Rafiq Saydullo. She’rlar

07   Рафиқ Сайдулло шеърларини «Замондош» веб-саҳифасида ўқиб қолдим. Гарчи ҳали айрим сатрларда «хомлик», аниқроғи, тажрибасизлик кўриниб турса-да, ёш шоирнинг ўзига хос қараши ва тушунчалари, ўз сўзини топишга уриниши ёқди. Кўпинча адабиётга кириб келаётган ижодкор ҳақида ёзганда албатта «умидли ёш шоир» деган таърифни қўллашади. Яширмайман, Рафиқ Сайдулло шеърларини ўқиганимда кўнглимда УМИД пайдо бўлди. Мен Рафиқнинг қаерда туғилгани, ўқигани ва яшаётганини билмайман. Аммо, у қаерда яшамасин, илоҳим, омон бўлсин, Яратган эгам қаламига қувват берсин, кўнглимиздаги умидни сўндирмасин.

Хуршид Даврон
Ўзбекистон халқ шоири

09
Рафиқ Сайдулло
ШЕЪРЛАР
09

* * *

Баҳор. Қалдирғочнинг бўғзида ғунча
бирдан портлайди-да митти гул бўлиб,
чангаллаб тасаввур этакларидан
тортар ташқарига сўқмоқ йўл бўлиб.

Майхўрнинг саҳарги чўллаши каби
бўйнингга осилар телба кайфият.
Кўзинг қитиқлайди эски танишдек
туйғулар. Онг карахт, ўйларинг карахт.

Кипригинг — чилвирлар, шифтга тортилган,
узила бошлайди бардоши етмай,
зўриқиб тинимсиз силкинишлардан.

Кўчага чиқасан, юра бошлайсан,
йўлингда учраган «салом-алик»ка
туртиниб-суртиниб кетасан баъзан…

СИЗГА

Агар сизда ойга
кўчиб кетиш фикри бўлмаса,
сиз билан орамизда
ҳеч нима қолмаганда ҳам,
бора- бора қисқарувчан
масофа қолар…

08

ТАШБЕҲ

Тилингдан- бу ўтмас қиличдан
томар, воҳ, асалму, заҳарму, билмам…
Ҳа, Шафқат!
Кесмас…
Кесмас, ҳайҳот, эгик бошимни…

БЕМАЪНИЛИК

Қозонга чақсанг-у битта тухумни,
оёғи куйгандек югуриб қолса,
айюҳаннос солиб товуқдек жўжа…
Сен олов ёқишни унутган бўлсанг.

***

Рафиқ ман ё фақир надир ул фарқи
гулиёр ёригул дедим ўйилди
тилим кўкрагимга урилган шамол
сансиз харсангнамо дағал туйилди

тилим саҳросинда қовжирар калом
балолар комига сургун ўлдим ман
қайларга тентираб васлинг излаб ўз
теримга кўмилдим бедор ўлдим ман

Рафиқ ман ё фақир надир ул фарқи

САНЪАТ

Сен менга шеър эмас, кўзёш ёзиб бер,
куйлаб бер қўшиқмас, бир татим кулгу.
чизиб бер суратмас, уйқусизликни,
ё найда чалиб бер бир чимдим уйқу.

Ҳеч қачон лиммо- лим тўлмаган кўнглим
сатҳидан ошсин-да оёғинг ювсин.
Мен шунда қайтаман қайта ва қайта
пойингда эзилган из бўлиш учун.

***

Сен кузни кўп севардинг, эркам,
хазонрездан яшнарди кўнглинг.
Қўлларингни ёзардинг, жон деб
узилардим мўлжаллаб қўлинг…

Бодом гулин тўйиб ҳидлайсан,
сен кўкламни севасан, эркам.
Шодонсан мен новда танасин
ёриб чиқа олмаётган дам…

Қишни севдинг, қорга айландим-
олиб қочдинг елкангни, сулув,
эриб кетолмадим, совқотдинг…

Ўйин бўлди ўлиб-тирилиш.
Ёзни севдинг, олма эдим мен-
бошқа олма бўлди новвотинг…

ТИРГАКЛАР

Ўзингдан ўзгага минг ботмон жуссанг,
сенга чиндан қийин эй, Қобил бобо.
Шўринг қурсин…
Оёғинг бўлганда, қўлинг бўлганда,
белинг чангаллаб,
қочиб қолармидинг, ноқобил фарзанд?

