Ҳазрат Мир Алишер Навоийдан мерос байтларни шу пайтга қадар ҳамма хар хил тушуниб, ҳар хил шарҳлаб келган. Хусусан собиқ советлар тузуми даврида Низомиддин деб эъзоз этилган буюк шоирнинг исломий мазмундаги шеърлари мазмуни бузулган ҳолда талқин этилгани кўпчиликка маълум. Хусусан, халқ орасида «Муножот» деб ном олган, «Кеча келгумдир дебон» деб бошланган ғазал талқини шу жумладандир. Davomini o'qish
Bo'lim: Alisher Navoiy hayoti va ijodi
Buyuk mutafakkir Alisher Navoiy haqida
Alisher Navoiy. Hayrat-ul abror & A’zamxon Qozixo‘ja. “Hayrat-ul abror” hayratlari
“Хамса” достонларининг биринчиси “Ҳайрат ул-аброр”даги аввалғи мақолотга бағишланган ҳикоят ана шундай бошланади. Бунда қайғу шайх Боязид ҳол тақозоси бўлиб, мурид тушиниб етмайди ва қайғунинг ўзини эмас, “ғами кайфиятин” сўрайди. Кайфият асл эмас, аразий тушинча, мақулот ул-ашара (ўнта категория)дан бири ҳисобланади. Davomini o'qish
Sayfiddin Sayfulloh. Abadiy Vatan hikmati
Навоий “Насойим ул-муҳаббат”да шайх Юсуф бин Ҳусайн Розийнинг бундай деганини эслатади: “Барча яхшиликлар уйнинг ичкарисида, унинг калити тавозедир. Барча ёмонликлар ҳам уйнинг ичкарисида. Унинг калити такаббурликдир”. Davomini o'qish
Alisher Navoiy. Hayrat ul-abror. Abduhamid Pardayev she’riy tabdili & Dilnavoz Yusupova. “Hayratu-l-abror” dostonining g‘oyaviy-badiiy xususiyatlari
Ушбу саҳифада Ҳазрат Алишер Навоий «Хамса»сидаги биринчи достон “Ҳайрату-л-аброр” («Яхши кишиларнинг ҳайратланиши»)нинг аслияти билан насрий баёни ва илк марта тақдим этилаётган Абдуҳамид Пардаев томонидан амалга оширилган достоннинг шеърий табдили билан танишишингиз, уларни мутолаа қилишингиз мумкин. Дилнавоз Юсупованинг достонининг ғоявий-бадиий хусусиятларига бағишланган мақоласи эса сизга кўмакчи бўлишига ишонамиз. Davomini o'qish
Boturxon Valixo’jayev. «Muhokamat ul-lug’atayn» haqida.
«Муҳокамат ул-луғатайн»да фақат қиёсий тилшунослик масалаларидан сўз юритилган эмас, балки унда тил тарихи, ўзбек адабиёти тарихи, шеърий жанр ва бадиий санъатлар, форс-тожик адабиёти намояндалари асарлари ва ўзи (Алишер Навоий)нинг ижодига доир қимматбаҳо мулоҳазалар ҳам мавжуд. «Муҳокамат ул-луғатайн» асарини мана бу саҳифада ўқинг. Davomini o'qish
Alisher Navoiy. Nega koʻrguzdi sovugʻ ohu sarigʻ ruxsor subh & G’azal sharhi va g’azal asosida qo’shiq
Мазкур ғазал орқали Навоийнинг мусаввирона нигоҳи қанчалик ўткир бўлганлиги ҳақида янада ёрқин тасаввур ҳосил қилиб, унинг руҳий таҳлилни пейзаж орқали тасвирлаш маҳоратига ҳам гувоҳ бўлишимиз мумкин. Davomini o'qish
Ularda dard va iztirob ne qilar… Ibrohim Haqqul bilan suhbat
Сўфийлик, орифлик, шоирлик нари турсин ичдаги риё, макр, ҳийла ва фитнани енгмасдан оддий инсонликда илдамлашни даъво қилиш ҳам уятдир. Авомнинг онгу идрокига ҳоким бўлиш билан илғор зиёлининг эътиборини қозониш бутунлай бошқа-бошқа нарса… Davomini o'qish
Mark Toutant. Navoiy va Jomiy & Navoiy va Jomiy haqida rivoyat. Video
Ўзбек адабиётининг энг буюк намояндаси деб эътироф этилган, мутафаккир шоир Алишер Навоий шарофати билан ўзбек мумтоз сўз санъати XV асрнинг иккинчи ярмида Ҳиротда, Темурий султон Ҳусайн Бойқаро саройида ўзининг юксак чўққисига етди. Айни пайтда Алишер Навоий форс шеъриятига назиралари билан ҳам форсигўй шоирлар орасида шуҳрат қозонди. Davomini o'qish
Dilnavoz Yusupova. Alisher Navoiy taxmislari
Ўз ғазалларига тахмис боғлаш мумтоз адабиётимиз тарихида Алишер Навоийгача кузатилмаган. Навоийдан кейин эса бундай ҳолат баъзи шоирлар, хусусан Хива адабий муҳити ижодкорларида кўринади. Davomini o'qish
Ibrohim Haqqul, Shahnoza Nazarova. Shoirlik – ilohiy qismat & Alisher Navoiy: El netib topg’ay menikim, men o’zimni topmasam…
Навоийдай шоирларнинг ижодига йўл топишнинг биринчи шарти уларнинг Руҳ ва Ҳол оламига эркин кириб бора олишдир. Бу, албатта, соф моҳият ва изтиробни теран мушоҳада қилиш орқали амалга ошади. Davomini o'qish
Suyima G’anieva. Amir Temur va temuriylar Navoiy nigohida & Xurshid Davron. Navoiy va temuriylar. Temurnoma (1996).19-qism.
Давлатшоҳ Самарқандийнинг “Тазкират уш-шуаро” тазкирасида келтирилишича эса, Темур Бағдод юришига отланиб турганда Бағдод ҳокимидан форсийда ёзилган бир қитъа олади. Унда «Биз ҳеч нарсадан қўрқмаймиз, Семурғ каби қанотларимиз бор», қабилида сўзлар битилган бўлади. Шундан Темур “Кошки мен шеър ёза олсам эди, шу қитъага жавоб битардим. Шояд фарзандларим ёки набираларимдан бирортаси Аҳмад Бағдодийга жавобия қитъа ёзса”, деганида, набираси Халил Султон жавоб қитъасини ёзган экан… Davomini o'qish
Najmiddin Komilov. Adabiyot va uch buyuk zot & Porso Shamsiyev. Jomiy va Navoiy.
Ушбу адабий ҳодиса, бир томонидан, Навоий ижодий салоҳиятининг бемисл қудрати, унинг асарлари қадру қимматини, Навоий билан Жомий орасидаги зеҳну заковат, адабий маслак ва қалб яқинлигини ифодаласа, иккинчи тарафдан, бу икки буюк адибнинг давр подшоси, «шоҳу дарвешлик»ни ўзида мужассам этган нозиктабъ шоир Ҳусайн Бойқарога муносабатини ҳам белгилаб турибди ёки, бошқача айтсак, Ҳусайн Бойқаронинг адабий ҳаётга фаол иштироки, Навоий ва Жомийга бўлган чуқур ҳурмати, улар истеъдоди меваларини кўпайтириш сари қилган ҳаракатлари намунасини кўрамиз.
Davomini o'qish