Ўзбекистонда Тўра Нафасовдек зукко ва фидойи олимлар борлигидан фахрланаман. Олимнинг Ўзбек Сўзи йўлида қилаётган залворли ва машаққатли изланишлари ҳақида ўйлаганимда ҳар гал Амир Темур ва чумоли ҳақидаги ривоят эсимга тушади. Чумолидек тиришқоқ бўлган олимгина Ҳимолайдек улкан ва чўққиси кўринмас тоғ — Ўзбек тили ҳайбати олдида чўчимай, чўққи томон йўл излайди ва бутун йўли давомида ҳар бир гиёҳ, ҳар бир оғоч, ҳар бир тош сирини билишга интилади. Тўра Нафасов, ҳурматли Поён ака эътироф этганидек, «Ярим аср давомида 500 дан зиёд мақола, 30 га яқин китоб, дарслик, қўлланмалар яратди, минглаб шогирдларга устозлик қилди,ўзбек тилшунослари орасида кўзга кўринган мартаба ва мақомга кўтарилди. Алқисса, булар бари бир тараф, 1988 йилда, 50 ёш устида яратилган «Ўзбекистон топонимларининг изоҳли луғати» асари бир тараф, десам кўнглимдан кўп йиллар давомида кечган хулосани ошкор этган бўламан. Davomini o'qish
Bo'lim: KUTUBXONA
O’zbek va dunyo adabiyoti namunalari
Halima Nosirova. Kim Desun? Muqimiy g’azali.
Саҳифани Ҳалима Носированинг 100 йиллигига бағишлаймиз
Сизга тақдим этилаётган мусиқий файл интернет тармоғига жойлаштирилган Ҳалима Носирова сиймоси акс этган илк видеодир. «Хуршид Даврон кутубхонаси» кўп сонли мухлисларимиз илтимосига биноан буюк хонанда Ҳалима Носирова қўшиқларини ўз саҳифаларига жойлаштиришни давом этади. Davomini o'qish
Hofiz Sheroziy. G’azallar. Xurshid tarjimalari.
Шамсуддин Муҳаммад Ҳофиз Шерозий Эроннинг Шероз шаҳрида туғилган. Лекин бутун умри давомида она шаҳридан четга чиқмаган бу «исонафаслик ринди Шероз» (Навоий) ўзининг ёниқ шеърлари билан ярим дунёни эгаллади ва ўзидан кейинги Шарқу Ғарб адабиётига катта таъсир кўрсатди. Буюк немис шоири Ҳёте Ҳофизни «ноёб услуб даҳоси», «муқаддас Ҳофиз» деб улуғлаб, унинг таъсирида «Ғарбу Шарқ девони»ни яратган бўлса, В. Жуковский, А. Пушкин, Ю. Лермонтов, А. Фет, С. Есенин каби рус шоирлари Ҳофиздан илҳомланиб, «ҳофизона» оҳангларда шеърлар ёзганлар, унинг ижодини юксак баҳолаганлар. Шарқда эса Шероз булбулидан таъсирланмаган шоирнинг ўзи йўқ ҳисоби. Davomini o'qish
Tursun Ali.Yashnayotgan daraxt
Рауф Парфи ҳақида хотира ёзиш менга оғир. Негаки, устоз билан занжир ҳалқаларидай боғланган қатор йиллар беадоқ суҳбатлар қурганмиз. Рангин хаёллар сурганмиз. Буларнинг қай бирини ёзсам, деган ўй-хаёллар қаърида узоқ тентирадим, гўё кузги шамолдай… Ва ниҳоят, менга катта мактаб бўлган хотирам осмонидаги айрим сабоқларни ёзишга журъат этдим. Davomini o'qish
Milorad Pavlich. Hikoyalar / Милорад Павич. Хазарский словарь — Фрагменты
Милорад Павич номини тилга олишганда, энг аввало, унинг илк романи бўлмиш «Ҳазар луғати» эсга тушади. «Роман-луғат»,»мифологик роман», «роман-миф», «роман-метафора» ва яна аллақандай таърифлар берилган бу асар том маънода ХХ асрнинг сўнгги чорагида яратилган энг машҳур романлардан бири бўлиб қолди. Роман таркиби уч: қизил, яшил ва сариқ китобдан иборат. Умумий сюжет эга бўлмаган асарда VIII аср охири — IX аср бошида бўлиб ўтган тарихий воқеа: турк қавмига мансуб ҳазарлар томонидан қайси динга ўтиш масаласи мана шу уч китобда қайд этилган насроний, исломий ва яҳудий ҳужжатлар, нақлу ривоятлар асосида ёритилади. Davomini o'qish
Nozim Hikmat. Inson manzaralari
15 январ — Турк оламининг буюк шоири Нозим Ҳикмат таваллуд топган кун
Ўзбекистонда Нозим Ҳикмат ижодига қизиқиш 1928 йилдаёқ бошланган. Ғафур Ғулом, Шайхзода, Миртемир ва бошқалар Нозим Ҳикматнинг кўплаб асарларини ўзбек тилига таржима қилган. «Туркия ҳақида ҳикоя» пьесаси ҳозирги Ўзбек миллий академик драма театрида, «Бир севги афсонаси» пьесаси асосидаги балет эса Навоий номидаги давлат академик катта театрида саҳналаштирилган. Шоирнинг муаззам асари «Инсон манзаралари» атоыли шоир Рауф Парфи томонидан щзбекчалаштирилган. Davomini o'qish
Nozim Hikmat. O’zbek tiliga ilk tarjima bo’lgan she’rlaridan
15 январ — Турк оламининг буюк шоири Нозим Ҳикмат таваллуд топган кун
Илк асарларида лирик ва эпик жанрни омухта қилган Нозим Ҳикмат, «Шайх Бадриддин достони» билан девон (классик) шеърияти, халқ оҳанглари ва модерн шеър унсурлари асосида ўзига хос янги бир услубни қўллади. Нозим Ҳикматни «давр билан ҳамнафас шоир», шеъриятини эса маълум маънода «тарих китоби» ёхуд ўзининг ҳаёт тарихи десак янглишмаймиз.
