Уйғур шоири Масъуд Исо 1978 йили туғилган. Шу пайтгача унинг бир неча шеърий китоблари нашр этилган. Туркум шеърлари учун Хонтангри мукофотига сазовор бўлган Унинг таржимасида ўзбек шоирларининг (Хуршид Даврон, Фахриёр ва бошқ.) шеърлари ҳам эълон қилинган. Бугун шоирнинг шеърларини ёш ижодкор Дилмурод Дўст таржимасида сизга тақдим этмоқдамиз.
Масъуд ИСО
ШЕЪРЛАР
Уйғурчадан Дилмурод Дўст таржимаси
Уйғур шоири Масъуд Исо 1978 йили 22 апрелда Ғулжа шаҳрида туғилган. Шинжон саноат институти геология факультетида таҳсил олган.Туркум шеърлари учун Хонтангри адабий мукофотига сазовор бўлган Шу пайтгача унинг бир неча шеърий китоблари нашр этилган. Унинг таржимасида ўзбек шоирларининг шеърлари ҳам эълон қилинган. Шинжон ёзувчилар жамиятининг аъзоси. Бугунги кунда Ғулжа шаҳар радио ва телевидение хизмати хабарлар бўлимида таржимон бўлиб хизмат қилади.
ۈمىد ئەلى 1978 -يىلى سەمەرقەند ۋىلايىتى سەمەرقەند تۈمەنىدە تۇغۇلغان. 2001 -يىلى ئەلشىر ناۋائىي نامىدىكى سەمەر قەند ئۇنۋېرسىتېتىنىڭ ئۆزبېك فىلولوگىيەسى پاكۇلتېتىنى تاماملىغان. ئۇ2001 -2003-يىللاردا تۈمەندىكى 23-ئوتتۇرا مەكتەپتە ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىسى بولۇپ ئىشلىگەن.2003 2012 -يىلغىچە ‹‹بېكاجان››گېزىتىدە مۇسەھھىھ، مۇخبىر، بۆلۈم مۇدىرى بولغان.ھازىر‹‹ئاپراسىياق ›› گېزىتىدەئىشلەۋاتدۇ.
ئۇنىڭ ‹‹دىلخانىم››،‹‹كۆككە يول››، ‹‹سالام، شىرىن تۇيغۇلار›› قاتارلىق شېئىر ۋەنەسىرىي ئەسەرلەر توپلاملىرى نەشىر قىلىنغان.2009 -يىلى ئەللىكتىن ئارتۇق ئۆزبېك ئىجادكارلىرى بىلەن ئۇيۇشتۇرغان سۆھبەتلىرى ‹‹ كۆڭۈلگە زىيارەت›› نام بىلەن نەشىر قىلىنغان.
УЙИМНИНГ ИККИ ДЕРАЗАСИ
Уйимнинг икки деразаси
Кеча билан кундузнинг хотира дафтаридир.
Вақт ёмғирлари ювиб кетолмайдиган
Борлиқ кечмишлари ёзилган деразалардир.
Шодлигу қайғулар барқ уради
деразаларим тупроғида…
Танишу нотаниш чиройларнинг соялари
Қўниб ўтиб кетар ойналарида.
Туғилиш билан ўлим уйимнинг икки деразаси
Деразаларда кечар икки ҳаётим…
ГУЛ
Хилватдаги гулни ким узиб кетар?
Истардим, бу гулим увол бўлмаса.
Одамлар термулиб ўтсалар етар,
Ёшлик кунларини хотирлаб, қўмсаб…
Ёмғирларда обдон чўмилса гулим,
Капалак ухласа ифор бағрида.
Муродига етар, гўзаллигини
Инъом этса одамларнинг барига.
ОНА СЎЗИ
— Она, жуда чарчаб кетдим,
Ҳаёт бунча оғир, қувонч бунча оз?!
— Тишингни тишла, болам…
Сабрлига ҳаёт солур паёндоз!
— Онажон,фариштам,мунисим, наҳот
Чироқдай ўчарсан, тушга кўчарсан.
Йўлимга , паёндоз солганда ҳаёт,
Йўлдошдай юрмоққа ёнимда йўқсан.
— Она, кунлар бошимда ўйнатар тўқмоқ.
— Тишингни тишла, болам!
Бошингдаги тўқмоқ сингайдур, ишон!
Дардлар кетар, кетар қайғу ва алам.
Ёлғиз одам қолар, қолади замон.
