Шеър тили эса рамзлар, тимсоллар тили. Худди туш каби, тасвирий санъат каби… Образлилик, маъжоз — шеърнинг юраги… Инсон ақли етиб бормаган жойга ижодкор ўз руҳи билан етиб боради. Шу боис, тилга келган айрим мисраларни баъзан ақл билан изохkаб беролмайсиз (Зебо Мирзонинг «Мен нима учун ёзаман?» мақоласидан. Уни мана бу саҳифада ўқинг)

Зебо МИРЗО
ЁНИНГИЗГА ХАЁЛАН БОРСАМ…

  Зебо Мирзаева 1964 йил 15 декабрда Қашқадарё вилояти, Китоб туманининг Бештерак қишлоғида туғилган. ТошДУнинг ўзбек филологияси факультетини тамомлаган (1987). «Тун маликаси», «Ажр», «Нур кукунлари»,»Ишқ» ва яна бир неча шеърий тўпламлари нашр этилган.

ОНАМГА

Оқ сочлари оппоқ тун унинг,
Умри ҳалол ишққа байроқдир.
Оҳ, юзлари дунёйи дуннинг
Гўзалидан чиройлироқдир.

(Бўлолмадим ҳассасичалик),
Отам дардин кўтарган моҳим.
Ушоққина онам кўнглига
Бир ҳовуч нур бергил, илоҳим!

Ўзи потраб чиққан чашмадай
Ёнингиздан оқдиму кетдим.
Ўзгаларга дарё тутдиму,
Оҳ, онам-а, Сизни унутдим.

Қалдирғочлар мендан яхшироқ,
Бахт тўкади ҳур қучоғига.
Мен ҳам унинг тирноғиману,
Арзимайман, лек тирноғига.

Исмалоқлар бўйини тараб,
Баҳор шошса юрган жойига,
Раббим, мени гул қилиб ярат,
Ҳеч бўлмаса, унинг пойига!..

ИНТИҚЛИК

Туни билан ёққан ёмғирлар
Ювиб ўтди тонглар юзини.
Мен изладим ўзим учун сир
Бўлган бахтнинг ёруғ юзини…

Келдими деб сендан хабарлар
Эшикларни неча бор очдим.
Дайди шамол бебош боладай
Деразамни синдириб қочди!

Туни билан қийналди юрак
Ета олмай нур йўлларига.
Исминг қўнди капалак каби
Гоҳ тушимга,
Гоҳ қўлларимга…

Сен келмадинг,
Бироқ бу гал ҳам…
Мен куннинг қон юзига боқиб —
ўижимланиб отилган хатдай —
Юрагимни юбордим ёқиб!..

…Туни билан ёмғирлар ёғди…

САРАТОН

Офтоб нурларига
Тобланиб ётар
Дарёнинг оқбадан, гўзал тошлари.
Тўш уриб, ялтирар
Куннинг тиғида
Балиқлар — қушларнинг қариндошлари.

Юксакдан; яланғоч
Сувлар бошига
Қуёш ёғдираркан олтин найзалар,
Вужуди қизиган
Дарё қошига
Югуриб чиқади чанқоқ майсалар!

Бу ёниқ ҳисларга
Бера олмай тоб,
Осмон ҳансирайди лабларин тутиб.
Борлиққа аланга қўйганча офтоб
Кетар уфқлардан нарига ўтиб…

Яланг оёқлари
Лойларга тойиб
Энтикиб-энтикиб келаркан шамол,
Узун сочларини
Сувларга ёйиб
Аста кечиб ўтар дарёни ҲИЛОЛ…

ОЛОВДАРАХТ

Майсалар титроғи кирар жонимга,
Чайқалар кўксимда олов денгизи…
Гулладим сочимдан тирноғимгача,
Мен қандай дарахтман,
Мен кимман ўзи?