* * *

Шу осмонўпарнинг энг
юқори қаватида яшар у одам.
Ҳар кун ишдан қайтар экан,
елкасидан соқит этиб азим шаҳарнинг
пўлат бармоқларин бирин-кетин,
зиналардан кўтарилар у…

Кўтарилар экан бирин-кетин
зиналардан, шу осмонўпарнинг
энг юқори қавати-
энг бош олиб кетган ери
қишлоғи томон..

* * *

Қоларсан юракда азал санчиқдек,
бод бўлиб қоларсан оёқларимда.
Ютиб юборилган, аччиқ булутдек
қоларсан, қафасга қамалган эркдек.

Захар-завқумларсиз бу дунё ўйин
бўлиб қолар эди биров айтгандек.
Қоларсан пешонам тўрларида то
абад пешонамни силаган туздек.

АЙТАРИМ

Кўзимга беркитиб жаннатни, алдама!
Сен сўнгги бўлсанг-да, мен — боши йўлимнинг.
Ҳар нафас — илк нафас, ҳар қадам — илк қадам…
Алдама, кўрсатиб рангини ўлимнинг!

БИР ШОИРАГА

Биларсанму сен, эй сулув қиз,
тинглаганда сени мен
заминнинг баҳайбат тортишиш
кучин нафис ва митти
қанотлари-ла маҳв этиб
рақс тушаётган, алвон
капалакларга тўлди бу борлиқ…

Оппоқ булутлардек енгил ва
шунчалар нафис бу
капалакларни тутиб олгим келди,
биларсанму сен, эй сулув қиз…

Энди эса қанотлари синдирилган
бу бир нечта бечоралар
учолмасалар ортиқ, сувга
тушган япроқлардек питирлаб
чалажон оқарлар кўнглим,
яъни, бир учқунлик жони йўқ
қоғоз юзида…

07

  Rafiq Saydullo she’rlarini «Zamondosh» veb-sahifasida o’qib qoldim. Garchi hali ayrim satrlarda «xomlik», aniqrog’i, tajribasizlik ko’rinib tursa-da, yosh shoirning o’ziga xos qarashi va tushunchalari, o’z so’zini topishga urinishi yoqdi. Ko’pincha adabiyotga kirib kelayotgan ijodkor haqida yozganda «umidli yosh shoir» degan ta’rifni ko’p qo’llashadi. Yashirmayman, Rafiq Saydullo she’rlarini o’qiganimda ko’nglimda UMID paydo bo’ldi. Men Rafiqning qaerda tug’ilgani, o’qigani va yashayotganini bilmayman. Ammo, u qaerda yashamasin, ilohim, omon bo’lsin, Yaratgan egam qalamiga quvvat bersin, ko’nglimizdagi umidni so’ndirmasin.

Xurshid Davron
O’zbekiston xalq shoiri

09
Rafiq Saydullo
SHE’RLAR
09

* * *

Bahor. Qaldirg’ochning bo’g’zida g’uncha
birdan portlaydi-da mitti gul bo’lib,
changallab tasavvur etaklaridan
tortar tashqariga so’qmoq yo’l bo’lib.

Mayxo’rning sahargi cho’llashi kabi
bo’yningga osilar telba kayfiyat.
Ko’zing qitiqlaydi eski tanishdek
tuyg’ular. Ong karaxt, o’ylaring karaxt.

Kipriging — chilvirlar, shiftga tortilgan,
uzila boshlaydi bardoshi yetmay,
zo’riqib tinimsiz silkinishlardan.

Ko’chaga chiqasan, yura boshlaysan,
yo’lingda uchragan «salom-alik»ka
turtinib-surtinib ketasan ba’zan…

SIZGA

Agar sizda oyga
ko’chib ketish fikri bo’lmasa,
siz bilan oramizda
hech nima qolmaganda ham,
bora- bora qisqaruvchan
masofa qolar…

033

TASHBEH

Tilingdan- bu o’tmas qilichdan
tomar, voh, asalmu, zaharmu, bilmam…
Ha, Shafqat!
Kesmas…
Kesmas, hayhot, egik boshimni…

BEMA’NILIK

Qozonga chaqsang-u bitta tuxumni,
oyog’i kuygandek yugurib qolsa,
ayyuhannos solib tovuqdek jo’ja…
Sen olov yoqishni unutgan bo’lsang.

