Осмоннинг нариги чеккасида Туз қирол ва Шакар шаҳзода бошқаргувчи салтанат бор эди. Номи Ишқ, мартабаси тақиқ, халқи қиёфасиз, бутун бойлиги бир тишлам олма экан. Бир кун бу ўлкани кўринмас ёв босибдию, олти томон зулматга чўмибди. Туз қирол Шакар шаҳзодани бағрига босганча қасридан чиқмабди.
Мирзоҳид МУЗАФФАР
ТАНАЗЗУЛ ЛАВҲАЛАРИ
Достондан парчалар
Мирзоҳид Музаффар – 1999 йил Тошкент вилоятида туғилган. Инглиз, турк, озарбайжон ва француз тилларидан бир қанча дунё адабиёти намуналарини ўзбек тилига таржима қилган. Айни пайтда Ўзбекистон Давлат санъат ва маданият институтида таҳсил олиш билан бирга “Тошкент ҳақиқати” газетасида фаолият юритади.
Туз қиролдан Шакар шаҳзодага
Осмоннинг нариги чеккасида Туз қирол ва Шакар шаҳзода бошқаргувчи салтанат бор эди. Номи Ишқ, мартабаси тақиқ, халқи қиёфасиз, бутун бойлиги бир тишлам олма экан. Бир кун бу ўлкани кўринмас ёв босибдию, олти томон зулматга чўмибди. Туз қирол Шакар шаҳзодани бағрига босганча қасридан чиқмабди. Минг йил ўтиб, салтанат деворлари моҳ босган, жангда ўлганларнинг устихонлари кукунга айланиб, йўқликка сочилганида ҳам шаҳзоданинг боши қиролнинг кўксидан узилмабди. Бу эртак эмас, болакай. Бу бир иқрор, тавқи лаънат тамғаси урилган муҳаббат ҳикояти. Сен эса ухлайвер, менинг эртагим ҳали тугамайди.
1
Бўлгай ошкор минглаб ул асрорлар,
Ёширин махзанни ул фош этса гар.
Фаридуддин Аттор
Итқитиб ташладим ниқобларимни,
бир тоғдек уюлди –
чўққиси мулзам.
Саҳролар қуритди саробларимни,
айт энди ҳечлигим,
майлими кулсам?
Кўзёш куртаклари кенгайиб борар,
о, дарвеш даштларга сочилур умрим
ва кимдир лойимни бепарво қорар
шаробу тупроқ-ла
Аршда тик туриб.
Эй яралмоқ сирин кўр воқифлари,
тирилинг,
фош бўлай иблис комида.
Дўзахдан қувилган руҳ соҳиблари,
жаннатга ўт қўйинг ишқнинг номидан.
Фош бўлай,
гуноҳлар порлаб, нуридан
қамашиб кўр бўлсин малаклар кўзи.
Фош бўлай,
топилсин ниқоб қаъридан
ҳали ҳеч бир кўзгу кўрмаган юзим.
2
Бу ёмғир –
бир оғир қўшиқдек янграр,
жонингда эрийди гуноҳкор аҳдлар.
Тақиқ олмасининг мазаси занглар
тилингда
ва портлар нажиб ҳолатлар.
Кутмоқ кишанлари,
исён қафаси
ва ҳилват истаги солгайдир ғавғо.
Қадамларинг унмас, сачрайди сасинг:
“Ҳазрати Румий,
бу қандоқ савдо?”
Китобларинг жимдир,
унутар сени
унутилган каслар, руҳи шикастлар.
Танинга нурталош изтироб бериб
учарлар қушларинг –
умри абаслар.
Ана, дўст карвони кечди роҳингдан,
аё ишқ,
бу осий чоҳга сиғмайсан.
Олмалар чирийди пинҳон боғингда,
сен эса ёмғирни қучиб йиғлайсан.
3
Туз қиролнинг шўрлари кўп, Шакар шаҳзодам.
