15 январь — Буюк шоир Нозим Ҳикмат таваллуд топган кун
Ўзбек тилида Нозим Ҳикматнинг «Танланган асарлар», «Бир севги афсонаси», «65 шеър», «Инсон манзаралари», «Сурур», «Ошиқ булут», «Қон гапирмас» сингари китоблари босилиб чиқкан. «Туркия ҳақида ҳикоя», «Бир севги афсонаси», «Ажал шамшири», «Анойи», «Сигир» каби пьесалари ўзбек театри саҳналарида қўйилган. Нозим Ҳикмаг асарларини ўзбек халқига етказишда атоқли шоирлариқмиз Ғафур Ғулом, Ҳамид Олимжон, Миртемир, Шайхзоқдаларнинг улкан меҳнатларини ҳурмат билан тилга олиб ўтиш ўринлидир. ХХ асрнинг 70-80 йилларида Нозим Ҳикмат асарларини оммалаштириш янада кенг тус олди. Хусусан, Иброҳим Ғафуровнинг «Сурур» романи таржимаси, Сиддиқа Аъзамова ҳамда Гавҳар Норматованинг насрий таржималари,Миразиз Аъзам, Рауф Парфи, Тилак Жўра ва Муҳаммадали Қўшмоқовнинг шеърий таржималари адабиётимизнииг эътиборли ютуқларига айланди.
Нозим Ҳикмат
ШЕЪРЛАР
Рауф Парфи таржималари
ХХ асрнинг энг улкан шоирларидан бири Нозим Ҳикмат 1902 йилнинг 15 январида туғилиб, 1963 йилнинг 3 июнида вафот этди. Ҳаётининг ўн етти йили камокда ва муҳожирликда кечди. 35 та шеърлар ва поэмалар китоби, 60 минг мисрадан иборат шеърий эпопея, 20 та пьеса, 3 та роман, 7 та киносценарий, ўнлаб ҳикоялар, эртаклар ва юзлаб публицистик мацолалар ёзиб қолдирди. Унинг асарлари деярли ҳамма мамлакатларда босилган. Фақат собиқ СССРнинг ўзида рус, украин, латиш, эстон, озарбайжон ва бошқа қардош халқлар тилларида юздан ортиқ китоби нашр қилинган.
Нозим Ҳикмат Ўзбекистонда ҳам бир неча марта бўлган. У 1958 йилда Тошкентда бўлиб ўтган Осиё ва Африка ёзувчилари конференциясида иштирок этган ва «Буюк инсон» шеърини ўқиб берган эди. Ўзбек тилида Нозим Ҳикматнинг «Танланган асарлар», «Бир севги афсонаси», «65 шеър», «Инсон манзаралари», «Сурур», «Ошиқ булут», «Қон гапирмас» сингари китоблари босилиб чиқкан. «Туркия ҳақида ҳикоя», «Бир севги афсонаси», «Ажал шамшири», «Анойи», «Сигир» каби пьесалари ўзбек театри саҳналарида қўйилган. Нозим Ҳикмаг асарларини ўзбек халқига етказишда атоқли шоирларимиз Ғафур Ғулом, Ҳамид Олимжон, Миртемир, Мақсуд Шайхзодаларнинг улкан меҳнатларини ҳурмат билан тилга олиб ўтиш ўринлидир.
Кейинчалик ҳам, айниқса, ХХ асрнинг 70-80 йиллари Нозим Ҳикмат асарларини оммалаштириш янада кенг тус олди. Хусусан, Иброҳим Ғафуровнинг «Сурур» романи таржимаси, Сиддиқа Аъзамова ҳамда Гавҳар Норматованинг насрий таржималари, Рауф Парфи, Миразиз Аъзам, Тилак Жўра ва Муҳаммадали Қўшмоқовнинг шеърий таржималари адабиётимизнииг янги ютуқларига айланди.
ДЕНГИЗНИНГ УСТИДА ОЛА БУЛУТ…
Денгизнинг устида ола булут.
Юзида кумуш кема,
Ичида сариқбалиқ,
Тубида мовий йўсин.