***

Rafiq man yo faqir nadir ul farqi
guliyor yorigul dedim o’yildi
tilim ko’kragimga urilgan shamol
sansiz xarsangnamo dag’al tuyildi

tilim sahrosinda qovjirar kalom
balolar komiga surgun o’ldim man
qaylarga tentirab vasling izlab o’z
terimga ko’mildim bedor o’ldim man

Rafiq man yo faqir nadir ul farqi

SAN’AT

Sen menga she’r emas, ko’zyosh yozib ber,
kuylab ber qo’shiqmas, bir tatim kulgu.
chizib ber suratmas, uyqusizlikni,
yo nayda chalib ber bir chimdim uyqu.

Hech qachon limmo- lim to’lmagan ko’nglim
sathidan oshsin-da oyog’ing yuvsin.
Men shunda qaytaman qayta va qayta
poyingda ezilgan iz bo’lish uchun.

***

Sen kuzni ko’p sevarding, erkam,
xazonrezdan yashnardi ko’ngling.
Qo’llaringni yozarding, jon deb
uzilardim mo’ljallab qo’ling…

Bodom gulin to’yib hidlaysan,
sen ko’klamni sevasan, erkam.
Shodonsan men novda tanasin
yorib chiqa olmayotgan dam…

Qishni sevding, qorga aylandim-
olib qochding yelkangni, suluv,
erib ketolmadim, sovqotding…

O’yin bo’ldi o’lib-tirilish.
Yozni sevding, olma edim men-
boshqa olma bo’ldi novvoting…

TIRGAKLAR

O’zingdan o’zgaga ming botmon jussang,
senga chindan qiyin ey, Qobil bobo.
Sho’ring qursin…
Oyog’ing bo’lganda, qo’ling bo’lganda,
beling changallab,
qochib qolarmiding, noqobil farzand?

* * *

Shu osmono’parning eng
yuqori qavatida yashar u odam.
Har kun ishdan qaytar ekan,
yelkasidan soqit etib azim shaharning
po’lat barmoqlarin birin-ketin,
zinalardan ko’tarilar u…

Ko’tarilar ekan birin-ketin
zinalardan, shu osmono’parning
eng yuqori qavati-
eng bosh olib ketgan yeri
qishlog’i tomon..

* * *

Qolarsan yurakda azal sanchiqdek,
bod bo’lib qolarsan oyoqlarimda.
Yutib yuborilgan, achchiq bulutdek
qolarsan, qafasga qamalgan erkdek.

Zaxar-zavqumlarsiz bu dunyo o’yin
bo’lib qolar edi birov aytgandek.
Qolarsan peshonam to’rlarida to
abad peshonamni silagan tuzdek.

AYTARIM

Ko’zimga berkitib jannatni, aldama!
Sen so’nggi bo’lsang-da, men — boshi yo’limning.
Har nafas — ilk nafas, har qadam — ilk qadam…
Aldama, ko’rsatib rangini o’limning!

BIR SHOIRAGA

Bilarsanmu sen, ey suluv qiz,
tinglaganda seni men
zaminning bahaybat tortishish
kuchin nafis va mitti
qanotlari-la mahv etib
raqs tushayotgan, alvon
kapalaklarga to’ldi bu borliq…

Oppoq bulutlardek yengil va
shunchalar nafis bu
kapalaklarni tutib olgim keldi,
bilarsanmu sen, ey suluv qiz…

Endi esa qanotlari sindirilgan
bu bir nechta bechoralar
ucholmasalar ortiq, suvga
tushgan yaproqlardek pitirlab
chalajon oqarlar ko’nglim,
ya’ni, bir uchqunlik joni yo’q
qog’oz yuzida…

07

(Tashriflar: umumiy 394, bugungi 1)

6 izoh

  1. Устоз, қалбингиздаги умид учун асос бор, назаримда. Рафиқнинг шеърлари менга севимли шоиримиз Абдулкарим Баҳриддиннинг бир пайтлар ёзган шеърларини эслатди…

  2. O’zbek adabiyotiga XXI asrda kirib kelgam talantlari qo’llayotgab bir kisi bor xoloc. Bu Xurshid Davvron!

  3. Ажойиб шеърлар.Ҳиссиз,декларатив,шиорбоп шеърлар кўпайганда бунақа истеъдодлар гавҳардек кашф этилиши, қўллаб-қувватланиши зарур.Сайтингиз билан кўп савоб иш қиляпсиз, раҳмат.

Izoh qoldiring