Ҳазрат Алишер Навоийнинг рамзий маънолар билан зийнатланган асарлари тили бўйича кўплаб луғатлар яратилган: «Ғиёс ул-луғат», «Абушқа», «Санглоҳ»… Аммо бу луғатларнинг ўзини тушуниб олиш учун ҳам махсус тайёргарлик, билим керак…
КЎЗАНАК КЎЗОЙНАКМИ?
Дилором Салоҳий
Филология фанлари доктори
Ҳазрат Алишер Навоийнинг рамзий маънолар билан зийнатланган асарлари тили бўйича кўплаб луғатлар яратилган: «Ғиёс ул-луғат», «Абушқа», «Санглоҳ»… Аммо бу луғатларнинг ўзини тушуниб олиш учун ҳам махсус тайёргарлик, билим керак. Ўзбекистон Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтининг тарихий лексикология ва лексикография бўлимида атоқли олим Э.Фозилов раҳбарлиги ва шарқ тиллари билимдонлари Қ.Муҳиддинов, Ю.Шокиров, Н.Хўжаев, Ж.Лапасов, И.Носиров, З.Ҳамидов, Б.Бафоев ва бошқалар иштирокида тузилган тўрт жилдли «Алишер Навоий асарлари тилининг изоҳли луғати» илмий қиммати ниҳоятда баланд нашрлар сирасидандир. Луғат нафақат тилшунос олимларнинг, балки қадим Шарқ тарихи, илмлари, маданий мероси билимдонларининг ўткир фаҳму заковати самараси сифатида юзага келган. Шу жиҳатдан луғатнинг бугунги кундаги амалий қиммати ҳам юксак.
Навоий шеъриятида бугунги кун маданий тараққиёти маҳсули бўлмиш баъзи буюмларнинг номлари учрайди. Ўқувчи бу сўзларни фақат битта луғавий маъносида тушунади ва шунга кўра шеър маъносини талқин этади. Аммо изохли луғатга назар ташланса, муайян бир сўзнинг рамзий, ишоравий, киноявий маънолари ҳам очилади. Масалан, ҳозирги тушунчамиздаги «айнак», «кўзанак», «камин», «шигоф», «куп» (идиш), «гугирд», «шиша», «қандил» каби сўзлар улуғ шоир шеъриятида жуда кўп маъноларни англатиб келар экан. Луғатда биргина «шиша» сўзининг Навоийнинг тўрт асаридаги тўртта маъноси изоҳланган. «Садди Искандарий» достонидан келтирилган мисол эса шоирнинг чуқур илмий мушоҳада, ўткир фаҳм, юксак тафаккур соҳиби бўлганидан далолат беради:
Қилиб сув тубин кўрмак андишае,
Ҳамул ҳикмат аҳли ясаб шишае.
«Шиша» сўзи бу байтда сув тубини кўриш учун ясалган асоб маъносини англатар экан (АНАТАЛ, 3-жилд, 532-бет)
Ҳозирги даврда океан тубини текшириш учун цилиндр шаклидаги шиша мослама, таьбир жоиз бўлса, «уйча»дан фойдаланилади. Аммо шоир яшаган даврда сув тубига тушириладиган асбоб ҳам, сув тубидаги мавжудотни ўрганиш тажрибаси ҳам бўлмаган. Кўринадики, ўз давридан анча илгарилаб кетган мутафаккир буюк кашфиётчи сифатида намоён бўлади.
Сўзларга изоҳ беришда луҳат муаллифлари кўплаб танланган мисоллар орасидан энг бадиий баркамолини келтиришга ҳаракат қилишган. Мисол учун, «қандил» сўзини шарҳлаб, ўхшатиш санъатининг фавқулодда бетакрор кўриниши акс этган байтга мурожаат этилади:
Чун дедим, зулфунг камандин бўйнима солғил, деди:
Итка бўлмас Каъба қандили танобидин марас. (АНАТИЛ, 4-жилд, 29-бет).
«Айнак» сўзи ўзимиз тасаввур этганимиздек, кўзойнак маъносини беради. Таажжубланамиз: «Навоий даврида ҳам кўзойнак тақилган экан-да?!». Луғат муаллифлари бу саволга «Ҳа», деб жавоб беришади ва шоир девонларидан бир неча мисолларни келтиришади:
Кўзгу чу очди басардин чароғ,
Шишаи айнакдур анга эски доғ.
Ки пўя қилса назар солғали йигитларға,
Валек жисми асо истаса, кўзи айнак.
