Эътиборингизга атоқли шоир Абдулла Ориповнинг куни-кеча адабиёт ва санъат газетасида босилган «Тириклик нафаси — бетакрор чоғлар» номли туркум шеърларини ҳавола этамиз, устоз сиҳат-саломатлик, янги шеърлар ёзишда тўхтамасликни тилаб қоламиз.
Абдулла Орипов
ТИРИКЛИК НАФАСИ — БЕТАКРОР ЧОҒЛАР
Янги шеърлар
ФАЗИЛАТ
Ариза ёзиб ё илтимос қилиб,
Ҳеч ким бу дунёга келган эмасдир.
Ҳар банда ўтирса ўрнини билиб,
Нафсига берилмай яшаса, басдир.
Меҳнату тафаккур, тажриба боис
Мукаррам бўлгайдир ҳамиша инсон.
Ким бундан мосуво — ҳурмат ножоиз,
Унинг одамлиги аслида гумон.
Оёқсиз бўлса-да сув ҳам юролган,
Ибрат ол, ҳеч қурса, сен унга қараб.
Ошёну уясин ўзи қуролган
Чумолига шараф, қушларга шараф.
Қарайман, мозийнинг довонларида
Ботирлар машъали то ҳануз порлар.
Гард бўлмиш тарихнинг майдонларида
Ясама полвону сохта тулпорлар.
Мансабу шон-шуҳрат, бойлигу дунё
Ҳалоллик туфайли азиз, муборак.
Наинки заминга, кўкка ҳам ҳатто
Фақат фазилатли бандалар керак.
16.12.2014 йил
МАЛАК
Менга барибирдир энди кўп ҳолат,
Майли сен қадримга етгин ё етма.
Бегона одамдек қарама фақат,
Мени кўрганингда бурилиб кетма.
Гўзал ёшлигингнинг менман гувоҳи,
У ёруғ кунларни фаромуш этма.
Ахир шайдоликнинг йўқдир гуноҳи,
Мени кўрганингда бурилиб кетма.
Дуосиз юрма ҳеч, ёмон кўзлар бор,
Чаманлар турфадир, қоқилиб нетма.
Ерга кўникмаган малаксан, дилдор,
Мени кўрганингда бурилиб кетма.
17.12.2014 йил
ҲАЁТ КЎРИНИШЛАРИ
Лабларида ажиб ним кулги,
Қараб турар болакай бесас.
Тағин уни койима, чунки
Жужуқ ҳали гапира билмас.
Тирикликдан нолима тақир,
Янтоқ босган, тиканзор йўли.
Мухлисни ҳам айблама, ахир
Очилмаган атаган гули.
Ўпкалайсан шифокордан гоҳ,
Унга оғир, оғир аслида.
Ажал деган доғули ҳамроҳ,
Доим турар рўпарасида.
Сени қийнар дўстлар фироғи,
Уларни ҳам кўнгли доғланган.
Юролмаслар, чунки оёғи
Иш занжири билан боғланган.
Ранжимагин муҳаббатингдан,
Билмай туриб ўксимоқ нечун.
У кундузи шод юрган билан,
Юм-юм йиғлар тунлар сен учун.
Бир зот борки, тирикдирсан то
Юрагингда яшар шукуҳи.
Дуо қилиб чарчамас асло,
У — муштипар онанинг руҳи.
07.11.2014 йил
ҚОВУН ҲИДИ
Бозорга бўл олди бир кун оқсоқол,
Балки хуморини ёзмоқчи эди.
Шу маҳал қайдандир бамисоли бол
Урди димоғига қовуннинг ҳиди.
Во ажаб, минг йиллик хотирани ҳам
Қўзғаб ташлади-ку муаттар бу ис.
Чол ҳам болалигин эслади шу дам,
Кўз олдига келди чайла ва полиз.
Шу лаҳза ҳис этди барчасин тиниқ,
Ҳатто далаларнинг салқин тунини.
Ҳозир юз йилга ҳам бермасди аниқ,
Ўша болаликнинг битта кунини.
