Ёшимиз орасида 8 йиллик фарқ бўлса-да,Ҳабибулло ака билан худди ака-укадай,тенгдошдай муносабатда эдик. Биринчи китобларимиз ҳам деярли бир пайтда нашрдан чиққан эди. Ҳабибулло ака Тошкентга келганида,албатта, Шавкат Раҳмон,Усмон Азим,мени ва яна бир неч ёш шоирни топиб оларди,кейин кичкина машинасига 7-8 ёш шоирни «тиқиб» (қандай сиғардик,ҳозиргача ҳайронман) Тошкентнинг бирон бир чойхонасига олиб бориб,роса меҳмон қиларди. «Сиз — меҳмон,биз — мезбон-ку?!» — десак, табассум жилваланган жиддият билан  «Менинг пулим кўп!» — деган гапни пеш қиларди.Бу гапни эшитсак ҳам чўнтагимиз ҳаминқадарлигидан хафа бўлмасдик. Чунки бу аҳвол барчамиз учун табиий эди. Базму жамшиддан кейин Ҳабибулло ака яна «меҳмонлар»ни ўша кичкина машинага жойлаб,керакли манзилгача олиб борарди. Аканинг 1980 йилда босилган илк китоби — «Менинг оппоқ далам»ни ҳам 2-3 кун «ювган»имиз, Қўқоннинг хос таомларидан,айниқса,балиқ димламадан роса баҳраманд бўлганмиз. Қўқонга борганда-ку меҳмонхона деган нарсани кўрмай қайтганман.Чунки Ҳабибулло ака тўғри уйига олиб борарди. Биринчи борганимда (тарихга қаттиқ ишқибозлигимни биласиз) қанча ялинмай, кўраман деб орзу қилганим — хон саройини кўролмай қайтганман. Сабаби битта: қўқонлик шоирларнинг меҳмоннавозлиги. Ҳар куни эрталаб ишонч билан «Мана,бугун кўрасиз, дейишади,аммо 3-4 чойхонадан кейин «Кеч бўлди,эртага борамиз» — деб бош чайқашади. Фақат иккинчи борганимда хон саройини томоша қилганман.
Ҳабибулло ака «Шеърда оҳанг бўлиши керак,оҳанг бўлмаса,шеър шеър эмас!» — деган гапни кўп такрорларди. Шеърларидаям энг аввало оҳанг борлиги сезилиб турарди.
Ака ажойиб инсон,дилбар шоир эди. Бугун тасодифан Гулбаҳор Саид Ғани фейсбукдаги саҳифасида Ҳабибулло аканинг бир неча шеърини ўқиб қолдиму хотиралар ёприлиб келди. Яратгандан меҳрибон акадўст Ҳабибулло акага мағфират тилайман.

Хуршид Даврон

Ҳабибулло Саид Ғани 1944 йил 10 декабрда Қўқон шаҳрининг Шайхулислом гузарида китобхон оилада дунёга келди. Ҳабибулло
Саидғаниев Қўқон давлат педагогика институтининг рус тили ва адабиёти факултетини ҳамда Тошкент Халқ хўжалиги институтининг савдо экономикаси факултетини тугаллаган.
Унинг “Менинг оппоқ далам” (1980), “Овознинг шакли” (1984), “Қўқон ушшоғи” (1986) китоблари чоп этилган.
Ҳабибулло Саид Ғани моҳир таржимон сифатида Абдураҳмон Жомий, Фоний, Самуил Маршак, Александр Файнберг, Борис Пастернак, Геворг Агаджанян, Расул Ҳамзатов, Евгений Евтушенко, Жак Превер, Николай Лукашов, Михаил Чарний, Илмер Назаровлар ижодидан талай шеърларни маҳорат ила ўзбек тилига ўгирган.