Мактубдан
Бунда борлигингдан йўқлигинг кўпроқ,
томонларга сиғмас
қутбларинг бор.
Ғамгин боқишларинг –
дўзахий сўроқ,
бу унсиз оҳларинг – шарҳи кажрафтор.
Истасанг баҳорман, яфроғи сориғ,
оғриқ тупроғида гулламиш ичим.
Тонгдирман,
қуёшдан олган қаролиғ
ва яна шамолман – ёлғизликдек жим.
Шивирлаб шеър ўқи, эшитмоқлик-чун
тўхтатай юрагим дукурларини.
Кўзларимни боғла, тушлар битган тун,
сени излай, топтаб ғужурларимни.
Сабр садларини ҳароб айлар ҳирс,
эшикни чертади нурли қазойим.
Очишимни кутар моҳирўй бир қиз,
мен-чи,
сени севгум, маним жазойим…
Бормоқмас, кетмоқни истайман чунон,
кел, қасос ёмғири –
эрийлик бу дам.
Барин ошкор қилдим, истасанг ишон,
Аммо ҳали эрта кетмоқликка ҳам.
4
Сенинг вужудинг йўқ,
номинг бор фақат,
мен эса исмсиз кезгум серҳуруж.
Аё занжирбанд руҳ, бунда ном қаҳат
ва мени олдинга тортар жами куч.
Саҳройи долғалар сенга танишдир,
дарёлар оқади пойимдан мурдор.
Сен мени ўйлама,
бари янглишдир
ва бир ташналикка эҳтиёжим бор.
Севдим кишанларинг товушларини,
мени асорат-ла озод қил – шайман.
Биласан баридан тонишларимни,
сен чорла –
ортимга қадам ташлайман.
Жунуним қаърида пайғамбар – андуҳ,
ваҳий бўлиб келгин,
поймонам тўлсин.
Сендан тупроқ бўлиб сўрайман, эй руҳ,
исмингни менга сот,
жоним ҳақ бўлсин.
5
Қўлинда довот қалам,
Қатлима фармон ёзар.
Эски туркулардан
Бир ҳикоят сўйла,
аё гунг ровий,
сўқирман, овозинг борай пайпаслаб
ва жимлик туҳфа эт менга самовий,
эшитилсин Раббим олган нафаслар.
Ҳурлар ичра хорман, нур ичра зулмат
ва зорман сир айтмоқ учун қудуққа.
Алдагин,
алдовга сотилган қулман,
мени бор деб ата, чиқайин йўққа.
Қоронғу ҳужралар аро тентирман,
дил шамин ўчирмиш истак шамоли.
Нетай, танга сиғмам,
шундай кенгдирман
ва менга сиғмагай ул Ишқ хаёли.
Сен сажда қиларсан,
тилингда оят
вале бехабарсан, бари соҳтадир.
Кун келиб англарман сени ниҳоят
ва йиғлаб айтасан маҳзун ривоят
ва кўргайсан, руҳим олис роҳдадир…
Бутхоналар вайрон,
вайрона дунё,
энди жим, дод солма, кўйингда ўлсам.
Мен кечдим, бу мурод рўёби рўё –
кошки кофир бўлсанг,
Худойинг бўлсам.
6
Эрк ёди сингари хароба вужуд
яқинлашиб сўрар мендан –
лаҳаддан:
айт, сенинг ҳам кетгинг келадими ҳеч,
бу Кетмоқ истаги номли шаҳардан?
Шарпалар сукутин елкалаб боргум,
манозил мавҳумдир – йитган, тўзғиган.
Руҳимни чорлайсан,
мен эса бу дам
бир поклик излайман ҳирсчил кўзингдан.
Бир поклик излайман,
бари нораво,
ьиласан, азалдан қулга хосдирман.
Ишон, лек шубҳалан,
бил, лек билдирма –
азоби ёлғону оҳи ростдирман.
