Мен ва онам мультфилмдаги Чангу ва унинг онасига ўхшаймиз. Лекин мультфилмдаги Чангу онасига қарши чиқади, бизнинг уйда эса онам менга қарши чиқмоқда. Биламан, қачондир онам мени тушунади, агар қизим бўлса уни бор меҳрим билан улғайтираман. Менинг бундай буюк қароримдан бехабар онам ошхонага ўтиб, баланд овозда гапирди:
— Мен ичимга сиғмас даражада бахтлиман, негаки, сен каби Нобель мукофотини олишга ҳаракат қилаётган қизим бор. Шоира бўла олмаган онангнинг орзуларини амалга ошир.

ФАРЗАНДИНГИЗГА ЎҚИБ БЕРИНГ

Но Кёнг Шил
ШАМОЛ ЭСАР,ҚАЛБИМ ТЕБРАНАР
Корейс тилидан Малоҳат Ғаффорова таржимаси

амол эсар, менинг
қалбим тебранар,
Кўзимга ёш келар,
билмайман, нечун?
Валки орзуларим кўплиги учун…
Бироқ менинг дардимни
тушунмас ҳеч зот,
Ҳатто кун ҳам менинг
дардим билмайди.
Бунинг-чун у тунга
айлансагина,
Юлдуз ва ой каби қалбим
англайди.
Чунки юлдуз ва ой
зимистон ичра
Дилимга нур сочиб,
сўзим тинглайди.

Шеъримни ўқиб бергач, атрофимдагиларга қарадим.
— Опа, жуда ҳам таъсирчан шеър, — Мёнҳонинг бу гапини эшитган Уни ҳам бошини чайқади.
— Ҳа, ростдан ҳам ажойиб шеър, сиз албатта келажакда шоира бўласиз, — деди улар бир овоздан.

Сингилларимнинг бундайин илиқ мақтовларидан кўнглим тоғдай кўтарилиб, оғзим қулоғимга етгудек хурсанд бўлдим. Бироқ онамнинг қарашидан сесканиб кетдим. Кулиб юборай деб турган одамгами, ёинки заҳрини сочмоқчи бўлган кишигами ўхшаб қараб турарди. Қўрқиб онамга гап очдим:
— Онажон, шеърим яхши чиқибдими? Эртага мен уни ҳаммага ўқиб бераман. Ўқитувчимиз шеър ёзадиган ўқувчиларнинг шеърларини нашр қилдиришини айтди. Меники ҳам чиқади-я? Сиз ҳам бу шеърдан таъсирландингизми? Биламан, сиз ҳам ёшлигингизда шоира бўлишни орзу қилгансиз. Ўша орзуингизни мен амалга ошираман. Фақатгина сиз эмас, балки бутун мамлакат фахрланадиган Нобель мукофоти совриндори бўламан.

Мен сўзлар эканман, ҳаяжонданми, қўрқувданми овозим титраб кетди. Шу дамда онамнинг кўзлари совуқ ялтираётгандек туюлди менга.
— Юртимиз ифтихори бўлмиш Нобель мукофотини олмоқчимисан? Лекин мен Нобель мукофотини олган ижодкор ҳақида эшитмаган эканман. Бунинг устига ҳали сен менинг ушалмаган орзуларимни рўёбга чиқармоқчимисан? – дея онам менга ажабланиб тикилиб турди-да, гапида давом этди – Ажойиб фикр, аммо менинг ёзган шеърларим орасидан бирортаси ҳам нашрга лойиқ деб топилмаган. Бу каби хом хаёлларни йиғиштиргин-да, бор, дарсингни тайёрла.

