27 март — Халқаро театр куни
«Бутун дунё театрдир», деган эди буюк Шекспир. Театр мавзусида шеър ёзмаган шоир камданкам топилса керак. Мен ҳам бу мавзуга бағишлаб кўп шеър ёзганман…
Хуршид Даврон
ТЕАТР ШЕЪРЛАРИ
ФАҚАТ ЗАЛ ЧЕТИДА ЙИҒЛАЙДИ БИР ҚИЗ…
Қора мавр ўғли – телба Отелло
Буюк садоқатдан бермоқда сабоқ.
Қўлини бўшатди: “Мадад бер, Оллоҳ…”
Бутун зал гўёки улкан бир қабоқ.
Уят бу! Даҳшат бу! Ютолмай нафас,
Аёллар кўзда ёш, даҳшатдан титрар.
Эркаклар боқишар ҳасратдан сармаст,
Аччиқ хотиралар юракни титар..
“Уят бу! Даҳшат бу! Наҳот, азизим,
Ажойиб муҳаббат деганлари шу?!” –
Уйга қайтиб энди юмолмай кўзин
Неча аёлларнинг бузилар туши.
Фақат зал четида йиғлайди бир қиз,
Оппоқ рўмолчани юзига босиб.
Узилган япроқдек қийнайди бир ҳис,
Шабнамлар балқийди кўзини тўсиб.
Энди у бир умр – тонгу шом пайти
Шивирлар, қизариб ичган каби май:
“Мени ҳам бир йигит шундай севсайди,
Севиб ўлдирсайди мени ҳам шундай”.
1978
ШУКУР БУРҲОН ҲАҚИДА ҚЎШИҚ
Шукур Бурҳон ҳам қариб қолди,
Ўхшаб қолди қадим қалъага.
Чўккан девор қаддин тиклайди,
Шукур Бурҳон чиққач саҳнага.
Энди ундан кучли одам йўқ,
Енгар ман-ман деган йигитни.
У куйлади мисоли қўшиқ
Сўзлараро ётган сукутни.
Танаффусда яна ҳорғинлик
Елкасига ташлайди кучин.
Юрагида ухлар Улуғбек,
Сўнг саҳнада ҳайқирмоқ учун.
…Шукур Бурҳон тунда туш кўрар,
Тонгга қадар чўзилади туш.
Хўжа Аҳрор тасбеҳ ўгирар,
Аббос ханжар ўқталар эмиш.
Ёлғиз фонус нур тарар синиқ,
Тўкилармиш юлдузлар ғужғон.
Юрагидан қайғудек тиниқ
Сочилармиш зах тупроққа қон.
Шукур Бурҳон чўчиб уйғонар,
Босолмайди у ҳаяжонни
Ва бақувват қўллари билан
Кўкрагидан артади қонни.
1978
ШУКУР БУРҲОН ҲАҚИДА ИККИНЧИ ҚЎШИҚ
Ақлсиз кўзларга боқару ўйлар,
Фарёдин ичига ютар ўкиниб
Ва яна қийнайди қаттол туйғулар
Шукур Бурҳон ўғлин қалбига кириб.
Нима қилсин, ахир, Шукур Бурҳон ҳам,
Бўғзига тиқилса аччиқ фарёди.
Нима қилсин, ахир, қийнаса алам,
Қийнаса тунлари боболар ёди.
Нима қилсин, ахир, кекса томирлар
Бу кучли нидога беролмаса дош,
Толғин тиззалари букилса бирдан
Оғир хотиротга этолмай бардош.
Шундан у оламга боқади ўйчан,
Чиқиб кетай дейди кенг далаларга,
Шундан у қайтади баъзан кўчадан
Дардини очганча ёш болаларга.
Дардини очаркан ғам кетар бирдан,
Аммо юрак қолмас вайрона, бўм-бўш.
