Ироданг — эгаси йўқ эшак. Бу эшакни дуч келган одам мийиғини чиқариб миниб юрибди. Ақлинг — карвонидан адашган ит. Боёқиш ким бир тишлам нон берса, ўшанинг кетидан думини ликкиллатиб эргашаверади…
Раҳимжон Раҳмат
ЯНҚАЛАР ВА ТЎРТЛИКЛАР
Раҳимжон Раҳмат 1961 йил 31 августда Фарғона вилоятининг Данғара туманидаги Қирқлар қишлоғида туғилган. ТошДУнинг ўзбек филологияси факультетини тамомлаган. «Дала гуллари» (2006), «Хасталик дафтари» , «Адабиётдан чиқиш» (2015) каби шеърлардан ва адабий мақолалардан иборат китоблари чоп этилган.
ЯНҚАЛАР
Шеър ўқишга ишқибозлар ариқдаги оқар сувдир. Уларга кайфиятимни бузган энг ёмон тушларимни шеър тилида айтаман.
***
Менинг қалбимда илон бор, илон, мен меҳрга сира туймайман.
***
Вақт ёлғиз одамларни топиб, уларни қийнаб қонини ичадиган ёвуз ва номард махлуқдир.
***
Мендек ялқов ва хаёлпараст бир йигит учун шунча катта гавда шартмикан. Мен деҳқон эмас, шоирман. Кенг даланинг кераги йўқ менга. Ҳатто остонамнинг тагида ўсган бегона ўтларни кетмон билан қиртишлаб ташлагани ҳам эринаман-ку…
***
Дўстим эрталабданоқ маст бўлиб олибди. Худди ахлат уюмлари орасида қизиқарли ўйин ўйнаетган ёш бола каби ён-верига парво қилмайди, ўзича хурсанд. Мен унга: «Шу ароқ касофатни кечқурун ичсанг бўлмайдими?» — деб танбеҳ бердим. «Мен кечқурун ичмайман, — деди у хомуш тортиб, — кечқурун уйқу бор-ку, уйқу…»
***
Ироданг — эгаси йўқ эшак. Бу эшакни дуч келган одам мийиғини чиқариб миниб юрибди.
Ақлинг — карвонидан адашган ит. Боёқиш ким бир тишлам нон берса, ўшанинг кетидан думини ликкиллатиб эргашаверади.
Қалбинг — ниҳоят ғанимнинг қўлига тушган ўлжа.
Ичингда кимнидир зўрлашаяпти.
Сезаяпсанми?
ЭРТАЛАБКИ НАСИБАМ
Онам унқопни қоқлаб оппоқ нон пиширибди-ю, аммо хамирга туз солиш хаёлидан кўтарилган экан.
ЭЙ ДЎСТ
Сен кетганинг шу бўлди, эй дўст,
Нохос ерга тўкилиб кетди
Қўлимдаги бир коса қаймоқ.
Сен кетганинг шу бўлди, эй дўст,
Ҳал қилувчи шахмат баҳсида
Фарзинимни олдириб қўйдим.
Теккани йўқ курагим ерга,
Фақат ҳолим жуда ҳам хароб,
Сен кетганинг шу бўлди, эй дўст.
Сен кетганинг шу бўлди, эй дўст,
Бир қозон ош, гурунчи тирик,
Ўти учиб қолди қозоннинг.
Сен кетганинг шу бўлди, эй дўст,
Мен туғилган кунни ҳар йили
Ҳамма байрам қилар,севинар,
Лекин мени танимас биров,
Сен кетганинг шу булди, эй дуст.
БОБОМНИ ЭСЛАБ
Баланд уйнинг томи — ер юзи,
Қийналаяпман пастга тушолмай,
Бобо, мени тушириб қўйинг.
1986
Манба: «Ватан» газетаси, 1996 йил, 14-сон
ТЎРТЛИКЛАР
* * *
Манманлик охири бошига етди,
Аёндир Иблиснинг насаби, насли.
Мана бу гапни ҳам ўйлаб кўрингиз:
Жаннатдан ҳайдалган Инсон ҳам асли.
* * *
Соғиндим, жононнинг ўзи билади,
Ой каби тўлишган юзи билади.
Бир куни тўсатдан йўқолиб қолсам,
Кўзидан сўрангиз, кўзи билади.