Онамнинг бу гапларидан жуда ўксиндим, ҳеч бир сўз дея олмадим, юзларим қизарди, юрагим уриши тезлашди. Иккала синглим борлиги учун ғазабимни жиловладим. ўазабланган итдай югуриб бориб, онамга бақиргим келди. Илиқ тилаклар тилаган сингилларим олдида у киши билан уришгим келмади. Босиқлик билан онамга ўзимни оқламоқчи бўлдим.
— Нега ўз қизингизга ишонмайсиз? Ижодкор бўла олмаганингиз учун мени ҳам эплай олмайди, деб ўйлаяпсизми? Онажон, мен сизни тушунаман, менга оқ йўл тиланг, токи машҳур ёзувчи бўлай. Ўқитувчимиз шундай дейди “Яхши асар ёзмоқчи бўлсанг, кўнглингдаги барча гапларни рўй-рост ёз, сен яратган ижод намунаси қалбинг кўзгусидир. Кўнгли қора кишининг ёзганлари ҳам қора бўлади.”

Менинг гапим тугар-тугамас, сингилларим қарсак чалиб юборишди.
— Мен ҳали бошланғич мактаб ўқувчиси бўлсам-да, жуда кўп нарсани биламан. Ва ишонч билан айтаманки, албатта шоира бўламан, — дедим қатъий ишонч билан.

Сингилларимнинг олқишидан онам ҳам ҳеч нарса дея олмади, сўнг бошини қуйи солганча сўзлади:
— Ҳижин, бу гал сен ҳақсан, негаки, сингилларинг ҳам сенинг тарафингни олишяпти. Аммо бир шартим бор: мабодо тўрт кун ичида шеъринг энг яхши, деб эътироф этилмаса, ҳожатхона тозалайсан.

Мен онамнинг бу гапларига пиқ этиб кулиб юбордим. Бунчалик ҳам қаттиққўл бўлманг, мана кўрасиз, ўқитувчимиз мени қўллаб-қувватлайди, дея хаёлимдан ўтказдим.

Мен ва онам мультфилмдаги Чангу ва унинг онасига ўхшаймиз. Лекин мультфилмдаги Чангу онасига қарши чиқади, бизнинг уйда эса онам менга қарши чиқмоқда. Биламан, қачондир онам мени тушунади, агар қизим бўлса уни бор меҳрим билан улғайтираман. Менинг бундай буюк қароримдан бехабар онам ошхонага ўтиб, баланд овозда гапирди:
— Мен ичимга сиғмас даражада бахтлиман, негаки, сен каби Нобель мукофотини олишга ҳаракат қилаётган қизим бор. Шоира бўла олмаган онангнинг орзуларини амалга ошир.

Орадан уч кун ўтди. Пайшанба эди. Устозимиз ўзи танлаб олган шеърларнинг эгаларнини эълон қилди.
— Ким Ин Жу, Но Ён Кёнг, Пак Сок Донг, Мин Кёнг Тэ, Ким Мёнг Ук…

Онам кечаси билан менинг шеърим танланмаслигини тилаб чиққанми, деган хаёлга бордим. Уларнинг орасида менинг исмим йўқ эди. Мен онамни ҳайратлантирадиган ишлар қилмоқчилигимни ўйлаб, кўз олдим қоронғулашиб кетди. Шуларни ўйлаб, бор жасоратимни йиғиб, қўлимни кўтардим.

— Устоз, саволим бор эди.
— Хўш, эшитаман, — яшил юбка кийиб олган ўқитувчимиз кўзойнагини тўғирлаб менга қаради.
— Устоз, нега менинг шеъримни танлаб олмадингиз?

Шу пайт синфдошларим “Вой, бунча қатъиятни қаердан олди?”, “Ҳижин жасоратли қиз чиқиб қолдими?”, дея кулишди. Шунча гапдан сўнг қизариб кетган бўлсам-да, жойимдан қимирламай, ўқитувчининг жавобини кутдим.
— Сенинг шеърингми? Шошмай тур, у нима ҳақда эди? – дея устоз жадвалга диққат билан тикилди.
— Устоз, майлими, — дея қўлимни силкитиб, боягидан ҳам баландроқ овозда гапирдим.
— Устоз, шеъримни ўқиб бермоқчиман.