Аммо
Эй Навоий, ул маҳи хиргаҳнишин ҳифзи учун
Кўзанак эрмаски, ҳар сори тикилмиш кўзлари —
байтидаги «кўзанак» сўзи кўзойнакни эмас, балки қўриқчи маъносини англатар экан.Яъни байтнинг мазмуни шундай: «Эй Навоий, чодирда ўтирган ой юзли ёрни қўриқлаш учун кўзлари ҳар томонга тикилган кўзанак — қўриқчи эмассан». Аввалига шошилинч хулоса чиқариб, кўзанакни кўзойнак деб тушунган ўқувчи ўйланиб қолади: ҳақиқатдан ҳам “кўзойнак” сўзининг ўзаги «айн»-ку, “кўзанак” эса алиф билан ёзилади.
Луғат шунчалар мукаммал тайёрланганки, баъзи сўзларнинг маъноси тўрт-беш саҳифада изоҳланган. Масалан, «айн» сўзи мазмуни шарҳида шоирнинг ўттиз бир асаридан мисол келтирилади, «ақл» сўзининг эса ўттиз саккиз маъноси изоҳланади.
«Аҳл» сўзини Навоий ўз асарларида бир юз саксон уч маънода қўллаган экан. Луғатда «беш» сўзининг 61 маъноси, «гавҳар» сўзининг 42 маъноси, «гул» сўзининг 59 маъноси, «жом» сўзининг 101 маъноси берилиб, ҳар бир маъно-мазмунга мос сараланган мисоллар келтирилади. Юқоридаги мисоллар тўрт жилдли луғатнинг биринчи жилдидангина олинди, холос. Агар луғат муаллифларининг 101 маъноли сўзнинг ҳар бир маъносини изоҳлаш учун яна ўнлаб, юзлаб мисоллар излаб топишганини, шоирнинг бутун ижодий меросини тўлалигича қамраб олишганини назарда тутсак, бу ишнинг нақадар жиддий, машаққатли, шарафли ва фойдали бўлганига ишонч ҳосил қиламиз.
Сермаҳсул ва умрбоқий асар — «Алишер Навоий асарлари тилининг изоҳли луғати» илмий қимматининг яна бир жиҳати шундаки, уни ўрганиш жараёнида ўқувчи буюк мутафаккир шоир қаламининг беқиёс қудратини, моҳир санъаткорлик мактабини, сўзининг беқиёс имкониятларини бевосита идрок этади, ҳис этади.
ОРТИҚЧА МАҚТОВГА ҲОЖАТ БОРМИ
Бердақ ЮСУФ
филология фанлари номзоди
“Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетасининг 2015 йил 16 январ сонида филология фанлари доктори Дилором Салоҳийнинг “Кўзанак кўзойнакми?” номли мақоласи босилиб чикди. Мақолада 1983—1985 йиллар-да илмий жамоа томонидан тузилган “Алишер Навоий асарларининг изоҳли луғати” ҳақида сўз юритилади. “Аммо изоҳли луғатга назар ташланса, муайян бир сўзнинг рамзий, ишоравий, киноявий маънолари ҳам очилади. Масалан, ҳозирги тушунчамиздаги “айнак”, “кўзанак”, “камин”, “шигоф”, “куп” (идиш), “гугирд”, “шиша”, “қандил” каби сўзлар улуғ шоир шеъриятида жуда кўп маъноларни англатиб келар экан”, деб ёзади муаллиф. Биринчидан, келтирилган юқоридаги сўзлар мазкур луғатда, асосан, бир маънода берилган. Иккинчидан, “кўзанак” сўзи ушбу луғатда умуман йўқ.
Муаллиф давом этади:
“Эй Навоий, ул маҳи хиргаҳнишин ҳифзи учун
Кўзанак эрмаски, ҳар сори тикилмиш кўзлари
— байтидаги “кўзанак” сўзи “кўзойнак”ни эмас, балки қўриқчи маъносини англатар экан”.
Баъзан байтдаги бир сўзни тўғри тушуниш учун бутун ғазални диққат билан, шошилмасдан ўқиб чиқишга тўғри келади. Ушбу байтдаги “кўзанак”, Д. Салоҳий айтганидек, “қўриқчи” эмас. Балки “оқ уй”, яъни “ўтов” ёки “чодир”нинг дарчасидир. Афсуски, П. Шамсиев ва С. Иброҳимовнинг “Навоий асарлари луғати”да ҳам кўзанак “сўзанак, ниначи” тарзида хато талқин қилинган.
