ХХ аср адабиёти тараққиётини янги йўналишга солиб юборган, инсон ва унинг умрига ўзгача муносабатни қарор топтирган Франс Кафка дунёдаги энг ғаройиб ва тушунарсиз тақдир эгаси бўлган ижодкордир, дейиш мумкин. Асли яҳудий, немис тилида ижод қилган Кафка ўзи учун кўпроқ ёзган, дейишади. У ўз асарларини яхши кўрмас, уларни чоп эттиришга қизиқмас, ҳатто ўлими олдидан дўсти Макс Бродга ўзининг чоп этилмаган барча қўлёзмаларини тезда ёқиб ташлашни васият қилган эди. «Менда адабий қизиқишлар йўқ, мен ўзим адабиётдан иборатман», — деганди Франс Кафка дўстларидан бирига. У ўз асарлари ҳақида: «Мен уларни яратган онларнигина ҳурмат қиламан, холос — дерди. Кафканинг ёзганлари тамомила кутилмаган ва ўзига хосдир. Davomini o'qish
Bo'lim: Jahon adabiyoti va madaniyati
Jahon adabiyoti namunalaridan tarjimalar
Ivan Turgenev. Ikki hikoya-naql (Nodon & Ablah).
Иван Сергеевич Тургенев [1818.28.10 (9.11), Орёл — 1883.22.8 (3.9), Париж яқинидаги Буживал қишлоғи] — рус ёзувчиси. Петербург университетининг фалсафа факултетини тугатган (1837). Тургеневнинг дастлабки романтик шеърлари ва «Стено» драматик достони (1834) талабалик йилларида ёзилган. Тургенев Петербургдаги ўқишни тугатгач, Берлинга бориб (1838), фалсафа ва классик филология бўйича маърузалар тинглаган. 1841 йил Москвага қайтиб келган, Н.В.Гоголь, С.Т.Аксаков сингари ёзувчилар билан танишиб, бадиий ижод билан шуғуллана бошлаган. Тургеневнинг шу кезларда ёзган «Параша» достони (1843) ёш ёзувчининг романтизмдан узоқлашиб, оддий халқ ҳаётига яқинлашганидан дарак беради. Davomini o'qish
Naim Karimov. «Xotirlash soati kelmoqda yana…»
Таниқли рус шоираси Анна Ахматова таваллудига 125 йил тўлиши олдидан
Бундан роппа-роса 125 йил аввал, 1889 йил эски тақвимга кўра 11 июнь, янги ҳисобда 23 июнь куни буюк рус шоираси Анна Ахматова дунёга келган эди. Ахматова мен беҳад севган шоиралардан биридир. Биз унинг туғилган кунини одатда 23 июнда нишонласак-да, шоира таваллудига 125 йил тўлиши муносабати билан бугун ҳам унга бағишланган саҳифа тайёрлашни маъқул кўрдик. Davomini o'qish
Yasunari Kavabata. Bambuk sasi, shaftoli guli.
Буюк япон адиби Ясунари Кавабата таваллудининг 115 йиллиги олдидан
Жаҳон адабиётининг улуғ сиймолари томонидан яратилган буюк асарлар барча халқларга бирдай маънавий қудрат бахш эта олади. Атоқли япон ёзувчиси, Нобель мукофотининг лауреати Ясунари Кавабата (1899 — 1972) ҳикоялари бунинг ёрқин исботидир.Кавабата асарларида гўзаллик, нафосатнинг инсон қалбидаги акси, ҳаёт ва абадият ҳақида мушоҳада юритилади.Қуйида унинг ХХ аср жаҳон адабиётининг энг ёрқин ҳикояларидан бири сифатида тан олинган «Бамбук саси, шафтоли гули»ни эътиборингизга ҳавола қиламиз.Ҳикоя интернет тармоғида илк марта эълон қилинмоқда Davomini o'qish
Xurshid Davron. Sezgi ila anglangan falsafa
1968 йили Ясунари Кавабата Нобель мукофотини қабул қилиб олган маросимда сўзлаган нутқини (бу нутқ кейинчалик “Япония гўзаллигидан туғилган” номи остида эссе сифатида эълон қилинган) тўлалигича ўзи мансуб халқ руҳониятининг асоси бўлган қадимий япон шеъриятига бағишлади. Davomini o'qish
Odil Yoqubov. Adib va chin inson.
10 июнь — Чингиз Айтматов хотираси куни.
