Басё (аслида Башо десак тўғрироқ бўлади) Эдо шаҳри атрофидаги Фурукаве деган жойда шогирди туҳфа қилган кулбада яшаган. Кулба ёнида банан дарахти ( япон тилида бананни “басё” дейишади ) ўсгани сабаб дастлаб ана шу кулба, кейинчалик эса шоир тахаллуси ҳам Басё деб атала бошланади… Davomini o'qish
Teglar: Matsuo Basyo
Matsuo Basyo (Basho). Xokkular
Хокку (хайкай, хайку) Матсуо Басё (Башо) «фуэки рюко» деб атаган, таржимаси «мангу ва ўтадиган» ёки «ўзгармас ва оний» деган маънони билдирган ижодий амал асосида яратилади. Басёнинг фикрича «ҳақиқий хокку ўзида икки унсурни мужассам этмоғи шарт: биринчидан, таассуротнинг оний ва доимийликка дохил бўлиши; иккинчидан, таассурот фақатгина ўз манбаи бўлмиш лаҳза ёки ҳодисага хос бўлиши талаб этилади. Davomini o'qish
Mumtoz yapon she’riyati to’plami: «Dengiz yaproqlari»dan namunalar & Eshqobil Shukur. Lahzaga qo’yilgan haykal
«Денгиз япроқлари»
Япон шеъриятидан. Хуршид Даврон таржимаси
Тошкент. Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти., 1988
Бу шеърлар ҳақида гапириш қийин. Уларни ҳис этиш, англаш керак. Туйғуни тушунтириш, шарҳлаш севгини изоҳлашдай гап.Япон мумтоз шоирларининг шеърларини дуч келган вақтда ўқиб бўлмайди. Уларни руҳий тайёргарликсиз ўқишдан маъно йўқ. Уларнинг шеърларида туйғу тушунтирилмайди, шарҳланмайди, изоҳланмайди, балки т а с в и р л а н а д и. Davomini o'qish
Mumtoz yapon she’riyatidan: Xokkular (Rauf Parfi tarjimalari) & Olim Oltinbek. Xokkuning ilk tarjimoni
Хокку тасвирий санъатга яқиндир. Рассомлар хоккуда тасвирланган ифодани расмда акс эттириши ёки шоир рассом чизган суратга қараб хокку ёзиши мумкин. Шамол, булбул навоси, какку овози, умуман, ҳар бир товушнинг ўз маъноси бор ва бу ҳар хил кайфият ва ҳиссиёт уйғотади. Эътиборсиз ўқилган учлик ўзининг асл маъносидан маҳрумдир (Рауф Парфининг сўзбошисидан). Davomini o'qish
Yosa Buson. Xokkular
Ёса Бусон улуғ Басё ўлимидан кейин шеър ёзиш санъати таназзулга учраган бир пайтда яшаб, ижод қилди. У Басёнинг шеърий руҳини жонлантиришга киришди ва бу йўлда катта муваффақиятларга эришди. Шоирнинг мероси «Етти шеър китоби» номи билан машҳур. Davomini o'qish
Matsuo Basyo. Xokkular. Jabbor Eshonqul tarjimalari
Хоккулар Басёгача ҳам ёзилган, Бироқ бу жанр айнан Басё ижодида ўзининг энг мукаммаллигига етди. Исса, Кикакку, Бусон каби кўплаб етук япон шоирлари унинг шогирдлари ҳисобланади. Davomini o'qish
Mumtoz yapon she’riyatidan. Tankalar (Beshliklar)
«Денгиз япроқлари» китобига ёзган сўзбошида мен танка ҳақида шундай ёзган эдим: Хокку ва танка моҳиятида япон эстетикаси — «саби» ғoялари ётади. Саби «ёлғизлик изтироби» деган маънони билдиради. Саби Будда дини таълимотининг айрим ғоялари таъсирида пайдо бўлган. Японлар рамзий ифодалар орқали саби ҳақида сўз юритади. Япон олими Макото Уеда сўзи билан айтсак: «Саби ёлғизлик кайфиятини белгилайди, аммо бу севимли кишисидан жудо бўлган инсон ёлғизлиги эмас, балки тунда бамбукзор узра шитирлаб тушаётган ёмғир ёлғизлиги, қайдадир, олисда яп-яланғоч тошлар орасида куйлаётган чигиртка ёлғизлигидир… Davomini o'qish
Qadimgi yapon she’riyatidan. Matsuo Basyo
Yapon xalqining eng sevimli shoirlaridan biri Matsuo Basyodir. Uning she’rlarini yod bilmagan yapon dunyoda yo’q. U yaponlar uchun o’zbekkka Alisher Navoiy, rusga Pushkin, eronlikka Hofiz, xitoylikka Li Bo, nemisga Hyote qancha aziz bo’lsa, shunchalik qimmatlidir. Men Basyoni qarayib 40 yildan ortiq vaqt davomida tarjima qilaman. Unga bo’lgan mehrim bir necha she’rimda aks etgan. Davomini o'qish