Ўтган асрнинг 50-йилларида форс адабиётига Муҳаммад Зуҳрий, Ҳушанг Соя, Нодир Нодирпур, Сиёвуш Касройи, Фаридун Муширий, Жола Исфаҳоний, Халил Сомоний, Симин Беҳбаҳоний сингари истеъдодли ёшлар кириб келди. Улар анъанавий услубда шеърлар ёзиш билан бирга, кейинчалик «Шеъри нав» («Янги шеър») деб ном олган адабий оқимга асос солдилар.
ФОРС ШЕЪРИЯТИДАН ТАРЖИМАЛАР
Ўтган асрнинг 50-йилларида форс адабиётига Муҳаммад Зуҳрий, Ҳушанг Соя, Нодир Нодирпур, Сиёвуш Касройи, Фаридун Муширий, Жола Исфаҳоний, Халил Сомоний, Симин Беҳбаҳоний сингари истеъдодли ёшлар кириб келди. Улар анъанавий услубда шеърлар ёзиш билан бирга, Нимо Юшиж бошлаб берган «эркин шеър» – сарбаст вазнида ҳам ижод қила бошладилар.
Бу авлод вакиллари, хусусан, Аҳмад Шомлу шеъриятига испан шоири Федерико Гарсия Лорка ва рус шоири Владимир Маяковский ижодининг таъсири сезиларли бўлди. У адабиётга анъанавий шеърият учун хос бўлмаган поэтик лексикани, таъбир жоиз бўлса, кўча тилини, ўзининг ички қонуниятларига бўйсунадиган мусиқийлик ва соддаликни олиб кирди. Сиёвуш Касройи ҳам ўз замонасининг муҳим муаммоларига бадиий лафз ила жавоб айтди. Унинг Эрон инқилоби арафасида ёзилган шеърларида халқ орзу-истаклари рамз ва ишоралар воситасида ифода этилди. Ҳушанг Соя ижодида сарбастда ёзилган шеърлар ҳам, анъанавий вазндаги ғазаллар ҳам учрайди. Шоир шеъриятининг ўзига хос оҳанги ва таровати бор.
Ушбу туркумдан шеърлари ўрин олган Бобо Тоҳир Урён 9-10 асрларда яшаб ижод қилди. Бизгача унинг ирфоний ақидалар ва ҳикматли сўзлардан иборат араб тилидаги «Калимоти Қисар» номли асари, Ҳамадон шевасида ёзилган 300 рубоий ва бир неча ғазали етиб келган.
Бобо Тоҳир УРЁН
* * *
Кўзим ила кўнглим иккисидан дод,
Кўзим нени кўрса, дил айлади ёд.
Пўлат тиғли ханжар ясаб, ҳар икки
Кўзимга санчаман, дил бўлсин озод.
* * *
Ошиқ аҳли қўрқмагай ўз жонидан,
Банди бўлмоқ, кунда, шоҳ зиндонидан.
Кўнгли оч бўри каби, билмас ҳадик –
Ҳайқириб чўпон югурса ёнидан.
* * *
Азизим, чорлайди кўзим қораси,
Товонинг остида чашмим ораси.
Ногоҳ кипригимга етса оёғинг,
Қўрқаман, кирмасин тикан пораси.
* * *
Мани кўнглим муҳаббат харидори,
Ки ундан қизигай ишқнинг бозори.
Жон чекиб дилга мос либос тўқидим,
Унинг ип-риштаси – муҳаббат тори.
* * *
Сен шер ё палангдайсан, эй дил, эй дил,
Мен-ла доим жангдасан, эй дил, эй дил!
Агар илким етса қонинг тўкардим,
Кўрай, қандай рангдасан, эй дил, эй дил!
* * *
Мен ўша – озурда, ломакондирман,
Насибаси меҳнат, қаттиқ жондирман.
Мен ўша – саҳрода ҳар эсган шамол
Олдида югурган хор-тикондирман.
* * *
Фалак эшитгайми оҳу фиғоним,
Ҳар чархи оташга солгайдир жоним.
Бир умр ўтарман дарду ғам чекиб,
Дилимнинг комига етмас осмоним.
* * *
Зулфинг ифорига мафтунман, эй гул,
Оразинг ҳуснидан дилхунман, эй гул.