Бугун Чингиз оғанинг вафот этганига 6 йил тўлади. Буюк адибни хотирлар эканмиз, ишонч билан айтамизки,унинг ижоди инсоният маданий меросининг энг ёрқин саҳифаси бўлиб қолади,унинг номи асрлар оша яшайди. Davomini o'qish
«Dunyo adabiyoti» turkumi: Federiko Garsia Lorka
Лорка гарчи 1936 йилгача, яъни ўлимигача дунёдаги таниқли шоир сифатида танилган бўлса-да, ўлими ва унинг атрофидаги мунозара, тадқиқот, оқлаш ва қоралашлар унинг атрофидаги афсоналардан сўнг тириклигида шеърлари етиб бормаган мамлакатлар ҳам шоирнинг китобини қайта-қайта нашр қилдилар. Дунё миқёсида Лорка шахсига ва ижодига қизиқиш унинг ўлимидан сўнг янада авж олди. Davomini o'qish
3 июня — день памяти Назыма Хикмета.
Одна из последних встреч, на сей раз с живым Хикметом (но жить ему оставалось недолго), состоялась у Мехти Гусейна в гостинице «Москва»: он ночью позвонил мне, только что прилетев из Турции, просил утром к нему придти, какие-то просьбы – летит домой, не успевает; ездил в Турцию по личному приглашению тамошнего нашего посла (иначе визу не получишь: кто в Турции рискнёт пригласить советского писателя, депутата и прочее?). Явился к Мехти, а у него… Назым, в такую-то рань! Взволнованно слушает рассказ о Турции, закрытой для него, а Мехти не может скрыть радости, он счастлив, в глазах – довольство, первый азербайджанский писатель, побывавший в Турции, говорит взахлёб, на столе разбросаны привезенные турецкие газеты, журналы, книги и, слушая, Назым лихорадочно рассматривает то одну, то другую… Davomini o'qish
Artur Konan Doyl. Mallavoylar uyushmasi. “Sherlok Xolms haqida hikoyalar” kitobidan.
22 май — машҳур инглиз ёзувчиси Артур Конан Дойл таваллуд топган кун.
Артур Конан Дойл 1859-йил 22-майда Эдинбургда таваллуд топган. Эдинбург Университетида таҳсил олган. Дойле ёзувчиликдан ташқари физика ва тиббиёт билан ҳам шуғулланган. Адиб ижодини „Сесасса водийсининг сири“ (1879) ҳикояси билан бошлаган. У „Бадарға қилинганлар“ (1893), „Сардор Жерар жасорати“ (1894-95), „Родней Стон“ (1896) тарихий-саргузашт романлар, „Йўқолган дунё“ (1912), „Заҳарланган минтақа“ (1913), „Маракот жарлиги“ (1929) илмий-фантастик асарлар муаллифидир. Davomini o'qish
Tavfiq Fikrat. She’rlar.
Саҳифа атоқли турк шоири Тавфиқ Фикрат таваллудининг 145 йиллигига бағишланади.
Турк адабиётининг йирик вакили Ризо Тавфиқ Фикрат (1869-1915) Эдирнадаги Жисри Мустафопошо қасабасида туғилган. Отаси ўқитувчи Меҳмет афанди, онаси Кавказ черкасларидан Мунира хонимдир.
Талабаликдан ижтимоий ҳаётга фаол аралашган Ризо Тавфиқ 1907 йилдан яширин ҳаракатдаги «Иттиҳод ва тараққий» жамиятига киради. Иккинчи Машрутият (конститутция, 1908) эълони кунларида майдонлардаги нутқлари билан Истанбул халқига танилади, сайловда Эдирнадан миллат вакили этиб сайланади ва Миллат Мажлисида фаолият кўрсатади. Davomini o'qish
Xusrav Shohoniy. Hikoyalar
Хисрав Шоҳоний 1968 йили «Амири Кабир» нашриёти сўровномасида ўзи ҳақида шундай ёзган эди: Ўйлашимча, мен жуда бой ва мураккаб ҳаёт йўлига эга инсонман…Келажак биографлари мен ҳақимда нима ёзишни билмай қолмасин деган мақсадда, менинг ижодимни келгусида ўрганишни истаган тадқиқотчиларнинг вазифаларини осонлаштириш мақсадида қуйидаги маълумотларни маълум қилишни маъқул кўрдим: Davomini o'qish
Onore de Balzak. G’oyib bo’lgan durdona.
20 май — жаҳон адабиётининг ёрқин сиймоси Оноре де Бальзак таваллуд топган кун.
Камина “Тафаккур” журнали тавсияси билан Оноре де Бальзакнинг “Ғойиб бўлган дурдона” ҳикоясини мутолаа қилар эканман, турли ўткинчи юмушлар билан банд бўлиб, жаҳон мумтоз адабиётидан узоқлашиб қолганимни ўкинч-ла ҳис этдим. Буюк истеъдоднинг биргина шу ҳикоядаги порлоқ шуълалари бағримни шу қадар жимирлатиб юбордики, нўноқ таржимонлардан бўлишимга қарамай, уни ўзбек тилига ўгирмоққа жазм қилдим. Davomini o'qish