…Ҳатто хаёлан ҳам
Ёнимдан ўтма,
Дунё айрилади, ахир, ҳушидан.
Оҳ, улар-ку, улар,
Ўзим ҳам ҳатто
Қўрқаман оловнинг
Уйғонишидан!..

* * *

Сизни тушларимда кўрсам, сиғинсам,
Оғир ботмасмикан? Озор етмасми?
Тунлар ўзим билмай сизни соғинсам,
Бу гуноҳдан ерлар ютмасми?

Ёнингизга хаёлан борсам,
Қувмайсизми,
ҳайдамайсизми?
Ҳисларимни сизга ишонсам,
кулмайсизми,
алдамайсизми?

Ишқ — бор, деб тунларга эртаклар айтсам,
Лаънатламайсизми,
йиғлатмайсизми?..
Нега индамайсиз,
Нимага жимсиз?
Ишона оласизми?
Сўрагум…
Ахир, қон ютиб зор қарғамоққамас,
Севмоққа яралган юрагим!..

Ахир, никоҳландим нигоҳингизга,
Билмайсиз, бу сирни кимдан ўргандим.
Азизим,
Ишқ — менинг тушимда олган
Битта бўсангиздан
кўрган фарзандим!..

* * *

Умримни ўткинчи сабога бердим,
Энг сўнгги чақамни гадога бердим,
Бу телба руҳимни Худога бердим…
Сабо олиб борди, гадога берди,
Гадо йиғлаб борди, Худога берди.
Худо мени сенга хатога берди,
Сен мени кимларга бердинг, Азизим?

* * *

Юрагимга юриб кирасиз,
Юрагимдан кетасиз чиқиб…
Нафасим етмайди
“қолинг” демоққа,
Руҳим деворини ўтасиз йиқиб…

Бор-йўғи — Юракман
Маҳтал бир ишққа,
Барча гуноҳингиз келади кечгим.
Сочилиб кетаман сизсиз бўшлиққа,
Мени
териб
олмайди
Ҳеч Ким!

Манба: «Китоб дунёси» газетаси, 2015, март

She’r tili esa ramzlar, timsollar tili. Xuddi tush kabi, tasviriy san’at kabi… Obrazlilik, ma’joz — she’rning yuragi… Inson aqli yetib bormagan joyga ijodkor o’z ruhi bilan yetib boradi. Shu bois, tilga kelgan ayrim misralarni ba’zan aql bilan izoxkab berolmaysiz (Zebo Mirzoning «Men nima uchun yozaman?» maqolasidan. Uni mana bu sahifada o’qing)

Zebo MIRZO
YONINGIZGA XAYOLAN BORSAM…

Zebo Mirzaeva 1964 yil 15 dekabrda Qashqadaryo viloyati, Kitob tumanining Beshterak qishlog’ida tug’ilgan. ToshDUning o’zbek filologiyasi fakul`tetini tamomlagan (1987). «Tun malikasi», «Ajr», «Nur kukunlari»,»Ishq» va yana bir necha she’riy to’plamlari nashr etilgan.

ONAMGA

Oq sochlari oppoq tun uning,
Umri halol ishqqa bayroqdir.
Oh, yuzlari dunyoyi dunning
Go’zalidan chiroyliroqdir.

(Bo’lolmadim hassasichalik),
Otam dardin ko’targan mohim.
Ushoqqina onam ko’ngliga
Bir hovuch nur bergil, ilohim!

O’zi potrab chiqqan chashmaday
Yoningizdan oqdimu ketdim.
O’zgalarga daryo tutdimu,
Oh, onam-a, Sizni unutdim.

Qaldirg’ochlar mendan yaxshiroq,
Baxt to’kadi hur quchog’iga.
Men ham uning tirnog’imanu,
Arzimayman, lek tirnog’iga.

Ismaloqlar bo’yini tarab,
Bahor shoshsa yurgan joyiga,
Rabbim, meni gul qilib yarat,
Hech bo’lmasa, uning poyiga!..