Ҳар томчида ўзин фош қилган денгиз
ва кўрмоқ истаган ўз кўзин рангин…
мен шундай музтариб,
сен шундай зариф
ҳилватда олинган бўсалар янглиғ…
Бошим уриб бордим Гуноҳ пойига,
қарғишлар умримни отди комидан.
Вале мени топдинг,
ишқинг – интиқом,
яшил талвасалар издиҳомидан.
Қасамлар ичасан Ҳавво номи-ла,
ай, менинг хаёлим Одамда кезар.
Оғу тутқазасан жоннинг жомида,
ичаман, ўлмасман, дилни шу эзар.
Сезурман,
Исрофил сури зангламиш,
йўқса мен борман-ку,
қани Қиёмат?
Кет энди,
келмоғинг кутилган бахтдир
ва лекин кетмоғинг – энг улуғ омад.
Шарпалар сукутин елкалаб боргум…
7
О, кечиккан шаҳзодалар ибодатгоҳи…
Азиз Саид
Бошимдаги тожнинг зарлари кўчгай,
зорларим кўчгайдир
сукутга сўздан.
Унут садоларнинг излари тушгай
ёдимнинг манзилсиз йўллари узра.
Қулайди салтанат садлари бир-бир,
кул янглиғ соврилар шамолруҳ шаҳдим.
Энди бу дафина мендек беқадр,
энди сен нетасан,
айт, валиҳадим.
Гуллашдан бош тортди бепушт дарахтлар,
кўзингдаги нурга чанг солди қирон.
Оғу жилвасида ёнди даҳшатлар,
ташқари…
ташқари – мотамий сурон.
Туз қиролнинг шўри қайнайди алҳол,
худоларга етмас дод-нолалари.
Ибодатгоҳ ёнар,
мен телбасимон
оловга отгум руҳ солномаларин.
Бас,
ботин – қарғалар қуршаган анғиз,
ҳар ўлик гиёҳда оҳ урар лаъин.
Шаҳзодам, тиклама юртимни,
ёлғиз
ёстиқ бер, юзимни босиб йиғлайин.
февраль — март, 2020
Osmonning narigi chekkasida Tuz qirol va Shakar shahzoda boshqarguvchi saltanat bor edi. Nomi Ishq, martabasi taqiq, xalqi qiyofasiz, butun boyligi bir tishlam olma ekan. Bir kun bu o’lkani ko’rinmas yov bosibdiyu, olti tomon zulmatga cho’mibdi. Tuz qirol Shakar shahzodani bag’riga bosgancha qasridan chiqmabdi.
Mirzohid MUZAFFAR
TANAZZUL LAVHALARI
Dostondan parchalar
Mirzohid Muzaffar – 1999 yil Toshkent viloyatida tug’ilgan. Ingliz, turk, ozarbayjon va frantsuz tillaridan bir qancha dunyo adabiyoti namunalarini o’zbek tiliga tarjima qilgan. Ayni paytda O’zbekiston Davlat san’at va madaniyat institutida tahsil olish bilan birga “Toshkent haqiqati” gazetasida faoliyat yuritadi.
Tuz qiroldan Shakar shahzodaga
Osmonning narigi chekkasida Tuz qirol va Shakar shahzoda boshqarguvchi saltanat bor edi. Nomi Ishq, martabasi taqiq, xalqi qiyofasiz, butun boyligi bir tishlam olma ekan. Bir kun bu o’lkani ko’rinmas yov bosibdiyu, olti tomon zulmatga cho’mibdi. Tuz qirol Shakar shahzodani bag’riga bosgancha qasridan chiqmabdi. Ming yil o’tib, saltanat devorlari moh bosgan, jangda o’lganlarning ustixonlari kukunga aylanib, yo’qlikka sochilganida ham shahzodaning boshi qirolning ko’ksidan uzilmabdi. Bu ertak emas, bolakay. Bu bir iqror, tavqi la’nat tamg’asi urilgan muhabbat hikoyati. Sen esa uxlayver, mening ertagim hali tugamaydi.
