Nazar Eshonqul. Borxes. Esse

BorxesБорхеснинг асарларини ўқиган киши «энг муҳим масалалар» деб тортишаётган, бир-биримизни ғарбпарасту шарқпарастликда айблаётган мунозаралар ўта жўн баҳслар эканига амин бўлади; то истеъдод бўлмас экан, у шарқчи ҳам, ғарбчи ҳам бўлолмайди. Истеъдод бор жойда эса жўғрофия ўз моҳиятини йўқотади, у миллий бўлиш билан бирга умуминсоний бўлади. Ҳар қалай, Борхесни ўқиш адабиётнинг бани башар мулки эканига яна бир бор ишонтиради. Davomini o'qish

Müasir özbək şeirindən parçalar. Eşkobil Şükür, Siracəddin Səyyid,Bəhram Ruziməhəmməd

muasir
Cəmiyyətin inkişafında mədəniyyətin rolunun artması dövrümüzün ən mühüm qanunauyğunluqlarından biridir. Mədəniyyətin formalaşması və inkişafı, xalqların mədəni irsi və irsə varislik, bu sahədə tərəqqi mədəni əlaqələr vasitəsilə də təzahür edir. Mədəniyyətin əsas sahələrindən biri olan ədəbiyyat və incəsənətin xalqa təsir qüvvəsi həmişə artmış və mədəni nailiyyətlərin mübadiləsi əsasında inkişaf etmişdir. Mədəni əlaqələrin təsiri ilə milli ədəbiyyat və incəsənətin inkişafı xalqın mənəvi aləminin zənginləşməsinə də kömək edir. Azərbaycan xalqı öz mədəniyyətini başqa ölkələrin xalqları, ilk növbədə türk xalqları ilə əməkdaşlıq, ədəbiyyat və incəsənətin qarşılıqlı surətdə zənginləşdirilməsi və milli nailiyyətlərin mübadiləsi əsasında inkişaf etdirir. Davomini o'qish

Özbek şairi Rauf Parfi Öztürk’un Şiir Dünyası

Rauf Parfi

Özbek milli şairi Rauf Parfi Öztürk (1943–2005), modern Özbek şiirinde sone ekolünün kurucusu olarak bilinmektedir. Onun, milli özgürlüğe davet eden şiirleri, sadece Özbekistan veya Orta Asya sınırlarında değil, tüm Türk dünyasının hür fikirli şair ve yazarları arasında da meşhurdur. Makalede onun sone türündeki başarılı şiirleriyle ilgili âcizane görüşlerimizi beyan etmeye çalışacağız. Davomini o'qish

Farog’at Kamolova. She’rlar

gul    Фароғат Камолова ўзбек шеъриятифа ўз сўзи,ўз ранги,ўз оҳанги билан кириб келган шоира.80-йилларда ўша давр ёш ижодкорларининг жуда кўпчилигини катта адабиёт майдонига олиб кирган «Гулистон» журналида босилган шоира шеърлари шеърият ихлосмандлари томонидан қизғин олқишланганди. Орадан ўтган вақт мобайнида Фароғат уларнинг ишончини алдамади,унинг шеърий тўпламлари китоб жавонларимиздан муносиб ўрин эгаллади.
Биз кўпчилик китобхонлар номидан Фароғат Камоловани туғилган куни билан табриклаймиз ва ундан янги шеърлар кутиб қоламиз.

