27 март — Таниқли шоира Фароғат Камолованинг туғилган куни
Фароғат Камолованинг ҳар бир сатрида она табиатга,ҳаётга бўлган самимий муҳаббат уфуриб туради, унинг шеърларидаги тиниқ туйғулар,некбин ҳаяжонлар, энг аввало, шоира юрагининг ҳамиша, ҳар қандай шароитда эзгулик ва меҳру муҳаббатга ҳамнафас яшаб ижод қилганидан дарак беради. Шоира китобларининг сони кўп эмас,қолаверса,ижодкорнинг адабиётдаги ўрни ҳеч қачон китоблар сони билан ўлчанмайди. Асл шоирнинг адабиётдаги ўрни,энг аввало,унинг сўзга бўлган масъулияти, янгилик излаш матонати билан белгиланади. Айни шу тарафдан баҳоласак, Фароғат Камолова ўзбек шеъриятидаги ўзига хос овозга эга шоиралардан биридир.
Кейинги йилларда Фароғатнинг кам ижод қилаётганига келсак, бунинг сабаби фақат шоиранинг умр йўлдоши таниқли ўзбек адиби Аҳмад Аъзамнинг кўп ва самарали ижод қилаётгани билан изоҳланади.
Бугун шоиранинг туғилган кунида унга сиҳат — саломатлик,янги асарлари билан китобхонларни мамнун этиш бахтини тилаймиз.
ФАРОҒАТ КАМОЛОВА ШЕЪРЛАРИДАН НАМУНАЛАР
ОЙДИН КЕЧАДА
Оқиб ўтаяпти юлдузли осмон,
Дилимни тўлқинлар шаштига бериб.
Чексизлик бағрига кираман ёлғиз,
Руҳимда юлдузлар тўкилиб.
Нурлардай шарқираб оқади дунё,
Оппоқ шуълалардан вужудим сармаст.
Учиб бораяпман коинот аро,
Кенгликлар шаштига басма-бас.
Сўроққа тутади туйғуларимни,
Эркалик қилади менга шамоллар.
Ойнинг шуъласига беланиб кулар
Мен унутган ажиб хаёллар.
Шодману, шодлигим сочилиб кетган,
Кумуш кулгуларни тераман тундан.
Борману, борлигим қайгадир ўтган,
Муаллақ сезаман ўзимни шундан.
Қанот бойлагандай ўйларим бехос,
Туннинг рамзларими этган маҳлиё?
Руҳимни юксакка ундар бир овоз,
Ё шуми Ҳаёт деб аталган дарё?
Оқиб ўтаяпти юлдузли осмон,
Дилимни тўлқинлар шаштига бериб.
Чексизлик бағрига кираман ёлғиз,
Руҳимда юлдузлар тўкилиб…
СОҒИНЧ
Яна куз. Яна ёмғир…
Ёдимга солар у
севган чоғларим,
ҳамдард сирдошларим,
жон ўртоқларим.
Ёмғирлар остида юрганларимиз,
шунчаки бахтиёр бўлганларимиз…
Шеър ўқиб уйқусиз кечган тунларим,
шеърлар тўқиганим Ҳаёт фаслига…
Сирли чорлов билан
тўлган кунларим
қалблар ёруғлиги экан аслида…
Яна куз. Яна ёмғир. Азиз хотира.
Япроқлар сочилар,
ўйлар сочилар.
Деразамни чертар серзавқ томилар…
Яна КУЗ. Яна ёмғир.
Азиз хотира.
У кунлар руҳида севгимиз тафти,
Умидларнинг сирли ваъдалари жам…
Қандай севган эдик
гўзал қисматни…
Ёдимдан ўчмайди
Ул ажиб олам…
УМИД
Гўдак нафасидек тиниқ ва тоза,
Кўз ёши мисоли омонат бир ҳис…
Тўкилиб кетгудай авайламасам,
Англай, тутай десам, хаёлим ожиз…
Гарчи шуъла янглиғ сиғар юракка,
Ҳаёт офтобидай ёруғ, мардона.
Қалбнинг сукунати сўндирар уни,
Янги туйғу билан туғилар яна…
УНУТИЛИШ
Сен мени унутдинг.
Оҳ, бу кўр туйғу…
Юрак қирғоқдаги бир унут тошдай,
тўлқинлар урилиб емирар уни…
Севги кетса, соя каби кетади,
қуёшин йўқотиб кетади Севги.
Умидим йўқотиб кетмасайди у.
