Ўз услубига эга истеъдодли шоира Ибодат Ражабовнинг шеърлари асл шеърият ихлосмандларининг назарига тушган. Унинг деярли ҳамма шеърларидан қадим Бухоронинг барҳаёт нафаси уфуриб туради.
Ибодат РАЖАБОВА
ЯНГИ ШЕЪРЛАРДАН
Ибодат Ражабова Пешкў туманидаги Қалаймиришкор қишлоғида туғилган. Самарқанд давлат университетининг филология ва Тошкент давлат университети (ҳозир Ўзбекистон Миллий университети)нинг журналистика факультетларини тугатган. Турли йилларда унинг «Осмондаги фаришта», «Қуш киприги», «Бухорнур ёки етти пир», «Бухорода гужум гуллади», “Қуш киприги” ва бошқа шеърий тўпламлари нашр этилган.
***
Қушлар билан ботиним бир хил,
Пирлар билан чопоним худранг.
Шеърим Широқ сафида туриб,
Ҳамон қуюн билан қилар жанг.
Ширин минган тулпор меники,
Порлаб турган қибла – дафтарим.
Боларилар учиб қўниши –
Гул баргига менинг сафарим.
Оқ каптарлар холида базмим,
Ниначилар кўз ёши мен-чун.
Ёсуманлар кипригин уздим,
Энди кундай ёришади тун.
Товба қилдим, кузги буғдойнинг
Панжа уриб кетиши – маҳваш.
Афросиёб нурга минмаса,.
Бу дунё кўп бўларди талаш.
Сўғд қолди, туроний, қарлуқ,
Ўртасида кўза тўла зар,
Хизр эса шунча юрмасди,
Мени яхши кўрмаса агар.
2025 йил 23 ноябрь
***
Нима десам, ичимда дедим,
Ичим менинг – ҳаққуш қулоғи.
Далаларда кўпайиб кетди,
Кузги буғдой панжа саноғи.
Зардолулар зувала қорди,
Нонсандиқлар кетди семириб.
Момоқаймоқ қаймоқ боғлади,
Ҳар нафасда Худони таниб.
Ван Гогнинг қулоғи ўсди,
Пайғамбардан туғилди ўғил.
Ё, Ҳақ дедим… “Гулифор дуо,
Бир кечада Оролни тўлдир!”
Шайх Кубронинг ҳассаси менда,
Гапга кириб қолди Қизилқум.
Сувпарилар кўпайган жойда,
Мен сутбалиқ сутини ичгум.
Ўсиб кетсам, сира тўхтатманг,
Чексизликман, валиман, Ҳофиз…
Вужуди нур Ҳаққуш ортидан
Сўқмоқларда қолдиряпман из…
Нима десам, ичимда дедим…
2025 йил 1 декабрь
***
Суратингни меҳробда чиздим,
“Пешин”ларда айтдим муножот.
Сўнг ой мисол сувларга боқсам,
Хайриятки юрагим обод…
Суратингни кўзгуда чиздим,
Шамол, дедим, ундан нари тур.
Мадҳияга номини қўшиб,
Сув тубидан чопиб чиқди дур.
Суратингни дарахтда чиздим,
Оғочларнинг келди қитиғи.
Қуш инларин иситиб қўйди,
Қуёш келиб, куннинг тиғи.
Суратингни деворда чиздим,
Қор, ёмғирни торттириб ҳушёр.
Мен йўғимда шартта ўмариб,
Чўнтагига солибди баҳор…
Суратингни қоғозда чиздим,
Қоғозхудо ҳайрон, бериб тан.
Бир кўрай деб Кубро олди,
Қайтармади… Кетгани кетган…
Суратингни дарахтда чиздим…
2025 йил 10 ноябрь
ҚИШ ХАБАР БЕРГАЧ…
Рассом Ван Гог яхши эшитмагани учун қулоғини кесиб ташлаган экан.
Олов ичин кириб кўрдим,
Қуш уясин бориб кўрдим.
Минорадан илиг сўрдим –
Ванг Гог бўлдим.
Рақс тушдим ёмғир, селда,
Белбоғ тўқиб шолм белига.
Қўшиқ ёзиб солсам келига –
Ван Гог бўлдим.
Ранглар ваҳий, томири олтин,
Арк қўрғони расмда сокин.
Руҳ сўз олса нима деркин:
“Ван Гог бўлдим.”
Қишлоқ хилқат, нафаси майин,
Кўп чопибким шамоллар қалин…
Куброни туш кўрганим сайин –
Ван Гог бўлдим.
Шамълар асли – менинг юрагим,
Мен шамъпоя, мўйқаламлар ким?