— Она, эй ғанимат, тенгсиз бойлигим,
Сочларингда оқ қор, кўзларинг хира.
Кеч кузнинг нурлари сўнган шу лаҳза,
Англадим,
Сенга бахт бермабман сира.
Икки томчи кўзёшим аранг яширдим,
Сен қайрилиб менга қарагунингча…
Ва тишимни қаттиқ тишладим, Она!
СЕНТЯБРЬ — ХУШРЎЙ ПАРИ
Нафис гуллар ифори
Ва дарахтлар шитири,
Сентябрнинг майин тафти,
Дарахтлар сояси-ла
Қушларнинг сайроқ оҳи
Келиб деразамга бир-бир урилар…
Сентябрь — ўхшайсан менга
Ўхшайсан армонлари ўлган юракка,
Ўхшайсан суюкли хушрўй парига,
Мунглиғ оқаётган тиниқ сувларга…
Инсон ҳаётининг кечмишларидан
Ўтдим, келавердим йўл босиб бир-бир,
Қора сочларимга қўнди оппоқ қор.
Ҳаш-паш дегунча
ошдим қирқта тоғ.
Юрагимда ўчмас бўлиб қолди доғ.
Сеҳрли тонглару, нурли кечалар
Менга бегонадир, мен учун ёлғон.
Сентябрь — хушрўй пари,
Гўзал кечаларда
Мен Ой билан сирлашдим…
ҚАЧОН ПОРЛАР?
Кузнинг илиқ нурида
Бир қуш ухлар.
Қушнинг тушида
Армон куйлар.
Унинг овози чунонан
Бир гўзалнинг
мени чорлаган овозини
эслатар.
Ўшал содда,
дунёлардан олис
юрак
қачон порлар?!
Мен юрар йўлларда…
КЕЛАҚОЛ, ҚАЛБИМДА БИР МИНОРА БОР
Келақол, қалбимда бир минора бор,
Кўкдаги юлдузлар тушиб дам олган.
Унда қушлар солган инлар ва қатор
Ҳасрат булутлари илашиб қолган.
Келақол, қалбимда бир минора бор,
Унда менинг умрим расми осилган.
Ҳам жаранглаб турар унда беғубор
Севгим қўнғироғи, туну кун бедор.
Келақол, қалбимда бир минора бор,
Ўртанган юракнинг ҳеч тинмас сози.
Қара, қандай мунглиғ, нақадар нолакор
Минордан таралган найнинг овози.
Келақол, қалбимда бир минора бор,
Барча ҳақиқатлар бунда ёлғондир.
Авайлаб қадам бос, авайлаб, илло
Оқшомлар бу ерда руҳлар меҳмондир.
Келақол, қалбимда бир минора бор,
Сен учун қурилган барча-барчаси.
Бир кун чиқсанг, албат, кўрурсан аён,
Унда юрагимнинг бордир парчаси.
ДУНЁ — БИР БОШ ПИЁЗ
Воажаб!
Дунё — бир бош пиёз,
Барча пўстини арчиб кўрдим.
Руҳ паришон.
Йиғига тўлган осмон.
Куз — ўлаётган қуш,
Масъуд — йиғлаётган сув.
ЭНДИ ГУЛЛАРГА ХУШ ДЕЙМАН, НАЧОРА…
Энди гулларга хуш дейман, начора…
Менинг майлим эмас ўлимнинг ҳукми!
Умр ўхшар асли ёз гулларига,
Соз келмас ҳар кимга тақдир бичими.
Соз келмас ҳар кимга тақдир бичими!
Қабристонлар аро юрдим ҳар кунда.
Гар келса ўлимнинг элчиси бир кун,
Виждонранг оқ ялов тайёр илкимда.
Умр ўхшар асли ёз гулларига,
Билдирмай йиғлайди у гуллар
ойдин кечаларда…
қирқ бир карвон кетди
қараб чўлларга…
Эй, Масъуд, бахт қасрига ётсан,
Бир эдинг, сочилиб минг дона бўлдинг.
Расталарда йўқсан, боғлар ичра ҳам
Ҳам ўзингга ўзинг пинҳона бўлдинг!
ЁЛҒИЗ ОЛМА
Кўпнинг иштиёқу диққатин тортиб,
Куз олмаси турар шохида якка.
Юлдуз кирар унинг тушин ёритиб,
Олиб кетмак бўлиб олмани кўкка.
