Ёшлик даврларидан то ҳозиргача поляк шеъриятини тинимсиз мутолаа қиламан. Кимларнидир бир-икки ўқиганман, аммо, ақлли ва фожиали Тадеуш Режевични, қисқа умри давомида фақат муҳаббат ҳақида шеър ёзган Халина Посвятовскаяни, мураккаб ҳаёт фалсафасини оддий сатрларига сингдира олган Вислава Шимборска шеърларини қайта-қайта ўқигим келади. Шу кунларда Вислава Шимборска ва Халина Посвятовская шеърларини таржима қиляпман. Ҳозир эса яқинда архивимдан топиб олган ва 30 йилча аввал таржима қилган шоирлар шеърларини тақдим этаман.

ХХ АСР ПОЛЬША ШЕЪРИЯТИДАН
Хуршид Даврон таржималари

Леопольд Стафф
ҲАЁТ

О, тиниқ замин тонги!
Келар, йитар булутлар…
Наҳот улар шод дилни
Енгмоққа қурби етар.
Агар қурби етса, боқ –
Қушларни топ осмондан.
Излаб топ, учиб келар
Қай бири тун томондан.
Қара, улар сайрар шўх,
Ишон, ўхша  уларга
Ва кўнглингни бу ишонч
Тўлдиради нурларга.

Ярослав Ивашкевич
ИККИ ШЕЪР

ҲАЛИ...
Ҳали гуллар настарин порлоқ,
Ҳали итлар тунлар акиллар.
Ҳали олис-олисга, титроқ
Сўзлар айтиб бир қиз тикилар.

Ҳали хамир қорарлар нонга,
Ҳали тўйлар сершовқин, шодмон.
Ҳали аза тўлиб фиғонга
Қўлларини чўзар кўк томон.

Ҳали тойчоқ чарчамай елар,
Ошиқ йиғлар: “Бу қандай дарддир!”
Ҳали эртак тинглар болалар…
Демак ҳали шеър ёзмоқ шартдир!

ОҚШОМ

Осмон ёрқин. Булутлар эрир.
Кўкка шохин тираган ўрмон.
Эгасиз ит кўчада дайдир.

Ғарамларни тортаркан зўрға
Толғин отнинг кўзлари тинар.
Ғарам узра лолақизғалдоқ
Каби қизнинг кўйлаги ёнар.

Дала узра пичаннинг иси,
Сигирлар маст бу суюк исдан.
Чирилдоқлар чорлар чириллаб
Қора тунни олис-олисдан.

Владислав Броневский
14 АПРЕЛЬ

Вл.Маяковский хотирасига

Қувонч турган сарҳаднинг
У ёғида чарчоқ, ўлим бор.
Улар яшаб ўтган умрнинг
Қийматини ўлчашга даркор.

Аммо зулмат қўйнидан
Бир сўз чиқар – мисли куй.
Крематорий дудидан
Юксакроққа ўрлар у.

Радий каби куйдирсин
Ул сўз дилни – жангда ўл!
Кетганларга – шон-шараф,
Бизга эса – олис  йўл!

Юлиан Тувим
МАЙСА

Тизза қадар кўк майса,
Кел, бағримга синга қол.
Иккимизни айирмай
Қўмитсин сарин шамол.

Токи яшай ҳайрату
Ҳасрат, ғамингга тўлиб,
Токи сўзлар ўртада
Турмасин девор бўлиб.

Токи бизни аташсин
Ёлғиз битта сўз билан
Аташсин ё  майса деб,
Ёки  Тувим Юлиан.

Тадеуш Ружевич
ИККИ  ШЕЪР

ИЖОД

Мен ёзардим
Унутиб вақтни –
Лаҳзамиди, сониямиди,
Оқшоммиди, ё кечамиди.

Ёзар эдим ғазабга тўлиб,
Ёзар эдим ғамдан кар бўлиб.

Кўзларимни узмай кўзимдан,
Бош айланиб ёзган сўзимдан

Ёзар эдим – собит, бебардош,
Бор дунёни тўсганди кўз ёш.

Ёзар эдим, тинмай ёзардим,
Фақат ногоҳ юзим бўзарди
Ва қўрқувдан юрак  титради:
Воҳ, қўлимда қалам йўқ эди.

***

      Ришард  Пшибильскийга       

ерга қайтмоқ
жудаям оғир
бундай узоқ
умрдан кейин

одамларни севмаслик оғир
жуда оғир уларни севиш
айниқса  жуда яхши билсанг
улар нималарга қодирлигини

уммонлару
тоғлар, қалъалар
ортидаги одамларни
севиш осонроқ

ўртамизни биргина девор
ажратган одамларни севгандан кўра

Деди у кетиш олдидан

Халина Посвятовская
ИККИ ШЕЪР

ҲАЁТ

Ҳаётдан кетмоқни истамайман мен
Ҳаётга ботириб тирноқларимни
Шивирлайман сизни севаман
Қонимдай қизарган
Қип-қизил милаш
Оғриғимдан оқарган ёвшан
Ўлимимдек қорайган ўрмон

* * *

соғинишни яхши кўраман
ранг ва оҳанг зиналаридан
югуриб шошилиб чиқаман
очилган лабларим билан
қор ҳидини ютишни
яхши кўраман

ёлғизлигимни яхши кўраман
юксак-юксакларда
осмонни қушдек қучган
энг баланд кўприкдан ҳам баланд
ёлғизлигимни яхши кўраман

Yoshlik davrlaridan to hozirgacha polyak she’riyatini tinimsiz mutolaa qilaman. Kimlarnidir bir-ikki o’qigyman, ammo, aqlli va fojiali Tadeush Rejevichni, qisqa umri davomida faqat muhabbat haqida she’r yozgan Xalina Posvyatovskayani, murakkab hayot falsafasini oddiy satrlariga singdira olgan Vislava Shimborska she’rlarini qayta-qayta o’qigim keladi. Shu kunlarda Vislava Shimborska va Xalina Posvyatovskaya she’rlarini tarjima qilyapman. Hozir esa yaqinda arxivimdan topib olgan va 30 yilcha avval tarjima qilgan shoirlar she’rlarini taqdim etaman.