Камалакни ўзимда қордим,
Ван Гог бўлдим.
2025 йил 28 ноябрь
***
Тоғялпиздан қарзимни уздим,
Харсангларни ёриб, очиб йўл.
Бурғу чалиб шоҳбайт айтсам,
Ҳар бир байтим бўлди қўлма-қўл.
Майсалардан қарзимни уздим,
Миниб учган булутларимдан.
Ёмғир эмас, ёғду ёғдирсам,
Фаришталар пиширди малҳам.
Кунгабоқар айни саратон,
Сариқ салла боғлаб қуёшда
Арғувонлар сафида турса,
Кириб кетди бир юз бир ёшга.
Кўприклардан қарзимни уздим,
Бор қушларни елкамга юклаб.
Жанубгача етказиб қўйсам,
Кузак қолди ортимга қараб.
Токзорлар ҳам келди ҳақ сўраб,
Майхумлардан ясаб чилдирма,
“Сизга Худо сабр берсин”, дедим,
У дунёдан Хайём келгунча.
2025 йил 7 ноябрь
ТАРИҚАТ
Камонимни чаппа ушладим,
Қушлар билан учдим ҳалинчак.
Ўзимга ҳам ҳамроҳ излай, деб,
Дарё тубин чиқдим элаклаб.
Шағал йўлда шамол излари
Юлғунларда ботиб кетдим, тиз…
Салласининг учини бериб,
Сал кўнглимни кўтарди Ҳофиз.
Узоқлашдим шўрқамишлардан,
Ўтов берди Мажнуни Олам.
Лолаларга қўшилиб кетдим,
Юракларга туташди хонам.
Румий келди – бошида дунё,
Чархи зону тушди Табрезий.
Маржумаклар илдизи қадар,
Бўлиб кетди яшил, илоҳий.
Кумуш билан мағзимизда ишқ,
Касов билан ўчоғимиз муғ…
Зоҳиримиз лайлак уяси,
Илдиз отар ичимизда туғ.
2025 йил 8 ноябрь
***
Мен ўзимни яхши кўраман,
Гуллар билан сийлайман доим.
Суратимга тўймайман боқсам,
Кунгабоқар кулар мулойим.
Одам Ато маҳсисин артиб,
Ҳаввога ҳам чизиб қўйиб хол,
Баҳор тонги олмазорларда
Бир ҳафтача айтаман ёр-ёр.
Оқ ажриқдан сув сўраб ичдим,
Дарахтларга суҳбатим ширин.
Лолаларга совчилик қилсам,
Мени йўлдан қайтапмоқ қийин.
Балиқ билан нурларда сузиб,
Пирлар билан кезганда дунё
Машраб қизил салласин ечиб,
Руҳимгача юборди шифо.
Ковушимни тарновда ювдим,
Хуржунга ҳам гул экдим саҳар.
Ҳут кунлари Жунунга ботдим,
Товонимдан то сочим қадар.
2025 йил 5 ноябрь
ШАҲАРДА БАҲОР ТУНИ
Шаҳардевор Ойда ялтирар,
Бекатларга тушади шабнам.
Қурбақалар қўрқмай қуриллар,
Ярим ботил заҳкашларда ҳам.
Уйқушароб ичган долонлар,
Айланишга тушган чорроҳа.
Момотутлар қаватида маст,
Тўрт эшигин очар чордара.
Том бошида мушук сояси,
Сас чиқармас олифта итлар.
Йўлга тушган терак сояси,
Тонгга қадар асфалтда пишар.
Модари хон дарчалардан бой,
Оғочларни ўпиб чиқар нур.
Тунда гуллар нонжийдаларнинг
Борлиғидан тўкилади нур.
Бешариқнинг сувлари сайёҳ,
Шаҳар кўрди келар ирмоғи.
Боғчалардан чиқиб қочади,
Чанқоқликнинг ҳажру фироқи.
Бомдод чоғи буғ қўшиқ айтар,
Ширчой тўла озғи кенг қозон.
Дарвозалар занжирин қоқар,
Минорадан янграган Азон!
2025 йил 16 ноябрь
***
Бу дарёлар қалбимга оқар,
Қибладевор хобгоҳи кўнглим.
Ўзи билмай қолди шабнамнинг
Гулга қўнган жойини ўпдим.
Шарт боғладик қумрилар билан,
Авжга чиқдик қўшай ичида.
Рўмолини чаппа боғлади:
“Кўзинг бор!” – деб Хонум Бибича.
Ойқулоқлар секин ёрилди,
Ёғин шимди ой нури хомуш.
Менга раҳми келиб ғуссамнинг,
Мушк дурдасин Хайём этди нўш.