Ошиқи беқарор бўлдим ишқингда,
Сен Лайливаш, мен бир Мажнунман, эй гул.
Аҳмад ШОМЛУ
ҲАЁТ ШЕЪРИ
Бир замонлар
Қадимги шоир
ҳаётдан олмади шеър мавзусини.
Анжуман тузарди май ва ёр ила
Тахайюлнинг холи осмонларида.
Маъшуқа сочининг домига тушиб,
Хаёлга ғарқ эди кечаю кундуз.
Ҳолбуки, ўзгалар
«Илки бода жоми ила ёрнинг зулфида»*
Аллоҳ тупроғида урдилар наъра.
Ўзгарди бугунги шеърнинг мавзуси.
Шеър бугун ханжардир
Халқнинг қўлида.
Зеро, шоирлар
На ёсамин, на сунбул
Ва на фалон гулларнинг эмас,
Шохларидир
Халқ аталган буюк дарахтнинг.
Эл дардини меники демоқ –
Бугунги шоирга эмас бегона.
У табассум қилар
Ўзгаларнинг лаблари билан.
Одамлар дардини, орзуларини
Пайванд эта бошлар суякларига…
Энди шоир учун шеър сўзи билан
Етди мушкулларни ечмоқ фурсати.
Машаққат чекмаса
Орзу ва иштиёқ ила
қўлидан беҳуда кетар заҳмати…
Шеър мавзуси бугун – ҳаёт!
Шоир шеър сўзи билан
Ўзга суврат устига сувратлар чизар.
У шеър ёзар,
Яъни
Тунга тонг ҳақида дилкаш қисса сўзлайди.
У шеър ёзар,
Яъни
Ўз юрти ғамида фарёд қилади.
Яъни
Бемор қалбларни обод қилади.
Яъни
Совуқ, бўм-бўш юракларга шавқ ўтин сочар.
Яъни
Иқбол тонги учун юмуқ кўзларни очар.
У аср одами ифтихорномасини
Тафсир қилади.
Яъни
Замонасин фатхномаларини таҳрир қилади…
Бу сўзлар ҳақдаги беҳуда баҳслар
Шеър учун даркор эмас…
Агар шеър ҳаёт бўлса,
Унинг қорамтир сояси остида
Сезамиз орзу ва ишқ офтоби ҳароратини.
Бир шоир ўз хуни билан
ҳаёт қўшиғини куйлайди мағрур.
Сукут қолипида сақлайди бироқ
ҳаёт ноласини ўзга бир шоир.
Лекин…
Ҳаёт қофияси
гарчанд мамот бўлса-да, албат,
Ҳар икки шеър,
ҳар ўлим маъноси –
Ҳаёт!
___
*Жалолиддин Румийдан
Ҳушанг СОЯ
НОЗИМ ҲИКМАТГА
(1952)
Қайноқ бўса каби,
алвон ғунчадай,
музаффариятнинг хунли туғи сингари
ёниқ юрагимни сенга бахш этгум, Нозим Ҳикмат!
Ёлғиз мен эмас,
балки
башарий куйларинг тинглаган
ҳар битта боланинг, аёлнинг қалби,
инсонлар юраги сенга Ватандир!
Унда ҳар кеча-ю кундуз
турфа ранг, сувратга киради ҳаёт.
Ҳаёт!
Ҳаёт!
Лекин бугунгидай эмас.
На бундайин ифлос!
На бундайин хароб!
На бундай –
иккимизнинг диёримиздай.
Оламни чароғон этган сен каби
шуълани ўчирган ўлкадай эмас.
Нозим Ҳикмат!
Курраи замин
Ватани эмасми сендай офтобнинг?
Нозим Ҳикмат!
Биласан, ҳар қандай қоғоз
ҳеч кимдан Ватанин ололмас тортиб.
Эй Ҳикмат!
Эй улуғ қуёш!
Сени мадҳ этмоқда Машриғу Мағриб.
Жонпарвар қўшиғинг этмоқда парвоз
дунёнинг тўрт бурчига қадар.
Бойўғлилар
юртимиз зимистон кечаларида,
қаерда порласа дурахшон ёғду,
қоришар тупроққа.
