’amga botar,
Mehringni izhor etsang,
G’araz toshini otar.
Sen millat tulporini
Minib olg’a chopursan.
Kimdir orqadan kelib,
Otning dumidan tortar.
18.12.2015
LAYLAK QOR
Allohning jamolin
Ko’rmoqchi bo’lsang,
Nainki, yozu kuz
Va bahorga boq.
Astoydil talpinib,
Sog’inchga to’lsang.
Dekabrda yoqqan
Laylak qorga boq.
20.12.2015
KALAMUSH
Keksa bir shoirga
O’qtalasan musht,
Goho ming’irlaysan,
Goh urasan jo’sh.
Seni ko’rmagandim
Shu mahalgacha,
Qayda yurgan eding,
Murdor kalamush.
18.12.2015
TOSH KIYIK
Ming bora o’tganmiz shu dovon osha,
Yosh edik, sog’ edik – yigitlik zamon.
Goh sevgi boshlardi, gohi tomosha,
Betakror Farg’ona vodiysi tomon.
U paytlar dilimga yaqin eding sen,
Hatto tog’u toshing xush, dildor edi.
Har holda, Otabek emas edim men,
Menda na Kumushu Zaynab bor edi.
Quyosh charaqlardi ko’kda barq urib,
Faromush aylardik tor go’shalarni.
Bu joyda – Tosh kiyik poyida turib,
Bo’shatdik qanchalab may shishalarni.
Tegrada vodiylar yastangan buyuk,
men boshqa holatdan shod edim lekin.
Hech qursa, dovonda bitta Tosh kiyik,
Ko’rinib turardi mag’rur va erkin.
Yillar o’tib ketdi, endi men majruh,
Labimni tishlayman, qonimni yalab.
O’sha Tosh kiyikdek, ammo ozod ruh,
Shukur, qashqirlar ham turishar talab.
20.12.2015
ADOLAT
Mening bitta armonim bor,
Kimliging bilmay,
Sen haqingda chiqarmasin birov xulosa.
Lekin yuzsiz raqiblaring andisha qilmay,
Titkilaydi tarjimai holingni rosa.
Ko’zi ochiq har narsani albatta ko’rar,
Ajratolmay qolar goho ruh va jismni.
Bir qarasang, shaytonlar ham ko’tarib yurar,
Ota-onang Abdulla deb qo’ygan ismni.
Tashna chog’ing, namakobni uzatsa taqdir,
Deysan, ushbu ishorada ma’no bor, katta.
Balki suvni icholmassan, lekin baribir,
Shukronalar aytmog’ing shart dildan, albatta.
Bu dunyoga kelgandayoq bashar farzandi,
Qo’l-oyog’in beshigiga qo’yarlar bog’lab.
Ulg’ayganda fikrini ham eturlar bandi,
U bir umr o’tajakdir ko’ksini dog’lab.
Oldda esa kutib turar poyonsiz xilqat,
Rost dalaga kuppa-kunduz ekurlar yolg’on.
Aqlni-chi, oyoq osti qilgaylar har vaqt,
Lekin bu so’z nodonlarga bo’lgaydir qalqon.
Hasrat bilan ko’z tashlaysan yaydoq olamga,
Xayolingga kela boshlar har xil badbin o’y.
Hatto yo’lda ketayotgan aybsiz odamga,
Dabdurustdan tosh otadi xudbin hasadgo’y.
Qo’ysalar-da seni ipak ko’rpaga o’rab,
Orasiga kirib olib, chaqar chayonlar.
Axir qayga borar eding himoya so’rab,
O’z ichingdan chiqar bo’lsa o’sha yomonlar.
Qancha-qancha nazmchini ko’rdim dunyoda,
Tishi o’tkir, ammo lekin qalami emas.
Soxta shuhrat asliyatdan doim ziyoda,
Afsus, ular bir havodan olgaydir nafas.
Aravamni o’zim tortdim, ochiq aytganda,
Chumoliga ozor bermas ozurda jonman.
Bilaturib, nayzalaring sanchasan, banda,
O’ylamassan, men ham axir sendek insonman.
Agar chindan odil bo’lsang – poyingda dunyo,
Mana — og’och, mana – arqon, bilganingni qil.
Irodangga qarshi chiqmas hech kimsa aslo,
Dor tagiga o’zi borgay, shuni yaxshi bil!
7.08.2015
ZAMONAVIY HIKMAT
Mana bu gapimni tingla birodar,
Mazmuni sog’liqqa kelgay barobar.
Bilgil, alam qilar, kasaldan emas,
Ichilgan doridan o’lib ketsang gar.
04.12.2015
Sermahsul ijod. Chuqur falsafa. Achchiq haqiqat. Betakror badiiyat. Kim nima desa, desin, lekin bu kishi — GENIY shoir.
Haqiqatdan ham Abdulla Oripov yuksak ijodkor eng muhimi xalqimizni shoiri bõlib qoladilar.