Турк адабиётининг буюк намояндаси Сабаҳиддин Али, атоқли адиб Яшар Камол, таниқли шоир Метин Алтиўқ (Олтиўқ), турк шеъриятининг тенгсиз вакили Жамол Сурайё ва ниҳоят, Сунай Акин шеърларини ўзбек тилига таржима қилган адабиётшунос олим ва мутаржим Маъруфжон Йўлдошев бу шоирларнинг бири ҳақида шундай ёзади: «Мен унинг шеърларини кўп ўқидим. Ҳузур билан ўқидим. Шоирдан миннатдор бўлиб ўқидим. Унинг шеърларини ўзбек тилига таржима қилишни орзулаб ўқидим. Таржима қилсам эди, дея-дея ўқидим. Сизга илингим келиб ўқидим…» .
ТУРК ШЕЪРИЯТИДАН ТАРЖИМАЛАР
Маъруфжон Йўлдошев таржималари
ТОҒЛАР
Бошим тоғ, сочларим қордир,
Телба шамолларим бордир.
Водийлар менга кўп тордир:
Менинг масканим тоғлардир.
Шаҳарлар менга бир тузоқ,
Одамлар суҳбати йироқ,
Узоқ туринг, мендан узоқ:
Менинг масканим тоғлардир.
Қалбимга ўхшар тошлари,
Бетиним сайрар қушлари,
Кўкларга яқиндир бошлари:
Менинг масканим тоғлардир.
Ёримни ётларга беринг,
Севгимни елларга беринг,
Дардингизни менга беринг:
Менинг масканим тоғлардир.
Бир кун қадрим билинса гар,
Исмим тилга олинса гар,
Манзилимни сўрашса гар:
Mенинг масканим тоғлардир.
БИР БУЛУТ ЙИҒЛАЙДИ…
Сиқиламан…
Адо бўлмас дардлар
тўла юрагимла
Қуёшни кутаман,
маҳзун-мағрур тепаларда…
Йиллар ғамин ортиб елкаларимга
Йўл оламан…
ёлғиз сокин саҳроларга…
Атрофимда қайнар одам,
талотум,
Улар турфа қир гулидай рангин,
гавжум…
Аммо қийнар мени ёлғизлик мудом,
Атрофимда шунча одам бўлса ҳам…
Ҳеч кимса йўқдай,
кимсасиздай бу олам.
Истардим,
ёнимда бўлгин ёр
Қуёш бўл, тоблагин мени…
Совуқдан титраган қалбимни илит…
Олов бўлиб ёндир, борлиғим исит…
Иста жоним берай, қурбонинг бўлай.
Қалбимда ғалаён:
бажо қилолмадим юрак амрини…
Дардларим қалбимни эзар тинмайин.
Узоқларда,
Қонталаш шафақларда,
Бир булут йиғларди…
НЕГА
нега
доим
бўш
бир
пиёлага
эринмасдан
эгилади
чойнак?
ОВОЗИНГНИ МАЙИН ЎР
Сўзла, тинмасдан сўзла
Овозингни майин ўр
Севгинг ила яшнасин
Маънолари бирма-бир.
Қара, сўзларни кўргин
Навбат кутишар, тайин
Сўзла, тинмасдан сўзла
Ишқ ва ҳаёт яшнасин
Тишларинг инжусидан.
Исмим кутар, унутма
Мен билан бирга кутар
Овозингга мунтазир.
АЙТМАДИ ДЕМА
Қўрқаман, эҳтимол, эрта кеч бўлар,
Келар бўлсанг, бир кун аввал келгин-эй.
Дардмандларга йўл қарамоқ қийиндир,
Келар бўлсанг, бир кун аввал келгин-эй.
Қор ёғар, қорларда йўллар юрилмас,
Селлар ёғар даралардан ўтилмас.
Кафолат йўқ умр қанча билинмас,
Келар бўлсанг, бир кун аввал келгин-эй.