INTIQLIK

Tuni bilan yoqqan yomg’irlar
Yuvib o’tdi tonglar yuzini.
Men izladim o’zim uchun sir
Bo’lgan baxtning yorug’ yuzini…

Keldimi deb sendan xabarlar
Eshiklarni necha bor ochdim.
Daydi shamol bebosh boladay
Derazamni sindirib qochdi!

Tuni bilan qiynaldi yurak
Yeta olmay nur yo’llariga.
Isming qo’ndi kapalak kabi
Goh tushimga,
Goh qo’llarimga…

Sen kelmading,
Biroq bu gal ham…
Men kunning qon yuziga boqib —
o’ijimlanib otilgan xatday —
Yuragimni yubordim yoqib!..

…Tuni bilan yomg’irlar yog’di…

SARATON

Oftob nurlariga
Toblanib yotar
Daryoning oqbadan, go’zal toshlari.
To’sh urib, yaltirar
Kunning tig’ida
Baliqlar — qushlarning qarindoshlari.

Yuksakdan; yalang’och
Suvlar boshiga
Quyosh yog’dirarkan oltin nayzalar,
Vujudi qizigan
Daryo qoshiga
Yugurib chiqadi chanqoq maysalar!

Bu yoniq hislarga
Bera olmay tob,
Osmon hansiraydi lablarin tutib.
Borliqqa alanga qo’ygancha oftob
Ketar ufqlardan nariga o’tib…

Yalang oyoqlari
Loylarga toyib
Entikib-entikib kelarkan shamol,
Uzun sochlarini
Suvlarga yoyib
Asta kechib o’tar daryoni HILOL…

OLOVDARAXT

Maysalar titrog’i kirar jonimga,
Chayqalar ko’ksimda olov dengizi…
Gulladim sochimdan tirnog’imgacha,
Men qanday daraxtman,
Men kimman o’zi?

…Hatto xayolan ham
Yonimdan o’tma,
Dunyo ayriladi, axir, hushidan.
Oh, ular-ku, ular,
O’zim ham hatto
Qo’rqaman olovning
Uyg’onishidan!..

* * *

Sizni tushlarimda ko’rsam, sig’insam,
Og’ir botmasmikan? Ozor yetmasmi?
Tunlar o’zim bilmay sizni sog’insam,
Bu gunohdan yerlar yutmasmi?

Yoningizga xayolan borsam,
Quvmaysizmi,
haydamaysizmi?
Hislarimni sizga ishonsam,
kulmaysizmi,
aldamaysizmi?

Ishq — bor, deb tunlarga ertaklar aytsam,
La’natlamaysizmi,
yig’latmaysizmi?..
Nega indamaysiz,
Nimaga jimsiz?
Ishona olasizmi?
So’ragum…
Axir, qon yutib zor qarg’amoqqamas,
Sevmoqqa yaralgan yuragim!..

Axir, nikohlandim nigohingizga,
Bilmaysiz, bu sirni kimdan o’rgandim.
Azizim,
Ishq — mening tushimda olgan
Bitta bo’sangizdan
ko’rgan farzandim!..

* * *

Umrimni o’tkinchi saboga berdim,
Eng so’nggi chaqamni gadoga berdim,
Bu telba ruhimni Xudoga berdim…
Sabo olib bordi, gadoga berdi,
Gado yig’lab bordi, Xudoga berdi.
Xudo meni senga xatoga berdi,
Sen meni kimlarga berding, Azizim?

* * *

Yuragimga yurib kirasiz,
Yuragimdan ketasiz chiqib…
Nafasim yetmaydi
“qoling” demoqqa,
Ruhim devorini o’tasiz yiqib…

Bor-yo’g’i — Yurakman
Mahtal bir ishqqa,
Barcha gunohingiz keladi kechgim.
Sochilib ketaman sizsiz bo’shliqqa,
Meni
terib
olmaydi
Hech Kim!

Manba: «Kitob dunyosi» gazetasi, 2015, mart