Буюк шоир қачон, аниқроғи қайси кунда туғилгани масаласида озгина чалкашлик бор. Айрим маълумотларда 15 январда санаси қайд этилган бўлса (Туркия нашрларида),бошқа бир маълумотларга кўра 20 январда туғилган деб кўрсатилади. Менинг назаримда, бу адабиётшунослару тадқиқотчилар бош қотирадиган муаммодир. Биз учун,шоир шеърларини севганлар учун ҳар икки сана ҳам байрамдир. Davomini o'qish
Oxunjon Safarov. E’tiqod — hayotining mazmuni edi.
15 январ — Таниқли шоир Султон Жўра (1910-1943) таваллуд топган кун.
Роппа-роса чорак аср аввал (1988 йилда) мана сатрларни ёзган эдим:
Бобур қаламининг учида турган,
Қайғуга ном топган бир томчи сиёҳ,
Эрк учун жанггоҳда Таробий тўккан
Қоннинг томчисидек эрур бебаҳо
خورشید دوران
خورشید دوران
خورشید دوران 1952 ایل سمرقنده توغیلگن .عالی معلوماتلی ، اؤزبیکستان ملی عالی بیلیم یورتینینگ ژورنالیستیکه فاکولته تینی توگتگن .محنت فعالیتینی 1969 ایلده قورولیشده عادی ایشچیلیکدن باشلگن. او 1971 ایللرده حربی خذمتده بؤلگن . 1974 — 1992 ایللر اورته لریده تورلی نشریاتلرده خذمت قیلدی.خورشید دوران 1994 — 96 ایللر مابینیده ریسپوبلیکه معنویت و معرفت جماعتچیلیک مرکزینی رهبرینینگ بیرینچی اؤرینباسری بؤلیب ایشلدی . 1996 ایلدن باشلب اؤزبیکستان تیلویزیونیده فعالیت یوریتدی .1998 — 2005 ایللرده «یاشلر» تیلی کانالینینگ باش دیریکتری صفتیده فعالیت یوریتدی .حاضر ده او «اؤزبیکستان » تیلی کانالی نینگ رهبری .خورشید دوردان استعدادلی شاعر ، معرفتچی ادیب ، بیلیمدان تاریخچی و پوبلیسیست ، ماهر ترجماندیر.1980 ایلدن اؤزبیکستان یازووچیلر اویوشمه سینینگ اعضاسی .اونینگ اثرلری 1992 ایلدن مکتب درسلیکلریگه کیریتیلگن . Davomini o'qish
O’rol Tansiqboyevning 110 yilligiga bag’ishlov
14 январ — Ўзбекистон халқ рассоми Ўрол Тансиқбоев таваллудининг 110 йиллиги.
Мен буюк рассом Ўрол Тансиқбоев ижоди ҳақида ўйлаганимда, унинг мана бу сўзлари ёдимга тушади: “Миллий санъат бир кунда яратилмайди. У узоқ йиллар давомида кўплаб мусаввирларнинг узлуксиз саъий ҳаракатлари маҳсулидир. Уни унутмоқ ёки бекорга чиқармоқ мумкин эмас; унинг анъаналарига ўз тақдирини боғламасдан манзур бўларли ҳеч нарса яратиб бўлмайди”. Ўрол оғанинг бу сўзларида тажриба, адашишлар, изланишлар, ижод машаққатлари ўз ифодасини топган (Нодир Норматовнинг «Ўрол оға сабоқлари» мақоласидан). Davomini o'qish
Jon Dos Passos. Manhetten. Roman.
14 январ — Машҳур америкалик адиб Жон Дос Пассос таваллуд топган кун.
Жон Дос Пассоснинг романлари саҳифаларида акс этган ҳаёт бугун бизгача етиб келди. Унинг асарларини, хусусан,«Манхэттен», «Катта пул», » 42-чи параллель» романларини ўқисангиз, бешафқат ва инсонийликни рад этадиган бозор муҳитида кечаётган инсон ҳаётини, ўз ҳаётингизни кўриб турасиз. Davomini o'qish
Muhammad Salom. Uch hikoya.
Во ажаб, кутилмаганда илон йўлини ўзгартирди – ўнг ёқдаги ҳандаққа – ўт-ўланлар орасига бурилди. У ер бир вақтлар лой ҳандақ эди. Энди баъзан гўнгхона вазифасини ўтайди. Сув қўйилмагани боис ўт-уланлар қуриб, қовжираб ётар эди. Ҳозир ўшалар жонимга оро кирди. Эҳтимол, қўзғалганимдан илон чўчиб, шаштидан тушгандир. Оқтош эса ўз ишини адо этиб бўлган каби таққа тўхтаб, сарғимтил кўзларини менга тикиб, думини ювошгина ликиллатди. Бу – ўзи кичикроғу ваҳимаси оламни тутгудай тўполончи, усти оч қизғиш-маллатоб, қўлтиғию қорни оппоқ — дала-ҳовли эгалари учун анча қадрдон ит. Ҳамма уни Эркиннинг ити – Оқтош деб чақиришади. Ширкатимиз раиси Дадахон Нурий ҳазиллашиб: “Колхозимиз ити” дейди. Кўпчилик эса Эркин Маликнинг эркаси дея эътироф этишади. Davomini o'qish