* * *

Қалдирғочнинг бўлганида қаноти қоғоз,
Турналарнинг қанотида келганида ёз,
Юрагимда умидларим битганда баёз,
— Сизни ҳеч ҳам ўйламадим, — дединг кулганча,
Ўлди булбул сўлиб қолгач дафъатан ғунча.

Қиймалардим тушларимни тун-ла эринмай,
Тушларимда қийнар эдим сени ҳам нетай.
Қўлларимга лола тутдинг сабабин айтмай,
— Сизни ҳеч ҳам ўйламадим, — дединг бемалол,
Қонлироқдир лолаларнинг рангидан хаёл.

Қор ёғарди: этак-этак жонсиз капалак,
Менинг севгим таранг турган хавфли камалак.
Мен на сайёд, сен ҳам на сайд, ўртада фалак.
— Сизни ҳеч ҳам ўйламадим, — дединг гуноҳкор,
Куз ўтганди, қиш ўтганди, ўтганди баҳор…

1969

* * *

Боғлар тўлғонади нотинч, энтикиб,
Рангпар хазонларга тўладир хилқат.
Тинчини йўқотган қалбим қимтиниб,
Сокин йўлларингдан топармиди бахт?

Руҳимда адашган шамоллар расми,
Руҳимда гулларнинг синиқ чиройи.
Руҳимда тўкилган япроқлар акси,
Баҳор деб талпиниб топар оройиш.

Мен энди гулларга ўқиб достонлар
Юрурман қалбимга қўндирмай ғубор,
Сарғайган хазонлар аро мастона
Мен сени куйлайман, мунаввар баҳор!

Мен энди юлдузга боқиб азонлар
Муҳаббат макрига тушмоғим душвор.
Сарғайган хазонлар аро мастона
Мен сени куйлайман, мунаввар баҳор!

Мен энди, мен энди…
Боғлар тўлғонади нотинч, энтикиб…

1970.

ОҚҚУШНИНГ ҚЎШИҒИН ТИНГЛАБ

Бир қултум сув билан ичиб қўяйми сени,
Турибсан-ку бир ҳовуч нур каби покиза.
Бир қултум висолингга зор этдинг- ку мени
Субҳидамда юзин очган гулдек бокира.

Кеч ташламиш висол дамин тақдир ўртага,
Азалданми толеимга битилган фироқ?
Менинг қалбим иллатлардан сўнгсиз ўртанган,
Сенинг қалбинг чизилмаган қоғоз каби оқ.

Неча йиллар сени қўмсаб, кезиб саргардон,
Хаёлимдан яратдиму сиғиниб олдим.
Муҳаббатим кутмоқда деб олдда бегумон
Мени севган не-не қалбдан юлиниб қолдим.

Яқиндирмиз бугун икки қош орасидан,
Қўлим етар қўлгинангни тутгали бот-бот.
Қора тортар руҳим икки қош қорасидан,
Йиллар билан кириб келган ҳадик деган зот.

Бир қултум сув билан ичиб қўяйми сени,
Ўзимдану ўйларимдан покроқ муҳаббат.
Кипригимда кўтариб ҳам юрардим сени,
Ёшлигимдек орзу бўлиб қолмасанг фақат.

1975.

УСМОН НОСИРГА

Кабутарга ўхшар Усмон шеърлари,
Парвозда шиддатли, мисоли ёғду.
Бокира сўзларга тўймайди лаби,
Умрининг офтоби йўқликка оғди.

Юртнинг қуёшидан яшар бебаҳра,
Фарғона боғлари беролмас салқин.
Қушлар куйлар экан ҳар кун саҳарда,
Ўзбекистон бўлиб туюлар тағин.

Вужудини босиб келади титроқ,
Энасой тарафнинг маъвоси совуқ.
Ҳеч қачон у бўлмас жўнгина тупроқ,
Дўстлар йироқда-ю, қисматдир ёвуқ.

Тонглар этагига шеърларин битар,
Энг сўнгги дуога очган каби лаб.
Соғинчлари бўлиб учар кабутар,
Қўқон музофотин кўзига жойлаб…

1975 йил.

