Бугун атоқли озарбайжон шоири Воқиф Самадўғли дафн этилиши маросимида кўпчиликни ҳаяжонга солган бир воқеа юз берди. Шоир кўмилган қабр олдига унинг мухлиси бўлмиш ёш талаба қиз томонидан Davomini o'qish
Bo'lim: Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati
Turk xalqlari adabiyotidan namunalar
Tariq Bug’ro. O’g’limiz
Нима қилиш кераклигини ҳақиқатан билолмайман. Аммо унга: “Эрта-перта ўзим гаплашиб қўяман,” — дейман чор-ночор. Қачон келади ўша эртанги кун?.. Осмон тиниқ мовий тусга кирган эди. Кун, яшашимиз керак бўлган яна бир янги кун бошланмоқда. Хотиним ҳақли. Бу муаммони тезроқ ҳал қилиш керак. Ўғлим ётоғига элан-қаран кириб бормоқда. Унга бу ишларнинг абаслигини тушунтиришим керак. Бунинг беҳуда исён эканлигини англатмоғим лозим. Ётоқдан сакраб турдим. Davomini o'qish
Buyuk shoir Voqif Samado’g’li vafot etdi
Турк дунёсининг таниқли намояндаси, улуғ озарбайжон шоири ва адиби Воқиф Самадўғли бугун вафот этди. Аллоҳ раҳматига олсин.
У дунёдан ҳам қатъиян қўрқмайман. Билмайман у ерда неча тил бор,орадаги масофа қанча, кўриниши қандай, муҳаббат борми?.. Ҳар ҳолда муҳаббат бўлса, ёмон бўлмасди. Аммо, бир илтимос борки, мен ўлгандан эллик йил ўтиб Нушоба ёнимга борса, унга яна қайтадан ошиқ бўлсам ва “мен сени севаман” деб айтсам. Яна нима дейин? Ўлим ҳақдир. Бахтимга, мотам маросимлари ҳозир анча арзонлашган. Дунёни тарк этсам, ҳаммангизни бир бошдан жанозамга келишингизга даъват этаман, ташрифингиз бош устига (gözüm üstə yeriniz var).
Эй Аллоҳ, бирдан бир орзум бор: ўлганимдан кейин бирон киши ёдига тушсам, йиғламаса-да, кўзлари ёшлансин… Davomini o'qish
Nozim Hikmat. She’rlar. Rauf Parfi tarjimasi
15 январь — Буюк шоир Нозим Ҳикмат таваллуд топган кун
Ўзбек тилида Нозим Ҳикматнинг «Танланган асарлар», «Бир севги афсонаси», «65 шеър», «Инсон манзаралари», «Сурур», «Ошиқ булут», «Қон гапирмас» сингари китоблари босилиб чиқкан. «Туркия ҳақида ҳикоя», «Бир севги афсонаси», «Ажал шамшири», «Анойи», «Сигир» каби пьесалари ўзбек театри саҳналарида қўйилган. Нозим Ҳикмаг асарларини ўзбек халқига етказишда атоқли шоирлариқмиз Ғафур Ғулом, Ҳамид Олимжон, Миртемир, Шайхзоқдаларнинг улкан меҳнатларини ҳурмат билан тилга олиб ўтиш ўринлидир. ХХ асрнинг 70-80 йилларида Нозим Ҳикмат асарларини оммалаштириш янада кенг тус олди. Хусусан, Иброҳим Ғафуровнинг «Сурур» романи таржимаси, Сиддиқа Аъзамова ҳамда Гавҳар Норматованинг насрий таржималари,Миразиз Аъзам, Рауф Парфи, Тилак Жўра ва Муҳаммадали Қўшмоқовнинг шеърий таржималари адабиётимизнииг эътиборли ютуқларига айланди. Davomini o'qish
Safarboy Ro’zimboyev. Tarjima ermak emas, haqiqiy ijoddir
Шахсий ижод фикр изланиши билан пайдо бўлса, таржима асарлари мос сўзлар излаш билан вужудга келади. Чунки таржима қилинадиган асарда тайёр фикр, тайёр ғоя, тайёр концепция мавжуд.Таржимон унга шакл ва чиройли ифодаланадиган мантиқан теран сўз топиши керак. Бу сўз танлашнинг ўзи ҳам ижодкорнинг луғат бойлиги, ўткир диди, нозик таъбига боғлиқ ижодий бир жараёндир. Шундай экан, таржимонлик қилишга бел боғлаган ҳар бир ижодкор сўз бойлиги ва сўз санъатини мукаммал эгаллаган юксак дидли, зукко шахс бўлиши лозим. Davomini o'qish
Ramiz Ravshan. Sut tishining og’rig’i. Doston