Кетавердим, етмай бўзлади,
Кузги юлғун сепган иффори.
Қулоғимга кириб семирди,
Оловларнинг айтган ёр-ёри.
Чордаралар чорлаб чарчади,
Саккиз палла бир оёқда тик.
Қуюн чизиб кетган ҳалқанинг
Ўр-та-сида тушиб яшадик.
2025 йил 30 ноябрь
КЕЧ КУЗ…
Ғўзапоя ғарамлари мушк,
Шохаларда нонжийда гавҳар.
Дала файзин шукрини қилиб,
Сомонқоплар семириб қайтар.
Янғоқзорда калтак зуғуми,
Қишлоқмасжид энди каптарбон.
Ертандирни иситиб қўяр,
Дарахтлардан тўкилган хазон.
Кузги жағжағ шираси баланд,
Омбор ичин билар тарози.
Кўмилмасдан қолган тозкорда
Оч қарғалар ўзича қози…
Аравалар чаққон, тинмасак,
Чирмовиқлар бор-буди ёғдир.
Уюр ҳайдаб тоғдан тушади,
Сандиқларда сиғмаган Тоҳир.
2025 йил 15 октябрь
***
Она, қишлоқ қишда совуқ,
Ковушингиз бир қават.
Маҳси танланг, пул бор, десам,
Кўрсатмайсиз ҳеч раҳбат.
Нимчангизнинг ранги кетиб,
Пахтаси кўп кўрди сув.
Чиқитларга қўшсам, дейсиз,
– Ҳали менга керак у.
Туман, дейсиз кошки учса,
Ғўзапоя тортди нам.
Кўзингизга кўп озғиндай,
Кўрк бўлмаган товуқ ҳам.
Қалдирғочни меҳмон дейсиз,
Уй шифтидан бериб жой.
Холдор лўли уйга келса,
У Сиз билан ичар чой.
Ой охирин, жим, пойлайсиз,
Келсин, дейсиз, нафақам.
Синглингга харж… берар эдим,
Йўқ, демасанг, Сенга ҳам…
Сочим ичи тарс ёрилар,
Хизрларга тушар чўғ.
– Она, дейман Аршни кўрай,
Сендай хилқат Ерда йўқ.
2025 йил 2 декабрь
O’z uslubiga ega iste’dodli shoira Ibodat Rajabovning she’rlari asl she’riyat ixlosmandlarining nazariga tushgan. Uning deyarli hamma she’rlaridan qadim Buxoroning barhayot nafasi ufurib turadi.
Ibodat RAJABOVA
YANGI SHE’RLARDAN
Ibodat Rajabova Peshko’ tumanidagi Qalaymirishkor qishlog’ida tug’ilgan. Samarqand davlat universitetining filologiya va Toshkent davlat universiteti (hozir O’zbekiston Milliy universiteti)ning jurnalistika fakulьtetlarini tugatgan. Turli yillarda uning «Osmondagi farishta», «Qush kiprigi», «Buxornur yoki yetti pir», «Buxoroda gujum gulladi», “Qush kiprigi” va boshqa she’riy to’plamlari nashr etilgan.
***
Qushlar bilan botinim bir xil,
Pirlar bilan choponim xudrang.
She’rim Shiroq safida turib,
Hamon quyun bilan qilar jang.
Shirin mingan tulpor meniki,
Porlab turgan qibla – daftarim.
Bolarilar uchib qo’nishi –
Gul bargiga mening safarim.
Oq kaptarlar xolida bazmim,
Ninachilar ko’z yoshi men-chun.
Yosumanlar kiprigin uzdim,
Endi kunday yorishadi tun.
Tovba qildim, kuzgi bug’doyning
Panja urib ketishi – mahvash.
Afrosiyob nurga minmasa,.
Bu dunyo ko’p bo’lardi talash.
So’g’d qoldi, turoniy, qarluq,
O’rtasida ko’za to’la zar,
Xizr esa shuncha yurmasdi,
Meni yaxshi ko’rmasa agar.
2025 yil 23 noyabr
***
Nima desam, ichimda dedim,
Ichim mening – haqqush qulog’i.
Dalalarda ko’payib ketdi,
Kuzgi bug’doy panja sanog’i.
Zardolular zuvala qordi,
Nonsandiqlar ketdi semirib.
Momoqaymoq qaymoq bog’ladi,
Har nafasda Xudoni tanib.
Van Gogning qulog’i o’sdi,
Payg’ambardan tug’ildi o’g’il.
Yo, Haq dedim… “Gulifor duo,
Bir kechada Orolni to’ldir!”
