Малак Ворисова (Машҳура) – Самарқанд вилояти Оқдарё туманида туғилган. 2010-2014 йилларда Ўзбекистон Давлат Жаҳон тиллари Университети Роман-герман филологияси факультетида таҳсил олган. Ҳозирда Оқдарё туманидаги “Оқдарё овози” газетасида муҳаррир ўринбосари вазифасида фаолият юритиб келмоқда. Сайтда унинг ижод намуналарини эълон қилишдан муродимиз, энг аввало, Малакнинг таржимонлик ишларини қўллаш истагидан келиб чиққанини таъкидлашдан иборат.

Малак Ворисова
ШЕЪРЛАР ВА ТАРЖИМАЛАР

***

Кўзёш билан бу дунёнинг ками битса,
Дунё кўзёшимга чўкиб кетар эди.
Дардин айтиб енгил бўлса агар одам,
Вазним билан капалакка етар эдим…

ТИМУРГА
Меҳрибонлик уйи остонасидаги ўйлар

Ойи, шу кўчадан ўтганда ҳар дам
Кўзимга ёш тўлиб кетаверади.
Етим болаларнинг кўзидаги ғам
Кўнглимни минг парча этаверади.

Минг битта маъно бор, бу нигоҳларда,
Менинг ноқис ақлим етиб-етмагай.
Ойи, одам итдан баттарми ахир,
Ит ҳам боласини ташлаб кетмагай?!

Деразадан боқиб турарлар маҳзун
Уларнинг нигоҳи бағримни тилар,
Онам ҳам, онам ҳам  борлиги учун,
Улардан уялиб, йиғлагим келар…

СЕНГА…

Ўзинг афсона кўнгилсан,
Нурга парвона кўнгилсан,
Қайсар, девона кўнгилсан,
Энди нима қилай сени?

Ҳар банданинг ажри бўлак,
Ҳар кимнинг ўз қабри бўлак,
Ҳар юракнинг дарди бўлак,
Энди нима қилай сени?

Нурдай беқарорим ўзинг,
Жонимга озорим ўзинг,
Йиғлоқи бозорим ўзинг,
Энди нима қилай сени?

Гоҳи дарёдайин кенгсан,
Гоҳи томчи ёшга тенгсан,
Бу менманми, ёки сенсан –
Энди нима қилай сени?

Ҳамма осмон, сен хокмисан?
Ҳамма қора, сен оқмисан?
Ҳамма кир-у, сен покмисан??
Энди нима қилай сени?

Кўз ёшингга чўкиб қолдинг,
Бу жонимга азоб солдинг,
Шунча дардни қайдан олдинг?
Энди нима қилай сени?

Минг тўкилиб, минг бор тўлдинг,
Минг тирилиб, минг бор ўлдинг,
Бошгинамга бало бўлдинг,
Энди нима қилай сени?

Тили бийрон, қарғиши ўқ,
Ғамдан бўлак ташвиши йўқ,
Эй дунё билан иши йўқ,
Энди нима қилай сени?

Ўзинг-ла ўзинг қоласан,
Ҳар дардни менга оласан,
Нечун Худога соласан?
Энди нима қилай сени?

Орзу, армонларим банди,
Сенга ҳар кун ширин дардни,
Қайдан топай Самарқандни?
Энди нима қилай сени?

Чарчаб кетдим сўроғингдан,
Қийналаман ҳар оҳингдан,
КЕтолмасам тупроғингдан,
Энди нима қилай сени?

Ўз жонингга ўзинг қасдсан,
Май ичмасдан ҳар кун мастсан,
Мен билмасман, мен билмасман,
Энди нима қилай сени?

Хоҳишларинг безор қилди,
Безор қилди, бемор қилди,
Толеъим беқарор қилди,
Энди нима қилай сени?

Қулоқ солмайсан сўзимга,
Қарамайсан юз-кўзимга,
Арзандасан бир ўзимга,
Энди нима қилай сени?

Қарай десам, ҳисобинг бор,
Қарамасам, уволинг бор,
Охиратда жавобинг бор,
Энди нима қилай сени?

Балога кўнмас қайсарим,
Юксаласан ўсган сарим,
Мададкор бўл, Оллоҳ Карим!
Энди нима қилай сени?

Гоҳ озори жоним бўлдинг,
Гоҳ хаста султоним бўлдинг,
Гоҳ кенг жаҳоним бўлдинг,
Энди нима қилай сени?