Бозордан қовунни харид қилди чол,
“Оби новвот”миди, “Кўкча”миди ё.
Ғоят хурсанд эди кон топган мисол,
Қўлида болалик бўй сочар гўё.
Уйда катта-кичик бўлди жамулжам,
Қовунни сўйдилар. Ахир бу не ҳол?!
Унда на маза бор, на сувчалик таъм,
Лекин ҳузур билан еди оқсоқол.
30.06.2014 йил
ЛАҲЗА
Дафъатан атрофга чўкар сукунат,
Гўё дарз кетгандек қисилар борлиқ.
Барглар қимирламас, тош қотган дарахт,
Ҳаёт тўхтагандай. Даҳшат нечоғлик!
Фақат эшитилар юрак товуши,
Қалбингда юз берар илоҳий бир ҳол.
Йўқ, ахир юракнинг ўнги-ю туши,
Самодан келгандек бу товуш яққол.
Ҳаёт бирданига уйғонар яна,
Дарёлар гувиллар, шовуллар боғлар.
Бошланар ҳар ёнда буюк тантана,
Тириклик нафаси — бетакрор чоғлар.
Яна жам бўлади дунёнинг қуши,
Яна қалдироқлар солади ларза.
Фақат эшитилмас юрак товуши,
Фақат сезилмайди илоҳий лаҳза.
26.10. 2014 йил
ИККИ ҲАМРОҲ
Бир кун ҳамроҳ бўлди менга феъли тор,
Ўтлар чақнаб кетди чеккан оҳимдан.
Дедим: — Жаҳаннамга майлига юбор,
Ёраб, қутқар мени шу ҳамроҳимдан.
Бир кун ҳамроҳ бўлди бағри кенг сиймо,
Найкамалак балқди энди оҳимдан.
Дедим: — Майли, қилма жаннатни ато,
Фақат ажратмагин шу ҳамроҳимдан.
12.06. 2014 йил
УНУТИШ
Унут баҳорларни, қишларни унут,
Унут осмонларнинг зангор кўйлагин.
Юлдузларни унут, қушларни унут,
Уларни кўрмадим дея ўйлагин.
Дунёда жамики мавжуд нарсани
Яралмаган дегин, йўқ деб бил, эркам.
Ҳайратга солурсан шунда барчани,
Шунда унутарсан балки мени ҳам.
16.08. 2014 йил
ИККИ ҚАРИЯ
Сўзлашиб турарди икки қария
Хотираси маҳкам, чақмоқдек мия.
Лекин пишгандилар мисоли илик,
Икки тақсимчага солиб юргулик.
Юздан ошсалар ҳам ҳушёрдирлар зап,
Секин бир-бирига ташлайдилар гап:
Умрнинг танобин роса олибсиз,
Лекин бирозгина қариб қолибсиз.
11.10. 2014 йил
ЁЛҒИЗЛИК
Нега уюридан кетган от мисол,
Бир ўзинг кезасан яйловдан йироқ.
Қачондир ёлғизлик келмасми малол,
Ахир, йўқми сенда дўсту ёр, ўртоқ?
Дейман, дўстларим бор ҳавас қилгулик,
Ҳиммати бир юртнинг хирожи қадар.
Юракнинг қатида асраб келгулик
Тенгсиз зотлар улар, баҳосиз гавҳар.
Лекин отам айтган шундай гап ҳам бор:
Номардга ёлборма, қолсанг ҳамки оч.
Айтилмаган жойга бош суқма зинҳор,
Қадрингни билмаган давралардан қоч.
30.12.2014 йил
ШОКОЛАД
Чўнтагимга солиб олдим тўртта шоколад
Ва ўзимча битта шартни айладим тайин:
Кимки мени алдамаса, сийлайман албат,
Шоколадни шу одамга совға этайин.
Куни бўйи ғолиб чиқмади, ажаб,
Боз устига билмас эди ҳеч ким шартларни.
Уйга қайтдим, болаларни деб алдаб,
Бўлиб бердим чўнтакдаги шоколадларни.
