Adib asarlari, tarjimalari, hamda o'zbek va jahon adabiyotidan namunalar
Videofilm ijodkorlari:
Muallif Botir Ali Imomov
Rejissor: Zafar Xo’jaqulov
Muharrir Nazar Eshonqul
Badiiy rahbar Xurshid Davron
Mazkur film Xurshid Davronning «Shahidlar shohi yoki Shayx Kubro tushlari» ma’rifiy qissasining ayrim boblari asosida suratga olingan.
Махтумқули тақрибан йилда Туркманистоннинг жануби-ғарбидаги Атрек (Атрок) дарёси соҳилларида, маърифатли исломий оилада дунёга келади. Отаси Давлатманд Озодий ўз даврининг таниқли шоирларидан бўлиб, унинг шеърий китоби ҳамда «Ваъзи Озод» номли асари мавжуд. Озодий ижоди, айниқса, «Ваъзи Озод» китоби, чамаси, тўлиқ исломий руҳда бўлгани боис шўро даврида етарли ўрганилмаган. Бу китобда муаллиф улуғ мутафаккир шоир Алишер Навоий ижодини яхши ўзлаштирган, айниқса, «Маҳбуб ул-қулуб» асаридан таъсир олган адиб сифатида намоён бўлади. Davomini o'qish
Махтумқули Шарқ адабиётини чуқур ўзлаштирган. Шоир «Сан бўлсам» шеърида Абусаид Абулхайр, Умар Хайём, Абулқосим Фирдавсий, Низомий Ганжавий, Ҳофиз Шерозийларни катта ҳурмат билан тилга олади.Бизгача «мардлик куйчиси» деб ном олган Махтумқулининг лирик, фалсафий ва насиҳат характеридаги 20 минг мисрага яқин шеърлари етиб келган. Davomini o'qish
MUNOJOT
Kecha kelgumdur debon, ul sarvi gulro’ kelmadi,
Ko’zlarimga kecha tong otquncha uyqu kelmadi.
Lahza–lahza chiqtim-u chektim yo’lida intizor,
Keldi jon o’g’zimg’a-yu ul sho’xi badxo’ kelmadi.
Orazidek oydin erkonda gar etti ehtiyot,
Ro’zg’orimdek ham o’lg’onda qorong’u kelmadi.
Hüseyin Baykara
Hüseyin Baykara, lakabı Ebu’l-Gazi, tam adı Hüseyin bin Gıyaseddin Mansur bin Baykara, (Haziran 1438, Herat — 4 Mayıs 1506, Baba İlahi, Herat yakınları), Timur İmparatorluğu hükümdarı ve şair. Taht kavgaları ve savaşlarla geçen uzun saltanat döneminde bilim, sanat ve edebiyatta büyük gelişmeler sağlanmıştır.
Anne ve Baba tarafından Timurlular hanedanından gelen ve Cengiz Han soyundan olan Hüseyin Baykara, 14 yaşına kadar Herat’ta Devlethane denen sarayda kaldı ve iyi bir eğitim gördü. 1452’de Herat’a egemen olan Ebu’l Kasım Babür’ün hizmetine girdi. 1454’te Semerkand’a gitti. Burada, yakın akrabası Ebu Said Mirza onu koruması altına aldı. Daha sonra Merv hükümdarı Muizeddin Sencer’in yanına gitti ve kızı Bike Sultan’la evlendi. Ebu’l Kasım Babür’ün ölümünden (1457) sonra Horasan tahtına çıktı. Horasan ve Maveraünnehir’de uzun yıllar hüküm sürdü.
Davomini o'qish
«Əmir Teymurun vəsiyyətləri» ümumtürk mədəniyyəti xəzinəsində «Tüzüki-Teymuri» («Teymurun qanun kitabı») adı ilə məşhur olmuşdur. Əsər dünya tarixində ən böyük cahangirlərdən biri kimi şöhrət qazanmış Əmir Teymurun dövlət quruculuğuna və hərb sənətinə dair mülahizələrini, Xeyir və Şər, Ədalət və Vicdan, Azadlıq və Zəfər haqqında təsəvvürlərini əks etdirir. Əmir Teymurun vəsiyyətləri indiyədək dünyanın bir çox dillərində nəşr edilmişdir. Zənnimizcə, əsərin azərbaycancaya tərcüməsi oxucularda Əmir Teymurun şəxsiyyəti, tarixdəki mövqeyi, hərbi yürüşləri haqqında obyektiv fikir yaratmağa kömək edəcəkdir.
Özbək dilindən tərcümə: Məti Osmanoğlu
Redaktor: Natiq Səfərov
Bakı, Qanun Nəşriyyatı, 2012
196 səhifə.
Ватан ишқи
Устоз Эркин Воҳидов нафақат ўзбекнинг,балки бутун туркий халқларнинг атоқли ва ардоқли шоиридир. 1992 йили Туркияда илк маротиба ўтказилган туркий тилда ижод қиладиган шоирларнинг анжуманида буюк турк шоири Юнус Эмро номидаги Халқаро мукофот билан тақдирлангани бежиз эмас.Устознинг шеърий сатрларини билмаган ўзбек бўлмаса керак оламда. Эркин ака менга оқ йўл тилаган устоз сифатида азиз ва ҳурматлидир.Унинг оқ йўли билан 1976 йили ўша даврнинг энг эътиборли журнали «Гулистон»да илк шеърий туркумим босилган эди.Мана орадан қарайиб 36 йил ўтибди.Мен куни кеча муборак 75 ёшини қаршилаган устозга Аллоҳдан сиҳат- саломатлик тилайман.
Ўзбекистон халқ шоири Асқад Мухтор 1920 йил 23 декабрда Фарғона шаҳрида туғилган. Ўзбекистон халқ ёзувчиси (1980). Ўрта Осиё университетининг филология факултетини тугатган (1942). Дастлабки достони — «Бизнинг авлодлар» (1939). «99 миниатюра» (1962), «Шеърлар» (1966), «Сирли нидо» (1984) ва бошқа шеърий тўпламлар муаллифи. «Бўронларда бордек ҳаловат» (1976) қиссаси ҳамда «Давр — менинг тақдиримда» (1964), «Чинор» (1969), «Амударё» (1986),»Опа-сингиллар» каби романлари бор. «Мардлик чўққиси» (1948), «Чин юракдан» (1956), «Дунё болалари» (1962), «Илдизлар», «Жар ёқасидаги чақмоқ» (1984), «Кумуш тола» (1988) сингари асарлари болаларга бағишланган. «Тонг билан учрашув» (1987) пьесалар тўплами нашр этилган. Ҳамза номидаги Ўзбекистон Давлат мукофоти лауреати (1972). «Дўстлик» ордени билан мукофотланган (1995).
1997 йил 17 апрелда Тошкент шаҳрида вафот этган.
Таниқли бастакор, санъат арбоби Мустафо Бафоев Ўзбекистон халқ шоири Хуршид Даврон шеърлари асосида яратган «Бухоройи Шариф» филм-достонидан бир қўшиқ. Илк марта Амир Темурнинг 660 йиллигига бағишланган тантанали маросимда намойиш этилган. Қўшиқни Ўзбекистон халқ артисти Замира Суюнова ижро этган. Davomini o'qish
Aziz ayollarimiz, qizlarimiz! Ushbu ajoyib ayyomingiz bilan tabriklaymiz! Bayramona kayfiyat yuragingizni sira tark etmasin, qalbingizda esa hamisha bahor gullasin!