Ичимдаги туморимсан,
Бир жонимга озоримсан,
Ҳеч тузалмас беморимсан,
Энди нима қилай сени?

Сен — қиёмат, сенсан — қойим:
Энг сўнгги дам борар жойим,
Кўнгилгинам, эркатойим,
Энди нима қилай сени?

ТАРЖИМАЛАР

Генри ЛОНГФЕЛЛО (АҚШ; 1807- 1882)
КАМОН ЎҚИ ВА ҚЎШИҚ
Инглизчадан таржима

Камон ўқин отдим осмонга,
Учиб кетди, олис ҳаволаб.
Шунчалар тез учдики бу ўқ,
Етолмади нигоҳим қувлаб.

Биламан у тушганин ерга,
Билолмадим аммо қаерга?

Қўшиқларим айтдим осмонга,
Учиб кетди қўшиқларим ҳам.
Топиб олар қўшиғим бир кун,
Нигоҳлари сезгир бир одам.

Биламан у тушганин ерга,
Билолмадим аммо қаерга?

Топиб олдим камон ўқимни! —
Узоқ-узоқ вақт ўтиб бир кун.
Қари эман ковагида у,
Турар эди синмасдан бутун.

Ва ниҳоят топдим бир куни,
Гарчи узоқ қидирдим уни!

Топиб олдим қўшиғимни ҳам
Қанча вақтлар ўтиб орадан.
Чин дўстимнинг юрагида у,
Турар эди таратиб оҳанг!

Ва ниҳоят топдим бир куни!
Сўнгигача куйладим уни…

Редьярд КИПЛИНГ (Англия; 1865-1936)
АГАР СЕН…
Инглизчадан таржима

Авом йўлин йўқотган чоғ, адашмасанг йўлингдан,
Айбласалар, турсанг мағрур, тарк этмаса қатъият,
Шубҳаларга кўмсалар ҳам, ишонч тутса қўлингдан,
Гумонларда қийналмасанг, хотиржам қилсанг тоқат.

Сокин туриб кута олсанг, чарчамасанг кутишдан,
Эгри йўлни қидирмасанг, чалкашмасанг ёлғонга,
Нафратларга йўл бермасанг, енгилмасанг ғазабга,
Такаббурлик занжирлари кўтармаса осмонга!

Орзуларга дилинг берсанг, лек енгмаса орзулар,
Ўйласанг-у, ўйларингда бўлмасанг фақат ўзинг!
Шодонликда тоғ бўлмасанг, ғам келганда чўкмасанг,
Ва ёлғончи туйғуларга алданмаса нуфузинг!

Сен ишонган ҳақиқатлар эрмак бўлса авомга,
Муқаддас деб билганингдан кулса ҳам аҳли басир,
Ё жон бериб тиклаганинг вайрон бўлса, куймасанг,
Ва хотиржам тиклай олсанг, қаҳрга бўлмай асир;

Ҳар ғалаба мағрур қилса, ғолиб бўлсанг сен танҳо,
Музаффарлик сийласа гар, ҳаёт – қимор тошидан,
Шу чоғ ногоҳ ютқазсанг-у, баридан тушсанг айро,
Ўшанда ҳам енгилмасанг, бошлай олсанг бошидан,

Гар яшасанг тилга олмай машаққат, заҳматингни,
Бўйсундирсанг юрагингни, вужудинг енгмаса ўч,
Барчасидан бўлсанг безор, қолмаса ҳеч бир хоҳиш,
Иродангни тутиб турса, “Бажар!” деган номус, куч!

Авом ичра қолганда ҳам буюклигинг сақлолсанг,
Ёхуд султон ёнида ҳам, унутмасанг чориғинг,
Дўст ё душман тарафдамас, адолат тараф бўлсанг,
Англасалар ва сезсалар кераклигинг, борлигинг!

Ҳар лаҳзангни безай олсанг  меҳнат-у меҳр билан,
Маъно билан тўла бўлса, ҳар бир онинг бардавом.
Шундагина сеникидир, Ўғлим, олам ва замин!
Шундагина сенга лойиқ Инсон деган буюк ном!

МАША КАЛЕКО (1907-1975)
ЧУНКИ СЕН ЙЎҚСАН…
Немисчадан таржима

Ёлғиз қолгандирман, оламда гўё,
Юрагим қоғозга дардини айтар.
Фалакни тўлдирган шодумон наво
Деразам рахига урилиб қайтар.