ЛОРКАНИНГ СЎНГГИ ТУШИ

Осмон айланарди,
Осмон айланарди,
Осмон айланарди
Қузғунга.

* * *

Мен бугун дилимга дарахтнинг суратин чиздим,
У эса ўрмонга айланиб қолди субҳидам.
Субҳидам қушлари келди ўрмоннинг сайроқи,ранг-баранг.
Ва қушлар қанотида олиб келди
Ложувард осмонимни.
Баъзилар дилимга тош отар
Мен эса қайтадан
Дарахтнинг суратин чизарман,
У эса қайтадан ўрмонга айланар субҳидам
Ва қушлар қанотида олиб келажак
Ложувард осмонимни.

* * *

Қатим-қатим шафақ нури
Тик қирғоқда суринур.
Куздан қолган мезон каби
Пастда дарё кўринур.

Сокин-сокин қўшиқ келар,
Қўшиқларда бўлмас гард.
Афсонавий бир сеҳргар
Сўлим-сўлим табиат.

Қувончидан толибми ё
Йиғлаб олган гул-чечак.
Шода-шода маржон аро
Ўрик шохи беланчак.

МЕН БУГУН БОЗОРГА БОРДИМ

(Жак Превердан)

Мен бугун бозорга бордим,
Қуш бозорига
Ва сенга атаб сотиб олдим қушлардан,
Менинг севгилим.

Мен бугун бозорга бордим,
Гул бозорига
Ва сенга атаб сотиб олдим гуллардан,
Менинг севгилим.

Мен бугун бозорга бордим,
Темирчилар растасига
Ва сенга атаб сотиб олдим занжирдан,
Оғир занжирдан,
Менинг севгилим.

Сўнг…
Қул бозорига бордим
Ва сени узоқ ахтардим,
Аммо,тополмадим изингни,
Менинг севгилим.

Yoshimiz orasida 8 yillik farq bo’lsa-da,Habibullo aka bilan xuddi aka-ukaday,tengdoshday munosabatda edik. Birinchi kitoblarimiz ham deyarli bir paytda nashrdan chiqqan edi. Habibullo aka Toshkentga kelganida,albatta, Shavkat Rahmon,Usmon Azim,meni va yana bir nech yosh shoirni topib olardi,keyin kichkina mashinasida 7-8 yosh shoirni «tiqib» (qanday sig’ardik,hozirgacha hayronman) Toshkentning biron bir choyxonasiga olib borib,rosa mehmon
qilardi. «Siz mehmon,biz mezbon-ku?!» — desak, jiddiy tarzda «mening pulim ko’p!» — degan gapni pesh qilardi.Bu gapni eshitsak ham cho’ntagimiz haminqadarligidan xafa bo’lmasdik. Chunki bu ahvol barchamiz uchun tabiiy edi. Bazmu jamshiddan keyin Habibullo aka yana «mehmonlar»ni o’sha kichkina mashinaga joylab,kerakli manzilgacha olib borardi. Akaning 1980 yilda bosilgan ilk kitobi — «Mening oppoq dalam»ni ham 2-3 kun «yuvgan»imiz, Qo’qonning xos taomlaridan,ayniqsa,baliq dimlamadan rosa bahramand bo’lganmiz. Qo’qonga borganda-ku mehmonxona degan narsani ko’rmay qaytganman.Chunki Habibullo aka to’g’ri uyiga olib borardi.
Birinchi borganimda (tarixga qattiq ishqibozligimni bilasiz) qancha yalinmay, ko’raman deb orzu qilganim — xon saroyini ko’rolmay qaytganman. Sababi bitta: qo’qonlik shoirlarning mehmonnavozligi. Har kuni ertalab ishonch bilan «Mana,bugun ko’rasiz, deyishadi,ammo 3-4 choyxonadan keyin «Kech bo’ldi,ertaga boramiz» — deb bosh chayqashadi. Faqat ikkinchi borganimda xon saroyini tomosha qilganman.
Habibullo aka «She’rda ohang bo’lishi kerak,ohang bo’lmasa,she’r she’r emas!» — degan gapni ko’p takrorlardi. She’rlaridayam eng avvalo ohang borligi sezilib turardi.
Aka ajoyib inson,dilbar shoir edi. Bugun tasodifan Gulbahor Said G’ani feysbukdagi sahifasida Habibullo akaning bir necha she’rini o’qib qoldimu xotiralar yoprilib keldi.
Yaratgandan mehribon akado’st Habibullo akaga mag’firat tilayman.

