Машҳур шоир, адиб ва таржимон Чезаре Павезе Италиянинг Кунео вилоятидаги Санто-Стефано-Бельбо шаҳарчасида туғилган. Турин университетининг инглиз адабиёти бўлимида таҳсил олган. Дефо, Диккенс, Мелвилл, Жойс, Ш. Андерсон, Г. Стайн, Фолкнер, Дос Пассос асарларини итальянчага таржима қилган. Оиласи тазйиқи остида фашист партиясига аъзо бўлган, аммо аксилфашист фаолият олиб боргани учун партиядан ўчирилган. Урушдан кейин коммунистларга яқинлашган. Америкалик киноатриса Констанс Доулингга бўлган муҳаббати фожиали якунланган. 1950 йил 26 август куни ўз жонига қасд қилган.

Чезаре Павезе
ШЕЪРЛАР
Рус тилидан Тоҳир Қаҳҳор таржималари

ЎЛИМНИНГ КЎЗЛАРИ

Ажал келар бир куни
Кўзи кўзингга боқар

Ногоҳ келар у эски виждон азоби каби
Бахтиқора етимнинг қора хўрлиги каби
Ҳар кимса ҳам бўлгувчи бемаза одат каби
Ортимиздан қувалаб юрган бир офат каби

Ажал келар бир куни
Кўзи кўзингга боқар
Бўм-бўш бўлар у кўзлар
Маъно ранг туйғу бўлмас
Ойнада кўрганингдай қувонч ё қайғу бўлмас
Қотиб қолган ҳайқириқ
Сукутга тўла бўлар
Эй умид-орзу-ҳавас
Англармиз у кун сенинг
Бир ҳаёт бўлганингни
Бир ҳечлик бўлганингни
Ўлим учун ҳамма бир
Унинг учун ҳамма тенг

Ҳар кимнинг ҳам олдига бир ажал келиши бор
Арвоҳ юзин кўзгуда кўриб қолгандай ногоҳ
Ногоҳ нохуш бир феълдан тамом қутулган каби
Тош қотган дудоқларга қараб маъно туйгандай
Тубсиз қора гирдобга жим-жим бота кетгаймиз

ИЗТИРОБ

Кўчаларда сайр этурман роса чарчаб толгунча
фикрим ётиб қолгунча
отиб қолмоқ яшамоқ
ким дуч келса ҳар кимнинг кўзига тик боқаман
томиримда қайнар қон
қоронгини ёқаман

Ҳар тонг аввал яшанмаган бир ҳис-ла уйгонаман
ўзимни вужудимдан кўра кучли туяман
ҳар тонг совуқ бир титроқ билан титраб қўяман

Йигирма ёшимдаги тонглар қолди узоқда
Йигирма бир яна неча йиллар бари тузоқда
Бари ер-кўк орасида шув этди ўтди-кетди
Эрта мени инсонлар янги кўз билан кўрар
Бир расмга боққандай кўз ташлаб кетар нари
Бир расмга боққандай кўз ташлаб ўзим сари
Ўйлайман
Ҳа ёш эдим ёшлигимни билмасдим
У олтин кунларимга кўрдай парво қилмасдим

Худди заиф бир бола йилларча давом этган
йигили алаҳсиган уйқусидан уйгонди
Ҳа энди у йигилар ҳечам бўлмагандайин
Фақат ранглар қолди бу қаршимдаги дунёда
Ранглар эса йигламас
Ранглар уйготар мени
Хотинлардай қизлардай кўчага чиқар ранглар
Ҳар бир вужуд бир рангдир
Болалар ҳам бир рангдир

Сўлгинликдан сўнг шу оч-қизил кийимлик тана
Янгидан қовушажак ўз ҳаётига яна
Теграмдан менга боққан кўзларни ҳис этаркан
Мен-да ўз борлигимни англаб руҳан яйрайман
Одамлар орасида кезиб йўлга қарайман
Ҳар тонг йўлга чиқаман рангларни ахтарганча…

Чезаре Павезе (Cesare Pavese; 1908-1950) — машҳур шоир ва адиб. Кунео вилоятидаги Санто-Стефано-Бельбода туғилган. Турин университетининг инглиз адабиёти бўлимида таҳсил олган. Дефо, Диккенс, Мелвилл, Жойс, Ш. Андерсон, Г. Стайн, Фолкнер, Дос Пассос асарларини итальянчага таржима қилган. Оиласи тазйиқи остида фашист партиясига аъзо бўлган, аммо аксилфашист фаолият олиб боргани учун партиядан ўчирилган ва бир муддат қамоқда ўтирган. Урушдан кейин коммунистларга яқинлашган. Америкалик киноатриса Констанс Доулингга бўлган муҳаббати фожиали якунланган. 1950 йил 26 август куни ўз жонига қасд қилган.
Илк шеърий тўпламларида оддий итальянликлар турмушини тасвирлади, ўз замонининг фожиаси бўлган фашизмни лаънатлади. Бу йиллардаги ҳаёти, муҳити ва замон манзаралари “Турма” романида,“Тирикчилик” деб номланган кундаликлар тўпламида теран акс этган. Чезаре Павезенинг “Августдаги таътил” ҳикоялар тўплами, “Ой ва базм гулханлари”, “Гўзал ёз’ “Сенинг қишлоқларинг”, “Тепадаги уй”, “Тепадаги шайтон”, “Ёлғиз хотинлар орасида», “Ўртоқ» романлари машҳур ва кўплаб тилларга таржима қилинган.