Гўзал май тунининг шўх оҳанглари,
Қалбим эшигидан киролмай синди.
Менга керак эмас, бу ёруғ дунё,
Чунки сен йўқдирсан ёнимда энди…

Дарахтлар яшнайди, уйғониб сокин,
Атиргул ифори таралар хушбўй.
Қайдадир очилар гуллар шодаси,
Булбул нағмасидан тўкилади куй.

Менга кор қилмайди баҳор нафаси –
Кўнглим парчалаган бу шундай кунки,
Булбулнинг ишқ куйи туйилар мазах,
Энди сен йўқдирсан, ёнимда чунки…

Ана, шаҳар тўла издиҳом, аммо
Уларга дардимни оча олмайман,
Тикилади минглаб бегона кўзлар
Мен бу таъқиблардан қоча олмайман…

Қалбимни ёритмас, ёрқин чироқлар
Шовқинли шаҳардан безор бўлдим мен –
Чўкдим, лаънатладим қоронғуликни,
Ёнимда йўқдирсан, чунки энди сен…

Сокин ўтираман, хонамда ёлғиз,
Хира пирпирайди, қаршимда чироқ.
Хазон баргларини ёйиб борар куз,
Қорбўрон ўйнар қиш, қалбимда бироқ.

Ғамгин қўшиғини куйлар ноябрь,
О, сенинг овозинг, ҳамон ёдимда!
Ҳатто деворлар ҳам чорлайди сени,
Аммо сен йўқдирсан, энди ёнимда…

Бу ғариб хонамнинг ҳар бир жиҳози,
Гўё қичқиради, сени соғиниб.
Ҳар неки бор бўлса нафасинг теккан,
Сени кўрмасликдан кетди оғриниб.

Хатларинг очаман, мингинчи марта…
Орзуларим каби сарғайган улар,
Минг бора урилиб тақдир чархига,
Устида армонлар тантана қилар…

Энди кулмаяпман, йиғламайман ҳам
Менинг кулгуларим сен билан кетди.
Энди яшамайди, бунда вужудим,
Чунки менинг қалбим сендадир энди!

Malak Vorisova (Mashhura) – Samarqand viloyati Oqdaryo tumanida tug‘ilgan. 2010-2014 yillarda O‘zbekiston Davlat Jahon tillari Universiteti Roman-german filologiyasi fakultetida tahsil olgan. Hozirda Oqdaryo tumanidagi “Oqdaryo ovozi” gazetasida muharrir o‘rinbosari vazifasida faoliyat yuritib kelmoqda. Saytda uning ijod namunalarini e’lon qilishdan murodimiz, eng avvalo, Malakning tarjimonlik ishlarini qo‘llash istagidan kelib chiqqanini ta’kidlashdan iborat.

Malak Vorisova
SHE’RLAR VA TARJIMALAR

***

Ko‘zyosh bilan bu dunyoning kami bitsa,
Dunyo ko‘zyoshimga cho‘kib ketar edi.
Dardin aytib yengil bo‘lsa agar odam,
Vaznim bilan kapalakka yetar edim…

TIMURGA
Mehribonlik uyi ostonasidagi o‘ylar

Oyi, shu ko‘chadan o‘tganda har dam
Ko‘zimga yosh to‘lib ketaveradi.
Yetim bolalarning ko‘zidagi g‘am
Ko‘nglimni ming parcha etaveradi.

Ming bitta ma’no bor, bu nigohlarda,
Mening noqis aqlim yetib-yetmagay.
Oyi, odam itdan battarmi axir,
It ham bolasini tashlab ketmagay?!

Derazadan boqib turarlar mahzun
Ularning nigohi bag‘rimni tilar,
Onam ham, onam ham borligi uchun,
Ulardan uyalib, yig‘lagim kelar…

SЕNGA…

O‘zing afsona ko‘ngilsan,
Nurga parvona ko‘ngilsan,
Qaysar, devona ko‘ngilsan,
Endi nima qilay seni?

Har bandaning ajri bo‘lak,
Har kimning o‘z qabri bo‘lak,
Har yurakning dardi bo‘lak,
Endi nima qilay seni?

Nurday beqarorim o‘zing,
Jonimga ozorim o‘zing,
Yig‘loqi bozorim o‘zing,
Endi nima qilay seni?