Xurshid Davron

Habibullo Said G‘ani 1944 yil 10 dekabrda Qo‘qon shahrining Shayxulislom guzarida kitobxon oilada dunyoga keldi. Habibullo  Saidg‘aniev Qo‘qon davlat pedagogika institutining rus tili va adabiyoti fakultetini hamda Toshkent Xalq xo‘jaligi institutining savdo ekonomikasi fakultetini tugallagan.
Uning “Mening oppoq dalam” (1980), “Ovozning shakli” (1984), “Qo‘qon ushshog‘i” (1986) kitoblari chop etilgan.
Habibullo Said G‘ani mohir tarjimon sifatida Abdurahmon Jomiy, Foniy, Samuil Marshak, Aleksandr Faynberg, Boris Pasternak, Gevorg Agadjanyan, Rasul Hamzatov, Yevgeniy Yevtushenko, Jak Prever, Nikolay Lukashov, Mixail Charniy, Ilmer Nazarovlar ijodidan talay she’rlarni mahorat ila o‘zbek  tiliga o‘girgan.

* * *

Qaldirg‘ochning bo‘lganida qanoti qog‘oz,
Turnalarning qanotida kelganida yoz,
Yuragimda umidlarim bitganda bayoz,
— Sizni hech ham o‘ylamadim, — deding kulgancha,
O‘ldi bulbul so‘lib qolgach daf’atan g‘uncha.

Qiymalardim tushlarimni tun-la erinmay,
Tushlarimda qiynar edim seni ham netay.
Qo‘llarimga lola tutding sababin aytmay,
— Sizni hech ham o‘ylamadim, — deding bemalol,
Qonliroqdir lolalarning rangidan xayol.

Qor yog‘ardi: etak-etak jonsiz kapalak,
Mening sevgim tarang turgan xavfli kamalak.
Men na sayyod, sen ham na sayd, o‘rtada falak.
— Sizni hech ham o‘ylamadim, — deding gunohkor,
Kuz o‘tgandi, qish o‘tgandi, o‘tgandi bahor…

1969

* * *

Bog‘lar to‘lg‘onadi notinch, entikib,
Rangpar xazonlarga to‘ladir xilqat.
Tinchini yo‘qotgan qalbim qimtinib,
Sokin yo‘llaringdan toparmidi baxt?

Ruhimda adashgan shamollar rasmi,
Ruhimda gullarning siniq chiroyi.
Ruhimda to‘kilgan yaproqlar aksi,
Bahor deb talpinib topar oroyish.

Men endi gullarga o‘qib dostonlar
Yururman qalbimga qo‘ndirmay g‘ubor,
Sarg‘aygan xazonlar aro mastona
Men seni kuylayman, munavvar bahor!

Men endi yulduzga boqib azonlar
Muhabbat makriga tushmog‘im dushvor.
Sarg‘aygan xazonlar aro mastona
Men seni kuylayman, munavvar bahor!

Men endi, men endi…
Bog‘lar to‘lg‘onadi notinch, entikib…

1970.

OQQUSHNING QO‘SHIG‘IN TINGLAB

Bir qultum suv bilan ichib qo‘yaymi seni,
Turibsan-ku bir hovuch nur kabi pokiza.
Bir qultum visolingga zor etding- ku meni
Subhidamda yuzin ochgan guldek bokira.