Бу сафар болалар бир овоздан “Гуруҳимиздан даҳо чиқибди”, дея баралла бақиришди. Ва “Агар Ҳижиннинг шеърини чиқариб бермасангиз, у йиғлайди”, дея қўшиб қўйишди. Мен бу гапларига жавобан уларга жаҳл билан қараб қўйдим.
— Ҳижин, шеърингни айтиб берасанми? — деди ўқитувчимиз.
— Ҳа! — дея қатъият билан жавоб бердим.

Сўнг шеър ўқишга шайланиб, жўрттага йўталиб қўйдим. Болаларнинг ҳаммаси нафас ҳам олмай, менга тикилиб туришарди. Шеърини айта олармикан, йўқми, дея қараб турган болалар… Қандай шеър ўқиб берар экан, дея ўйларга кўмилиб турган болалар… Бор кучимни йиғиб, кўзимни юмдим. Кўзларимни юмганим гўё менга куч бағишлагандек бўлди.

Шамол эсар, ғамдан
қалбим тебранар,
Кўзимга ёш келар,
билмайман, нечун.
Балки орзуларим кўплиги учун…

Мен шеъримни айтиб бўлганимдан сўнг кулгу овози анчагача тинмади.
— Бу шеърми ёки қўшиқ?
— Орзулари бисёр қиз нега йиғлайди? Ойинг кийим олиб бермадими?
— Бу шеърни кечаси билан ухламай ёзибди, шекилли.

Мен болаларнинг гапларидан ўксиниб, кўзларим намланди. Аммо бироздан сўнг, қалбимдаги қувонч қирғоқларидан тошиб, кўзларимдан ростакамига ёш чиқиб кетди. Устозим, мен каби қалби қайноқ кишининг шеърлари, албатта, ўз мухлисларини топади, деди. Сўнг менинг ижод намунамни ҳам танланганлар орасига қўшиб қўйди. Бахтлилигимнинг яна бир сабаби бор. Уйга боргач, хожатхона ҳам тозаламайман, яна онамга ҳам ўқитувчимизнинг гапларини айтганимдан сўнг хурсанд бўлади. Мен жуда бахтиёрман. Онам мендек қизи борлигидан фахрланса арзийди.

Манба: «Китоб дунёси»,2014 йил, 22-сон

FARZANDINGIZGA O’QIB BERING

No Kyong Shil
SHAMOL ESAR,QALBIM TEBRANAR
Koreys tilidan Malohat G’afforova tarjimasi

Shamol esar, mening
qalbim tebranar,
Ko’zimga yosh kelar,
bilmayman, nechun?
Valki orzularim ko’pligi uchun…
Biroq mening dardimni
tushunmas hech zot,
Hatto kun ham mening
dardim bilmaydi.
Buning-chun u tunga
aylansagina,
Yulduz va oy kabi qalbim
anglaydi.
Chunki yulduz va oy
zimiston ichra
Dilimga nur sochib,
so’zim tinglaydi.

She’rimni o’qib bergach, atrofimdagilarga qaradim.
— Opa, juda ham ta’sirchan she’r, — Myonhoning bu gapini eshitgan Uni ham boshini chayqadi.
— Ha, rostdan ham ajoyib she’r, siz albatta kelajakda shoira bo’lasiz, — dedi ular bir ovozdan.

Singillarimning bundayin iliq maqtovlaridan ko’nglim tog’day ko’tarilib, og’zim qulog’imga yetgudek xursand bo’ldim. Biroq onamning qarashidan seskanib ketdim. Kulib yuboray deb turgan odamgami, yoinki zahrini sochmoqchi bo’lgan kishigami o’xshab qarab turardi. Qo’rqib onamga gap ochdim:
— Onajon, she’rim yaxshi chiqibdimi? Ertaga men uni hammaga o’qib beraman. O’qituvchimiz she’r yozadigan o’quvchilarning she’rlarini nashr qildirishini aytdi. Meniki ham chiqadi-ya? Siz ham bu she’rdan ta’sirlandingizmi? Bilaman, siz ham yoshligingizda shoira bo’lishni orzu qilgansiz. O’sha orzuingizni men amalga oshiraman. Faqatgina siz emas, balki butun mamlakat faxrlanadigan Nobel` mukofoti sovrindori bo’laman.