Ёлғизликда чунон ўртанган олма,
Охир нидо айлар турган шохига:
— Қўйиб юбор мени, озод қил тамом,
Учиб кетай ўша юлдуз боғига!
ЖИМЖИТЛИК
Атроф тинч.
Бир туп атиргул
Қуёш билан
Тўйиб муҳббатлашмоқда
Армонсиз…
Mas’ud ISO
SHE’RLAR
Uyg’urchadan Dilmurod Do’st tarjimasi
Uyg’ur shoiri Mas’ud Iso (Мәсуд Иса) 1978 yili 22 aprelda G’ulja shahrida tug’ilgan. Shinjon sanoat instituti geologiya fakul`tetida tahsil olgan.Turkum she’rlari uchun Xontangri adabiy mukofotiga sazovor bo’lgan Shu paytgacha uning bir necha she’riy kitoblari nashr etilgan. Uning tarjimasida o’zbek shoirlarining she’rlari ham e’lon qilingan. Shinjon yozuvchilar jamiyatining a’zosi. Bugungi kunda G’ulja shahar radio va televidenie xizmati xabarlar bo’limida tarjimon bo’lib xizmat qiladi.
ۈمىد ئەلى 1978 -يىلى سەمەرقەند ۋىلايىتى سەمەرقەند تۈمەنىدە تۇغۇلغان. 2001 -يىلى ئەلشىر ناۋائىي نامىدىكى سەمەر قەند ئۇنۋېرسىتېتىنىڭ ئۆزبېك فىلولوگىيەسى پاكۇلتېتىنى تاماملىغان. ئۇ2001 -2003-يىللاردا تۈمەندىكى 23-ئوتتۇرا مەكتەپتە ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىسى بولۇپ ئىشلىگەن.2003 2012 -يىلغىچە ‹‹بېكاجان››گېزىتىدە مۇسەھھىھ، مۇخبىر، بۆلۈم مۇدىرى بولغان.ھازىر‹‹ئاپراسىياق ›› گېزىتىدەئىشلەۋاتدۇ.
ئۇنىڭ ‹‹دىلخانىم››،‹‹كۆككە يول››، ‹‹سالام، شىرىن تۇيغۇلار›› قاتارلىق شېئىر ۋەنەسىرىي ئەسەرلەر توپلاملىرى نەشىر قىلىنغان.2009 -يىلى ئەللىكتىن ئارتۇق ئۆزبېك ئىجادكارلىرى بىلەن ئۇيۇشتۇرغان سۆھبەتلىرى ‹‹ كۆڭۈلگە زىيارەت›› نام بىلەن نەشىر قىلىنغان.
UYIMNING IKKI DERAZASI
Uyimning ikki derazasi
Kecha bilan kunduzning xotira daftaridir.
Vaqt yomg’irlari yuvib ketolmaydigan
Borliq kechmishlari yozilgan derazalardir.
Shodligu qayg’ular barq uradi
derazalarim tuprog’ida…
Tanishu notanish chiroylarning soyalari
Qo’nib o’tib ketar oynalarida.
Tug’ilish bilan o’lim uyimning ikki derazasi
Derazalarda kechar ikki hayotim…
GUL
Xilvatdagi gulni kim uzib ketar?
Istardim, bu gulim uvol bo’lmasa.
Odamlar termulib o’tsalar yetar,
Yoshlik kunlarini xotirlab, qo’msab…
Yomg’irlarda obdon cho’milsa gulim,
Kapalak uxlasa ifor bag’rida.
Murodiga yetar, go’zalligini
In’om etsa odamlarning bariga.
ONA SO’ZI
— Ona, juda charchab ketdim,
Hayot buncha og’ir, quvonch buncha oz?!
— Tishingni tishla, bolam…
Sabrliga hayot solur payondoz!
— Onajon,farishtam,munisim, nahot
Chiroqday o’charsan, tushga ko’charsan.
Yo’limga , payondoz solganda hayot,
Yo’ldoshday yurmoqqa yonimda yo’qsan.
— Ona, kunlar boshimda o’ynatar to’qmoq.
— Tishingni tishla, bolam!
Boshingdagi to’qmoq singaydur, ishon!
Dardlar ketar, ketar qayg’u va alam.
Yolg’iz odam qolar, qoladi zamon.
— Ona, ey g’animat, tengsiz boyligim,
Sochlaringda oq qor, ko’zlaring xira.