Davomini o'qish

Mevlânâ Celaleddin-i Rumi Belgeseli yeni 2011

Mevlânâ Celaleddin-i Rumi’nin 800. doğum yılı olan 2007 Unesco tarafından dünya Mevlânâ yılı ilan edilmiştir. Bu nedenle bu büyük şahsiyeti biraz olsun tanıtmak amacıyla TRT tarafından hazırlanmış belgeselini sunuyorum. Mevlânâ Celaleddin-i Belhi Rumi (Farsça: مولانا جلال الدین محمد رومی Mawlānā Jalāl-ad-Dīn Muhammad Rūmī; d. 1207 — ö. 1273), İslâm ve tasavvuf dünyasında tanınmış bir Tacik ya da Fars kökenli şair, düşünce adamı ve Mevlevi yolunun öncüsüdür. Mevlânâ bugünkü Afganistan’da bulunan, eski büyük Türk kültür merkezi Belh’te doğmuştur. Annesi, Belh Emiri Rükneddin’in kızı Mümine Hatun; babaannesi, Harzemşahlar hanedanından Türk prensesi, Melîke-i Cihan Emetullah Sultan’dır. Babası, Sultânü’l-Ulemâ (Alimlerin Sultânı) unvanı ile tanınmış, Muhammed Bahâeddin Veled; büyükbabası, Ahmed Hatîbî oğlu Hüseyin Hatîbî’dir. Babasına Sultânü’l-Ulemâ (Alimlerin Sultânı) unvanının verilmesini kaynaklar Türk gelenekleri ile açıklamaktadır. Mevlânâ Celaleddin-i Rumi (Rumi adı, Anadolu’ya yerleşip orada yaşadığı için (o dönemde Anadolu’ya Diyarı-ı Rum deniliyordu); «Efendimiz» manasına gelen Mevlânâ ise, kendisine karşı duyulan büyük saygının belirtisi olarak verilmiştir), dönemin İslam kültür merkezlerinden Belh kentinde hocalık yapan ve Sultan-ül Ulema (Bilginler Sultanı) lakabıyla anılan Bahaeddin Veled’in oğludur. Mevlânâ, babası Bahaeddin Veled’in ölümünden bir yıl sonra, 1232 yılında Konya’ya gelen Seyyid Burhaneddin’in manevi terbiyesi altına girmiş ve dokuz yıl O’na hizmet etmiştir.

Baxtiyor Karimov. Jaloliddin Rumiy ma’naviy merosining umuminsoniy madaniyatda tutgan o’rni

kunia

ЖАЛОЛИДДИН РУМИЙ МАЪНАВИЙ МЕРОСИНИНГ УМУМИНСОНИЙ МАДАНИЯТДА ТУТГАН ЎРНИ

Миллий ўзлигимизни ўзида мужассамлаштирган буюк аждодларимизнинг маънавий мероси халқимизнинг руҳини, ғурур-ифтихорини, қудратини, орзу-интилишларини акс эттирадиган маънавий омиллардан биридир. Шу маънода, ислом оламида ўлмас асарлари билан чуқур из қолдирган улуғ мутасаввиф аллома Жалолиддин Румий меросини илмий асосда таҳлил этиш ва унинг ислом маданиятида тутган ўрнини тадқиқ қилиш масаласи маънавий соҳадаги ислоҳотларимиз ривожида муҳим аҳамият касб этади.
Жалолиддин Румий меросининг ислом маданиятидаги ўрнини тадқиқ қилишда аввало, ўрта асрлар мусулмон Шарқининг муаззам таълимотларидан бўлмиш тасаввуфга эътиборимизни қаратишга тўғри келади. Тасаввуф исломнинг ботиний жиҳатларини қамраб олиб, унинг бош ғояси Аллоҳ таолонинг ризолигига эришиш учун нафсни поклаб гўзал ахлоқ соҳиби бўлишга интилмоқ, яъни Муҳаммад пайғамбар (с.а.в.) хулқи билан ахлоқланишдир. Қуръони карим ва ҳадиси шарифга таянган тасаввуф ислом илм-фани ва маданиятидан муносиб ўрин олган Жалолиддин Румий учун ҳам маънавий етуклик пиллапояси бўлиб хизмат қилган. Мавлоно Румий шахсияти ва ижоди борасидаги тадқиқотларда Мавлоно фикр ва ақида жиҳатдан Қуръонга таянганлиги уқтирилади. Хусусан, Мавлоно Румийнинг «Маснавий” асари ҳақида Н. Комилов қуйидаги фикрларни билдиради:
Davomini o'qish