Men so’zlar ekanman, hayajondanmi, qo’rquvdanmi ovozim titrab ketdi. Shu damda onamning ko’zlari sovuq yaltirayotgandek tuyuldi menga.
— Yurtimiz iftixori bo’lmish Nobel` mukofotini olmoqchimisan? Lekin men Nobel` mukofotini olgan ijodkor haqida eshitmagan ekanman. Buning ustiga hali sen mening ushalmagan orzularimni ro’yobga chiqarmoqchimisan? – deya onam menga ajablanib tikilib turdi-da, gapida davom etdi – Ajoyib fikr, ammo mening yozgan she’rlarim orasidan birortasi ham nashrga loyiq deb topilmagan. Bu kabi xom xayollarni yig’ishtirgin-da, bor, darsingni tayyorla.

Onamning bu gaplaridan juda o’ksindim, hech bir so’z deya olmadim, yuzlarim qizardi, yuragim urishi tezlashdi. Ikkala singlim borligi uchun g’azabimni jilovladim. o’azablangan itday yugurib borib, onamga baqirgim keldi. Iliq tilaklar tilagan singillarim oldida u kishi bilan urishgim kelmadi. Bosiqlik bilan onamga o’zimni oqlamoqchi bo’ldim.
— Nega o’z qizingizga ishonmaysiz? Ijodkor bo’la olmaganingiz uchun meni ham eplay olmaydi, deb o’ylayapsizmi? Onajon, men sizni tushunaman, menga oq yo’l tilang, toki mashhur yozuvchi bo’lay. O’qituvchimiz shunday deydi “Yaxshi asar yozmoqchi bo’lsang, ko’nglingdagi barcha gaplarni ro’y-rost yoz, sen yaratgan ijod namunasi qalbing ko’zgusidir. Ko’ngli qora kishining yozganlari ham qora bo’ladi.”

Mening gapim tugar-tugamas, singillarim qarsak chalib yuborishdi.
— Men hali boshlang’ich maktab o’quvchisi bo’lsam-da, juda ko’p narsani bilaman. Va ishonch bilan aytamanki, albatta shoira bo’laman, — dedim qat’iy ishonch bilan.

Singillarimning olqishidan onam ham hech narsa deya olmadi, so’ng boshini quyi solgancha so’zladi:
— Hijin, bu gal sen haqsan, negaki, singillaring ham sening tarafingni olishyapti. Ammo bir shartim bor: mabodo to’rt kun ichida she’ring eng yaxshi, deb e’tirof etilmasa, hojatxona tozalaysan.

Men onamning bu gaplariga piq etib kulib yubordim. Bunchalik ham qattiqqo’l bo’lmang, mana ko’rasiz, o’qituvchimiz meni qo’llab-quvvatlaydi, deya xayolimdan o’tkazdim.

Men va onam mul`tfilmdagi Changu va uning onasiga o’xshaymiz. Lekin mul`tfilmdagi Changu onasiga qarshi chiqadi, bizning uyda esa onam menga qarshi chiqmoqda. Bilaman, qachondir onam meni tushunadi, agar qizim bo’lsa uni bor mehrim bilan ulg’aytiraman. Mening bunday buyuk qarorimdan bexabar onam oshxonaga o’tib, baland ovozda gapirdi:
— Men ichimga sig’mas darajada baxtliman, negaki, sen kabi Nobel` mukofotini olishga harakat qilayotgan qizim bor. Shoira bo’la olmagan onangning orzularini amalga oshir.