Kech tashlamish visol damin taqdir o‘rtaga,
Azaldanmi toleimga bitilgan firoq?
Mening qalbim illatlardan so‘ngsiz o‘rtangan,
Sening qalbing chizilmagan qog‘oz kabi oq.

Necha yillar seni qo‘msab, kezib sargardon,
Xayolimdan yaratdimu sig‘inib oldim.
Muhabbatim kutmoqda deb oldda begumon
Meni sevgan ne-ne qalbdan yulinib qoldim.

Yaqindirmiz bugun ikki qosh orasidan,
Qo‘lim yetar qo‘lginangni tutgali bot-bot.
Qora tortar ruhim ikki qosh qorasidan,
Yillar bilan kirib kelgan hadik degan zot.

Bir qultum suv bilan ichib qo‘yaymi seni,
O‘zimdanu o‘ylarimdan pokroq muhabbat.
Kiprigimda ko‘tarib ham yurardim seni,
Yoshligimdek orzu bo‘lib qolmasang faqat.

1975.

USMON NOSIRGA

Kabutarga o‘xshar Usmon she’rlari,
Parvozda shiddatli, misoli yog‘du.
Bokira so‘zlarga to‘ymaydi labi,
Umrining oftobi yo‘qlikka og‘di.

Yurtning quyoshidan yashar bebahra,
Farg‘ona bog‘lari berolmas salqin.
Qushlar kuylar ekan har kun saharda,
O‘zbekiston bo‘lib tuyular tag‘in.

Vujudini bosib keladi titroq,
Enasoy tarafning ma’vosi sovuq.
Hech qachon u bo‘lmas jo‘ngina tuproq,
Do‘stlar yiroqda-yu, qismatdir yovuq.

Tonglar etagiga she’rlarin bitar,
Eng so‘nggi duoga ochgan kabi lab.
Sog‘inchlari bo‘lib uchar kabutar,
Qo‘qon muzofotin ko‘ziga joylab…

1975 yil.

LORKANING SO’NGGI TUSHI

Osmon aylanardi,
Osmon aylanardi,
Osmon aylanardi
Quzg’unga.

* * *

Men bugun dilimga daraxtning suratin chizdim,
U esa o’rmonga aylanib qoldi subhidam.
Subhidam qushlari keldi o’rmonning sayroqi,rang-barang.
Va qushlar qanotida olib keldi
Lojuvard osmonimni.
Ba’zilar dilimga tosh otar
Men esa qaytadan
Daraxtning suratin chizarman,
U esa qaytadan o’rmonga aylanar subhidam
Va qushlar qanotida olib kelajak
Lojuvard osmonimni.

* * *

Qatim-qatim shafaq nuri
Tik qirg’oqda surinur.
Kuzdan qolgan mezon kabi
Pastda daryo ko’rinur.

Sokin-sokin qo’shiq kelar,
Qo’shiqlarda bo’lmas gard.
Afsonaviy bir sehrgar
So’lim-so’lim tabiat.

Quvonchidan tolibmi yo
Yig’lab olgan gul-chechak.
Shoda-shoda marjon aro
O’rik shoxi belanchak.

MEN BUGUN BOZORGA BORDIM

(Jak Preverdan)

Men bugun bozorga bordim,
Qush bozoriga
Va senga atab sotib oldim qushlardan,
Mening sevgilim.

Men bugun bozorga bordim,
Gul bozoriga
Va senga atab sotib oldim gullardan,
Mening sevgilim.

Men bugun bozorga bordim,
Temirchilar rastasiga
Va senga atab sotib oldim zanjirdan,
Og’ir zanjirdan,
Mening sevgilim.

So’ng…
Qul bozoriga bordim
Va seni uzoq axtardim,
Ammo,topolmadim izingni,
Mening sevgilim.