Эуженио Монтале (1896-1981) ижоди жаҳон шеъриятининг гўзал ва бетакрор намуналари сирасига киради. Албатта, итальян тилининг жарангдорлиги ва мусиқийлигини ҳисобга олсак, уни аслиятда ўқиш ўқувчида бошқача таассурот қолдириши табиий. Лекин русча таржималари ҳам унинг ўзига хос услуби, поэтикаси ҳақида муайян тасаввур беради. Шоирнинг синчков нигоҳидан, нозик тасаввуридан ҳеч нарса четда қолмайди, инжа бир муносабат ўлароқ, аста-секин қоғозга кўчади. Davomini o'qish
Teglar: Faxriddin Nizom
Faxriyor. She’rlar & Shoir «Ijodiy uchrashuv» teledasturida & Ayolgu, She’rlar va dostonlar
5 ОКТЯБРЬ — ШОИР ФАХРИЁР ТАВАЛЛУД ТОПГАН КУН
Шоир ўзи яшаб турган муҳитдан ташқарида бўла олмайди. У жамоатчиликни жунбушга келтираётган воқеаларга муносабат билдиришга мажбур. Мен ҳам ўзимни ўйлантираётган нарсалар ҳақида ёзаман (Шоир билан суҳбатдан. Суҳбатни мана бу саҳифада ўқишингиз мумкин). Davomini o'qish
Chexov ko‘zoynagidan voz kechib. Shoir Faxriyor bilan suhbat
Европа ва Лотин Америкаси адабиёти билан «оғриган» пайтларим бўлган. Устозим Мурод Муҳаммад Дўстнинг «Лолазор» романи қаҳрамони гапини ўзгартириб айтганда, саксонинчи йиллар авлоди бизга соҳир реализмнинг «чангалзору» «сильвалари»ни кашф қилиб берди. Унгача ўзбек адабий интеллигенцияси дунёга Чеховнинг пенснеси орқали қарар, яъниким, асосан, рус адабиётидан улги олар эди. Davomini o'qish
Faxriyor. She’rlar & Shoir bilan ijodiy uchrashuv & Qozoqboy Yo’ldosh. Noziklashuv jarayoni
Фахриёрнинг шеърларини ўқиш ҳам, уқиш ҳам, таъсирланиш ҳам осон эмас. Лекин унинг битганлари миллий шеъриятимиз тараққиётининг шундай даражасидирки, уни билмаслик эстетик ва маънавий қиёфанинг кемтиклигига олиб келиши мумкин. Шунинг учун ҳам бугунги ойдин ўзбек Фахриёр асарларини ўқиши, ўрганиши, таҳлил қилишга эҳтиёж сезиши керак. Davomini o'qish
Tasavvurning siniq ko‘zgusi (Folklorshunos olim Jabbor Eshonqul bilan shoir Faxriyor gurungi)
Бир бастакор, ҳар бир товуш аслида мусиқа, фақат унинг мусиқа эканини эшитиш қобилияти борлар ҳис қилади, деган эди. Агар шу фикрни шеър томон бурсак, атрофимизни ўраб турган барча нарса – аслида шеър… Davomini o'qish
Faxriyor. «Izlam» kitobidan she’rlar & Nazar Eshonqul. «Izlash azobining totlari…» & Shomirza Turdimov. «Vaqtsizlik»ka erkin muxammas
“Излам” – фақат замонавий шеъриятимизнинг эмас, миллий адабиётимизнинг поэтик сарҳадларини кенгайтириб берган, сўзга янгича қараш ва янгича талқин олиб кирган китоблардан бири сифатида эътирофга лойиқ. Умуман, адабиётдаги янгиланиш – бу сўзга янги муносабат пайдо бўлиши, янги муносабат маҳсули бўлган метафоранинг, бадиий тафаккурнинг янгиланиши эканини тан олишимиз керак. Davomini o'qish
Faxriddin Nizom. She’rlar & Suv ostidagi gulzor (Shoir haqida suhbat) & «Geometrik bahor» kitobi
Ижодкорнинг дунёси ўзини ифода этиш, ўзини инкор этиш орқали қайта кашф этиш оқибатида пайдо бўлган тушунчалар ва тассаввур оламидир. Ҳар бир асар тасаввурнинг метофарсидир. Метафора фикрнинг бадиий ифодасидир. Фикр қилинаётган метафора ўзини излаётган идрокдир. (Фахриёрнинг «Геометрик баҳор» китоби ҳақида Назар Эшонқулнинг «Тасаввурга дош берсанг бўлди» мақоласидан. Уни мана бу саҳифада ўқишингиз мумкин). Davomini o'qish
Faxriyor. Vaqtsizlik
5 октябрь — шоир Фахриёр (Фахриддин Низом) таваллуд топган кун. Чин юракдан табриклаймиз!
Ҳар доим такрорлаб келганман: мен шеърни бировнинг қош-қовоғига қараб ёзмайман, кўнглимдаги гапларни ўзимга маъқул йўсинда ифода қилишга интиламан (Шоир билан суҳбатдан. Суҳбатни мана бу саҳифада ўқишингиз мумкин). Davomini o'qish
She’r – botiniy ehtiyoj mahsuli. Shoir Faxriyor bilan suhbat
Аввало, шеър мен учун – ички эҳтиёж, у ёзилаётган пайтда туяладиган завқ. Бинобарин, ўқувчи қандай қабул қилиши ёки қилмаслиги у қадар қизиқтирмайди. Davomini o'qish
Faxriyor. Yangi she’rlar
Фахриёр дардларига тинимсиз шакл излайди. Ташбиҳлар воситасида бир-биридан узаб кетган воқеликларни ва моҳиятларни ўзаро яқинлаштиради, чоғиштиради. Бу ҳол уларни уйғун ҳолда тасаввур этиш имконини беради. Унинг назарида, ташбиҳ — мазмун қофияси. Қофияли верлибрларни, фикрни асл шаклида сақлаб қолиш эҳтиёжидан туғилган, дейиш мумкин. Davomini o'qish
Faxriddin Nizom she’rlari uyg’ur tilida
Ўзбек ва уйғур ижодкорлари ўртасида пайдо бўлган мустаҳкам ижодий ҳамкорлик ўз натижаларини бермоқда. Биз муқаддам Тилак Жўра, Шавкат Раҳмон, Усмон Азим, Мирзо Кенжабек, Муҳаммад Юсуф, Иқбол Мирзо, Беҳзод Фазлиддин ва камина шеърларининг уйғур тилига қилинган таржималари билан таништирган эдик. Бугун сизга истеъдодли уйғур шоири ва мутаржими Ёлқин Азизий таржимасида таниқли шоир Фахриёр (Фахриддин Низом)нинг шеърларини тақдим этмоқдамиз. Davomini o'qish
Suv ostidagi gulzor. Faxriyor haqida radiosuhbat & «Geometrik bahor» kitobi
Фахриёр анъанавий шеър шаклу равишларини яхши ўзлаштирган, руҳиятига, сайқалига етган миллий оҳангларни чуқур ҳис қилган ҳолда айрича тафаккур ифодалари, аниқ-таниқ ташбеҳлардан мажоз яратади. Шу маънода у ўз йўли, ўз фикрлаш тарзини ойдин яратган шоир; бу ойдинликда узоқлар кўринади, тикилиб қараганда янги фикр манзаралари бўй кўрсатади. Davomini o'qish