* * *
Юзингни кўрмаса, кўзлар не керак?
Сен тинглаб турмасанг, сўзлар не керак?
Йил ошди, юзингни бир бор кўрмадим,
Гул фасли баҳору ёзлар не керак?
* * *
Дунё ҳам шоирдир, шеър ёзар тинмай,
Гўзал бир шеър ишқи билан яшайди.
Ҳар куни қўлига оқ қоғоз олиб,
Эски ёзганларин йиртиб ташлайди.
* * *
Чап томон дўзаху ўнг томон жаннат,
Орқада бу дунё – сендан қолган кир.
Охирги манзилим бу эмас менинг,
Олдинда нима бор? Ўшандан гапир.
* * *
Қалбим жароҳати битмади ҳали,
Соғайиш тонги ҳам отмади ҳали.
Кетма-кет сенга хат битиб турибман,
Демакки, ажалим етмади ҳали.
* * *
Хастаман, гоҳида ёд айла мени,
Мактуб ҳам юбориб шод айла мени.
Ўлимга парвом йўқ, сени ўйлайман,
Бир келиб бахтиёр зот айла мени.
* * *
Хастаман. Бошимда оғирлик, оғриқ,
Юракда қалтираш, хатарли санчиқ.
Келар деб кун бўйи йўлга қарайман,
Соғинчим азоби баридан ортиқ.
* * *
Кўзим оч! Ўзимга ўзимман қози,
Жаннат инъом этдинг, бўлмади рози.
Очкўзлик бошимга не кунлар солди,
Етарди мен учун неъматнинг ози.
* * *
Ҳар саҳар кечаги уним қайтади,
Ҳар кеча уйқусиз туним қайтади.
Қилар ишни қилиб уялмас сира,
Ҳар йили туғилган куним қайтади.
* * *
Очлик-ла нафсимни тўқ қилган Аллоҳ,
Таъмадир дунёда энг оғир гуноҳ.
Қўлимда кўрсангиз бир бутун нонни,
Юзимга сепсангиз бир сиқим тупроқ.
* * *
Бир куни кетаман, излаб топмайсан,
Тўрт томон чопасан, бўзлаб топмайсан.
Ёмон деб бошимга мунча муштладинг,
Ўша кун ҳаттоки сизлаб топмайсан.
Rahimjon Rahmat
YANQALAR VA TO’RTLIKLAR
Rahimjon Rahmat 1961 yil 31 avgustda Farg’ona viloyatining Dang’ara tumanidagi Qirqlar qishlog’ida tug’ilgan. ToshDUning o’zbek filologiyasi fakul`tetini tamomlagan. «Dala gullari» (2006), «Xastalik daftari» , «Adabiyotdan chiqish» (2015) kabi she’rlardan va adabiy maqolalardan iborat kitoblari chop etilgan (2008).
YANQALAR
She’r o’qishga ishqibozlar ariqdagi oqar suvdir. Ularga kayfiyatimni buzgan eng yomon tushlarimni she’r tilida aytaman.
***
Mening qalbimda ilon bor, ilon, men mehrga sira tuymayman.
***
Vaqt yolg’iz odamlarni topib, ularni qiynab qonini ichadigan yovuz va nomard maxluqdir.
***
Mendek yalqov va xayolparast bir yigit uchun shuncha katta gavda shartmikan. Men dehqon emas, shoirman. Keng dalaning keragi yo’q menga. Hatto ostonamning tagida o’sgan begona o’tlarni ketmon bilan qirtishlab tashlagani ham erinaman-ku…
***
Do’stim ertalabdanoq mast bo’lib olibdi. Xuddi axlat uyumlari orasida qiziqarli o’yin o’ynaetgan yosh bola kabi yon-veriga parvo qilmaydi, o’zicha xursand. Men unga: «Shu aroq kasofatni kechqurun ichsang bo’lmaydimi?» — deb tanbeh berdim. «Men kechqurun ichmayman, — dedi u xomush tortib, — kechqurun uyqu bor-ku, uyqu…»
***
Irodang — egasi yo’q eshak. Bu eshakni duch kelGan odam miyig’ini chiqarib minib yuribdi.