Боғимизнинг гул ила ғунчасини ҳам
тўнғизлар пойига отар зулм билан!
Юрагин ёндириб тунни ёритган
ҳар юлдузнинг юзига
парда тортадир,
кўршапалак истаги учун!
Лекин жон бағишлаб гўзал орзулар
қуёш хунидай,
бизнинг томирларда оқади равон.
Ва топталган гуллар сабр хокидан
бўй чўзиб кўкка,
ҳеч қандай макрсиз ғунча боғлагай.
Fунча
тонг гули ҳақида келтириб хабар,
алвон кўрпасида ухлар офтобнинг.
Ҳикмат,
қўшиқларинг кузатгин йўлга,
токи, оламни чулғасин.
Қуёш кулгисидан тўкилган гулдай
сочилсин борлиққа!
Орзу гулларидан, тонг хабаридан
қўрқади бойўғли, кўршапалаклар!
Қўшиқлар айтайлик,
яқин кел, дўстим!
Шафақ қони, тонг табассуми
оқиб кирсин қўшиғимиз оҳангларига.
Наволи қалбимиз куй-қўшиқлари
янграсин келгуси покиза лабда…
ГУНГ ДАРДИ
Қай сўзни айтмоқни билмасман ҳануз,
Бўғзимда забоним боғланган маҳкам.
Овозим қушларин синди қаноти,
Тор қафас эшиги очиқ бўлса ҳам.
Билмасман, нимани айтарман ёниб,
Суякда эрийди дардларим, оҳим.
Нотанишнинг таниш рангли хаёли
Мени ёндиради, куйлатар гоҳи.
Гоҳи хотирамда қўрқув, ваҳима,
Ғам-ғусса қайтадан бошлайди сурон.
Ҳар бир томиримда заҳарли андуҳ
Хун ўрнида оқиб ётади равон.
Қайноқ ва қонталаш нола, фиғонлар
Торгина кўксимда ўрлай бошлайди.
Бир девона соқов фарёди янглиғ,
Шўр бошини тошда эзиб ташлайди.
Кўнглим булоғидан оққан аччиқ ёш
Туну кун кўксимда қайнайди пинҳон.
Гўё у тилидан заҳарлар сочиб,
Банди бўлиб ётган дарғазаб илон.
Ошифта оҳангли адашган Соя
Танамдан оқизиб паришон ғамни,
Ойпараст кимсанинг руҳи сингари,
Тунлари дарбадар кезар оламни.
Кўксимнинг ичида қонли оғриқ бор,
Гирядек бўғадир у томоғимни.
Fамларим тўзғиган, дардларим гирён,
Мен ҳануз билмасман не демоғимни.
ПАРВОЗ
Ухлайди булутнинг тароватида
Парвоз ҳақидаги дилкаш хаёллар.
Қуш
Ўзининг қафасида кўра бошлар
туш.
Қуш ўзининг қафасидан жим
Тикилади сувратдаги боғ рангларига.
Қуш билади –
Шамолда йўқ нафас,
Боғ суврат, холос.
Қуш
Ўзининг қафасида кўра бошлар
Туш.
ГИРЯ
Соялар
Яшил дарахтларнинг пойида йиғлар.
Новдалар кўз тиккан булутлар томон.
Мен каби дилгир ва ғуборли осмон.
Нам тупроқ ҳидини келтирар шамол.
Тун йўлида гиёҳлар ғамгин ва ўксик:
«Оҳ, энди қаерга ёғиб ўтар у?»
Тўлиб йиғламоқчи бўлган қалбимдек,
Боғ
Ёмғирни кутади муштоқ.
Сиёвуш КАСРОЙИ
ЭЙ БАЛАНД ТЕРАК!
Боғ сукутда. Дарахтлар ғамгин.
Тўкилади гуллар оҳиста…
Қонга ботиб борар
ғоратгар
Душманларнинг қўлида болта.
Баланд терак,
Пастаккина тол бўлма зинҳор!
Нафратимга илдизинг ботир,
Ахир, эрта қасамёд куни!
Тонг отса гар, қасдинг олай деб,
Тупроққа қоришган қайноқ қон ила
Танангдаги оғир жароҳат учун
Дор ясайман сендан, албатта!