Мазкур сўзнинг “ўтовнинг дарчаси” маъносида эканлиги Навоийнинг “Муҳокаматул-луғатайн” асаридаги қуйидаги матнда очиқ-ойдин кўриниб турибди: “Бир мутааййин нимаким “оқ уй”дур, анга хиргоҳ от қўйуптурлар. Аммо анинг ажзосининг кўпини турк тили билан айтурлар. Андоқки, тунглук ва узук ва тўрлуғ ва босруғ ва чиғ ва қанот ва кўзанак ва уғ ва боғиш ва бўсаға ва эргана ва ало ҳозал қиёс”.
Д. Салоҳий давом этиб ёзади: “Луғат шунчалар мукаммал тайёрланганки, баъзи сўзларнинг маъноси тўрт-беш саҳифада изоҳланган. Масалан, “айн” сўзи мазмуни шарҳида шоирнинг ўттиз бир асаридан мисол келтирилади. “Ақл” сўзининг эса ўттиз саккиз маъноси изоҳланади.
“Аҳл” сўзини Навоий ўз асарларида бир юз саксон уч маънода қўллаган экан. Луғатда “беш” сўзининг 61 маъноси, “гавҳар” сўзининг 42 маъноси, “гул” сўзининг 59 маъноси, “жом” сўзининг 101 маъноси берилиб, ҳар бир маъно-мазмунга мос сараланган мисоллар келтирилади”.
Луғатчиликда агар бош сўз кўп маъноли бўлса, ҳар бир маъноси араб рақами билан белгиланади. Масалан, “Ўзбек тилининг изоҳли луғати”да (2006) энг кўп маънога эга бўлган сўзлардан “бош” сўзи 20 маънога, “олмоқ” эса 21 маънога эгадир. Наҳотки, Навоий “аҳл” сўзини 183 маънода қўллаган бўлса!..
Агар “Алишер Навоий асарлари тилининг изоҳли луғати” очиб қаралса, унда “аҳл” сўзининг бор-йўғи 3 маъноси берилганини кўриш мумкин. Шунингдек, луғатда “ақл” сўзининг ўттиз саккиз, “беш”нинг — 61, “гавҳар”нинг —42, “гул”нинг — 59, “жом”нинг — 101 та маъноси берилганлиги ҳақидаги маълумотлар хатодир. Луғатда “ақл”нинг — 2, “беш”нинг — 2, “гавҳар”нинг — 10, “гул”нинг — 12, “жом”нинг битта маъноси келтирилган, холос.
Мақола муаллифининг “Луғат шунчалар мукаммал тайёрланганки” деган таърифи ҳақиқатга тўғри келмайди. Сўзимизнинг исботи сифатида мазкур луғатдан бир мисол келтириш билан кифояланамиз: “Булбод —сершамол; бузуқ, тартибсиз; зулм.
Жузъ бир киши ким сипеҳри булбод,
Билмас яна бир анинг киби ёд”.
“Булбод” дегани “сершамол” деганими, ё “бузуқ”, ё “тартибсиз”, ё “зулм” деганими? Тузувчи “булбод”нинг аниқ маъносини топа олмасдан “ўзларинг шу тўрттадан мос бирини топиб олаверинглар”, қабилида иш кўрган. “Булбод” дегани “сершамол” ҳам, “бузуқ” ҳам, “тартибсиз, “зулм” ҳам эмас. “Булбод” — “кўҳна” дегани. Бу келтирилган байтдан кўриниб турибди. Юқорида зикр этилган луғатда бундай хатолар анчагина.
Назаримизда Д. Салоҳий мазкур луғатга ёзилган тақризлардан бехабарга ўхшайди. Масалан, таниқли луғатшунос Т. Алиқуловнинг ушбу луғатга “Ўзбекистон адабиёти ва санъати” ҳафталигида (31 октябр, 1986 йил) танқидий руҳдаги тақризи эълон қилинган эди. Муаллиф ўша мақоладан хабардор бўлганида балки мақоласида бундай ортиқча мақтовга ўрин бермаган бўларди.
Манба: «Ўзбекистон адабиёти ва санъати» газетаси, 2015 йил 3 апрел
KO’ZANAK KO’ZOYNAKMI?