Таржима миллий адабиётгина эмас, миллий тафаккурнинг ҳам ривожига беқиёс таъсир кўрсатадиган омилдир. Кимдир таржимани миллий ҳимоя қуролларидан биридир деганда минг карра ҳақ эди. Дунё адабиётида мавжуд ҳар қандай асар таржима бўлгандагина миллий мулкка айланади. Унгача «бегона» бўлган матн таржимадан кейин тилимиз ва маданиятимиз учун «ишлай» бошлайди. Шу маънода адабиётимиз тарихида Шекспирни ўзбек мулкига айлантирган Чўлпон, Пушкинни ўзбекча сўйлатган Миртемиру Асқад Мухтор, Лермонтовни Иблис»ини ўзбек достони деб ўйлашга мажбур қилган Усмон Носир, Есенинни ўзбекники қилган Эркин Воҳидов, Нозим Ҳикматни онгу шууримизга сингдирган Рауф Парфи, Лоркани ўзбек юрагига олиб кирган Шавкат Раҳмон ва яна бир қатор мутаржимларнинг хизмати беқиёсдир. Davomini o'qish
Ramiz Ravshan. She’rlar. Yangi tarjimalar
15 декабрь — таниқли озарбайжон шоири Рамиз Равшан таваллуд топган кун
Мен ўзимдан шоир “ясамайман.” Табиийки, шеър ёзмаган кунларим шеър ёзган кунларимдан бениҳоя кўпдир. Ёшлигимда шеърга, сўзга кўчирмоқчи бўлган ҳар бир фикримни, туйғумни қўйиб юбормасдим. Энди эса сўзга янада хасисман. Аслида, нима бўлса, унга шеърий таъриф бериш, қайдайдир сўзлардан поэтик комбинациялар қуриш унчалик қийин иш эмас. Бу дунёнинг чангидан тортиб, юлдузига қадар бўлган борлиқ тилга киришни, фикрлашишни, сўзга айланишни истайди. Назаримда, биз ёзган шеърларимиз бизсиз ҳам бор эди. Ва бундан кейин битажак сатрларимиз ҳам бизсиз мавжуддир (Рамиз Равшан билан суҳбатдан). Davomini o'qish
Chingiz Aytmatov. Hayot-mamot
12 декабрь — атоқли адиб Чингиз Айтматов таваллуд топган кун
Муайян инсон ҳаётининг қадр-қиммати кундан-кунга пасайиб кетмаётганмикин? Ёки ҳамиша шундоқ бўлгану, бизга – бугун яшаётганларга ҳам шундай туюлаётганмикан? Инсоният бу ҳақда ҳар куни, ҳар лаҳза ўйлаши зарурми? Ёки «бошига иш тушганда» бош қотирадими? Балким муайян инсоннинг қўлидан ҳеч нарса келмас, унинг учун ҳаммасини «тепада» ҳал қилиб қўйишгандир? У кимнингдир қўлида «буюк режалар» амалга ошиши учун бир ўйинчоқдир? Чингиз Айтматовнинг ҳикояси – ана шулар ҳақида.… Davomini o'qish
Aziz Nesin. Bizda vrach bo’la olasanmi?
Бизда врачлар етишмай турган бир пайтда айримлари катта пул илинжида Европа ва Америкага кетиб қолишмоқда. Ўзимиздаги баъзи ақли ноқис кимсалар хорижда ўқиб юртига қайтган ёш врачларни иш бошлашларидан олдин имтиҳон қилиб кўришни ўйлаб топишибди. Davomini o'qish
Xurshidbonu Notavon. U yorim qayda mehmondir…
Ўн тўққизинчи юз йилликдаги озарбойжон адабиёти ва санъатида Хуршидбону Нотавоннинг ўэига хос ўрни бор. Унинг шеърлари халқ орасида Махсати хоним Ганжавий ва Ҳайрон хоним ғаэаллари каби машқур. Нотавониинг ўз қўли билан битилган китоби ва расмлари жамланган мураққа (альбом) Озарбайжон Қўлёзмалар институтида сақланмоқда. Нотавон чиэган миниатюра расмлари ўша вақтдаёқ Францияга қадар етган: 1860 йилда Қафқазга саёҳат қилган атоқли адиб Александр Дюма шоира билан учрашгани, унинг ижод намуналарини ватанига олиб боргани маълум. Davomini o'qish
Ibrohim Haqqul. “Ul quyosh oq uydayu men…”
“Эски туркларда бир йигит уйланганда, — дейди Зиё Кўкалп, — ўзининг уйига келинни олиб келмаганидек, қайнатасиникига ҳам у бормасди. Зеро, ичкуёвлик бўлмаганидек, ичкелинлик ҳам йўқ эди. Йигит отасининг мол-мулкидан ўзига тегишли улушини, қиз эса оиласидан унга ажратилган бисотни олиб, ана ундан кейин бир уй қурилган. Мана шу янги уйга оқ уй, дейилган”. Davomini o'qish
Chingiz Aytmatov. Oq yomg’ir
Онанинг кўнгли тинчиди. Ётиш вақти ҳам бўлди. Кўзи энди уйқуга кетган эди, қандайдир шитирлаган овоз эшитилди. Зайнаб опа кўзини очди ва Саодатнинг туриб сокин дераза томон бораётганини кўрди. Ойнинг кўкимтир нури қизнинг боши ва елкаларигача ёритиб турарди. Саодат безовталаниб онасига қаради, сўнгра секингина дераза олдига борди-да, тиззасини қўллари орасига олиб сукут сақлаб ўтираверди. Афтидан, у нималарнидир ўйлаётгандай асабийлашиб, кўксига тушиб турган сочларини юлқиб тортарди. Davomini o'qish