ДЕВОНАЛИК
Эй, кўзлари ўйноқи бола!
Элга танит мен – девонани.
Ҳақорат қил, индамасман, тошларингни от,
Мазах қилиб ортимдан чоп, кўрсат муштингни.
Бироқ кулма!
Кўз ёшимга кулма беҳуда.
Кулма, кўзларимда сирқиб турган ёш
Сен отган тош аламидан тўкилган эмас.
Ёш тўкяпман, кўчаларни кўриб яланғоч,
Ёш тўкяпман, кўзларингда кўриб очликни.
Фаридун КОР
БУДДА
Непаль. Ибодатгоҳ.
Оппоқ тахтда жим
Ўлтиради неча-
Неча юз йилким.
Кўзларин қаърида
Ғуссадан нишон.
Жилмайган юзида
Шубҳаю гумон.
Қўллари ёзиғлиқ,
Пичирлар лаби.
Кўзлари кўк – туннинг
Чеҳраси каби.
Сабрли ва хомуш,
Хавфли, совуқдир.
Ер одамларига
Ишончи йўқдир.
Сирли бу дунёдан
Томоша излар.
Очиқ, лек музлаган
Пайваста кўзлар.
Непаль. Ибодатгоҳ.
Кўп йилдан буён
Бу ҳайкал бир ўзи
Ўлтирар ҳамон.
Фаридун МУШИРИЙ
ОЙ ВА ТОШ
Сен ҳақда Худодан сўраб билардим,
Қаерда кезмайин агар бўлсам Ой.
Борди-ю, Тош бўлсам, ҳеч иккиланмай,
Сен ўтгувчи йўлдан олар эдим жой.
Сен эса Ой бўлсанг, эҳтимол, ҳар шом
Томим тепасидан кетмасдинг асло.
Оҳ, менинг бошимни уриб ёрардинг,
Қай томон юрсам ҳам, Тош бўлсанг аммо.
Форс-тожик тилидан Авлиёхон ЭШОН таржималари
Oʼtgan asrning 50-yillarida fors adabiyotiga Muhammad Zuhriy, Hushang Soya, Nodir Nodirpur, Siyovush Kasroyi, Faridun Mushiriy, Jola Isfahoniy, Xalil Somoniy, Simin Behbahoniy singari isteʼdodli yoshlar kirib keldi. Ular anʼanaviy uslubda sheʼrlar yozish bilan birga, keyinchalik «Sheʼri nav» («Yangi sheʼr») deb nom olgan adabiy oqimga asos soldilar.
FORS SHE’RIYATIDАN TАRJIMАLАR
Oʼtgan asrning 50-yillarida fors adabiyotiga Muhammad Zuhriy, Hushang Soya, Nodir Nodirpur, Siyovush Kasroyi, Faridun Mushiriy, Jola Isfahoniy, Xalil Somoniy, Simin Behbahoniy singari isteʼdodli yoshlar kirib keldi. Ular anʼanaviy uslubda sheʼrlar yozish bilan birga, Nimo Yushij boshlab bergan «erkin sheʼr» – sarbast vaznida ham ijod qila boshladilar.
Bu avlod vakillari, xususan, Аhmad Shomlu sheʼriyatiga ispan shoiri Federiko Garsiya Lorka va rus shoiri Vladimir Mayakovskiy ijodining taʼsiri sezilarli boʼldi. U adabiyotga anʼanaviy sheʼriyat uchun xos boʼlmagan poetik leksikani, taʼbir joiz boʼlsa, koʼcha tilini, oʼzining ichki qonuniyatlariga boʼysunadigan musiqiylik va soddalikni olib kirdi. Siyovush Kasroyi ham oʼz zamonasining muhim muammolariga badiiy lafz ila javob aytdi. Uning Eron inqilobi arafasida yozilgan sheʼrlarida xalq orzu-istaklari ramz va ishoralar vositasida ifoda etildi. Hushang Soya ijodida sarbastda yozilgan sheʼrlar ham, anʼanaviy vazndagi gʼazallar ham uchraydi. Shoir sheʼriyatining oʼziga xos ohangi va tarovati bor.
