Қадимий туркча адабиётнинг ўлмас асари «Қутадғу билик»нинг якуний бобларини тақдим этар эканмиз, муборак Рамазон ойида ўқилажак дуоларимизда донишманд бобомиз Юсуф Хос Ҳлжиб Болосоғунлини ва бу шонли асарни замонавий тилимизга ўгирган таниқли адиб, покиза инсон Эмин Усмонни меҳрибон Парвардигор раҳмат айлаб, улуғ фазлу мағфиратига олишини сўраймиз. Davomini o'qish
Bo'lim: Turk xalqlari tarixi, adabiyoti, madaniyati
Turk xalqlari adabiyotidan namunalar
Yusuf Xos Hojib. Qutadg’u bilik. 67-70 boblar. Emin Usmon tarjimasi
Тақдим этилаётган навбатдаги бобларда Ўдғурмишнинг Кунтуғди элиг билан кўришгани ва улар ўртасида бўлиб ўтган ўгитнамо савол-жавоблари баён этилган. Davomini o'qish
Nodim Uchar. To’rtliklar
Нодим Учар адабиётга 1974 йилда нашр этилган “Ёлғиз” номли илк шеър китоби китоби билан кириб келди. Шундан сўнг “Ёмғир билан келмоқдаман”, “Юлдузлар тушар ҳовучларимга”, “Кўз учирган юлдузлар, “Замон кун ёғдусида”, “Титроқ сувлар”, “Яшил водийларда оқшом”, “Кўнглимнинг ирмоқлари”каби шеърий тўпламлари эълон қилинди. Туркияда унинг асарлари кўп нусхада чоп этилади ва севиб ўқилади. Davomini o'qish
Yusuf Xos Hojib. Qutadg’u bilik. 63-66 boblar. Emin Usmon tarjimasi
Тақдим этилаётган навбатдаги бобларда Ўгдулмишнинг Ўдғурмишга меҳмондорчиликка бориш-келиш, зиёфатга меҳмон чақириш тартиб-қоидалари, бу дунёдан юз ўгириб, у дунёга мойил бўлиш ҳақидаги ўгитлари баён этилган. Davomini o'qish
Yusuf Xos Hojib. Qutadg’u bilik. 44-62 boblar. Emin Usmon tarjimasi
Сизга тақдим этилаётган бобларда Ўгдулмишнинг Ўдғурмишга бегларга қандай хизмат қилиш, сарой аҳли, авом (халқ), Пайғамбар авлодлари, олимлар, табиблар, азойимхонлар, мунажжимлар, шоирлар, деҳқонлар, савдогарлар, чорвадорлар, ҳунармандлар, камбағаллар, хизматкорлар билан қандай муносабатда бўлиш, қандай хотин олиш, фарзандларни қандай тарбиялаш ҳақидаги ўгитлари баён этилган. Davomini o'qish
Yusuf Xos Hojib. Qutadg’u bilik. 39-43 boblar. Emin Usmon tarjimasi
«Қутадғу билиг» бизгача уч нусхада етиб келган бўлиб, биринчиси сақланиш ўрнига кўра «Вена нусхаси» деган ном билан юритилса ҳам, аслида Ҳиротда 1439 йилнинг 17 июнида котиб Ҳасан Қора Сойил Шамс томонидан уйғур ёзувида кўчирилиб тугатилган. Иккинчи нусха кўчирилиш ўрни, топилиши ва сақланишига кўра «Қоҳира нусхаси» (Қоҳирадаги Ҳидув кутубхонасида сақланаётгани 1896 йилда маълум бўлган) деб номланади. Учинчи нусха «Наманган нусхаси» номи билан илмга кирган бўлиб, 1923 йили Фитрат томонидан қўлга киритилиб, Тошкентга келтирилган. А.Кононовнинг аниқлашича, ушбу қўлёзма мавжуд нусхалар ичида энг мукаммалидир. Davomini o'qish
Yusuf Xos Hojib. Qutadg’u bilik. 31-38 boblar. Emin Usmon tarjimasi