Соҳилда бир яланғоч одам
туриб ўйлар:
Булут бўлсаммикин,
кемами ёки?
Балид бўлсаммикин,
йўсинми ёки?
На униси, на буниси —
Денгиз бўлмоқ керак, ўғлим,
Булути-ла, кемаси-ла, балиғи-ла, йўсини-ла.
НЕКБИН ОДАМ
Болаликда чивиннинг ҳам қанотини юлмади,
Челак бойламади мушукларнинг думига,
Гугурт қутиларига қамамади пашшаларни,
Чумоли уяларини бузмади.
Катта бўлди.
Бутун бу ишларни унинг бошига солдилар.
У ўтаркан, мен ёнида эдим.
Бир шеър йўқки,— деди менга, —
Қуёш ҳақида, денгиз ҳакида,
Атом қозонлари ила сунъий ойлар ҳақида,
Буюклиги ҳақида инсонликнинг.
КЕТИШДАН АВВАЛ
Кетишдан аввал ишларим бор қиладиган,
Кетишдан аввал
Жайронни қочирдим овчининг қўлидан.
Аммо ҳали ҳушсиз ётар, уйғонмаган.
Уздим пўртаҳолни бутоқдан,
Лекин пўстлоғи арчилмаган.
Бўлдим юлдузлар-ла дўст-ошна,
аммо саноқлари саналмаган.
Қудуқдан тортдим сувни,
аммо кўзаларга қуйилмаган.
Гуллар тизилган ликопларга,
аммо тошгулдан ўйилмаган.
Севги-армонларга тўйилмаган.
Кетишдан аввал ишларим бор қиладиган,
Кетишдан аввал.
* * *
Сен менинг сархушлигимсан,
На уйғондим,
на уйғона олурман,
на уйғонишни хоҳлайман.
Бошим оғир,
тизларим пачақланган,
Эгни-бошим лой ичида.
Ёниб ўчаётган шуълангга караб,
йикилиб-туриб борурман.
БУ ИССИҚЛАРДА
Бу иссиқларда сени ўйлайман:
яланғочлигингни,
бўйнингни, билакларингни,
миндарда оқ бир қуш каби ётган оёғингни,
сенинг сўйлаганларингни.
Бу иссиқларда сени ўйлайман.
Билмайман, хотирамда кўп колган надир.
Кўзимнинг олдига келган:
бўйнингми, билакларингми,
яланғоч оёғингми,
Менга мени севаркан деганларингми?
Бу қизғин иссиқларда сени ўйлайман.
Бу қизғин иссиқларда меҳмонхона бўлмасида сени ўйлаб,
ёлғизлигимни ечаяпман.
Бир қадар ўлим бензаган ёлғизлигимни.
* * *
Қор кесди йўлни.
Сен йўқ эдинг.
Тиз чўкдим қаршингда,
сайр этдим юзингни кўзларимни юмиб.
Кемалар кечмайди, ўчоклар ўчмайди,
сен йўқ эдинг.
Қаршингда деворга суянгандим,
гапирдим,
гапирдим,
гапирдим оғзимни очмасдан.
Сен йўк эдинг.
Қўлларим-ла тўқиндим сенга,
кўлларим юзимда эди.
СЕВГИЛИМНИНГ УЙҚУДАН УЙҒОНИШИ
Курсилар оёқ устида ётар
Майсалар ҳам худди шундай.
Чалқанча ётар гилам — юмиб нақшларини.
Кўзгу ётар
Деразаларнинг кўзлари қаттиқ ёпилган.
Ётар чўзиб бўшлиққа оёқларини айвон.
Қарши томда мўрилар ётар,
кўчадаги акаслар ҳам.
Булут ётар кўксида юлдузи-ла.
Уйнинг ичида, эшикда, уйқуда ойдинлик.
Уйғонди гулим.
Курсилар уйғониб,
бу бурчакдан у бурчакка чопдилар,
Майса ҳам ўшандай.
Туриб ўтирди гилам.
Нақшлари очилди алвон-алвон.
Кўзгу саҳар пайти кўл каби уйғонди.