28.12.2014 йил
E’tiboringizga atoqli shoir Abdulla Oripovning kuni-kecha adabiyot va san’at gazetasida bosilgan «Tiriklik nafasi — betakror chog’lar» nomli turkum she’rlarini havola etamiz, ustoz sihat-salomatlik, yangi she’rlar yozishda to’xtamaslikni tilab qolamiz.
Abdulla Oripov
TIRIKLIK NAFASI — BETAKROR CHOG’LAR
Yangi she’rlar
FAZILAT
Ariza yozib yo iltimos qilib,
Hech kim bu dunyoga kelgan emasdir.
Har banda o’tirsa o’rnini bilib,
Nafsiga berilmay yashasa, basdir.
Mehnatu tafakkur, tajriba bois
Mukarram bo’lgaydir hamisha inson.
Kim bundan mosuvo — hurmat nojoiz,
Uning odamligi aslida gumon.
Oyoqsiz bo’lsa-da suv ham yurolgan,
Ibrat ol, hech qursa, sen unga qarab.
Oshyonu uyasin o’zi qurolgan
Chumoliga sharaf, qushlarga sharaf.
Qarayman, moziyning dovonlarida
Botirlar mash’ali to hanuz porlar.
Gard bo’lmish tarixning maydonlarida
Yasama polvonu soxta tulporlar.
Mansabu shon-shuhrat, boyligu dunyo
Halollik tufayli aziz, muborak.
Nainki zaminga, ko’kka ham hatto
Faqat fazilatli bandalar kerak.
16.12.2014 yil
MALAK
Menga baribirdir endi ko’p holat,
Mayli sen qadrimga yetgin yo yetma.
Begona odamdek qarama faqat,
Meni ko’rganingda burilib ketma.
Go’zal yoshligingning menman guvohi,
U yorug’ kunlarni faromush etma.
Axir shaydolikning yo’qdir gunohi,
Meni ko’rganingda burilib ketma.
Duosiz yurma hech, yomon ko’zlar bor,
Chamanlar turfadir, qoqilib netma.
Yerga ko’nikmagan malaksan, dildor,
Meni ko’rganingda burilib ketma.
17.12.2014 yil
HAYOT KO’RINISHLARI
Lablarida ajib nim kulgi,
Qarab turar bolakay besas.
Tag’in uni koyima, chunki
Jujuq hali gapira bilmas.
Tiriklikdan nolima taqir,
Yantoq bosgan, tikanzor yo’li.
Muxlisni ham ayblama, axir
Ochilmagan atagan guli.
O’pkalaysan shifokordan goh,
Unga og’ir, og’ir aslida.
Ajal degan dog’uli hamroh,
Doim turar ro’parasida.
Seni qiynar do’stlar firog’i,
Ularni ham ko’ngli dog’langan.
Yurolmaslar, chunki oyog’i
Ish zanjiri bilan bog’langan.
Ranjimagin muhabbatingdan,
Bilmay turib o’ksimoq nechun.
U kunduzi shod yurgan bilan,
Yum-yum yig’lar tunlar sen uchun.
Bir zot borki, tirikdirsan to
Yuragingda yashar shukuhi.
Duo qilib charchamas aslo,
U — mushtipar onaning ruhi.
07.11.2014 yil
QOVUN HIDI
Bozorga bo’l oldi bir kun oqsoqol,
Balki xumorini yozmoqchi edi.
Shu mahal qaydandir bamisoli bol
Urdi dimog’iga qovunning hidi.
Vo ajab, ming yillik xotirani ham
Qo’zg’ab tashladi-ku muattar bu is.
Chol ham bolaligin esladi shu dam,
Ko’z oldiga keldi chayla va poliz.
Shu lahza his etdi barchasin tiniq,
Hatto dalalarning salqin tunini.
Hozir yuz yilga ham bermasdi aniq,
O’sha bolalikning bitta kunini.
Bozordan qovunni xarid qildi chol,
“Obi novvot”midi, “Ko’kcha”midi yo.
G’oyat xursand edi kon topgan misol,
Qo’lida bolalik bo’y sochar go’yo.