Aqling — karvonidan adashgan it. Boyoqish kim bir tishlam non bersa, o’shaning ketidan dumini likkillatib ergashaveradi.
Qalbing — nihoyat g’animning qo’liga tushgan o’lja.
Ichingda kimnidir zo’rlashayapti.
Sezayapsanmi?
ERTALABKI NASIBAM
Onam unqopni qoqlab oppoq non pishiribdi-yu, ammo xamirga tuz solish xayolidan ko’tarilgan ekan.
EY DO’ST
Sen ketganing shu bo’ldi, ey do’st,
Noxos yerga to’kilib ketdi
Qo’limdagi bir kosa qaymoq.
Sen ketganing shu bo’ldi, ey do’st,
Hal qiluvchi shaxmat bahsida
Farzinimni oldirib qo’ydim.
Tekkani yo’q kuragim yerga,
Faqat holim juda ham xarob,
Sen ketganing shu bo’ldi, ey do’st.
Sen ketganing shu bo’ldi, ey do’st,
Bir qozon osh, gurunchi tirik,
O’ti uchib qoldi qozonning.
Sen ketganing shu bo’ldi, ey do’st,
Men tug’ilgan kunni har yili
Hamma bayram qilar,sevinar,
Lekin meni tanimas birov,
Sen ketganing shu buldi, ey dust.
BOBOMNI ESLAB
Baland uyning tomi — yer yuzi,
Qiynalayapman pastga tusholmay,
Bobo, meni tushirib qo’ying.
1986
Manba: «Vatan» gazetasi, 1996 yil, 14-son
TO’RTLIKLAR
* * *
Manmanlik oxiri boshiga yetdi,
Ayondir Iblisning nasabi, nasli.
Mana bu gapni ham o’ylab ko’ringiz:
Jannatdan haydalgan Inson ham asli.
* * *
Sog’indim, jononning o’zi biladi,
Oy kabi to’lishgan yuzi biladi.
Bir kuni to’satdan yo’qolib qolsam,
Ko’zidan so’rangiz, ko’zi biladi.
* * *
Yuzingni ko’rmasa, ko’zlar ne kerak?
Sen tinglab turmasang, so’zlar ne kerak?
Yil oshdi, yuzingni bir bor ko’rmadim,
Gul fasli bahoru yozlar ne kerak?
* * *
Dunyo ham shoirdir, she’r yozar tinmay,
Go’zal bir she’r ishqi bilan yashaydi.
Har kuni qo’liga oq qog’oz olib,
Eski yozganlarin yirtib tashlaydi.
* * *
Chap tomon do’zaxu o’ng tomon jannat,
Orqada bu dunyo – sendan qolgan kir.
Oxirgi manzilim bu emas mening,
Oldinda nima bor? O’shandan gapir.
* * *
Qalbim jarohati bitmadi hali,
Sog’ayish tongi ham otmadi hali.
Ketma-ket senga xat bitib turibman,
Demakki, ajalim yetmadi hali.
* * *
Xastaman, gohida yod ayla meni,
Maktub ham yuborib shod ayla meni.
O’limga parvom yo’q, seni o’ylayman,
Bir kelib baxtiyor zot ayla meni.
* * *
Xastaman. Boshimda og’irlik, og’riq,
Yurakda qaltirash, xatarli sanchiq.
Kelar deb kun bo’yi yo’lga qarayman,
Sog’inchim azobi baridan ortiq.
* * *
Ko’zim och! O’zimga o’zimman qozi,
Jannat in’om etding, bo’lmadi rozi.
Ochko’zlik boshimga ne kunlar soldi,
Yetardi men uchun ne’matning ozi.
* * *
Har sahar kechagi unim qaytadi,
Har kecha uyqusiz tunim qaytadi.
Qilar ishni qilib uyalmas sira,
Har yili tug’ilgan kunim qaytadi.
* * *
Ochlik-la nafsimni to’q qilgan Alloh,
Ta’madir dunyoda eng og’ir gunoh.
Qo’limda ko’rsangiz bir butun nonni,
Yuzimga sepsangiz bir siqim tuproq.
* * *
Bir kuni ketaman, izlab topmaysan,
To’rt tomon chopasan, bo’zlab topmaysan.
Yomon deb boshimga muncha mushtlading,
O’sha kun hattoki sizlab topmaysan.