Очди йирик мовий кўзларини деразалар,
уйғонди айвон,
йиғиб олди оёқларин бўшлиқдан,
Тутунлади қарши томда мўрилар.
Кўчадаги акаслар шивирлашди.
Булут уйғонди,
отди кўксидаги юлдузни хонамизга,
Уйнинг ичида, эшикда, уйғонди ойдинлик.
Бўялди сасларингга сенинг
Ўралди яланғоч белингга, оқ оёқларингга сенинг.
* * *
Инсонларнинг қўшиқлари ўзларидан гўзалдир,
ўзларидан умидли,
ўзларидан кадарли
яна-да узун умри ўзларидан.
Севдим инсонлардан кўра қўшиқларини.
Инсонсиз яшай олдим.
Қўшиқсиз ҳеч қачон.
Ёримни алдадим балки, қўшиғини ҳеч қачон.
Ҳеч қачон алдамади мени қўшиқлар ҳам.
Қўшиқларни англадим қайси тилда айтилса-да.
Бу дунёда еб-ичганларимнинг,
айланиб юрганларимнинг,
кўриб-эшитганларимнинг,
туйганларимнинг,
билганларимнинг
ҳеч бири, ҳеч бири
мени бахтиёр этмади қўшиқлар қадар…
* * *
Етмакда навбатим.
Ҳозир мен отаман бўшлиққа ўзимни,
на чириган этимдан хабарим бўлар,
на кўзларим чуқурида айланаётган кўк пашшалардан.
Қаттиқ ўйлаяпман ўтмишни.
Навбатим яқиндир демак.
* * *
Дунёни топширайлик болаларга, ҳеч бўлмаса бир кунга,
Ол алвон бир шар каби берайлик ўйнасинлар.
Ўйнасинлар қўшиқлар куйлаб юлдузлар орасида.
Дунёни болаларга топширайлик.
Ўлкан бир олма каби, топширайлик иссиқ бир нон каби,
Ҳеч бўлмаса бир кун тўйсинлар.
Дунёни болаларга топширайлик.
Бир кун бўлса ҳам ўргансин дунё йўлдошликни.
Болалар дунёни олажак қўлларимиздан,
Ўлимсиз дарахтлар экажаклар.
* * *
Чинор бўлсам, дам олсам кўлкасида.
Китоб бўлсам, ўқисам уйқусиз кечаларимда юрагим сиқилмасдан
Қалам бўлишни истамайман ўз қўлимда ҳам,
Эшик бўлсам яхшиларга очилсам, ёмонларга ёпилсам,
Дераза бўлсам пардасиз, икки қаноти очиқ бир дераза
ва шаҳар тўлса хонама.
Сўз бўлсам, чақирсам адолатга, эзгуликка, гўзалликка,
Сўз бўлсам, севгимни сўйласам оҳиста.
КЕКСАЛИККА КЎНИКЯПМАН
Кексаликка кўникяпман, дунёнинг энг қийин ҳунарига,
Эшикларни қоқишга сўнгги марта,
Ниҳоясиз айрилиққа.
Соатлар, оқмокдасиз, оқмоқдасиз, оқмоқдасиз…
Англамоққа уриняпман
Ишонишни йўқотиш эвазига.
Бир сўз айтмоқчи эдим сенга айтолмадим.
Дунёмда субҳи саҳардан оч қоринга чеккан тамаки таъми.
Ўлим ўзидан аввал менга ёлғизликни йўллади.
Қизғаняпман бошларидан ошиб ишлари
кексайганларин сезмаганларни.
ЖАНОЗА МАРОСИМИ
Бизнинг ҳовлиданми кўтарилар тобутим?
Қандай туширасизлар учинчи қабатдан?
Лифтга сиғмас тобут,
Зиналар эса жуда тор.
Балки ҳовлида тизгача қуёш ва каптарлар бўлажак.
Болалар шовқунига тўла қор ёғар балки.
Балки ҳузун шивалаган ёмғир
ва ҳовлида ахлат қутилари турар одатдагидай.
Мошинга ерлик удумга кўра юзим очиқ қўйилса агар,
бир нарса томиши мумкин пешонамга бир каптардан
яхшиликка.