…Сенинг овозингни асрар Хотира.
Қиёфангни топар дайдиган тушлар
ва Тун хаёлларин келар етаклаб.
…Сен мени унутдинг.
Бизга аталган
бир қўшиқ бор эди шамол тилида,
уфқлар ортида кетди йўқолиб.
* * *
Жардан кўтарилиб келди бу одам,
Кўнгил жарларидан, бир йўлчи монанд.
Нега тушунмайсиз, нега билмайсиз?
Шунчаки излаган эмас бир манзил,
Қай томон юрса-да, қай ён боқса-да.
Нега тушунмайсиз, нега билмайсиз?
Чағир тошлар каби ботган туйғулар
Фақат қолар экан юракда мангу.
Нега тушунмайсиз, нега билмайсиз?
Энди яшамоқни сиз-ла ёнма-ён
Ўзига берилган мукофот дейди.
Нега тушунмайсиз, нега билмайсиз?
* * *
Шаъм ёқсам,
чеҳрангиз жилваланса
ёғдуларида.
Ҳар тола ёғдуда
аён бўлаверса бир хислатингиз.
Сизни ёнгинамда ҳис қилмоқ бахти
бир гўзал мусиқа бўлиб таралса.
Сокин мусиқага
тирмашиб, ўралиб кўтарилсайди
дарахтлар, буталар, гуллар…
Кўзларимни юмсам,
кўзларим ичидаги қоронғуликни
ёритса
ёдимни уйғотган ҳар бир сўзингиз…
Шундай кўчирсайдим
пинҳон белгиларни,
сассиз умидларни тақдиримизга…
* * *
Ҳамал офтобидан қувондинг, Гулим,
Кун-кундан очилдинг дунё васлидан.
Бахтим деб босаман лабларимга жим,
Рангларинг, бўйларинг севги аслидан.
Шамол бўлса-бўлсин тегрангда гирён,
Сен келтирган мужда қалбимга ўтди.
Сен эдинг шу тупроқ, ёмғир, ҳаво, тонг,
Дунёнинг аёздан асраган ўти.
Сени ҳавас қилар сипта новдалар,
Ҳавас қилар сени ҳатто эгри тол.
Майлига, очилгин ҳовучларида,
Қабарган умидни кўрмайин малол.
Гулим, Оллоҳ берган янги баҳорим,
Дунёнинг кўксида кулиб тур энди.
Муҳаббат олдида гўзал иқрорим,
Муҳаббат тимсоли бўлиб юр энди.
ЧУЛҒАНИШ
Қизғалдоқлар сочган сенмисан, Ҳаёт,
Кафтингда майсадек ўсдими Орзу?
Эшикларинг очган сенмисан, Ҳаёт,
Ундан юрагимга кўчдими Туйғу?
Қирларга боқаман, илҳом онлари,
Самони қучибди баланд парвозлар.
Юртимнинг мунаввар, эрка тонглари
Юраклар торини чертмоққа созлар.
Совуқ кунлар ўтди, энди йўқ армон,
Қайга учиб кетди кузги хазонлар?
Бошимни кўтарсам кулади Осмон,
Тутсам, ҳовучимга ёғар найсонлар.
Бошимни қўяйми бағрингга, Ҳаёт,
Қалдирғочлар каби инлар қурайми?
Сўнгсиз қудратингга этганча имдод,
Яшил япроқлардек титраб турайми?
Ҳамиша баҳорлар келсин шу юртга,
Мовий осмонидан, Қуёш, кетмагин.
Табиат уйғониш берсин шу юртга,
Илоҳим, меҳрингни дариғ тутмагин…
МАНЗАРАЛАР
1
Бир қушча уватда ўлтирар.
Адирлар бағрида интизорлик бор…
Мовий кўзларини тикади осмон:
Хуш бўйлар таралар ҳар томон…
2
Элас-элас мусиқа саси
Камалак рангларига кетар уланиб.
Буталар ортидан қарайди Шамол,
Нурлар ифоридан сархуш ўт-ўлан…
3
Сувларнинг тусида Осмон ранги,
Жимирлаб туради сокин бир титроқ.
Қирлар елкасида Ҳаёт жаранги,
Соғинч каби тансиқ,, кундуз каби оқ….
4
Бир гул бор, бор умри бир фаслга тенг,
Бир оқ гул, бандига сиғмас гулласа.
Эрка соғинчи у хаёлларимнинг,
Қай боғдан излайин, билмасман…
5
Минг хил ранглар… уфққа етган.