Асли исми Юсуф бўлган илк турк достоннависи Болосоғунда туғилган. Хос Ҳожиб (айрим манбаларда Юсуф Болосоғуний) шоирнинг унвони бўлиб, унинг асари ҳукмдорга тортиқ қилингандан сўнг шундай номга сазовор бўлган. Муаллифнинг бизгача етиб келган ягона асари хижрий 462 (1069-70)да ёзиб тугалланган «Қутадғу билиг» («Бахтлиланиш билими») бўлиб, муаллиф ўз асарини 18 ойда ёзиб тугатган. Асардаги тўрт рамзий қаҳрамон Кунтуғди (адолат), Ойтўлди (давлат), Ўгдулмиш (ақл) ва Ўзғурмиш (қаноат) тимсоллари орқали Юсуф Хос Ҳожиб ўзининг ижтимоий-сиёсий, адабий-фалсафий қарашларини ифода қилган. Davomini o'qish
Yusuf Xos Hojib. Qutadg’u bilik. 26-30 boblar. Emin Usmon tarjimasi
БУ БОБЛАРДА БЕГЛИККА МУНОСИБ БЕГ ҚАНДАЙ БЎЛИШИ, БЕГЛАРГА ВАЗИР БЎЛГУВЧИ КИШИ ҚАНДАЙ БЎЛИШИ, ЛАШКАРБОШИ ВА СИПОҲИЛАР ҚАНДАЙ БЎЛИШИ, УЛУҒ ҲОЖИБ ҚАНДАЙ КИШИ, ЭШИК ОҒАСИ ҚАНДАЙ БЎЛИШИ БАЁНИ АКС ЭТГАН. Davomini o'qish
Yusuf Xos Hojib. Qutadg’u bilik. 20-25 boblar. Emin Usmon tarjimasi
Юсуф Хос Ҳожиб «Қутадғу билиг»ни Болосоғунда бошлаб, Қашқарда ёзиб тугатган ва қорахоний ҳукмдор Тавғоч Буғрохонга тақдим этган. Буғрохон муаллифни тақдирлаб, унга «Хос Ҳожиб» («Эшик оғаси») унвонини берган. Шундан кейин шоир «Юсуф Хос Ҳожиб» номи б-н машҳур бўлган. Davomini o'qish
O’qtoy Rifat. She’rlar. Miraziz A’zam va Fayzi Shohismoil tarjimalari
10 июнь — машҳур турк шоири Ўқтой Рифат таваллуд топган кун
30-йилларнинг охирида турк шеъриятида янги тўлқин пайдо бўлди. 1937 йилдан «Ворлиқ» журналида нашр қилина бошлаган Ўрхон Вели Қониқ (1914-1950), Ўқтой Рифат 1914-1988), Мелиҳ Жавдат Ондай 1915-2002) шеърлари 40-йиллар шеъриятига тамомила янги руҳ олиб кирди. Davomini o'qish
Najib Fozil Kisakurak. She’rlar
Атоқли турк мутафаккири ва шоири Нажиб Фозил Қисакурак таваллуд топган кун
Ўз даври ва кейинги насл шоирларига жиддий таъсир кўрсатган атоқли турк мутафаккири ва шоири Нажиб Фозил Қисакурак шеърларида чуқур тафаккурга чорлов, ўлим ва ёлғизлик мавзулари ўзига хос услуб ва бадиий жиҳатдан мукаммал бир тарзда тараннум этилади. Davomini o'qish
Sobir Rustamxonli. She’rlar
Атоқли шоир Собир Рустамхонлини 70 ёши билан қутлаймиз!
Собир Рустамхонли шеърлари билан ўтган асрнинг 70-йилларида, шоирнинг ўзи билан 2013 йилнинг ёзида танишдим. Ҳар йили 5 июнь — машҳур шоир Микойил Мушфиқ туғилган кунда Озарбайжонда ўтказиладиган Шоирлар кунига таклиф қилган дўстларим мендан кимлар билан учрашмоқни исташимни сўрашганда Собир Рустамхонли номини ҳам тилга олгандим. Бугун Бокуда атоқли шоирнинг 70 ёшга тўлиши муносабати билан тантанали маросим бўўлиб ўтади. Мен ўзбек шоирлари, шоир шеърияти ихлосмандлари номидан Собир Рустамхонлини чин дилдан қутлайман ва саломатлик, янги асарлар тилайман. Davomini o'qish