Жон қуши қафасда турмас, демишлар,
Қочган қуш қафасга қайтмас, демишлар.
Сўнгги пушаймонлик фойдасиз, дерлар,
Келар бўлсанг, бир кун аввал келгин-эй.
ТОҒ БИЛАН СУҲБАТ
Ҳеч бошинг оғридими, чарчадингми ҳеч?
Бировдан ранжидингми, сиқилдингми ҳеч?
Севдингми, ўпдингми, севилдингми ҳеч?
Соғинч нимаю, нима эмас, айтгин қани…
Қувончни ким тортар, ғамни ким ўлчар?
Аччиқ тил яроси қанчада битар?
Кутмоқ азоб, айрилиқ мисли ҳанжар
Ғурбат нимаю, нима эмас, айтгин қани…
Ўрмонинг бор, булоғинг бор, тошинг бор,
Тўрт фаслда булут сочли бошинг бор.
Билолмайман, қанча узоқ ёшинг бор.
Муҳлат нимаю, нима эмас, айт қани.
СУРАТ
Бекатда уч киши
Эркак, аёл ва бола.
Эркак қўли чўнтакда,
Аёл бола қўлидан тутган,
Эркак маҳзун —
Маҳзун қўшиқлар мисоли маҳзун…
Аёл гўзал —
Гўзал хотиралар каби гўзал…
Бола —
Гўзал хотиралар каби маҳзун
Маҳзун қўшиқлар мисоли гўзал…
СЕВМОҚ
Шифт остига сиғинган
кўчманчи қушларнинг
қор зарралари орасида
тушган оппоқ парини ҳам
кўрабилмоқ…
Мана шудир
Севмоқ!
ОНА ҚУШ
Қовжираган бир ўт
каби яшаяпман
кўзлардан узоқ
ёлғизоёқ йўлакнинг
бир чеккасида…
Ягона айбим
соп бўлмаганим
болтанинг
қонли ўйинларига…
Аммо шунга қарамай
умид тўла қалбим.
Балки бир она қуш
мени олиб кетар
дея шохдаги уясига…
Turk adabiyotining buyuk namoyandasi Sabahiddin Ali, atoqli adib Yashar Kamol, taniqli shoir Metin Altio’q (Oltio’q), turk she’riyatining tengsiz vakili Jamol Surayyo va nihoyat, Sunay Akin she’rlarini o’zbek tiliga tarjima qilgan adabiyotshunos olim va mutarjim Ma’rufjon Yo’ldoshev bu shoirlarning biri haqida shunday yozadi: «Men uning she’rlarini ko’p o’qidim. Huzur bilan o’qidim. Shoirdan minnatdor bo’lib o’qidim. Uning she’rlarini o’zbek tiliga tarjima qilishni orzulab o’qidim. Tarjima qilsam edi, deya-deya o’qidim. Sizga ilingim kelib o’qidim…» .
TURK SHE’RIYATIDAN TARJIMALAR
Ma’rufjon Yo’ldoshev tarjimalari
TOG’LAR
Boshim tog’, sochlarim qordir,
Telba shamollarim bordir.
Vodiylar menga ko’p tordir:
Mening maskanim tog’lardir.
Shaharlar menga bir tuzoq,
Odamlar suhbati yiroq,
Uzoq turing, mendan uzoq:
Mening maskanim tog’lardir.
Qalbimga o’xshar toshlari,
Betinim sayrar qushlari,
Ko’klarga yaqindir boshlari:
Mening maskanim tog’lardir.
Yorimni yotlarga bering,
Sevgimni yellarga bering,
Dardingizni menga bering:
Mening maskanim tog’lardir.
Bir kun qadrim bilinsa gar,
Ismim tilga olinsa gar,
Manzilimni so’rashsa gar:
Mening maskanim tog’lardir.