Dilorom Salohiy
Filologiya fanlari doktori
Hazrat Alisher Navoiyning ramziy ma’nolar bilan ziynatlangan asarlari tili bo’yicha ko’plab lug’atlar yaratilgan: «G’iyos ul-lug’at», «Abushqa», «Sangloh»… Ammo bu lug’atlarning o’zini tushunib olish uchun ham maxsus tayyorgarlik, bilim kerak. O’zbekiston Fanlar akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik institutining tarixiy leksikologiya va leksikografiya bo’limida atoqli olim E.Fozilov rahbarligi va sharq tillari bilimdonlari Q.Muhiddinov, YU.Shokirov, N.Xo’jaev, J.Lapasov, I.Nosirov, Z.Hamidov, B.Bafoev va boshqalar ishtirokida tuzilgan to’rt jildli «Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati» ilmiy qimmati nihoyatda baland nashrlar sirasidandir. Lug’at nafaqat tilshunos olimlarning, balki qadim Sharq tarixi, ilmlari, madaniy merosi bilimdonlarining o’tkir fahmu zakovati samarasi sifatida yuzaga kelgan. Shu jihatdan lug’atning bugungi kundagi amaliy qimmati ham yuksak.
Navoiy she’riyatida bugungi kun madaniy taraqqiyoti mahsuli bo’lmish ba’zi buyumlarning nomlari uchraydi. O’quvchi bu so’zlarni faqat bitta lug’aviy ma’nosida tushunadi va shunga ko’ra she’r ma’nosini talqin etadi. Ammo izoxli lug’atga nazar tashlansa, muayyan bir so’zning ramziy, ishoraviy, kinoyaviy ma’nolari ham ochiladi. Masalan, hozirgi tushunchamizdagi «aynak», «ko’zanak», «kamin», «shigof», «kup» (idish), «gugird», «shisha», «qandil» kabi so’zlar ulug’ shoir she’riyatida juda ko’p ma’nolarni anglatib kelar ekan. Lug’atda birgina «shisha» so’zining Navoiyning to’rt asaridagi to’rtta ma’nosi izohlangan. «Saddi Iskandariy» dostonidan keltirilgan misol esa shoirning chuqur ilmiy mushohada, o’tkir fahm, yuksak tafakkur sohibi bo’lganidan dalolat beradi:
Qilib suv tubin ko’rmak andishae,
Hamul hikmat ahli yasab shishae.
«Shisha» so’zi bu baytda suv tubini ko’rish uchun yasalgan asob ma’nosini anglatar ekan (ANATAL, 3-jild, 532-bet)
Hozirgi davrda okean tubini tekshirish uchun silindr shaklidagi shisha moslama, ta`bir joiz bo’lsa, «uycha»dan foydalaniladi. Ammo shoir yashagan davrda suv tubiga tushiriladigan asbob ham, suv tubidagi mavjudotni o’rganish tajribasi ham bo’lmagan. Ko’rinadiki, o’z davridan ancha ilgarilab ketgan mutafakkir buyuk kashfiyotchi sifatida namoyon bo’ladi.
So’zlarga izoh berishda luhat mualliflari ko’plab tanlangan misollar orasidan eng badiiy barkamolini keltirishga harakat qilishgan. Misol uchun, «qandil» so’zini sharhlab, o’xshatish san’atining favqulodda betakror ko’rinishi aks etgan baytga murojaat etiladi:
Chun dedim, zulfung kamandin bo’ynima solg’il, dedi:
Itka bo’lmas Ka’ba qandili tanobidin maras. (ANATIL, 4-jild, 29-bet).
«Aynak» so’zi o’zimiz tasavvur etganimizdek, ko’zoynak ma’nosini beradi. Taajjublanamiz: «Navoiy davrida ham ko’zoynak taqilgan ekan-da?!». Lug’at mualliflari bu savolga «Ha», deb javob berishadi va shoir devonlaridan bir necha misollarni
keltirishadi:
Ko’zgu chu ochdi basardin charog’,
Shishai aynakdur anga eski dog’.
Ki po’ya qilsa nazar solg’ali yigitlarg’a,
Valek jismi aso istasa, ko’zi aynak.
Ammo
Ey Navoiy, ul mahi xirgahnishin hifzi uchun
Ko’zanak ermaski, har sori tikilmish ko’zlari —
baytidagi «ko’zanak» so’zi ko’zoynakni emas, balki qo’riqchi ma’nosini anglatar ekan.Ya’ni baytning mazmuni shunday: «Ey Navoiy, chodirda o’tirgan oy yuzli yorni qo’riqlash uchun ko’zlari har tomonga tikilgan ko’zanak — qo’riqchi emassan». Avvaliga shoshilinch xulosa chiqarib, ko’zanakni ko’zoynak deb tushungan o’quvchi o’ylanib qoladi: haqiqatdan ham “ko’zoynak” so’zining o’zagi «ayn»-ku, “ko’zanak” esa alif bilan
yoziladi.
