Муаззамхоннинг мухтасаргина бадиаси куни-кеча ўз байрамларини нишонлаган маориф аҳлига қаратилган. Мухтасар бўлса-да катта мазмунга эга бадиа мени беҳад ҳаяжонлантирди.
Муаззам Иброҳимова
КEЧА АЙТИЛМАГАН ГАПЛАР
Муаззам Иброҳимова 1975 йили Фарғонанинг Қувасойида туғилган Мактабда ўқиб юрган чоғидан шеъриятга ҳавас қўйди. Болалар шифокори бўлгани учунми кейинчалик эртаклар ёза бошлади. Шу пайтгача бир неча китоби нашр этилган. Тўрт фарзанднинг онаси.
Бир ўқитувчимиз бўларди.
Ўз фанининг фидоийси, зўр билим берар, фақат ягона айби -асабига теккан ўқувчисининг шахсиятига тегиб, синфдаги ўттиз бешта боланинг ичида ер билан битта қиларди.
Аълочи дугонам ҳам бор эди. Ўртахол оилада етти фарзанднинг бешинчиси, орзулари кўп, кўзлари чақнаб турарди.
« Ўртоғ хали зўр ишлар қиламиза! Сиз профессор, мен тарихчи олима бўламан! деб чарчамасди.
Дархақиқат, ёш бўлсак ҳам ниятларимиз зўр эди. У зерикарли «Ўзбекистон тарихи» дарсликларини қизиқарлироқ шаклда ёзмоқчи, мен эса икки синфдошимнинг дадасини бевақт нобуд қилган бедаво касалликка қарши дори ихтиро қилмоқчи эдим…
Бир куни қандайдир тадбирга кела олмаган дугонам узрли сабабни тушунтиришга ҳар қанча уринса ҳам ўқитувимизнинг хақоратидан бебаҳра қолмади.
« Овозингни ўчир! Бор йўғи фалончи алкашнинг қизисан, ким бўлардинг! »
Ўша куни еру-осмон чирпирак бўлмадию, ундан бадтари бўлди. Синфдошларимиз олдида янграган хақорат ўқитувчимиз таъбирида нишонга урилган танбеҳ, дугонамга эса келажагини ўзгартириб юборган ҲУКМ бўлди.
У мутлақо бошқа инсонга айланганди.
Дадасининг ичишини ҳеч кимга билдирмай юрадиган Муқаддас, ҳамма билган хақиқатдан сўнг умуман орзу қилмай қўйди. Мен атайин тарих дарсликларига ишора қилиб, унга эзгу ниятларимизни бот-бот эслатар эдим. Учи?
Бефарқлик билан китобни варақлаб, зомбидай тикилиб тураверарди…
Йиллар ўтди. Муқаддас олийгоҳни тамомлаб, тарих ўқитувчиси бўлди. Коллежда дарс беради. Йилига бешта ўқувчига репетиторлик қилиб институт, Универститетларга киришга ёрдам беради. «Рўзғорни ками тўлиб қолар, фақат ойликка қараб қолмайлик» деб сунъий кўл қаздириб, балиқчилик билан шуғуллана бошлашди. Хуллас, камбағал эмас. Нольимайди, қувончу, ташвишлар билан ўтаётган ҳаётидан мамнун, тақдиридан рози. Балки ўша ўқитувчимизни ҳам аллақачон кечириб юборгандир.
Лекин, мен устозимизни кечира олмадим.
Чунки хозирги Муқаддаснинг сийратида қалби олов қизнинг шахдини топа олмайман. Балки ўшанда синиб қолмаганида, хозир тарих дарсларимиз мутлақо бошқача, у орзу қилгандай қизиқарлироқ бўлармиди! Шубҳасиз, у ёзган дарсликлардан сабоқ олган болаларимиз қалбида она тупроғимизга нисбатан самимийроқ муҳаббат шаклланган бўлар эди.
Агар ўша муаллимамиз ҳар бир болани шахс сифатида кўриб, беғубор руҳиятига зарар етказмаганида бошқа синфдошларим ҳам оддийгина Қувасойликлар бўлиб қолмай, турли жабхаларда ниманидир қойиллатиб қўйган ЎЗБЕКИСТОНЛИКЛАР бўлиб танилишар эди. Балки мен ҳам аллақачон Саратон давосини топиб, минглаб инсонларни ҳаётини асраб қолган бўлар эдим….
Азиз устозлар!
Меҳридарё мураббийлар!
Шарафли касбингиз олдида таъзимдаман!
Фақат, байрамингиздан сўнг ёзган хотираларим, аччиқ хақиқатдан хафа бўлмадингиз деган умиддаман.
Шарафли касбингиз тақазо этадиган энг гўзал хислат бу- боланинг ички дунёси- қалбига назар ташлай билишдир.
Қўлингизда тарбия олаётган фарзандларимизнинг ҳар бири алоҳида дунё! Уларнинг беғубор руҳиятига озор берманг! Шапалоқ ва хақоратдан кўра ширин сўз қудратлироқ эмасми?
Сизга мўлтираб турган қора кўзларга меҳр билан, синчиклаб қаранг! Чақнаб турган нигоҳлардаги шаҳдни кўра оляпсизми? Балки ўқувчиларингиздан биттаси Муқаддас, яна бирови эса жажжи Муаззамдир…
Манба: Муаззам Иброҳимованинг фейсбукдаги саҳифаси
Muazzamxonning muxtasargina badiasi kuni-kecha o‘z bayramlarini nishonlagan maorif ahliga qaratilgan. Muxtasar bo‘lsa-da katta mazmunga ega maqola meni behad hayajonlantirdi.