Gohi daryodayin kengsan,
Gohi tomchi yoshga tengsan,
Bu menmanmi, yoki sensan –
Endi nima qilay seni?

Hamma osmon, sen xokmisan?
Hamma qora, sen oqmisan?
Hamma kir-u, sen pokmisan??
Endi nima qilay seni?

Ko‘z yoshingga cho‘kib qolding,
Bu jonimga azob solding,
Shuncha dardni qaydan olding?
Endi nima qilay seni?

Ming to‘kilib, ming bor to‘lding,
Ming tirilib, ming bor o‘lding,
Boshginamga balo bo‘lding,
Endi nima qilay seni?

Tili biyron, qarg‘ishi o‘q,
G‘amdan bo‘lak tashvishi yo‘q,
Ey dunyo bilan ishi yo‘q,
Endi nima qilay seni?

O‘zing-la o‘zing qolasan,
Har dardni menga olasan,
Nechun Xudoga solasan?
Endi nima qilay seni?

Orzu, armonlarim bandi,
Senga har kun shirin dardni,
Qaydan topay Samarqandni?
Endi nima qilay seni?

Charchab ketdim so‘rog‘ingdan,
Qiynalaman har ohingdan,
KЕtolmasam tuprog‘ingdan,
Endi nima qilay seni?

O‘z joningga o‘zing qasdsan,
May ichmasdan har kun mastsan,
Men bilmasman, men bilmasman,
Endi nima qilay seni?

Xohishlaring bezor qildi,
Bezor qildi, bemor qildi,
Tole’im beqaror qildi,
Endi nima qilay seni?

Quloq solmaysan so‘zimga,
Qaramaysan yuz-ko‘zimga,
Arzandasan bir o‘zimga,
Endi nima qilay seni?

Qaray desam, hisobing bor,
Qaramasam, uvoling bor,
Oxiratda javobing bor,
Endi nima qilay seni?

Baloga ko‘nmas qaysarim,
Yuksalasan o‘sgan sarim,
Madadkor bo‘l, Olloh Karim!
Endi nima qilay seni?

Goh ozori jonim bo‘lding,
Goh xasta sultonim bo‘lding,
Goh keng jahonim bo‘lding,
Endi nima qilay seni?

Ichimdagi tumorimsan,
Bir jonimga ozorimsan,
Hech tuzalmas bemorimsan,
Endi nima qilay seni?

Sen — qiyomat, sensan — qoyim:
Eng so‘nggi dam borar joyim,
Ko‘ngilginam, erkatoyim,
Endi nima qilay seni?

TARJIMALAR

Genri LONGFЕLLO (AQSH; 1807-1882)
KAMON O‘QI VA QO‘SHIQ
Inglizchadan tarjima

Kamon o‘qin otdim osmonga,
Uchib ketdi, olis havolab.
Shunchalar tez uchdiki bu o‘q,
Yetolmadi nigohim quvlab.

Bilaman u tushganin yerga,
Bilolmadim ammo qayerga?

Qo‘shiqlarim aytdim osmonga,
Uchib ketdi qo‘shiqlarim ham.
Topib olar qo‘shig‘im bir kun,
Nigohlari sezgir bir odam.

Bilaman u tushganin yerga,
Bilolmadim ammo qayerga?

Topib oldim kamon o‘qimni! —
Uzoq-uzoq vaqt o‘tib bir kun.
Qari eman kovagida u,
Turar edi sinmasdan butun.

Va nihoyat topdim bir kuni,
Garchi uzoq qidirdim uni!

Topib oldim qo‘shig‘imni ham
Qancha vaqtlar o‘tib oradan.
Chin do‘stimning yuragida u,
Turar edi taratib ohang!

Va nihoyat topdim bir kuni!
So‘ngigacha kuyladim uni…

Redyard KIPLING (Angliya; 1865-1936)
AGAR SЕN…
Inglizchadan tarjima

Avom yo‘lin yo‘qotgan chog‘, adashmasang yo‘lingdan,
Ayblasalar, tursang mag‘rur, tark etmasa qat’iyat,
Shubhalarga ko‘msalar ham, ishonch tutsa qo‘lingdan,
Gumonlarda qiynalmasang, xotirjam qilsang toqat.

Sokin turib kuta olsang, charchamasang kutishdan,
Egri yo‘lni qidirmasang, chalkashmasang yolg‘onga,
Nafratlarga yo‘l bermasang, yengilmasang g‘azabga,
Takabburlik zanjirlari ko‘tarmasa osmonga!