Uyda katta-kichik bo’ldi jamuljam,
Qovunni so’ydilar. Axir bu ne hol?!
Unda na maza bor, na suvchalik ta’m,
Lekin huzur bilan yedi oqsoqol.
30.06.2014 yil
LAHZA
Daf’atan atrofga cho’kar sukunat,
Go’yo darz ketgandek qisilar borliq.
Barglar qimirlamas, tosh qotgan daraxt,
Hayot to’xtaganday. Dahshat nechog’lik!
Faqat eshitilar yurak tovushi,
Qalbingda yuz berar ilohiy bir hol.
Yo’q, axir yurakning o’ngi-yu tushi,
Samodan kelgandek bu tovush yaqqol.
Hayot birdaniga uyg’onar yana,
Daryolar guvillar, shovullar bog’lar.
Boshlanar har yonda buyuk tantana,
Tiriklik nafasi — betakror chog’lar.
Yana jam bo’ladi dunyoning qushi,
Yana qaldiroqlar soladi larza.
Faqat eshitilmas yurak tovushi,
Faqat sezilmaydi ilohiy lahza.
26.10. 2014 yil
IKKI HAMROH
Bir kun hamroh bo’ldi menga fe’li tor,
O’tlar chaqnab ketdi chekkan ohimdan.
Dedim: — Jahannamga mayliga yubor,
Yorab, qutqar meni shu hamrohimdan.
Bir kun hamroh bo’ldi bag’ri keng siymo,
Naykamalak balqdi endi ohimdan.
Dedim: — Mayli, qilma jannatni ato,
Faqat ajratmagin shu hamrohimdan.
12.06. 2014 yil
UNUTISH
Unut bahorlarni, qishlarni unut,
Unut osmonlarning zangor ko’ylagin.
Yulduzlarni unut, qushlarni unut,
Ularni ko’rmadim deya o’ylagin.
Dunyoda jamiki mavjud narsani
Yaralmagan degin, yo’q deb bil, erkam.
Hayratga solursan shunda barchani,
Shunda unutarsan balki meni ham.
16.08. 2014 yil
IKKI QARIYA
So’zlashib turardi ikki qariya
Xotirasi mahkam, chaqmoqdek miya.
Lekin pishgandilar misoli ilik,
Ikki taqsimchaga solib yurgulik.
Yuzdan oshsalar ham hushyordirlar zap,
Sekin bir-biriga tashlaydilar gap:
Umrning tanobin rosa olibsiz,
Lekin birozgina qarib qolibsiz.
11.10. 2014 yil
YOLG’IZLIK
Nega uyuridan ketgan ot misol,
Bir o’zing kezasan yaylovdan yiroq.
Qachondir yolg’izlik kelmasmi malol,
Axir, yo’qmi senda do’stu yor, o’rtoq?
Deyman, do’stlarim bor havas qilgulik,
Himmati bir yurtning xiroji qadar.
Yurakning qatida asrab kelgulik
Tengsiz zotlar ular, bahosiz gavhar.
Lekin otam aytgan shunday gap ham bor:
Nomardga yolborma, qolsang hamki och.
Aytilmagan joyga bosh suqma zinhor,
Qadringni bilmagan davralardan qoch.
30.12.2014 yil
SHOKOLAD
Cho’ntagimga solib oldim to’rtta shokolad
Va o’zimcha bitta shartni ayladim tayin:
Kimki meni aldamasa, siylayman albat,
Shokoladni shu odamga sovg’a etayin.
Kuni bo’yi g’olib chiqmadi, ajab,
Boz ustiga bilmas edi hech kim shartlarni.
Uyga qaytdim, bolalarni deb aldab,
Bo’lib berdim cho’ntakdagi shokoladlarni.
28.12.2014 yil
Qodiriy va Orif — so’zning dahosi,
Ruhimda larzalar. O’qigan sayin
Kuchlanar samoviy mavjudlik hissi.
O! So’z zamzamasi o’ldirar! Tayin!
Hurmatli Xurshid Davron aka, shu she’rlarni e’lon qilganingiz uchun Sizga ham tashakkur.