Lug’at shunchalar mukammal tayyorlanganki, ba’zi so’zlarning ma’nosi to’rt-besh sahifada izohlangan.
Masalan, «ayn» so’zi mazmuni sharhida shoirning o’ttiz bir asaridan misol keltiriladi, «aql» so’zining esa o’ttiz sakkiz ma’nosi izohlanadi.
«Ahl» so’zini Navoiy o’z asarlarida bir yuz sakson uch ma’noda qo’llagan ekan. Lug’atda «besh» so’zining 61 ma’nosi, «gavhar» so’zining 42 ma’nosi, «gul» so’zining 59 ma’nosi, «jom» so’zining 101 ma’nosi berilib, har bir ma’no-mazmunga mos saralangan misollar keltiriladi. Yuqoridagi misollar to’rt jildli lug’atning birinchi jildidangina olindi, xolos. Agar lug’at mualliflarining 101 ma’noli so’zning har bir ma’nosini izohlash uchun yana o’nlab, yuzlab misollar izlab topishganini, shoirning butun ijodiy merosini to’laligicha qamrab olishganini nazarda tutsak, bu ishning naqadar jiddiy, mashaqqatli, sharafli va foydali bo’lganiga ishonch hosil qilamiz.
Sermahsul va umrboqiy asar — «Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati» ilmiy qimmatining yana bir jihati shundaki, uni o’rganish jarayonida o’quvchi buyuk mutafakkir shoir qalamining beqiyos qudratini, mohir san’atkorlik maktabini, so’zining beqiyos imkoniyatlarini bevosita idrok etadi, his etadi.
Manba: «O’zbekiston adabiyoti va san’ati» gazetasi, 2015 yil 16 yanvar
ORTIQCHA MAQTOVGA HOJAT BORMI
Berdaq YUSUF
Filologiya fanlari nomzodi
“O’zbekiston adabiyoti va san’ati” gazetasining 2015 yil 16 yanvar sonida filologiya fanlari doktori Dilorom Salohiyning “Ko’zanak ko’zoynakmi?” nomli maqolasi bosilib chikdi. Maqolada 1983—1985 yillar-da ilmiy jamoa tomonidan tuzilgan “Alisher Navoiy asarlarining izohli lug’ati” haqida so’z yuritiladi. “Ammo izohli lug’atga nazar tashlansa, muayyan bir so’zning ramziy, ishoraviy, kinoyaviy ma’nolari ham ochiladi. Masalan, hozirgi tushunchamizdagi “aynak”, “ko’zanak”, “kamin”, “shigof”, “kup” (idish), “gugird”, “shisha”, “qandil” kabi so’zlar ulug’ shoir she’riyatida juda ko’p ma’nolarni anglatib kelar ekan”, deb yozadi muallif. Birinchidan, keltirilgan yuqoridagi so’zlar mazkur lug’atda, asosan, bir ma’noda berilgan. Ikkinchidan, “ko’zanak” so’zi ushbu lug’atda umuman yo’q.
Muallif davom etadi:
“Ey Navoiy, ul mahi xirgahnishin hifzi uchun
Ko’zanak ermaski, har sori tikilmish ko’zlari
— baytidagi “ko’zanak” so’zi “ko’zoynak”ni emas, balki qo’riqchi ma’nosini anglatar ekan”.
Ba’zan baytdagi bir so’zni to’g’ri tushunish uchun butun g’azalni diqqat bilan, shoshilmasdan o’qib chiqishga to’g’ri keladi. Ushbu baytdagi “ko’zanak”, D. Salohiy aytganidek, “qo’riqchi” emas. Balki “oq uy”, ya’ni “o’tov” yoki “chodir”ning darchasidir. Afsuski, P. Shamsiev va S. Ibrohimovning “Navoiy asarlari lug’ati”da ham ko’zanak “so’zanak, ninachi” tarzida xato talqin qilingan.