Orzularga diling bersang, lek yengmasa orzular,
O‘ylasang-u, o‘ylaringda bo‘lmasang faqat o‘zing!
Shodonlikda tog‘ bo‘lmasang, g‘am kelganda cho‘kmasang,
Va yolg‘onchi tuyg‘ularga aldanmasa nufuzing!

Sen ishongan haqiqatlar ermak bo‘lsa avomga,
Muqaddas deb bilganingdan kulsa ham ahli basir,
Yo jon berib tiklaganing vayron bo‘lsa, kuymasang,
Va xotirjam tiklay olsang, qahrga bo‘lmay asir;

Har g‘alaba mag‘rur qilsa, g‘olib bo‘lsang sen tanho,
Muzaffarlik siylasa gar, hayot – qimor toshidan,
Shu chog‘ nogoh yutqazsang-u, baridan tushsang ayro,
O‘shanda ham yengilmasang, boshlay olsang boshidan,

Gar yashasang tilga olmay mashaqqat, zahmatingni,
Bo‘ysundirsang yuragingni, vujuding yengmasa o‘ch,
Barchasidan bo‘lsang bezor, qolmasa hech bir xohish,
Irodangni tutib tursa, “Bajar!” degan nomus, kuch!

Avom ichra qolganda ham buyukliging saqlolsang,
Yoxud sulton yonida ham, unutmasang chorig‘ing,
Do‘st yo dushman tarafdamas, adolat taraf bo‘lsang,
Anglasalar va sezsalar kerakliging, borliging!

Har lahzangni bezay olsang  mehnat-u mehr bilan,
Ma’no bilan to‘la bo‘lsa, har bir oning bardavom.
Shundagina senikidir, O‘g‘lim, olam va zamin!
Shundagina senga loyiq Inson degan buyuk nom!

MASHA KALЕKO (1907-1975)
CHUNKI SЕN YO‘QSAN…
Nemischadan tarjima

Yolg‘iz qolgandirman, olamda go‘yo,
Yuragim qog‘ozga dardini aytar.
Falakni to‘ldirgan shodumon navo
Derazam raxiga urilib qaytar.

Go‘zal may tunining sho‘x ohanglari,
Qalbim eshigidan kirolmay sindi.
Menga kerak emas, bu yorug‘ dunyo,
Chunki sen yo‘qdirsan yonimda endi…

Daraxtlar yashnaydi, uyg‘onib sokin,
Atirgul ifori taralar xushbo‘y.
Qaydadir ochilar gullar shodasi,
Bulbul nag‘masidan to‘kiladi kuy.

Menga kor qilmaydi bahor nafasi –
Ko‘nglim parchalagan bu shunday kunki,
Bulbulning ishq kuyi tuyilar mazax,
Endi sen yo‘qdirsan, yonimda chunki…

Ana, shahar to‘la izdihom, ammo
Ularga dardimni ocha olmayman,
Tikiladi minglab begona ko‘zlar
Men bu ta’qiblardan qocha olmayman…

Qalbimni yoritmas, yorqin chiroqlar
Shovqinli shahardan bezor bo‘ldim men –
Cho‘kdim, la’natladim qorong‘ulikni,
Yonimda yo‘qdirsan, chunki endi sen…

Sokin o‘tiraman, xonamda yolg‘iz,
Xira pirpiraydi, qarshimda chiroq.
Xazon barglarini yoyib borar kuz,
Qorbo‘ron o‘ynar qish, qalbimda biroq.

G‘amgin qo‘shig‘ini kuylar noyabr,
O, sening ovozing, hamon yodimda!
Hatto devorlar ham chorlaydi seni,
Ammo sen yo‘qdirsan, endi yonimda…

Bu g‘arib xonamning har bir jihozi,
Go‘yo qichqiradi, seni sog‘inib.
Har neki bor bo‘lsa nafasing tekkan,
Seni ko‘rmaslikdan ketdi og‘rinib.

Xatlaring ochaman, minginchi marta…
Orzularim kabi sarg‘aygan ular,
Ming bora urilib taqdir charxiga,
Ustida armonlar tantana qilar…

Endi kulmayapman, yig‘lamayman ham
Mening kulgularim sen bilan ketdi.
Endi yashamaydi, bunda vujudim,
Chunki mening qalbim sendadir endi!