Muazzam Ibrohimova
KECHA AYTILMAGAN GAPLAR
Muazzam Ibrohimova 1975 yili Farg‘onaning Quvasoyida tug‘ilgan Maktabda o‘qib yurgan chog‘idan she’riyatga havas qo‘ydi. Bolalar shifokori bo‘lgani uchunmi keyinchalik ertaklar yoza boshladi. Shu paytgacha bir necha kitobi nashr etilgan. To‘rt farzandning onasi.
Bir o‘qituvchimiz bo‘lardi.
O‘z fanining fidoiysi, zo‘r bilim berar, faqat yagona aybi -asabiga tekkan o‘quvchisining shaxsiyatiga tegib, sinfdagi o‘ttiz beshta bolaning ichida yer bilan bitta qilardi.
A’lochi dugonam ham bor edi. O‘rtaxol oilada yetti farzandning beshinchisi, orzulari ko‘p, ko‘zlari chaqnab turardi.
« O‘rtog‘ xali zo‘r ishlar qilamiza! Siz professor, men tarixchi olima bo‘laman! deb charchamasdi.
Darxaqiqat, yosh bo‘lsak ham niyatlarimiz zo‘r edi. U zerikarli «O‘zbekiston tarixi» darsliklarini qiziqarliroq shaklda yozmoqchi, men esa ikki sinfdoshimning dadasini bevaqt nobud qilgan bedavo kasallikka qarshi dori ixtiro qilmoqchi edim…
Bir kuni qandaydir tadbirga kela olmagan dugonam uzrli sababni tushuntirishga har qancha urinsa ham o‘qituvimizning xaqoratidan bebahra qolmadi.
« Ovozingni o‘chir! Bor yo‘g‘i falonchi alkashning qizisan, kim bo‘larding! »
O‘sha kuni yeru-osmon chirpirak bo‘lmadiyu, undan badtari bo‘ldi. Sinfdoshlarimiz oldida yangragan xaqorat o‘qituvchimiz ta’birida nishonga urilgan tanbeh, dugonamga esa kelajagini o‘zgartirib yuborgan HUKM bo‘ldi.
U mutlaqo boshqa insonga aylangandi.
Dadasining ichishini hech kimga bildirmay yuradigan Muqaddas, hamma bilgan xaqiqatdan so‘ng umuman orzu qilmay qo‘ydi. Men atayin tarix darsliklariga ishora qilib, unga ezgu niyatlarimizni bot-bot eslatar edim. Uchi?
Befarqlik bilan kitobni varaqlab, zombiday tikilib turaverardi…
Yillar o‘tdi. Muqaddas oliygohni tamomlab, tarix o‘qituvchisi bo‘ldi. Kollejda dars beradi. Yiliga beshta o‘quvchiga repetitorlik qilib institut, Universtitetlarga kirishga yordam beradi. «Ro‘zg‘orni kami to‘lib qolar, faqat oylikka qarab qolmaylik» deb sun’iy ko‘l qazdirib, baliqchilik bilan shug‘ullana boshlashdi. Xullas, kambag‘al emas. Nolimaydi, quvonchu, tashvishlar bilan o‘tayotgan hayotidan mamnun, taqdiridan rozi. Balki o‘sha o‘qituvchimizni ham allaqachon kechirib yuborgandir.
Lekin, men ustozimizni kechira olmadim.
Chunki xozirgi Muqaddasning siyratida qalbi olov qizning shaxdini topa olmayman. Balki o‘shanda sinib qolmaganida, xozir tarix darslarimiz mutlaqo boshqacha, u orzu qilganday qiziqarliroq bo‘larmidi! Shubhasiz, u yozgan darsliklardan saboq olgan bolalarimiz qalbida ona tuprog‘imizga nisbatan samimiyroq muhabbat shakllangan bo‘lar edi.
Agar o‘sha muallimamiz har bir bolani shaxs sifatida ko‘rib, beg‘ubor ruhiyatiga zarar yetkazmaganida boshqa sinfdoshlarim ham oddiygina Quvasoyliklar bo‘lib qolmay, turli jabxalarda nimanidir qoyillatib qo‘ygan O‘ZBЕKISTONLIKLAR bo‘lib tanilishar edi. Balki men ham allaqachon Saraton davosini topib, minglab insonlarni hayotini asrab qolgan bo‘lar edim….
Aziz ustozlar!
Mehridaryo murabbiylar!
Sharafli kasbingiz oldida ta’zimdaman!
Faqat, bayramingizdan so‘ng yozgan xotiralarim, achchiq xaqiqatdan xafa bo‘lmadingiz degan umiddaman.
Sharafli kasbingiz taqazo etadigan eng go‘zal xislat bu- bolaning ichki dunyosi- qalbiga nazar tashlay bilishdir.
Qo‘lingizda tarbiya olayotgan farzandlarimizning har biri alohida dunyo! Ularning beg‘ubor ruhiyatiga ozor bermang! Shapaloq va xaqoratdan ko‘ra shirin so‘z qudratliroq emasmi?
Sizga mo‘ltirab turgan qora ko‘zlarga mehr bilan, sinchiklab qarang! Chaqnab turgan nigohlardagi shahdni ko‘ra olyapsizmi? Balki o‘quvchilaringizdan bittasi Muqaddas, yana birovi esa jajji Muazzamdir…
Manba: Muazzam Ibrohimovaning feysbukdagi sahifasi