…Шу қирларда яшаб ўтказсам умр,
Ватандайин кенглик туярми юрак,
Гуллардек эркини топарми кўнгил?..
Farog’at Kamolovaning har bir satrida ona tabiatga,hayotga bo’lgan samimiy muhabbat ufurib turadi, uning she’rlaridagi tiniq tuyg’ular,nekbin hayajonlar, eng avvalo, shoira yuragining hamisha, har qanday sharoitda ezgulik va mehru muhabbatga hamnafas yashab ijod qilganidan darak beradi. Shoira kitoblarining soni ko’p emas,qolaversa,ijodkorning adabiyotdagi o’rni hech qachon kitoblar soni bilan o’lchanmaydi. Asl shoirning adabiyotdagi o’rni,eng avvalo,uning so’zga bo’lgan mas’uliyati, yangilik izlash matonati bilan belgilanadi. Ayni shu tarafdan baholasak, Farog’at Kamolova o’zbek she’riyatidagi o’ziga xos ovozga ega shoiralardan biridir.
Bugun shoiraning tug’ilgan kunida unga sihat — salomatlik,yangi asarlari bilan kitobxonlarni mamnun etish baxtini tilaymiz.
FAROG’AT KAMOLOVA SHE’RLARIDAN NAMUNALAR
Oydin kechada
Oqib o’tayapti yulduzli osmon,
Dilimni to’lqinlar shashtiga berib.
Cheksizlik bag’riga kiraman yolg’iz,
Ruhimda yulduzlar to’kilib.
Nurlarday sharqirab oqadi dunyo,
Oppoq shu’lalardan vujudim sarmast.
Uchib borayapman koinot aro,
Kengliklar shashtiga basma-bas.
So’roqqa tutadi tuyg’ularimni,
Erkalik qiladi menga shamollar.
Oyning shu’lasiga belanib kular
Men unutgan ajib xayollar.
Shodmanu, shodligim sochilib ketgan,
Kumush kulgularni teraman tundan.
Bormanu, borligim qaygadir o’tgan,
Muallaq sezaman o’zimni shundan.
Qanot boylaganday o’ylarim bexos,
Tunning ramzlarimi etgan mahliyo?
Ruhimni yuksakka undar bir ovoz,
YO shumi Hayot deb atalgan daryo?
Oqib o’tayapti yulduzli osmon,
Dilimni to’lqinlar shashtiga berib.
Cheksizlik bag’riga kiraman yolg’iz,
Ruhimda yulduzlar to’kilib…
SOG’INCH
Yana kuz. Yana yomg’ir…
Yodimga solar u
sevgan chog’larim,
hamdard sirdoshlarim,
jon o’rtoqlarim.
Yomg’irlar ostida yurganlarimiz,
shunchaki baxtiyor bo’lganlarimiz…
She’r o’qib uyqusiz kechgan tunlarim,
she’rlar to’qiganim Hayot fasliga…
Sirli chorlov bilan
to’lgan kunlarim
qalblar yorug’ligi ekan aslida…
Yana kuz. Yana yomg’ir. Aziz xotira.
Yaproqlar sochilar,
o’ylar sochilar.
Derazamni chertar serzavq tomilar…
Yana KUZ. Yana yomg’ir.
Aziz xotira.
U kunlar ruhida sevgimiz tafti,
Umidlarning sirli va’dalari jam…
Qanday sevgan edik
go’zal qismatni…
Yodimdan o’chmaydi
Ul ajib olam…
UMID
Go’dak nafasidek tiniq va toza,
Ko’z yoshi misoli omonat bir his…
To’kilib ketguday avaylamasam,
Anglay, tutay desam, xayolim ojiz…
Garchi shu’la yanglig’ sig’ar yurakka,
Hayot oftobiday yorug’, mardona.
Qalbning sukunati so’ndirar uni,
Yangi tuyg’u bilan tug’ilar yana…
UNUTILISH
Sen meni unutding.
Oh, bu ko’r tuyg’u…
Yurak qirg’oqdagi bir unut toshday,
to’lqinlar urilib yemirar uni…
Sevgi ketsa, soya kabi ketadi,
quyoshin yo’qotib ketadi Sevgi.
Umidim yo’qotib ketmasaydi u.
…Sening ovozingni asrar Xotira.
Qiyofangni topar daydigan tushlar
va Tun xayollarin kelar yetaklab.
…Sen meni unutding.
Bizga atalgan
bir qo’shiq bor edi shamol tilida,
ufqlar ortida ketdi yo’qolib.