Ushbu turkumdan sheʼrlari oʼrin olgan Bobo Tohir Uryon 9-10 asrlarda yashab ijod qildi. Bizgacha uning irfoniy aqidalar va hikmatli soʼzlardan iborat arab tilidagi «Kalimoti Qisar» nomli asari, Hamadon shevasida yozilgan 300 ruboiy va bir necha gʼazali yetib kelgan.
Bobo Tohir URYON
* * *
Koʼzim ila koʼnglim ikkisidan dod,
Koʼzim neni koʼrsa, dil ayladi yod.
Poʼlat tigʼli xanjar yasab, har ikki
Koʼzimga sanchaman, dil boʼlsin ozod.
* * *
Oshiq ahli qoʼrqmagay oʼz jonidan,
Bandi boʼlmoq, kunda, shoh zindonidan.
Koʼngli och boʼri kabi, bilmas hadik –
Hayqirib choʼpon yugursa yonidan.
* * *
Аzizim, chorlaydi koʼzim qorasi,
Tovoning ostida chashmim orasi.
Nogoh kiprigimga yetsa oyogʼing,
Qoʼrqaman, kirmasin tikan porasi.
* * *
Mani koʼnglim muhabbat xaridori,
Ki undan qizigay ishqning bozori.
Jon chekib dilga mos libos toʼqidim,
Uning ip-rishtasi – muhabbat tori.
* * *
Sen sher yo palangdaysan, ey dil, ey dil,
Men-la doim jangdasan, ey dil, ey dil!
Аgar ilkim yetsa qoning toʼkardim,
Koʼray, qanday rangdasan, ey dil, ey dil!
* * *
Men oʼsha – ozurda, lomakondirman,
Nasibasi mehnat, qattiq jondirman.
Men oʼsha – sahroda har esgan shamol
Oldida yugurgan xor-tikondirman.
* * *
Falak eshitgaymi ohu figʼonim,
Har charxi otashga solgaydir jonim.
Bir umr oʼtarman dardu gʼam chekib,
Dilimning komiga yetmas osmonim.
* * *
Zulfing iforiga maftunman, ey gul,
Orazing husnidan dilxunman, ey gul.
Oshiqi beqaror boʼldim ishqingda,
Sen Laylivash, men bir Majnunman, ey gul.
Аhmad SHOMLU
HАYOT SHE’RI
Bir zamonlar
Qadimgi shoir
hayotdan olmadi sheʼr mavzusini.
Аnjuman tuzardi may va yor ila
Taxayyulning xoli osmonlarida.
Maʼshuqa sochining domiga tushib,
Xayolga gʼarq edi kechayu kunduz.
Holbuki, oʼzgalar
«Ilki boda jomi ila yorning zulfida»*
Аlloh tuprogʼida urdilar naʼra.
Oʼzgardi bugungi sheʼrning mavzusi.
Sheʼr bugun xanjardir
Xalqning qoʼlida.
Zero, shoirlar
Na yosamin, na sunbul
Va na falon gullarning emas,
Shoxlaridir
Xalq atalgan buyuk daraxtning.
El dardini meniki demoq –
Bugungi shoirga emas begona.
U tabassum qilar
Oʼzgalarning lablari bilan.
Odamlar dardini, orzularini
Payvand eta boshlar suyaklariga…
Endi shoir uchun sheʼr soʼzi bilan
Yetdi mushkullarni yechmoq fursati.
Mashaqqat chekmasa
Orzu va ishtiyoq ila
qoʼlidan behuda ketar zahmati…
Sheʼr mavzusi bugun – hayot!
Shoir sheʼr soʼzi bilan
Oʼzga suvrat ustiga suvratlar chizar.
U sheʼr yozar,
Yaʼni
Tunga tong haqida dilkash qissa soʼzlaydi.
U sheʼr yozar,
Yaʼni
Oʼz yurti gʼamida faryod qiladi.
Yaʼni
Bemor qalblarni obod qiladi.
Yaʼni
Sovuq, boʼm-boʼsh yuraklarga shavq oʼtin sochar.
Yaʼni
Iqbol tongi uchun yumuq koʼzlarni ochar.
U asr odami iftixornomasini
Tafsir qiladi.