1
Bo’lgay oshkor minglab ul asrorlar,
Yoshirin maxzanni ul fosh etsa gar.
Fariduddin Attor
Itqitib tashladim niqoblarimni,
bir tog’dek uyuldi –
cho’qqisi mulzam.
Sahrolar quritdi saroblarimni,
ayt endi hechligim,
maylimi kulsam?
Ko’zyosh kurtaklari kengayib borar,
o, darvesh dashtlarga sochilur umrim
va kimdir loyimni beparvo qorar
sharobu tuproq-la
Arshda tik turib.
Ey yaralmoq sirin ko’r voqiflari,
tiriling,
fosh bo’lay iblis komida.
Do’zaxdan quvilgan ruh sohiblari,
jannatga o’t qo’ying ishqning nomidan.
Fosh bo’lay,
gunohlar porlab, nuridan
qamashib ko’r bo’lsin malaklar ko’zi.
Fosh bo’lay,
topilsin niqob qa’ridan
hali hech bir ko’zgu ko’rmagan yuzim.
2
Bu yomg’ir –
bir og’ir qo’shiqdek yangrar,
joningda eriydi gunohkor ahdlar.
Taqiq olmasining mazasi zanglar
tilingda
va portlar najib holatlar.
Kutmoq kishanlari,
isyon qafasi
va hilvat istagi solgaydir g’avg’o.
Qadamlaring unmas, sachraydi sasing:
“Hazrati Rumiy,
bu qandoq savdo?”
Kitoblaring jimdir,
unutar seni
unutilgan kaslar, ruhi shikastlar.
Taninga nurtalosh iztirob berib
ucharlar qushlaring –
umri abaslar.
Ana, do’st karvoni kechdi rohingdan,
ayo ishq,
bu osiy chohga sig’maysan.
Olmalar chiriydi pinhon bog’ingda,
sen esa yomg’irni quchib yig’laysan.
3
Tuz qirolning sho’rlari ko’p, Shakar shahzodam.
Maktubdan
Bunda borligingdan yo’qliging ko’proq,
tomonlarga sig’mas
qutblaring bor.
G’amgin boqishlaring –
do’zaxiy so’roq,
bu unsiz ohlaring – sharhi kajraftor.
Istasang bahorman, yafrog’i sorig’,
og’riq tuprog’ida gullamish ichim.
Tongdirman,
quyoshdan olgan qarolig’
va yana shamolman – yolg’izlikdek jim.
Shivirlab she’r o’qi, eshitmoqlik-chun
to’xtatay yuragim dukurlarini.
Ko’zlarimni bog’la, tushlar bitgan tun,
seni izlay, toptab g’ujurlarimni.
Sabr sadlarini harob aylar hirs,
eshikni chertadi nurli qazoyim.
Ochishimni kutar mohiro’y bir qiz,
men-chi,
seni sevgum, manim jazoyim…
Bormoqmas, ketmoqni istayman chunon,
kel, qasos yomg’iri –
eriylik bu dam.
Barin oshkor qildim, istasang ishon,
Ammo hali erta ketmoqlikka ham.
4
Sening vujuding yo’q,
noming bor faqat,
men esa ismsiz kezgum serhuruj.
Ayo zanjirband ruh, bunda nom qahat
va meni oldinga tortar jami kuch.
Sahroyi dolg’alar senga tanishdir,
daryolar oqadi poyimdan murdor.
Sen meni o’ylama,
bari yanglishdir
va bir tashnalikka ehtiyojim bor.
Sevdim kishanlaring tovushlarini,
meni asorat-la ozod qil – shayman.
Bilasan baridan tonishlarimni,
sen chorla –
ortimga qadam tashlayman.
Jununim qa’rida payg’ambar – anduh,
vahiy bo’lib kelgin,
poymonam to’lsin.
Sendan tuproq bo’lib so’rayman, ey ruh,
ismingni menga sot,
jonim haq bo’lsin.