Shayx Kubroning hassasi menda,
Gapga kirib qoldi Qizilqum.
Suvparilar ko’paygan joyda,
Men sutbaliq sutini ichgum.
O’sib ketsam, sira to’xtatmang,
Cheksizlikman, valiman, Hofiz…
Vujudi nur Haqqush ortidan
So’qmoqlarda qoldiryapman iz…
Nima desam, ichimda dedim…
2025 yil 1 dekabr
***
Suratingni mehrobda chizdim,
“Peshin”larda aytdim munojot.
So’ng oy misol suvlarga boqsam,
Xayriyatki yuragim obod…
Suratingni ko’zguda chizdim,
Shamol, dedim, undan nari tur.
Madhiyaga nomini qo’shib,
Suv tubidan chopib chiqdi dur.
Suratingni daraxtda chizdim,
Og’ochlarning keldi qitig’i.
Qush inlarin isitib qo’ydi,
Quyosh kelib, kunning tig’i.
Suratingni devorda chizdim,
Qor, yomg’irni torttirib hushyor.
Men yo’g’imda shartta o’marib,
Cho’ntagiga solibdi bahor…
Suratingni qog’ozda chizdim,
Qog’ozxudo hayron, berib tan.
Bir ko’ray deb Kubro oldi,
Qaytarmadi… Ketgani ketgan…
Suratingni daraxtda chizdim…
2025 yil 10 noyabr
QISh XABAR BERGACh…
Rassom Van Gog yaxshi eshitmagani uchun qulog’ini kesib tashlagan ekan.
Olov ichin kirib ko’rdim,
Qush uyasin borib ko’rdim.
Minoradan ilig so’rdim –
Vang Gog bo’ldim.
Raqs tushdim yomg’ir, selda,
Belbog’ to’qib sholm beliga.
Qo’shiq yozib solsam keliga –
Van Gog bo’ldim.
Ranglar vahiy, tomiri oltin,
Ark qo’rg’oni rasmda sokin.
Ruh so’z olsa nima derkin:
“Van Gog bo’ldim.”
Qishloq xilqat, nafasi mayin,
Ko’p chopibkim shamollar qalin…
Kubroni tush ko’rganim sayin –
Van Gog bo’ldim.
Sham’lar asli – mening yuragim,
Men sham’poya, mo’yqalamlar kim?
Kamalakni o’zimda qordim,
Van Gog bo’ldim.
2025 yil 28 noyabr
***
Tog’yalpizdan qarzimni uzdim,
Xarsanglarni yorib, ochib yo’l.
Burg’u chalib shohbayt aytsam,
Har bir baytim bo’ldi qo’lma-qo’l.
Maysalardan qarzimni uzdim,
Minib uchgan bulutlarimdan.
Yomg’ir emas, yog’du yog’dirsam,
Farishtalar pishirdi malham.
Kungaboqar ayni saraton,
Sariq salla bog’lab quyoshda
Arg’uvonlar safida tursa,
Kirib ketdi bir yuz bir yoshga.
Ko’priklardan qarzimni uzdim,
Bor qushlarni yelkamga yuklab.
Janubgacha yetkazib qo’ysam,
Kuzak qoldi ortimga qarab.
Tokzorlar ham keldi haq so’rab,
Mayxumlardan yasab childirma,
“Sizga Xudo sabr bersin”, dedim,
U dunyodan Xayyom kelguncha.
2025 yil 7 noyabr
TARIQAT
Kamonimni chappa ushladim,
Qushlar bilan uchdim halinchak.
O’zimga ham hamroh izlay, deb,
Daryo tubin chiqdim elaklab.
Shag’al yo’lda shamol izlari
Yulg’unlarda botib ketdim, tiz…
Sallasining uchini berib,
Sal ko’nglimni ko’tardi Hofiz.
Uzoqlashdim sho’rqamishlardan,
O’tov berdi Majnuni Olam.
Lolalarga qo’shilib ketdim,
Yuraklarga tutashdi xonam.
Rumiy keldi – boshida dunyo,
Charxi zonu tushdi Tabreziy.
Marjumaklar ildizi qadar,
Bo’lib ketdi yashil, ilohiy.
Kumush bilan mag’zimizda ishq,
Kasov bilan o’chog’imiz mug’…
Zohirimiz laylak uyasi,
Ildiz otar ichimizda tug’.
2025 yil 8 noyabr
***
Men o’zimni yaxshi ko’raman,
Gullar bilan siylayman doim.
Suratimga to’ymayman boqsam,
Kungaboqar kular muloyim.
Odam Ato mahsisin artib,
Havvoga ham chizib qo’yib xol,
Bahor tongi olmazorlarda
Bir haftacha aytaman yor-yor.