Chezare Paveze (Cesare Pavese; 1908-1950) — mashhur shoir va adib. Kuneo viloyatidagi Santo-Stefano-Bel`boda tug’ilgan. Turin universitetining ingliz adabiyoti bo’limida tahsil olgan. Defo, Dikkens, Melvill, Joys, SH. Anderson, G. Stayn, Folkner, Dos Passos asarlarini ital`yanchaga tarjima qilgan. Oilasi tazyiqi ostida fashist partiyasiga a’zo bo’lgan, ammo aksilfashist faoliyat olib borgani uchun partiyadan o’chirilgan va bir muddat qamoqda o’tirgan. Urushdan keyin kommunistlarga yaqinlashgan. Amerikalik kinoatrisa Konstans Doulingga bo’lgan muhabbati fojiali yakunlangan. 1950 yil 26 avgust kuni o’z joniga qasd qilgan.
Ilk she’riy to’plamlarida oddiy ital`yanliklar turmushini tasvirladi, o’z zamonining fojiasi bo’lgan fashizmni la’natladi. Bu yillardagi hayoti, muhiti va zamon manzaralari “Turma” romanida,“Tirikchilik” deb nomlangan kundaliklar to’plamida teran aks etgan. Chezare Pavezening “Avgustdagi ta’til” hikoyalar to’plami, “Oy va bazm gulxanlari”, “Go’zal yoz’ “Sening qishloqlaring”, “Tepadagi uy”, “Tepadagi shayton”, “Yolg’iz xotinlar orasida», “O’rtoq» romanlari mashhur va ko’plab tillarga tarjima qilingan.

Chezare Paveze
SHE’RLAR
Rus tilidan Tohir Qahhor tarjimalari

O’LIMNING KO’ZLARI

Ajal kelar bir kuni
Ko’zi ko’zingga boqar

Nogoh kelar u eski vijdon azobi kabi
Baxtiqora yetimning qora xo’rligi kabi
Har kimsa ham bo’lguvchi bemaza odat kabi
Ortimizdan quvalab yurgan bir ofat kabi

Ajal kelar bir kuni
Ko’zi ko’zingga boqar
Bo’m-bo’sh bo’lar u ko’zlar
Ma’no rang tuyg’u bo’lmas
Oynada ko’rganingday quvonch yo qayg’u bo’lmas
Qotib qolgan hayqiriq
Sukutga to’la bo’lar
Ey umid-orzu-havas
Anglarmiz u kun sening
Bir hayot bo’lganingni
Bir hechlik bo’lganingni
O’lim uchun hamma bir
Uning uchun hamma teng

Har kimning ham oldiga bir ajal kelishi bor
Arvoh yuzin ko’zguda ko’rib qolganday nogoh
Nogoh noxush bir fe’ldan tamom qutulgan kabi
Tosh qotgan dudoqlarga qarab ma’no tuyganday
Tubsiz qora girdobga jim-jim bota ketgaymiz

IZTIROB

Ko’chalarda sayr eturman rosa charchab tolguncha
fikrim yotib qolguncha
otib qolmoq yashamoq
kim duch kelsa har kimning ko’ziga tik boqaman
tomirimda qaynar qon
qorongini yoqaman

Har tong avval yashanmagan bir his-la uygonaman
o’zimni vujudimdan ko’ra kuchli tuyaman
har tong sovuq bir titroq bilan titrab qo’yaman

Yigirma yoshimdagi tonglar qoldi uzoqda
Yigirma bir yana necha yillar bari tuzoqda
Bari yer-ko’k orasida shuv etdi o’tdi-ketdi
Erta meni insonlar yangi ko’z bilan ko’rar
Bir rasmga boqqanday ko’z tashlab ketar nari
Bir rasmga boqqanday ko’z tashlab o’zim sari
O’ylayman
Ha yosh edim yoshligimni bilmasdim
U oltin kunlarimga ko’rday parvo qilmasdim

Xuddi zaif bir bola yillarcha davom etgan
yigili alahsigan uyqusidan uygondi
Ha endi u yigilar hecham bo’lmagandayin
Faqat ranglar qoldi bu qarshimdagi dunyoda
Ranglar esa yiglamas
Ranglar uygotar meni
Xotinlarday qizlarday ko’chaga chiqar ranglar
Har bir vujud bir rangdir
Bolalar ham bir rangdir

So’lginlikdan so’ng shu och-qizil kiyimlik tana
Yangidan qovushajak o’z hayotiga yana
Tegramdan menga boqqan ko’zlarni his etarkan
Men-da o’z borligimni anglab ruhan yayrayman
Odamlar orasida kezib yo’lga qarayman
Har tong yo’lga chiqaman ranglarni axtargancha