BIR BULUT YIG’LAYDI…
Siqilaman…
Ado bo’lmas dardlar
to’la yuragimla
Quyoshni kutaman,
mahzun-mag’rur tepalarda…
Yillar g’amin ortib yelkalarimga
Yo’l olaman…
yolg’iz sokin sahrolarga…
Atrofimda qaynar odam,
talotum,
Ular turfa qir guliday rangin,
gavjum…
Ammo qiynar meni yolg’izlik mudom,
Atrofimda shuncha odam bo’lsa ham…
Hech kimsa yo’qday,
kimsasizday bu olam.
Istardim,
yonimda bo’lgin yor
Quyosh bo’l, toblagin meni…
Sovuqdan titragan qalbimni ilit…
Olov bo’lib yondir, borlig’im isit…
Ista jonim beray, qurboning bo’lay.
Qalbimda g’alayon:
bajo qilolmadim yurak amrini…
Dardlarim qalbimni ezar tinmayin.
Uzoqlarda,
Qontalash shafaqlarda,
Bir bulut yig’lardi…
NEGA
nega
doim
bo’sh
bir
piyolaga
erinmasdan
egiladi
choynak?
OVOZINGNI MAYIN O’R
So’zla, tinmasdan so’zla
Ovozingni mayin o’r
Sevging ila yashnasin
Ma’nolari birma-bir.
Qara, so’zlarni ko’rgin
Navbat kutishar, tayin
So’zla, tinmasdan so’zla
Ishq va hayot yashnasin
Tishlaring injusidan.
Ismim kutar, unutma
Men bilan birga kutar
Ovozingga muntazir.
AYTMADI DEMA
Qo’rqaman, ehtimol, erta kech bo’lar,
Kelar bo’lsang, bir kun avval kelgin-ey.
Dardmandlarga yo’l qaramoq qiyindir,
Kelar bo’lsang, bir kun avval kelgin-ey.
Qor yog’ar, qorlarda yo’llar yurilmas,
Sellar yog’ar daralardan o’tilmas.
Kafolat yo’q umr qancha bilinmas,
Kelar bo’lsang, bir kun avval kelgin-ey.
Jon qushi qafasda turmas, demishlar,
Qochgan qush qafasga qaytmas, demishlar.
So’nggi pushaymonlik foydasiz, derlar,
Kelar bo’lsang, bir kun avval kelgin-ey.
TOG’ BILAN SUHBAT
Hech boshing og’ridimi, charchadingmi hech?
Birovdan ranjidingmi, siqildingmi hech?
Sevdingmi, o’pdingmi, sevildingmi hech?
Sog’inch nimayu, nima emas, aytgin qani…
Quvonchni kim tortar, g’amni kim o’lchar?
Achchiq til yarosi qanchada bitar?
Kutmoq azob, ayriliq misli hanjar
G’urbat nimayu, nima emas, aytgin qani…
O’rmoning bor, bulog’ing bor, toshing bor,
To’rt faslda bulut sochli boshing bor.
Bilolmayman, qancha uzoq yoshing bor.
Muhlat nimayu, nima emas, ayt qani.
SURAT
Bekatda uch kishi
Erkak, ayol va bola.
Erkak qo’li cho’ntakda,
Ayol bola qo’lidan tutgan,
Erkak mahzun —
Mahzun qo’shiqlar misoli mahzun…
Ayol go’zal —
Go’zal xotiralar kabi go’zal…
Bola —
Go’zal xotiralar kabi mahzun
Mahzun qo’shiqlar misoli go’zal…
SEVMOQ
Shift ostiga sig’ingan
ko’chmanchi qushlarning
qor zarralari orasida
tushgan oppoq parini ham
ko’rabilmoq…
Mana shudir
Sevmoq!
ONA QUSH
Qovjiragan bir o’t
kabi yashayapman
ko’zlardan uzoq
yolg’izoyoq yo’lakning
bir chekkasida…
Yagona aybim
sop bo’lmaganim
boltaning
qonli o’yinlariga…
Ammo shunga qaramay
umid to’la qalbim.
Balki bir ona qush
meni olib ketar
deya shoxdagi uyasiga…