Фарғона отларининг таърифи Қадимги Хитой шеъриятида ҳам акс этган. Бугун шеърлари тақдим этилаётган машҳур Хитой шоири Ду Фу “Жаноб Фаннинг Фарғонадан келтирилган арғумоғи” шеърини ёзган эди.
Ду Фу
ШЕЪРЛАР
Хуршид Даврон таржималари
Ду Фу (杜甫; (712-770)) — Тан сулоласи давридаги Хитой мумтоз шоири. Хитой адабиётида унга «шишен» унвони берилган. Унинг ижодида яққол кўзга ташланиб турган ҳассослик катта таъсир кучига эга бўлиб, шоирнинг ватанпарвлик туйғуси уни Хитой лирикасининг йирик вакили сифатида элга танитди.
* * *
Мана, машҳур арғумоқ,
Фарғона унга ватан!
Қулоғи нақ бамбукнинг
Япроғидек тиккайган.
Қара, қандай кўркам у,
Қандай узун оёғи!
Бўронларни уйғотар
Кўтарилса туёғи.
Сенга йўлдош бўлса у,
Қўрқмай йўлга кетарсан.
Қанча узоқ бўлмасин,
Манзилингга етарсан.
Шундай отинг бор бўлса,
Ҳамиша кўнглинг тўқдир:
Сен учун бу дунёда
Узоқ-яқин йўл йўқдир!
ТУНДА
Дарё оқар тўлқинли,
Борлиқ туман қўйнида.
Тун қўйнида пирпирар
Хираранг шамчироғим.
Маймунлар қичқиришар
Дарёнинг зах бўйида.
Шом аро учиб ўтар
Дарёнинг қушлари жим.
Истайман: совуқ қилич
Менинг сирдошим бўлсин.
Ўй суриб ўтирибман
Чопонимга ўраниб.
Пойтахтни чулғаб олган
Чанг-тутун мисли тўсин.
Умримнинг шоми етди —
Тугади шамдек ёниб…
ОҚ ТУЛПОР
Гарби-шарқ томонлардан
Елиб келди оқ тулпор.
Эгарида бесаноқ
Новакларнинг изи бор.
Эгаси ҳалок бўлган
Жанг-жадалда беомон —
Энди у сира қайтмас,
Қадрдон уйи томон.
Балки,ўша майдонда
Ётар унга ёнма-ён
Баҳодир саркардамиз —
Усти-боши қора қон?
Ажал кезиб юрибди
Ҳар бир йўлда,сўқмоқда —
Ҳали қанча кўзёши
Тўкилади сўқмоқда…
ОЙДИН ТУН
Фучжоуда бу қора тун
Кўкдан ой нури оқар.
Ҳув,йироқда ёлғиз,дилхун
Хотиним ойга боқар.
Болаларим соғинганман,
Ғам бўгизимни пайпаслар.
Улар ҳали Чанъан ҳақда
Ўй сурмоқни билмаслар.
Хотинимнинг қора сочи
Енгилдир булутлардек,
Ой нурида товланади
Қўллари оқ мармардек,
Қачон ойга боқармиз жим,
Бизлар бирга тунлари
Ва ой нури қуритади
Кўздан оққан мунгларни?
Хуршид Даврон таржималари
Farg‘ona otlarining ta’rifi Qadimgi Xitoy she’riyatida ham aks etgan. Bugun she’rlari taqdim etilayotgan mashhur Xitoy shoiri Du Fu “Janob Fanning Farg‘onadan keltirilgan arg‘umog‘i” she’rini yozgan edi.
Du Fu
SHЕ’RLAR
Xurshid Davron tarjimalari
Du Fu (杜甫; (712-770)) — Tan sulolasi davridagi Xitoy mumtoz shoiri. Xitoy adabiyotida unga «shishen» unvoni berilgan. Uning ijodida yaqqol ko‘zga tashlanib turgan hassoslik katta ta’sir kuchiga ega bo‘lib, shoirning vatanparvlik tuyg‘usi uni Xitoy lirikasining yirik vakili sifatida elga tanitdi.
* * *
Mana, mashhur arg‘umoq,
Farg‘ona unga vatan!
Qulog‘i naq bambukning
Yaprog‘idek tikkaygan.
Qara, qanday ko‘rkam u,
Qanday uzun oyog‘i!
Bo‘ronlarni uyg‘otar
Ko‘tarilsa tuyog‘i.
Senga yo‘ldosh bo‘lsa u,
Qo‘rqmay yo‘lga ketarsan.
Qancha uzoq bo‘lmasin,
Manzilingga yetarsan.
Shunday oting bor bo‘lsa,
Hamisha ko‘ngling to‘qdir:
Sen uchun bu dunyoda
Uzoq-yaqin yo‘l yo‘qdir!
TUNDA
Daryo oqar to‘lqinli,
Borliq tuman qo‘ynida.
Tun qo‘ynida pirpirar
Xirarang shamchirog‘im.
Maymunlar qichqirishar
Daryoning zax bo‘yida.
Shom aro uchib o‘tar
Daryoning qushlari jim.
Istayman: sovuq qilich
Mening sirdoshim bo‘lsin.
O‘y surib o‘tiribman
Choponimga o‘ranib.
Poytaxtni chulg‘ab olgan
Chang-tutun misli to‘sin.
Umrimning shomi yetdi —
Tugadi shamdek yonib…
OQ TULPOR
Garbi-sharq tomonlardan
Yelib keldi oq tulpor.
Egarida besanoq
Novaklarning izi bor.
Egasi halok bo‘lgan
Jang-jadalda beomon —
Endi u sira qaytmas,
Qadrdon uyi tomon.
Balki,o‘sha maydonda
Yotar unga yonma-yon
Bahodir sarkardamiz —
Usti-boshi qora qon?
Ajal kezib yuribdi
Har bir yo‘lda,so‘qmoqda —
Hali qancha ko‘zyoshi
To‘kiladi so‘qmoqda…
OYDIN TUN
Fuchjouda bu qora tun
Ko‘kdan oy nuri oqar.
Huv,yiroqda yolg‘iz,dilxun
Xotinim oyga boqar.
Bolalarim sog‘inganman,
G‘am bo‘gizimni paypaslar.
Ular hali Chan’an haqda
O‘y surmoqni bilmaslar.
Xotinimning qora sochi
Yengildir bulutlardek,
Oy nurida tovlanadi
Qo‘llari oq marmardek,
Qachon oyga boqarmiz jim,
Bizlar birga tunlari
Va oy nuri quritadi
Ko‘zdan oqqan munglarni?
Xurshid Davron tarjimalari