XX ASR POL`SHA SHE’RIYATIDAN
Xurshid Davron tarjimalari

Leopold  Staff
HAYOT

O, tiniq zamin tongi!
Kelar, yitar bulutlar…
Nahot ular shod dilni
Yengmoqqa qurbi yetar.
Agar qurbi yetsa, boq –
Qushlarni top osmondan.
Izlab top, uchib kelar
Qay biri tun tomondan.
Qara, ular sayrar sho’x,
Ishon, o’xsha ularga
Va ko’nglingni bu ishonch
To’ldiradi nurlarga.

Yaroslav Ivashkevich
IKKI SHE’R

HALI...
Hali gullar nastarin porloq,
Hali itlar tunlar akillar.
Hali olis-olisga, titroq
So’zlar aytib bir qiz tikilar.

Hali xamir qorarlar nonga,
Hali to’ylar sershovqin, shodmon.
Hali aza to’lib fig’onga
Qo’llarini cho’zar ko’k tomon.

Hali toychoq charchamay yelar,
Oshiq yig’lar: “Bu qanday darddir!”
Hali ertak tinglar bolalar…
Demak hali she’r yozmoq shartdir!

OQSHOM

Osmon yorqin. Bulutlar erir.
Ko’kka shoxin tiragan o’rmon.
Egasiz it ko’chada daydir.

G’aramlarni tortarkan zo’rg’a
Tolg’in otning ko’zlari tinar.
G’aram uzra lolaqizg’aldoq
Kabi qizning ko’ylagi yonar.

Dala uzra pichanning isi,
Sigirlar mast bu suyuk isdan.
Chirildoqlar chorlar chirillab
Qora tunni olis-olisdan.

Vladislav Bronevskiy
14 APREL`

Vl.Mayakovskiy xotirasiga

Quvonch turgan sarhadning
U yog’ida charchoq, o’lim bor.
Ular yashab o’tgan umrning
Qiymatini o’lchashga darkor.

Ammo zulmat qo’ynidan
Bir so’z chiqar – misli kuy.
Krematoriy dudidan
Yuksakroqqa o’rlar u.

Radiy kabi kuydirsin
Ul so’z dilni – jangda o’l!
Ketganlarga – shon-sharaf,
Bizga esa – olis yo’l!

Yulian Tuvim
MAYSA

Tizza qadar ko’k maysa,
Kel, bag’rimga singa qol.
Ikkimizni ayirmay
Qo’mitsin sarin shamol.

Toki yashay hayratu
Hasrat, g’amingga to’lib,
Toki so’zlar o’rtada
Turmasin devor bo’lib.

Toki bizni atashsin
Yolg’iz bitta so’z bilan
Atashsin yo maysa deb,
Yoki Tuvim Yulian.

Tadeush Rujevich
IKKI SHE»R

IJOD

Men yozardim
Unutib vaqtni –
Lahzamidi, soniyamidi,
Oqshommidi, yo kechamidi.

Yozar edim g’azabga to’lib,
Yozar edim g’amdan kar bo’lib.

Ko’zlarimni uzmay ko’zimdan,
Bosh aylanib yozgan so’zimdan

Yozar edim – sobit, bebardosh,
Bor dunyoni to’sgandi ko’z yosh.

Yozar edim, tinmay yozardim,
Faqat nogoh yuzim bo’zardi
Va qo’rquvdan yurak titradi:
Voh, qo’limda qalam yo’q edi.

***

      Rishard  Pshibil`skiyga       

yerga qaytmoq
judayam og’ir
bunday uzoq
umrdan keyin

odamlarni sevmaslik og’ir
juda og’ir ularni sevish
ayniqsa  juda yaxshi bilsang
ular nimalarga qodirligini

ummonlaru
tog’lar, qal’alar
ortidagi odamlarni
sevish osonroq

o’rtamizni birgina devor
ajratgan odamlarni sevgandan ko’ra

Dedi u ketish oldidan

Xalina Posvyatovskaya
IKKI SHE’R

HAYOT
Hayotdan ketmoqni istamayman men
Hayotga botirib tirnoqlarimni
Shivirlayman sizni sevaman
Qonimday qizargan
Qip-qizil milash
Og’rig’imdan oqargan yovshan
O’limimdek qoraygan o’rmon

* * *

sog’inishni yaxshi ko’raman
rang va ohang zinalaridan
yugurib shoshilib chiqaman
ochilgan lablarim bilan
qor hidini yutishni
yaxshi ko’raman

yolg’izligimni yaxshi ko’raman
yuksak-yuksaklarda
osmonni qushdek quchgan
eng baland ko’prikdan ham baland
yolg’izligimni yaxshi ko’raman