Yaʼni
Zamonasin fatxnomalarini tahrir qiladi…
Bu soʼzlar haqdagi behuda bahslar
Sheʼr uchun darkor emas…
Аgar sheʼr hayot boʼlsa,
Uning qoramtir soyasi ostida
Sezamiz orzu va ishq oftobi haroratini.
Bir shoir oʼz xuni bilan
hayot qoʼshigʼini kuylaydi magʼrur.
Sukut qolipida saqlaydi biroq
hayot nolasini oʼzga bir shoir.
Lekin…
Hayot qofiyasi
garchand mamot boʼlsa-da, albat,
Har ikki sheʼr,
har oʼlim maʼnosi –
Hayot!
___
*Jaloliddin Rumiydan
Hushang SOYA
NOZIM HIKMАTGА
(1952)
Qaynoq boʼsa kabi,
alvon gʼunchaday,
muzaffariyatning xunli tugʼi singari
yoniq yuragimni senga baxsh etgum, Nozim Hikmat!
Yolgʼiz men emas,
balki
bashariy kuylaring tinglagan
har bitta bolaning, ayolning qalbi,
insonlar yuragi senga Vatandir!
Unda har kecha-yu kunduz
turfa rang, suvratga kiradi hayot.
Hayot!
Hayot!
Lekin bugungiday emas.
Na bundayin iflos!
Na bundayin xarob!
Na bunday –
ikkimizning diyorimizday.
Olamni charogʼon etgan sen kabi
shuʼlani oʼchirgan oʼlkaday emas.
Nozim Hikmat!
Kurrai zamin
Vatani emasmi senday oftobning?
Nozim Hikmat!
Bilasan, har qanday qogʼoz
hech kimdan Vatanin ololmas tortib.
Ey Hikmat!
Ey ulugʼ quyosh!
Seni madh etmoqda Mashrigʼu Magʼrib.
Jonparvar qoʼshigʼing etmoqda parvoz
dunyoning toʼrt burchiga qadar.
Boyoʼgʼlilar
yurtimiz zimiston kechalarida,
qaerda porlasa duraxshon yogʼdu,
qorishar tuproqqa.
Bogʼimizning gul ila gʼunchasini ham
toʼngʼizlar poyiga otar zulm bilan!
Yuragin yondirib tunni yoritgan
har yulduzning yuziga
parda tortadir,
koʼrshapalak istagi uchun!
Lekin jon bagʼishlab goʼzal orzular
quyosh xuniday,
bizning tomirlarda oqadi ravon.
Va toptalgan gullar sabr xokidan
boʼy choʼzib koʼkka,
hech qanday makrsiz gʼuncha bogʼlagay.
Funcha
tong guli haqida keltirib xabar,
alvon koʼrpasida uxlar oftobning.
Hikmat,
qoʼshiqlaring kuzatgin yoʼlga,
toki, olamni chulgʼasin.
Quyosh kulgisidan toʼkilgan gulday
sochilsin borliqqa!
Orzu gullaridan, tong xabaridan
qoʼrqadi boyoʼgʼli, koʼrshapalaklar!
Qoʼshiqlar aytaylik,
yaqin kel, doʼstim!
Shafaq qoni, tong tabassumi
oqib kirsin qoʼshigʼimiz ohanglariga.
Navoli qalbimiz kuy-qoʼshiqlari
yangrasin kelgusi pokiza labda…
GUNG DАRDI
Qay soʼzni aytmoqni bilmasman hanuz,
Boʼgʼzimda zabonim bogʼlangan mahkam.
Ovozim qushlarin sindi qanoti,
Tor qafas eshigi ochiq boʼlsa ham.
Bilmasman, nimani aytarman yonib,
Suyakda eriydi dardlarim, ohim.
Notanishning tanish rangli xayoli
Meni yondiradi, kuylatar gohi.
Gohi xotiramda qoʼrquv, vahima,
Gʼam-gʼussa qaytadan boshlaydi suron.
Har bir tomirimda zaharli anduh
Xun oʼrnida oqib yotadi ravon.
Qaynoq va qontalash nola, figʼonlar
Torgina koʼksimda oʼrlay boshlaydi.
Bir devona soqov faryodi yangligʼ,
Shoʼr boshini toshda ezib tashlaydi.