Мусиқа дастаси келса-да, келмаса-да, болалар келишар қошимга.
болалар қизиқар ўликка.
Қарар ортимдан ошхонамиз деразаси.
Айвонимиз кузатар мени дорга осилган кирлари билан
Мен бу ҳовлида бахтиёр яшадим билмаганингиз қадар,
Ҳовлидошларим, узун умрлар тиларман ҳаммангизга.
РАДИОАКТИВ ЁМҒИРЛАР
Ёпинг деразаларни қаттиқ,
Болаларни кўчаларга чиқарманг,
Ёмғирлар ўлим ташир уруғларга
Занглаган ёмғирлар ёғар.
Ёмғирлар тозалаши керак
Яна кумушдек ярқиратиши керак ёмгирларни,
ёмғирлар яна фақат қуёшни ташисин уруғларга,
болалар яна чопа билсин ёмғирлар ичида,
деразаларни ёмғирларга оча билайин яна.
БАҲОР ЁМҒИРЛАРИ
Берлинда ёмғирнинг ичида шафақ,
Ёмғирнинг ичидан қушлар ўтишар,
Ёмғирнинг ичидан муждалар келар,
Ёмғирнинг ичидан қаторлар кечар,
Ёмғирнинг ичидан ўчоқлар учар,
Ёмғирнинг ичидан бир зум чиқаман,
Сени Московда кўражакман
Ёғар дунёга баҳор ёмғирлари.
Ёғар дунёга баҳор ёмғирлари,
Ёмғирнинг ичидан бир зум чиқаман,
Сени Москвада кўряпман,
Сочларинг ёмғирли, ёмғирпўшинг ҳўл.
Ёмғирнинг ичидан қуёш бўйлайди,
Кўчалар, уйлар, дарахтлар мовий,
Айрилиқ ортдадир, кўп йироқларда.
Ювди айрилиқни баҳор ёмғири.
Мендан хушбахт одам борми дунёда.
Мендан хушбахт одам борми дунёда,
Айрилиқ ортдадир, кўп йироқларда
Ювди айрилиқни савр ёмғири.
Кўчалар, уйлар, дарахтлар мовий,
Асфальтда ёмғирдан қолган кўзгулар,
Қизил кўзгуларда Москов шаҳари.
Москов уйим, Москов хонам.
Москов 19 ёшим ва 60 ёшим,
Москов муаллимим, йўлдошим,
Москов сени ҳадя этган менга.
Баҳор ёмғирлари яна ёғажак,
Ёмғирнинг ичидан қушлар ўтажак.
Ниҳоллар, болалар, яхшилик, умид
Баҳор ёмғирида кўкариб ўсар.
Nozim Hikmat
SHE’RLAR
Rauf Parfi tarjimalari
XX asrning eng ulkan shoirlaridan biri Nozim Hikmat 1902 yilning 15 yanvarida tug’ilib, 1963 yilning 3 iyunida vafot etdi. Hayotining o’n yetti yili kamokda va muhojirlikda kechdi. 35 ta she’rlar va poemalar kitobi, 60 ming misradan iborat she’riy epopeya, 20 ta p`esa, 3 ta roman, 7 ta kinostsenariy, o’nlab hikoyalar, ertaklar va yuzlab publitsistik matsolalar yozib qoldirdi. Uning asarlari deyarli hamma mamlakatlarda bosilgan. Faqat sobiq SSSRning o’zida rus, ukrain, latish, eston, ozarbayjon va boshqa qardosh xalqlar tillarida yuzdan ortiq kitobi nashr qilingan.
Nozim Hikmat O’zbekistonda ham bir necha marta bo’lgan. U 1958 yilda Toshkentda bo’lib o’tgan Osiyo va Afrika yozuvchilari konferentsiyasida ishtirok etgan va «Buyuk inson» she’rini o’qib bergan edi. O’zbek tilida Nozim Hikmatning «Tanlangan asarlar», «Bir sevgi afsonasi», «65 she’r», «Inson manzaralari», «Surur», «Oshiq bulut», «Qon gapirmas» singari kitoblari bosilib chiqkan. «Turkiya haqida hikoya», «Bir sevgi afsonasi», «Ajal shamshiri», «Anoyi», «Sigir» kabi p`esalari o’zbek teatri sahnalarida qo’yilgan. Nozim Hikmag asarlarini o’zbek xalqiga yetkazishda atoqli shoirlarimiz G’afur G’ulom, Hamid Olimjon, Mirtemir, Maqsud Shayxzodalarning ulkan mehnatlarini hurmat bilan tilga olib o’tish o’rinlidir.
