Шеърият чидамдир, шеърият — сабот,
Умрга жабрдир, умрга жабр.
Шеър — дорда тебранган энг ўжар ҳаёт,
Энг сўнгги нафасдир ҳар битта сатр.
Абдулла Шер
ШЕЪРИЯТ
Хуршид Давронга
Шеърият чидамдир, шеърият — сабот,
Умрга жабрдир, умрга жабр.
Шеър — дорда тебранган энг ўжар ҳаёт,
Энг сўнгги нафасдир ҳар битта сатр.
Гар сатр ёлғонми — нафас ҳам ёлғон:
Питирлар осилган Тарих, Қадр, Шон,
Шоирнинг эл-юрти бўғилар у чоқ.
Таранглаб боради тобора сиртмоқ…
Шеър қутлуғ майдондир,
Шеър халқнинг ёди,
Дўстидир тиғини излаган қиннинг,
У — Мангубердининг буюк ғазоти,
У — доно танбеҳи Насриддиннинг.
Шоир яшай олмас барчадек расо,
Уни қутайтирмас қеч қачон тақдир:
Бешиги — хонтахта, қалами — асо,
Дафтари қабрдир, дафтари — қабр;
Кўмилар ёшлигу қуввату ҳусн,
У эса кутади ич-этини еб;
“Қанотга айланиб қўлларим бир кун,
Халқимни осмонга чиқараман”, деб.
У кутар, ўтар куз, келар, мана, қиш,
У кутар гоҳ инграб, гоҳ айтиб такбир:
Шеърият — илоҳий сўнгсиз орзиқиш,
Муқаддас сабрдир, муқаддас сабр!
Кўктепали, 1988
Абдулла Шер 1943 йил 5 августда Тошкент вилояти Чиноз туманининг Йўлтушган қишлоғида ҳунарманд-мисгар оиласида туғилди. 1965-70 йилларда Тошкент Давлат Университети (ҳозирги ЎзМУ) журналистика факультетида ўқиди. Меҳнат фаолиятини 1969 йилдан “Гулистон” журналининг адабий ходимисифатида бошлаган. 1970-81 йилларда Москвада Олий адабиёт курсида ўқиди. Кейинчалик “Ёшлик” журнали, Ўзбекистон Ёзувчилар Уюшмаси Ўзбекистон Миллий университети Фалсафа факультети Этика ва эстетика кафедрасида ишлади.
Абдулла Шер 1958 йилдан бошлаб бадиий ижод билан шуғулланади. Унинг биринчи шеърлар тўплами “Кўклам табассуми” 1973 йили чоп этилган. Шундан кейин у “Алёр” (1977), “Атиргул сояси” (1979), “Роз” (1980), “Куз ҳилоли” (1983), “Қадимги куй” (1987), “Нуқтадан сўнг” (1989), “Тоқат” (1997), “Ёнаётган йўл” (2007), “Ёмғирлар оралаб” (2009), “Сарбаст қўшиқлар” (2010), “Севги олмоши” (2010), “Севилмаган менинг севгилим” (2010), “Гул йиллар, булбул йиллар” (Сайланма, 2012) шеърий китобларининг ва “Асрларнинг асраганлари” насрий тўпламининг муаллифи. Шунингдек, у Байроннинг Дон Жуан, Ҳ. Ҳайненинг “Қўшиқлар китоби” олмон тилидан, Пушкин, Лермонтов, Некрасов, Ахматова, Чаренц, Твардовский шоирлар асарларини рус тилидан таржима қилган. Унинг шеърлар ва достонлари рус, литва, инглиз, испан, озарбайжон, турк, қозоқ, қрим татар ва бошқа тилларга таржима қилинган. Айни пайтда Абдулла Шер файласуф олим сифатида ҳам машҳур. У “Ахлоқшунослик”, “Эстетика” фанларидан ўқув қўлланмалар ва дарсликлар муаллифи.
Abdulla Sher 1943 yil 5 avgustda Toshkent viloyati Chinoz tumanining Yo’ltushgan qishlog’ida hunarmand-misgar oilasida tug’ildi. 1965-70 yillarda Toshkent Davlat Universiteti (hozirgi O’zMU) jurnalistika fakul`tetida o’qidi. Mehnat faoliyatini 1969 yildan “Guliston” jurnalining adabiy xodimisifatida boshlagan. 1970-81 yillarda Moskvada Oliy adabiyot kursida o’qidi. Keyinchalik “Yoshlik” jurnali, O’zbekiston Yozuvchilar Uyushmasi O’zbekiston Milliy universiteti Falsafa fakul`teti Etika va estetika kafedrasida ishladi.
Abdulla Sher 1958 yildan boshlab badiiy ijod bilan shug’ullanadi. Uning birinchi she’rlar to’plami “Ko’klam tabassumi” 1973 yili chop etilgan. Shundan keyin u “Alyor” (1977), “Atirgul soyasi” (1979), “Roz” (1980), “Kuz hiloli” (1983), “Qadimgi kuy” (1987), “Nuqtadan so’ng” (1989), “Toqat” (1997), “Yonayotgan yo’l” (2007), “Yomg’irlar oralab” (2009), “Sarbast qo’shiqlar” (2010), “Sevgi olmoshi” (2010), “Sevilmagan mening sevgilim” (2010), “Gul yillar, bulbul yillar” (Saylanma, 2012) she’riy kitoblarining va “Asrlarning asraganlari” nasriy to’plamining muallifi. Shuningdek, u Bayronning Don Juan, H. Haynening “Qo’shiqlar kitobi” olmon tilidan, Pushkin, Lermontov, Nekrasov, Axmatova, Charents, Tvardovskiy shoirlar asarlarini rus tilidan tarjima qilgan. Uning she’rlar va dostonlari rus, litva, ingliz, ispan, ozarbayjon, turk, qozoq, qrim tatar va boshqa tillarga tarjima qilingan. Ayni paytda Abdulla Sher faylasuf olim sifatida ham mashhur. U “Axloqshunoslik”, “Estetika” fanlaridan o’quv qo’llanmalar va darsliklar muallifi.
Abdulla Sher
SHE’RIYAT
Xurshid Davronga
Shе’riyat chidamdir, shе’riyat — sabot,
Umrga jabrdir, umrga jabr.
Shе’r — dorda tеbrangan eng o’jar hayot,
Eng so’nggi nafasdir har bitta satr.
Gar satr yolg’onmi — nafas ham yolg’on:
Pitirlar osilgan Tarix, Qadr, Shon,
Shoirning el-yurti bo’g’ilar u choq.
Taranglab boradi tobora sirtmoq…
Shе’r qutlug’ maydondir,
Shе’r xalqning yodi,
Do’stidir tig’ini izlagan qinning,
U — Mangubеrdining buyuk g’azoti,
U — dono tanbеhi Nasriddinning.
Shoir yashay olmas barchadеk raso,
Uni qutaytirmas qеch qachon taqdir:
Bеshigi — xontaxta, qalami — aso,
Daftari qabrdir, daftari — qabr;
Ko’milar yoshligu quvvatu husn,
U esa kutadi ich-etini еb;
“Qanotga aylanib qo’llarim bir kun,
Xalqimni osmonga chiqaraman”, dеb.
U kutar, o’tar kuz, kеlar, mana, qish,
U kutar goh ingrab, goh aytib takbir:
Shе’riyat — ilohiy so’ngsiz orziqish,
Muqaddas sabrdir, muqaddas sabr!
Ko’ktеpali, 1988