Mazkur so’zning “o’tovning darchasi” ma’nosida ekanligi Navoiyning “Muhokamatul-lug’atayn” asaridagi quyidagi matnda ochiq-oydin ko’rinib turibdi: “Bir mutaayyin nimakim “oq uy”dur, anga xirgoh ot qo’yupturlar. Ammo aning ajzosining ko’pini turk tili bilan ayturlar. Andoqki, tungluk va uzuk va to’rlug’ va bosrug’ va chig’ va qanot va ko’zanak va ug’ va bog’ish va bo’sag’a va ergana va alo hozal qiyos”.
D. Salohiy davom etib yozadi: “Lug’at shunchalar mukammal tayyorlanganki, ba’zi so’zlarning ma’nosi to’rt-besh sahifada izohlangan. Masalan, “ayn” so’zi mazmuni sharhida shoirning o’ttiz bir asaridan misol keltiriladi. “Aql” so’zining esa o’ttiz sakkiz ma’nosi izohlanadi.
“Ahl” so’zini Navoiy o’z asarlarida bir yuz sakson uch ma’noda qo’llagan ekan. Lug’atda “besh” so’zining 61 ma’nosi, “gavhar” so’zining 42 ma’nosi, “gul” so’zining 59 ma’nosi, “jom” so’zining 101 ma’nosi berilib, har bir ma’no-mazmunga mos saralangan misollar keltiriladi”.
Lug’atchilikda agar bosh so’z ko’p ma’noli bo’lsa, har bir ma’nosi arab raqami bilan belgilanadi. Masalan, “O’zbek tilining izohli lug’ati”da (2006) eng ko’p ma’noga ega bo’lgan so’zlardan “bosh” so’zi 20 ma’noga, “olmoq” esa 21 ma’noga egadir. Nahotki, Navoiy
“ahl” so’zini 183 ma’noda qo’llagan bo’lsa!..
Agar “Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati” ochib qaralsa, unda “ahl” so’zining bor-yo’g’i 3 ma’nosi berilganini ko’rish mumkin. Shuningdek, lug’atda “aql” so’zining o’ttiz sakkiz, “besh”ning — 61, “gavhar”ning —42, “gul”ning — 59, “jom”ning — 101 ta ma’nosi berilganligi haqidagi ma’lumotlar xatodir. Lug’atda “aql”ning — 2, “besh”ning — 2, “gavhar”ning — 10, “gul”ning — 12, “jom”ning bitta ma’nosi keltirilgan, xolos.
Maqola muallifining “Lug’at shunchalar mukammal tayyorlanganki” degan ta’rifi haqiqatga to’g’ri kelmaydi. So’zimizning isboti sifatida mazkur lug’atdan bir misol keltirish bilan kifoyalanamiz: “Bulbod —sershamol; buzuq, tartibsiz; zulm.
Juz’ bir kishi kim sipehri bulbod,
Bilmas yana bir aning kibi yod”.
“Bulbod” degani “sershamol” deganimi, yo “buzuq”, yo “tartibsiz”, yo “zulm” deganimi? Tuzuvchi “bulbod”ning aniq ma’nosini topa olmasdan “o’zlaring shu to’rttadan mos birini topib olaveringlar”, qabilida ish ko’rgan. “Bulbod” degani “sershamol” ham, “buzuq” ham, “tartibsiz, “zulm” ham emas. “Bulbod” — “ko’hna” degani. Bu keltirilgan baytdan ko’rinib turibdi. Yuqorida zikr etilgan lug’atda bunday xatolar anchagina.
Nazarimizda D. Salohiy mazkur lug’atga yozilgan taqrizlardan bexabarga o’xshaydi. Masalan, taniqli lug’atshunos T. Aliqulovning ushbu lug’atga “O’zbekiston adabiyoti va san’ati” haftaligida (31 oktyabr, 1986 yil) tanqidiy ruhdagi taqrizi e’lon qilingan edi. Muallif o’sha maqoladan xabardor bo’lganida balki maqolasida bunday ortiqcha maqtovga o’rin bermagan bo’lardi.
Manba: «O’zbekiston adabiyoti va san’ati» gazetasi, 2015 yil 3 aprel
4-jildlik Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’atini yuklab oling
Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati. 4 jildlik. 1-jild
Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati. 4 jildlik. 2-jild
Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati. 4 jildlik. 3-jild
Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati. 4 jildlik. 4-jild
Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati. 1-Jild by Khurshid Davron on Scribd
Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati. 2-Jild by Khurshid Davron on Scribd
Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati. 3-Jild by Khurshid Davron on Scribd
Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug’ati. 4-Jild by Khurshid Davron on Scribd