Keyinchalik ham, ayniqsa, XX asrning 70-80 yillari Nozim Hikmat asarlarini ommalashtirish yanada keng tus oldi. Xususan, Ibrohim G’afurovning «Surur» romani tarjimasi, Siddiqa A’zamova hamda Gavhar Normatovaning nasriy tarjimalari, Rauf Parfi, Miraziz A’zam, Tilak Jo’ra va Muhammadali Qo’shmoqovning she’riy tarjimalari adabiyotimizniig yangi yutuqlariga aylandi.
DENGIZNING USTIDA OLA BULUT…
Dengizning ustida ola bulut.
Yuzida kumush kema,
Ichida sariqbaliq,
Tubida moviy yo’sin.
Sohilda bir yalang’och odam
turib o’ylar:
Bulut bo’lsammikin,
kemami yoki?
Balid bo’lsammikin,
yo’sinmi yoki?
Na unisi, na bunisi —
Dengiz bo’lmoq kerak, o’g’lim,
Buluti-la, kemasi-la, balig’i-la, yo’sini-la.
NEKBIN ODAM
Bolalikda chivinning ham qanotini yulmadi,
Chelak boylamadi mushuklarning dumiga,
Gugurt qutilariga qamamadi pashshalarni,
Chumoli uyalarini buzmadi.
Katta bo’ldi.
Butun bu ishlarni uning boshiga soldilar.
U o’tarkan, men yonida edim.
Bir she’r yo’qki,— dedi menga, —
Quyosh haqida, dengiz hakida,
Atom qozonlari ila sun’iy oylar haqida,
Buyukligi haqida insonlikning.
KETISHDAN AVVAL
Ketishdan avval ishlarim bor qiladigan,
Ketishdan avval
Jayronni qochirdim ovchining qo’lidan.
Ammo hali hushsiz yotar, uyg’onmagan.
Uzdim po’rtaholni butoqdan,
Lekin po’stlog’i archilmagan.
Bo’ldim yulduzlar-la do’st-oshna,
ammo sanoqlari sanalmagan.
Quduqdan tortdim suvni,
ammo ko’zalarga quyilmagan.
Gullar tizilgan likoplarga,
ammo toshguldan o’yilmagan.
Sevgi-armonlarga to’yilmagan.
Ketishdan avval ishlarim bor qiladigan,
Ketishdan avval.
* * *
Sen mening sarxushligimsan,
Na uyg’ondim,
na uyg’ona olurman,
na uyg’onishni xohlayman.
Boshim og’ir,
tizlarim pachaqlangan,
Egni-boshim loy ichida.
Yonib o’chayotgan shu’langga karab,
yikilib-turib borurman.
BU ISSIQLARDA
Bu issiqlarda seni o’ylayman:
yalang’ochligingni,
bo’yningni, bilaklaringni,
mindarda oq bir qush kabi yotgan oyog’ingni,
sening so’ylaganlaringni.
Bu issiqlarda seni o’ylayman.
Bilmayman, xotiramda ko’p kolgan nadir.
Ko’zimning oldiga kelgan:
bo’yningmi, bilaklaringmi,
yalang’och oyog’ingmi,
Menga meni sevarkan deganlaringmi?
Bu qizg’in issiqlarda seni o’ylayman.
Bu qizg’in issiqlarda mehmonxona bo’lmasida seni o’ylab,
yolg’izligimni yechayapman.
Bir qadar o’lim benzagan yolg’izligimni.
* * *
Qor kesdi yo’lni.
Sen yo’q eding.
Tiz cho’kdim qarshingda,
sayr etdim yuzingni ko’zlarimni yumib.