Koʼnglim bulogʼidan oqqan achchiq yosh
Tunu kun koʼksimda qaynaydi pinhon.
Goʼyo u tilidan zaharlar sochib,
Bandi boʼlib yotgan dargʼazab ilon.
Oshifta ohangli adashgan Soya
Tanamdan oqizib parishon gʼamni,
Oyparast kimsaning ruhi singari,
Tunlari darbadar kezar olamni.
Koʼksimning ichida qonli ogʼriq bor,
Giryadek boʼgʼadir u tomogʼimni.
Famlarim toʼzgʼigan, dardlarim giryon,
Men hanuz bilmasman ne demogʼimni.
PАRVOZ
Uxlaydi bulutning tarovatida
Parvoz haqidagi dilkash xayollar.
Qush
Oʼzining qafasida koʼra boshlar
tush.
Qush oʼzining qafasidan jim
Tikiladi suvratdagi bogʼ ranglariga.
Qush biladi –
Shamolda yoʼq nafas,
Bogʼ suvrat, xolos.
Qush
Oʼzining qafasida koʼra boshlar
Tush.
GIRYa
Soyalar
Yashil daraxtlarning poyida yigʼlar.
Novdalar koʼz tikkan bulutlar tomon.
Men kabi dilgir va gʼuborli osmon.
Nam tuproq hidini keltirar shamol.
Tun yoʼlida giyohlar gʼamgin va oʼksik:
«Oh, endi qaerga yogʼib oʼtar u?»
Toʼlib yigʼlamoqchi boʼlgan qalbimdek,
Bogʼ
Yomgʼirni kutadi mushtoq.
Siyovush KАSROYI
EY BАLАND TERАK!
Bogʼ sukutda. Daraxtlar gʼamgin.
Toʼkiladi gullar ohista…
Qonga botib borar
gʼoratgar
Dushmanlarning qoʼlida bolta.
Baland terak,
Pastakkina tol boʼlma zinhor!
Nafratimga ildizing botir,
Аxir, erta qasamyod kuni!
Tong otsa gar, qasding olay deb,
Tuproqqa qorishgan qaynoq qon ila
Tanangdagi ogʼir jarohat uchun
Dor yasayman sendan, albatta!
DEVONАLIK
Ey, koʼzlari oʼynoqi bola!
Elga tanit men – devonani.
Haqorat qil, indamasman, toshlaringni ot,
Mazax qilib ortimdan chop, koʼrsat mushtingni.
Biroq kulma!
Koʼz yoshimga kulma behuda.
Kulma, koʼzlarimda sirqib turgan yosh
Sen otgan tosh alamidan toʼkilgan emas.
Yosh toʼkyapman, koʼchalarni koʼrib yalangʼoch,
Yosh toʼkyapman, koʼzlaringda koʼrib ochlikni.
Faridun KOR
BUDDА
Nepalь. Ibodatgoh.
Oppoq taxtda jim
Oʼltiradi necha-
Necha yuz yilkim.
Koʼzlarin qaʼrida
Gʼussadan nishon.
Jilmaygan yuzida
Shubhayu gumon.
Qoʼllari yozigʼliq,
Pichirlar labi.
Koʼzlari koʼk – tunning
Chehrasi kabi.
Sabrli va xomush,
Xavfli, sovuqdir.
Yer odamlariga
Ishonchi yoʼqdir.
Sirli bu dunyodan
Tomosha izlar.
Ochiq, lek muzlagan
Payvasta koʼzlar.
Nepalь. Ibodatgoh.
Koʼp yildan buyon
Bu haykal bir oʼzi
Oʼltirar hamon.
Faridun MUSHIRIY
OY VА TOSH
Sen haqda Xudodan soʼrab bilardim,
Qaerda kezmayin agar boʼlsam Oy.
Bordi-yu, Tosh boʼlsam, hech ikkilanmay,
Sen oʼtguvchi yoʼldan olar edim joy.
Sen esa Oy boʼlsang, ehtimol, har shom
Tomim tepasidan ketmasding aslo.
Oh, mening boshimni urib yorarding,
Qay tomon yursam ham, Tosh boʼlsang ammo.
Fors-tojik tilidan Аvliyoxon EShON tarjimalari