Hz. Hoca Ahmet Yesevi — Asya´nin Kandilleri Belgesel Serisi

Ahmet Yesevi ya da Ata Yesevi, (Özbekçe: Xoja Ahmad Yassaviy; İngilizce: Ahmad Yasawi; Rusça: Мавзолей Ходжа Ахмада Яссави) (1093 Sayram — ö. 1166 Türkistan (Yesi), Kazakistan), Türk mutasavvıf ve şair. Aynı zamanda tarihte bilinen ilk Türk mutasavvıfı ünvanını taşır. Oluşturduğu kurallar manzumesi ile Yesevîliğin başlıca ana esaslarını belirlemiştir.
Hoca Ahmed Yesevi Türbesi,güney Kazakistan’da Türkistan şehrinde bulunur. Büyük Timur İmparatorluğu döneminde yapı 1389 yılında Timur tarafından yaptırılmıştır.
Davomini o'qish

Xo’ja Ahmad Yassaviy maqbarasi. «Jahon madaniyati durdonalari» turkumidagi film

Мавзолей Ходжи Ахмеда Ясави — (узб. Хожа Аҳмад Яссавий мақбараси) мавзолей на могиле поэта и проповедника Ходжи Ахмеда Ясави, расположенный в городе Туркестане в Южно-Казахстанской области Казахстана. Является центральным объектом на территории историко–культурной резервации Азрет-султан. Одно из главных мест поклонения мусульман региона.
Davomini o'qish

Ibrohim Haqqul. Yassaviy

064

    Хожа Аҳмад Яссавий фақат янги тариқат яратувчиси сифатида эмас, балки туркий тасаввуф шеъриятининг биринчи ижодкори сифатида ҳам қайтарилмас ва унутилмас тарихий вазифани амалга оширган эди. Туркий тил ҳам гўзал, ҳам қудратли, ҳам бағри кенг тилдир. Бу тилда қадим замонларда Буддизм ва Моний динига доир матнлар шарҳланган. Бу тилда яна бошқа динларнинг тушунчаларини ифодаловчи шеърлар ёзилган. Аммо Аҳмад Яссавий ўз она тилини биринчи бўлиб тариқат тили мақомига кўтарди. Шунинг учун унинг шеърларидаги ҳар бир сўз ва ҳар бир ибора ислом ҳақиқатлари қадар муқаддас, нурли ва илоҳийдир. Davomini o'qish

İbrahim Hakkul. Divan-i Hikmet’ın 20 y.y.da Özbekistan’da yayınlanması ve tetkik edilmesi

054
Genç bilim adamlarımızın Türkiye’de Yesevilik araştırmaları konusunda çalıştıkları da sözümüzü ispat etmektedir[11]. Zira birkaç senedir genç araştırmacımız Dr. Nâdirhan Hasan «Divan-ı Hikmet»in mukayeseli metni üzerinde çalışmaktadır. Yakın bir zamanda sonlandırılacak olan bu çalışmanın yayınlanması hem okuyucuların, hem de ilmi muhitin Ahmed Yesevi Hikmetlerine olan ilgisini daha da arttıracaktır diye ümit ederiz. Davomini o'qish

Rüstem Behrudi & Araz Elses. Selam Dar Ağacı

33

EMİR’İN MAKAMINDA YAZILAN ŞİİR

— ŞİİRİ OKUMADAN ÖNCE —

Azerbaycan gazetesinin Ekim / 1989 tarihli ilk sayısında Kuzey Azerbaycan’ın genç ve coşkulu şairlerinden Rüstem Behrudi’nin “Selam Darağacı” başlıklı güzel bir şiiri neşredildi. Türkiye’deki çeşitli yayın organlarında kısmen Hazar dergisinin 8. sayısında ise tamamı yayınlanan bu şiir ülkemizde oldukça sevildi. Ancak şairin bu şiiri, Özbekistan olarak bölünen Türkistan’ın tarihi şehri Semerkand’da bulunan ünlü Türk Hanı Emir Timur’un kabrinin başucunda yazdığı bilinmediğinden; bu şiirde şairi hüzünlendiren, sitemlendiren, kızdıran, coşturan ve kendinden geçiren duygularının sebebini anlayabilenler sayıca çok azdı. Bu sebeple, hem Emir Timur’u bu vesileyle yad etmek, hem de Rüstem Behrudi’nin şiirinin anlaşılmasına yardımcı olmak için bazı hususları belirtmeği gerekli gördük.
Davomini o'qish