Kemalar kechmaydi, o’choklar o’chmaydi,
sen yo’q eding.
Qarshingda devorga suyangandim,
gapirdim,
gapirdim,
gapirdim og’zimni ochmasdan.
Sen yo’k eding.
Qo’llarim-la to’qindim senga,
ko’llarim yuzimda edi.
SEVGILIMNING UYQUDAN UYG’ONISHI
Kursilar oyoq ustida yotar
Maysalar ham xuddi shunday.
Chalqancha yotar gilam — yumib naqshlarini.
Ko’zgu yotar
Derazalarning ko’zlari qattiq yopilgan.
Yotar cho’zib bo’shliqqa oyoqlarini ayvon.
Qarshi tomda mo’rilar yotar,
ko’chadagi akaslar ham.
Bulut yotar ko’ksida yulduzi-la.
Uyning ichida, eshikda, uyquda oydinlik.
Uyg’ondi gulim.
Kursilar uyg’onib,
bu burchakdan u burchakka chopdilar,
Maysa ham o’shanday.
Turib o’tirdi gilam.
Naqshlari ochildi alvon-alvon.
Ko’zgu sahar payti ko’l kabi uyg’ondi.
Ochdi yirik moviy ko’zlarini derazalar,
uyg’ondi ayvon,
yig’ib oldi oyoqlarin bo’shliqdan,
Tutunladi qarshi tomda mo’rilar.
Ko’chadagi akaslar shivirlashdi.
Bulut uyg’ondi,
otdi ko’ksidagi yulduzni xonamizga,
Uyning ichida, eshikda, uyg’ondi oydinlik.
Bo’yaldi saslaringga sening
O’raldi yalang’och belingga, oq oyoqlaringga sening.
* * *
Insonlarning qo’shiqlari o’zlaridan go’zaldir,
o’zlaridan umidli,
o’zlaridan kadarli
yana-da uzun umri o’zlaridan.
Sevdim insonlardan ko’ra qo’shiqlarini.
Insonsiz yashay oldim.
Qo’shiqsiz hech qachon.
Yorimni aldadim balki, qo’shig’ini hech qachon.
Hech qachon aldamadi meni qo’shiqlar ham.
Qo’shiqlarni angladim qaysi tilda aytilsa-da.
Bu dunyoda yeb-ichganlarimning,
aylanib yurganlarimning,
ko’rib-eshitganlarimning,
tuyganlarimning,
bilganlarimning
hech biri, hech biri
meni baxtiyor etmadi qo’shiqlar qadar…
* * *
Yetmakda navbatim.
Hozir men otaman bo’shliqqa o’zimni,
na chirigan etimdan xabarim bo’lar,
na ko’zlarim chuqurida aylanayotgan ko’k pashshalardan.
Qattiq o’ylayapman o’tmishni.
Navbatim yaqindir demak.
* * *
Dunyoni topshiraylik bolalarga, hech bo’lmasa bir kunga,
Ol alvon bir shar kabi beraylik o’ynasinlar.
O’ynasinlar qo’shiqlar kuylab yulduzlar orasida.
Dunyoni bolalarga topshiraylik.
O’lkan bir olma kabi, topshiraylik issiq bir non kabi,
Hech bo’lmasa bir kun to’ysinlar.
Dunyoni bolalarga topshiraylik.
Bir kun bo’lsa ham o’rgansin dunyo yo’ldoshlikni.
Bolalar dunyoni olajak qo’llarimizdan,
O’limsiz daraxtlar ekajaklar.
* * *
Chinor bo’lsam, dam olsam ko’lkasida.
Kitob bo’lsam, o’qisam uyqusiz kechalarimda yuragim siqilmasdan
Qalam bo’lishni istamayman o’z qo’limda ham,
Eshik bo’lsam yaxshilarga ochilsam, yomonlarga yopilsam,
Deraza bo’lsam pardasiz, ikki qanoti ochiq bir deraza
va shahar to’lsa xonama.
So’z bo’lsam, chaqirsam adolatga, ezgulikka, go’zallikka,
So’z bo’lsam, sevgimni so’ylasam ohista.