Ва бизга Улуғбек кўзин қаъридан
Бирдан нигоҳ ташлар исён – Ялангтўш…
1983
27 mart — Xalqaro teatr kuni
“Butun dunyo teatrdir”, degan edi buyuk Shekspir. Teatr mavzusida she’r yozmagan shoir kamdankam topilsa kerak. Men ham bu mavzuga bag‘ishlab ko‘p she’r yozganman…
Xurshid Davron
TЕATR SHE’RLARI
FAQAT ZAL ChЕTIDA YIG‘LAYDI BIR QIZ…
Qora mavr o‘g‘li – telba Otello
Buyuk sadoqatdan bermoqda saboq.
Qo‘lini bo‘shatdi: “Madad ber, Olloh…”
Butun zal go‘yoki ulkan bir qaboq.
Uyat bu! Dahshat bu! Yutolmay nafas,
Ayollar ko‘zda yosh, dahshatdan titrar.
Erkaklar boqishar hasratdan sarmast,
Achchiq xotiralar yurakni titar..
“Uyat bu! Dahshat bu! Nahot, azizim,
Ajoyib muhabbat deganlari shu?!” –
Uyga qaytib endi yumolmay ko‘zin
Necha ayollarning buzilar tushi.
Faqat zal chetida yig‘laydi bir qiz,
Oppoq ro‘molchani yuziga bosib.
Uzilgan yaproqdek qiynaydi bir his,
Shabnamlar balqiydi ko‘zini to‘sib.
Endi u bir umr – tongu shom payti
Shivirlar, qizarib ichgan kabi may:
“Meni ham bir yigit shunday sevsaydi,
Sevib o‘ldirsaydi meni ham shunday”.
1978
SHUKUR BURHON HAQIDA QO‘SHIQ
Shukur Burhon ham qarib qoldi,
O‘xshab qoldi qadim qal’aga.
Cho‘kkan devor qaddin tiklaydi,
Shukur Burhon chiqqach sahnaga.
Endi undan kuchli odam yo‘q,
Yengar man-man degan yigitni.
U kuyladi misoli qo‘shiq
So‘zlararo yotgan sukutni.
Tanaffusda yana horg‘inlik
Yelkasiga tashlaydi kuchin.
Yuragida uxlar Ulug‘bek,
So‘ng sahnada hayqirmoq uchun.
…Shukur Burhon tunda tush ko‘rar,
Tongga qadar cho‘ziladi tush.
Xo‘ja Ahror tasbeh o‘girar,
Abbos xanjar o‘qtalar emish.
Yolg‘iz fonus nur tarar siniq,
To‘kilarmish yulduzlar g‘ujg‘on.
Yuragidan qayg‘udek tiniq
Sochilarmish zax tuproqqa qon.
Shukur Burhon cho‘chib uyg‘onar,
Bosolmaydi u hayajonni
Va baquvvat qo‘llari bilan
Ko‘kragidan artadi qonni.
1978
SHUKUR BURHON HAQIDA IKKINCHI QO‘SHIQ
Aqlsiz ko‘zlarga boqaru o‘ylar,
Faryodin ichiga yutar o‘kinib
Va yana qiynaydi qattol tuyg‘ular
Shukur Burhon o‘g‘lin qalbiga kirib.
Nima qilsin, axir, Shukur Burhon ham,
Bo‘g‘ziga tiqilsa achchiq faryodi.
Nima qilsin, axir, qiynasa alam,
Qiynasa tunlari bobolar yodi.
Nima qilsin, axir, keksa tomirlar
Bu kuchli nidoga berolmasa dosh,
Tolg‘in tizzalari bukilsa birdan
Og‘ir xotirotga etolmay bardosh.
Shundan u olamga boqadi o‘ychan,
Chiqib ketay deydi keng dalalarga,
Shundan u qaytadi ba’zan ko‘chadan
Dardini ochgancha yosh bolalarga.
Dardini ocharkan g‘am ketar birdan,
Ammo yurak qolmas vayrona, bo‘m-bo‘sh.
Va bizga Ulug‘bek ko‘zin qa’ridan
Birdan nigoh tashlar isyon – Yalangto‘sh…
1983