5
Qo’linda dovot qalam,
Qatlima farmon yozar.
Eski turkulardan
Bir hikoyat so’yla,
ayo gung roviy,
so’qirman, ovozing boray paypaslab
va jimlik tuhfa et menga samoviy,
eshitilsin Rabbim olgan nafaslar.
Hurlar ichra xorman, nur ichra zulmat
va zorman sir aytmoq uchun quduqqa.
Aldagin,
aldovga sotilgan qulman,
meni bor deb ata, chiqayin yo’qqa.
Qorong’u hujralar aro tentirman,
dil shamin o’chirmish istak shamoli.
Netay, tanga sig’mam,
shunday kengdirman
va menga sig’magay ul Ishq xayoli.
Sen sajda qilarsan,
tilingda oyat
vale bexabarsan, bari sohtadir.
Kun kelib anglarman seni nihoyat
va yig’lab aytasan mahzun rivoyat
va ko’rgaysan, ruhim olis rohdadir…
Butxonalar vayron,
vayrona dunyo,
endi jim, dod solma, ko’yingda o’lsam.
Men kechdim, bu murod ro’yobi ro’yo –
koshki kofir bo’lsang,
Xudoying bo’lsam.
6
Erk yodi singari xaroba vujud
yaqinlashib so’rar mendan –
lahaddan:
ayt, sening ham ketging keladimi hech,
bu Ketmoq istagi nomli shahardan?
Sharpalar sukutin yelkalab borgum,
manozil mavhumdir – yitgan, to’zg’igan.
Ruhimni chorlaysan,
men esa bu dam
bir poklik izlayman hirschil ko’zingdan.
Bir poklik izlayman,
bari noravo,
ьilasan, azaldan qulga xosdirman.
Ishon, lek shubhalan,
bil, lek bildirma –
azobi yolg’onu ohi rostdirman.
Har tomchida o’zin fosh qilgan dengiz
va ko’rmoq istagan o’z ko’zin rangin…
men shunday muztarib,
sen shunday zarif
hilvatda olingan bo’salar yanglig’…
Boshim urib bordim Gunoh poyiga,
qarg’ishlar umrimni otdi komidan.
Vale meni topding,
ishqing – intiqom,
yashil talvasalar izdihomidan.
Qasamlar ichasan Havvo nomi-la,
ay, mening xayolim Odamda kezar.
Og’u tutqazasan jonning jomida,
ichaman, o’lmasman, dilni shu ezar.
Sezurman,
Isrofil suri zanglamish,
yo’qsa men borman-ku,
qani Qiyomat?
Ket endi,
kelmog’ing kutilgan baxtdir
va lekin ketmog’ing – eng ulug’ omad.
Sharpalar sukutin yelkalab borgum…
7
O, kechikkan shahzodalar ibodatgohi…
Aziz Said
Boshimdagi tojning zarlari ko’chgay,
zorlarim ko’chgaydir
sukutga so’zdan.
Unut sadolarning izlari tushgay
yodimning manzilsiz yo’llari uzra.
Qulaydi saltanat sadlari bir-bir,
kul yanglig’ sovrilar shamolruh shahdim.
Endi bu dafina mendek beqadr,
endi sen netasan,
ayt, valihadim.
Gullashdan bosh tortdi bepusht daraxtlar,
ko’zingdagi nurga chang soldi qiron.
Og’u jilvasida yondi dahshatlar,
tashqari…
tashqari – motamiy suron.
Tuz qirolning sho’ri qaynaydi alhol,
xudolarga yetmas dod-nolalari.
Ibodatgoh yonar,
men telbasimon
olovga otgum ruh solnomalarin.
Bas,
botin – qarg’alar qurshagan ang’iz,
har o’lik giyohda oh urar la’in.
Shahzodam, tiklama yurtimni,
yolg’iz
yostiq ber, yuzimni bosib yig’layin.
fevral — mart, 2020