Oradan uch kun o’tdi. Payshanba edi. Ustozimiz o’zi tanlab olgan she’rlarning egalarnini e’lon qildi.
— Kim In Ju, No Yon Kyong, Pak Sok Dong, Min Kyong Te, Kim Myong Uk…

Onam kechasi bilan mening she’rim tanlanmasligini tilab chiqqanmi, degan xayolga bordim. Ularning orasida mening ismim yo’q edi. Men onamni hayratlantiradigan ishlar qilmoqchiligimni o’ylab, ko’z oldim qorong’ulashib ketdi. Shularni o’ylab, bor jasoratimni yig’ib, qo’limni ko’tardim.

— Ustoz, savolim bor edi.
— Xo’sh, eshitaman, — yashil yubka kiyib olgan o’qituvchimiz ko’zoynagini to’g’irlab menga qaradi.
— Ustoz, nega mening she’rimni tanlab olmadingiz?

Shu payt sinfdoshlarim “Voy, buncha qat’iyatni qaerdan oldi?”, “Hijin jasoratli qiz chiqib qoldimi?”, deya kulishdi. Shuncha gapdan so’ng qizarib ketgan bo’lsam-da, joyimdan qimirlamay, o’qituvchining javobini kutdim.
— Sening she’ringmi? Shoshmay tur, u nima haqda edi? – deya ustoz jadvalga diqqat bilan tikildi.
— Ustoz, maylimi, — deya qo’limni silkitib, boyagidan ham balandroq ovozda gapirdim.
— Ustoz, she’rimni o’qib bermoqchiman.

Bu safar bolalar bir ovozdan “Guruhimizdan daho chiqibdi”, deya baralla baqirishdi. Va “Agar Hijinning she’rini chiqarib bermasangiz, u yig’laydi”, deya qo’shib qo’yishdi. Men bu gaplariga javoban ularga jahl bilan qarab qo’ydim.
— Hijin, she’ringni aytib berasanmi? — dedi o’qituvchimiz.
— Ha! — deya qat’iyat bilan javob berdim.

So’ng she’r o’qishga shaylanib, jo’rttaga yo’talib qo’ydim. Bolalarning hammasi nafas ham olmay, menga tikilib turishardi. She’rini ayta olarmikan, yo’qmi, deya qarab turgan bolalar… Qanday she’r o’qib berar ekan, deya o’ylarga ko’milib turgan bolalar… Bor kuchimni yig’ib, ko’zimni yumdim. Ko’zlarimni yumganim go’yo menga kuch bag’ishlagandek bo’ldi.

Shamol esar, g’amdan
qalbim tebranar,
Ko’zimga yosh kelar,
bilmayman, nechun.
Balki orzularim ko’pligi uchun…

Men she’rimni aytib bo’lganimdan so’ng kulgu ovozi anchagacha tinmadi.
— Bu she’rmi yoki qo’shiq?
— Orzulari bisyor qiz nega yig’laydi? Oying kiyim olib bermadimi?
— Bu she’rni kechasi bilan uxlamay yozibdi, shekilli.

Men bolalarning gaplaridan o’ksinib, ko’zlarim namlandi. Ammo birozdan so’ng, qalbimdagi quvonch qirg’oqlaridan toshib, ko’zlarimdan rostakamiga yosh chiqib ketdi. Ustozim, men kabi qalbi qaynoq kishining she’rlari, albatta, o’z muxlislarini topadi, dedi. So’ng mening ijod namunamni ham tanlanganlar orasiga qo’shib qo’ydi. Baxtliligimning yana bir sababi bor. Uyga borgach, xojatxona ham tozalamayman, yana onamga ham o’qituvchimizning gaplarini aytganimdan so’ng xursand bo’ladi. Men juda baxtiyorman. Onam mendek qizi borligidan faxrlansa arziydi.

Manba: «Kitob dunyosi»,2014 yil, 22-son