* * *
Jardan ko’tarilib keldi bu odam,
Ko’ngil jarlaridan, bir yo’lchi monand.
Nega tushunmaysiz, nega bilmaysiz?
Shunchaki izlagan emas bir manzil,
Qay tomon yursa-da, qay yon boqsa-da.
Nega tushunmaysiz, nega bilmaysiz?
Chag’ir toshlar kabi botgan tuyg’ular
Faqat qolar ekan yurakda mangu.
Nega tushunmaysiz, nega bilmaysiz?
Endi yashamoqni siz-la yonma-yon
O’ziga berilgan mukofot deydi.
Nega tushunmaysiz, nega bilmaysiz?
* * *
Sha’m yoqsam,
chehrangiz jilvalansa
yog’dularida.
Har tola yog’duda
ayon bo’laversa bir xislatingiz.
Sizni yonginamda his qilmoq baxti
bir go’zal musiqa bo’lib taralsa.
Sokin musiqaga
tirmashib, o’ralib ko’tarilsaydi
daraxtlar, butalar, gullar…
Ko’zlarimni yumsam,
ko’zlarim ichidagi qorong’ulikni
yoritsa
yodimni uyg’otgan har bir so’zingiz…
Shunday ko’chirsaydim
pinhon belgilarni,
sassiz umidlarni taqdirimizga…
* * *
Hamal oftobidan quvonding, Gulim,
Kun-kundan ochilding dunyo vaslidan.
Baxtim deb bosaman lablarimga jim,
Ranglaring, bo’ylaring sevgi aslidan.
Shamol bo’lsa-bo’lsin tegrangda giryon,
Sen keltirgan mujda qalbimga o’tdi.
Sen eding shu tuproq, yomg’ir, havo, tong,
Dunyoning ayozdan asragan o’ti.
Seni havas qilar sipta novdalar,
Havas qilar seni hatto egri tol.
Mayliga, ochilgin hovuchlarida,
Qabargan umidni ko’rmayin malol.
Gulim, Olloh bergan yangi bahorim,
Dunyoning ko’ksida kulib tur endi.
Muhabbat oldida go’zal iqrorim,
Muhabbat timsoli bo’lib yur endi.
CHULG’ANISH
Qizg’aldoqlar sochgan senmisan, Hayot,
Kaftingda maysadek o’sdimi Orzu?
Eshiklaring ochgan senmisan, Hayot,
Undan yuragimga ko’chdimi Tuyg’u?
Qirlarga boqaman, ilhom onlari,
Samoni quchibdi baland parvozlar.
Yurtimning munavvar, erka tonglari
Yuraklar torini chertmoqqa sozlar.
Sovuq kunlar o’tdi, endi yo’q armon,
Qayga uchib ketdi kuzgi xazonlar?
Boshimni ko’tarsam kuladi Osmon,
Tutsam, hovuchimga yog’ar naysonlar.
Boshimni qo’yaymi bag’ringga, Hayot,
Qaldirg’ochlar kabi inlar quraymi?
So’ngsiz qudratingga etgancha imdod,
Yashil yaproqlardek titrab turaymi?
Hamisha bahorlar kelsin shu yurtga,
Moviy osmonidan, Quyosh, ketmagin.
Tabiat uyg’onish bersin shu yurtga,
Ilohim, mehringni darig’ tutmagin…
MANZARALAR
1
Bir qushcha uvatda o’ltirar.
Adirlar bag’rida intizorlik bor…
Moviy ko’zlarini tikadi osmon:
Xush bo’ylar taralar har tomon…
2
Elas-elas musiqa sasi
Kamalak ranglariga ketar ulanib.
Butalar ortidan qaraydi Shamol,
Nurlar iforidan sarxush o’t-o’lan…
3
Suvlarning tusida Osmon rangi,
Jimirlab turadi sokin bir titroq.
Qirlar yelkasida Hayot jarangi,
Sog’inch kabi tansiq,, kunduz kabi oq….
4
Bir gul bor, bor umri bir faslga teng,
Bir oq gul, bandiga sig’mas gullasa.
Erka sog’inchi u xayollarimning,
Qay bog’dan izlayin, bilmasman…
5
Ming xil ranglar… ufqqa yetgan.
…Shu qirlarda yashab o’tkazsam umr,
Vatandayin kenglik tuyarmi yurak,
Gullardek erkini toparmi ko’ngil?..
Nima uchun kamalak haqqida she’r yo’q?