Kech kuzning nurlari so’ngan shu lahza,
Angladim,
Senga baxt bermabman sira.
Ikki tomchi ko’zyoshim arang yashirdim,
Sen qayrilib menga qaraguningcha…
Va tishimni qattiq tishladim, Ona!
SENTYABR` — XUSHRO’Y PARI
Nafis gullar ifori
Va daraxtlar shitiri,
Sentyabrning mayin tafti,
Daraxtlar soyasi-la
Qushlarning sayroq ohi
Kelib derazamga bir-bir urilar…
Sentyabr` — o’xshaysan menga
O’xshaysan armonlari o’lgan yurakka,
O’xshaysan suyukli xushro’y pariga,
Munglig’ oqayotgan tiniq suvlarga…
Inson hayotining kechmishlaridan
O’tdim, kelaverdim yo’l bosib bir-bir,
Qora sochlarimga qo’ndi oppoq qor.
Hash-pash deguncha
oshdim qirqta tog’.
Yuragimda o’chmas bo’lib qoldi dog’.
Sehrli tonglaru, nurli kechalar
Menga begonadir, men uchun yolg’on.
Sentyabr` — xushro’y pari,
Go’zal kechalarda
Men Oy bilan sirlashdim…
QACHON PORLAR?
Kuzning iliq nurida
Bir qush uxlar.
Qushning tushida
Armon kuylar.
Uning ovozi chunonan
Bir go’zalning
meni chorlagan ovozini
eslatar.
O’shal sodda,
dunyolardan olis
yurak
qachon porlar?!
Men yurar yo’llarda…
KELAQOL, QALBIMDA BIR MINORA BOR
Kelaqol, qalbimda bir minora bor,
Ko’kdagi yulduzlar tushib dam olgan.
Unda qushlar solgan inlar va qator
Hasrat bulutlari ilashib qolgan.
Kelaqol, qalbimda bir minora bor,
Unda mening umrim rasmi osilgan.
Ham jaranglab turar unda beg’ubor
Sevgim qo’ng’irog’i, tunu kun bedor.
Kelaqol, qalbimda bir minora bor,
O’rtangan yurakning hech tinmas sozi.
Qara, qanday munglig’, naqadar nolakor
Minordan taralgan nayning ovozi.
Kelaqol, qalbimda bir minora bor,
Barcha haqiqatlar bunda yolg’ondir.
Avaylab qadam bos, avaylab, illo
Oqshomlar bu yerda ruhlar mehmondir.
Kelaqol, qalbimda bir minora bor,
Sen uchun qurilgan barcha-barchasi.
Bir kun chiqsang, albat, ko’rursan ayon,
Unda yuragimning bordir parchasi.
DUNYO — BIR BOSH PIYOZ
Voajab!
Dunyo — bir bosh piyoz,
Barcha po’stini archib ko’rdim.
Ruh parishon.
Yig’iga to’lgan osmon.
Kuz — o’layotgan qush,
Mas’ud — yig’layotgan suv.
ENDI GULLARGA XUSH DEYMAN, NACHORA…
Endi gullarga xush deyman, nachora…
Mening maylim emas o’limning hukmi!
Umr o’xshar asli yoz gullariga,
Soz kelmas har kimga taqdir bichimi.
Soz kelmas har kimga taqdir bichimi!
Qabristonlar aro yurdim har kunda.
Gar kelsa o’limning elchisi bir kun,
Vijdonrang oq yalov tayyor ilkimda.
Umr o’xshar asli yoz gullariga,
Bildirmay yig’laydi u gullar
oydin kechalarda…
qirq bir karvon ketdi
qarab cho’llarga…
Ey, Mas’ud, baxt qasriga yotsan,
Bir eding, sochilib ming dona bo’lding.
Rastalarda yo’qsan, bog’lar ichra ham
Ham o’zingga o’zing pinhona bo’lding!
YOLG’IZ OLMA
Ko’pning ishtiyoqu diqqatin tortib,
Kuz olmasi turar shoxida yakka.
Yulduz kirar uning tushin yoritib,
Olib ketmak bo’lib olmani ko’kka.
Yolg’izlikda chunon o’rtangan olma,
Oxir nido aylar turgan shoxiga:
— Qo’yib yubor meni, ozod qil tamom,
Uchib ketay o’sha yulduz bog’iga!
JIMJITLIK
Atrof tinch.
Bir tup atirgul
Quyosh bilan
To’yib muhbbatlashmoqda
Armonsiz…