Oq ajriqdan suv so’rab ichdim,
Daraxtlarga suhbatim shirin.
Lolalarga sovchilik qilsam,
Meni yo’ldan qaytapmoq qiyin.
Baliq bilan nurlarda suzib,
Pirlar bilan kezganda dunyo
Mashrab qizil sallasin yechib,
Ruhimgacha yubordi shifo.
Kovushimni tarnovda yuvdim,
Xurjunga ham gul ekdim sahar.
Hut kunlari Jununga botdim,
Tovonimdan to sochim qadar.
2025 yil 5 noyabr
ShAHARDA BAHOR TUNI
Shahardevor Oyda yaltirar,
Bekatlarga tushadi shabnam.
Qurbaqalar qo’rqmay qurillar,
Yarim botil zahkashlarda ham.
Uyqusharob ichgan dolonlar,
Aylanishga tushgan chorroha.
Momotutlar qavatida mast,
To’rt eshigin ochar chordara.
Tom boshida mushuk soyasi,
Sas chiqarmas olifta itlar.
Yo’lga tushgan terak soyasi,
Tongga qadar asfaltda pishar.
Modari xon darchalardan boy,
Og’ochlarni o’pib chiqar nur.
Tunda gullar nonjiydalarning
Borlig’idan to’kiladi nur.
Beshariqning suvlari sayyoh,
Shahar ko’rdi kelar irmog’i.
Bog’chalardan chiqib qochadi,
Chanqoqlikning hajru firoqi.
Bomdod chog’i bug’ qo’shiq aytar,
Shirchoy to’la ozg’i keng qozon.
Darvozalar zanjirin qoqar,
Minoradan yangragan Azon!
2025 yil 16 noyabr
***
Bu daryolar qalbimga oqar,
Qibladevor xobgohi ko’nglim.
O’zi bilmay qoldi shabnamning
Gulga qo’ngan joyini o’pdim.
Shart bog’ladik qumrilar bilan,
Avjga chiqdik qo’shay ichida.
Ro’molini chappa bog’ladi:
“Ko’zing bor!” – deb Xonum Bibicha.
Oyquloqlar sekin yorildi,
Yog’in shimdi oy nuri xomush.
Menga rahmi kelib g’ussamning,
Mushk durdasin Xayyom etdi no’sh.
Ketaverdim, yetmay bo’zladi,
Kuzgi yulg’un sepgan iffori.
Qulog’imga kirib semirdi,
Olovlarning aytgan yor-yori.
Chordaralar chorlab charchadi,
Sakkiz palla bir oyoqda tik.
Quyun chizib ketgan halqaning
O’r-ta-sida tushib yashadik.
2025 yil 30 noyabr
KECh KUZ…
G’o’zapoya g’aramlari mushk,
Shoxalarda nonjiyda gavhar.
Dala fayzin shukrini qilib,
Somonqoplar semirib qaytar.
Yang’oqzorda kaltak zug’umi,
Qishloqmasjid endi kaptarbon.
Yertandirni isitib qo’yar,
Daraxtlardan to’kilgan xazon.
Kuzgi jag’jag’ shirasi baland,
Ombor ichin bilar tarozi.
Ko’milmasdan qolgan tozkorda
Och qarg’alar o’zicha qozi…
Aravalar chaqqon, tinmasak,
Chirmoviqlar bor-budi yog’dir.
Uyur haydab tog’dan tushadi,
Sandiqlarda sig’magan Tohir.
2025 yil 15 oktyabr
***
Ona, qishloq qishda sovuq,
Kovushingiz bir qavat.
Mahsi tanlang, pul bor, desam,
Ko’rsatmaysiz hech rahbat.
Nimchangizning rangi ketib,
Paxtasi ko’p ko’rdi suv.
Chiqitlarga qo’shsam, deysiz,
– Hali menga kerak u.
Tuman, deysiz koshki uchsa,
G’o’zapoya tortdi nam.
Ko’zingizga ko’p ozg’inday,
Ko’rk bo’lmagan tovuq ham.
Qaldirg’ochni mehmon deysiz,
Uy shiftidan berib joy.
Xoldor lo’li uyga kelsa,
U Siz bilan ichar choy.
Oy oxirin, jim, poylaysiz,
Kelsin, deysiz, nafaqam.
Singlingga xarj… berar edim,
Yo’q, demasang, Senga ham…
Sochim ichi tars yorilar,
Xizrlarga tushar cho’g’.
– Ona, deyman Arshni ko’ray,
Senday xilqat Yerda yo’q.
2025 yil 2 dekabr