KEKSALIKKA KO’NIKYAPMAN
Keksalikka ko’nikyapman, dunyoning eng qiyin hunariga,
Eshiklarni qoqishga so’nggi marta,
Nihoyasiz ayriliqqa.
Soatlar, oqmokdasiz, oqmoqdasiz, oqmoqdasiz…
Anglamoqqa urinyapman
Ishonishni yo’qotish evaziga.
Bir so’z aytmoqchi edim senga aytolmadim.
Dunyomda subhi sahardan och qoringa chekkan tamaki ta’mi.
O’lim o’zidan avval menga yolg’izlikni yo’lladi.
Qizg’anyapman boshlaridan oshib ishlari
keksayganlarin sezmaganlarni.
JANOZA MAROSIMI
Bizning hovlidanmi ko’tarilar tobutim?
Qanday tushirasizlar uchinchi qabatdan?
Liftga sig’mas tobut,
Zinalar esa juda tor.
Balki hovlida tizgacha quyosh va kaptarlar bo’lajak.
Bolalar shovquniga to’la qor yog’ar balki.
Balki huzun shivalagan yomg’ir
va hovlida axlat qutilari turar odatdagiday.
Moshinga yerlik udumga ko’ra yuzim ochiq qo’yilsa agar,
bir narsa tomishi mumkin peshonamga bir kaptardan
yaxshilikka.
Musiqa dastasi kelsa-da, kelmasa-da, bolalar kelishar qoshimga.
bolalar qiziqar o’likka.
Qarar ortimdan oshxonamiz derazasi.
Ayvonimiz kuzatar meni dorga osilgan kirlari bilan
Men bu hovlida baxtiyor yashadim bilmaganingiz qadar,
Hovlidoshlarim, uzun umrlar tilarman hammangizga.
RADIOAKTIV YOMG’IRLAR
Yoping derazalarni qattiq,
Bolalarni ko’chalarga chiqarmang,
Yomg’irlar o’lim tashir urug’larga
Zanglagan yomg’irlar yog’ar.
Yomg’irlar tozalashi kerak
Yana kumushdek yarqiratishi kerak yomgirlarni,
yomg’irlar yana faqat quyoshni tashisin urug’larga,
bolalar yana chopa bilsin yomg’irlar ichida,
derazalarni yomg’irlarga ocha bilayin yana.
BAHOR YOMG’IRLARI
Berlinda yomg’irning ichida shafaq,
Yomg’irning ichidan qushlar o’tishar,
Yomg’irning ichidan mujdalar kelar,
Yomg’irning ichidan qatorlar kechar,
Yomg’irning ichidan o’choqlar uchar,
Yomg’irning ichidan bir zum chiqaman,
Seni Moskovda ko’rajakman
Yog’ar dunyoga bahor yomg’irlari.
Yog’ar dunyoga bahor yomg’irlari,
Yomg’irning ichidan bir zum chiqaman,
Seni Moskvada ko’ryapman,
Sochlaring yomg’irli, yomg’irpo’shing ho’l.
Yomg’irning ichidan quyosh bo’ylaydi,
Ko’chalar, uylar, daraxtlar moviy,
Ayriliq ortdadir, ko’p yiroqlarda.
Yuvdi ayriliqni bahor yomg’iri.
Mendan xushbaxt odam bormi dunyoda.
Mendan xushbaxt odam bormi dunyoda,
Ayriliq ortdadir, ko’p yiroqlarda
Yuvdi ayriliqni savr yomg’iri.
Ko’chalar, uylar, daraxtlar moviy,
Asfal`tda yomg’irdan qolgan ko’zgular,
Qizil ko’zgularda Moskov shahari.
Moskov uyim, Moskov xonam.
Moskov 19 yoshim va 60 yoshim,
Moskov muallimim, yo’ldoshim,
Moskov seni hadya etgan menga.
Bahor yomg’irlari yana yog’ajak,
Yomg’irning ichidan qushlar o’tajak.
Nihollar, bolalar, yaxshilik, umid
Bahor yomg’irida ko’karib o’sar.
