20 июн — Шоир Жамол Сирожиддин (Хумий) таваллуд топган кун.
Жамол Сирожиддин 1955 йил 20 июнда Тайлоқ туман Қозихона қишлоғида туғилган. ТошДУ журналистика факултетини 1981 йилда битирган. Адабий тахаллуси Мавлоно Хумий. 1989 йилдан буён Ёзувчилар уюшмаси аъзоси. «Бинафша бўй сочлигим”,»Танбур”, «Сиёб оқшомлари”, «Менинг касбим чўпонлик”, «Заҳҳок салтанатинда” каби китоблари чоп этилган. «Асрлар қаҳ-қаҳаси”, «Меҳр-мурувват чашмаси”, «Ал-иксир – Жон малҳами”, «Асалари ибрати” каби драматик асарлари саҳналаштирилган. Шеърлари кўплаб тилларга таржима этилиб, хорижий мамлакатларда чоп этилган.
Жамол Сирожиддин
ҒАЗАЛЛАР
* * *
Сен бир дуторнинг торисан, мен бир дуторнинг тори,
Сен бир яхшининг ёрисан, мен бир яхшининг ёри.
На сен унга жўр бўлдингу, на ман мунга жўр бўлдим,
Жисму жонда замон отлиғ чолғучини озори.
Гоҳо қулоқ бурайди у, гоҳо харрак тузайди,
“Куйлай”, деса юрагида ножўрликнинг ғубори.
Била туриб сени менга жўра этмас бу гардун,
Жўра эсак тутар эди оламни ишқ уфори.
Жўрасига ножўр жўрам манам сандек бу дунда,
Иккимизни куйдирмасдан қизимас ишқ бозори.
* * *
Аё яхши, ёмон ўлдим санингсиз,
Бошоқсиз бир сомон ўлдим санингсиз.
Ўзим зору кўзим гирён йўлингда,
Ўз-ўзимга зиён ўлдим санингсиз.
Сен бор эдинг, кўк эрди жисму жоним
Кўкармаслар томон ўлдим санингсиз.
“Унсон” эрдим ўшал жаннат аро дўст
Юзингга зор “инсон” ўлдим санингсиз.
Қабирғаммас, ўзим қилдим ўзимга
Зикринг айтар забон ўлдим санингсиз.
* * *
Асҳоби Каҳф бу бахтим бедор бўлоди бир кун,
Маст Байқаро давлатим ҳушёр бўлоди бир кун.
Поён топар азоблар, пойим ўпар гулоблар,
Алпомишга Ёдгор ҳам ғамхор бўлоди бир кун.
Аҳмад сардор хору-зор кўрмоқ истар Авазни,
Ани кибор кўзига ҳам хор бўлоди бир кун.
Ҳасад ўтига тоблар минг бир макру ҳиллосин,
Бор у макру ҳиллоси бекор бўлоди бир кун.
Очар эшик қулфини тундай ёйиб зулфини,
Шу дилбари яктойим дилдор бўлоди бир кун.
Ошиқма, дил талпинма, сабр эт, паймона синма,
Ақлу шуурим тинма, дилдор бўлоди бир кун.
Ҳумий Низомийёна куйла ёниб тарона,
Дунё келин шеърим-ла бордор бўлоди бир кун.
Азал Жамол ҳаёт шу ашъор бу қочган уйқу
Эй, ёр сенга бу туйғу даркор бўлоди бир кун.
БУ ОҚШОМ
Дўст маст бўлди бу оқшом, аласт бўлди бу оқшом,
Ўр, жанжалкаш, гап эмас, онг паст бўлди бу оқшом.
Душман ҳушёр бу оқшом, маккор, ғаддор бу оқшом,
Ўзни улфат кўрсатган жон қасд бўлди бу оқшом.
Кулиб ҳоли харобдан, бот-бот тутар шаробдан,
Ўзи ичар гулобдан, чапдаст бўлди бу оқшом.
Дўст дам урар абрордан, ёвдан ниҳон асрордан,
Душман махфий қарордан гўшрас бўлди бу оқшом.
Шерхор ичиб паланг, шер, бири лолу бири ер,
Сиртлонлар бир-бирга дер: ”Гўшт ҳаст бўлди бу оқшом”.
Бир ён дўсти нодондан, бир ён душмани жондан
Ёвга қулай макондан даст паст бўлди бу оқшом.
“Ҳай дўст, ҳай дўст, ҳай дўстим…” – дея минг ёшга ўсдим,
Илон кирган қўш қушли қафас бўлди бу оқшом.
Майни ичиб бўлмайди, дўстдан кечиб бўлмайди,
Ёвдан қочиб бўлмайди, кўп наҳс бўлди бу оқшом.
Дерлар: “Ҳамалми, Саври тугар Қамарий даври,
Мен билганим шу Гаври барас бўлди бу оқшом.
Душман ҳушёр бу оқшом, дўст маст бўлди бу оқшом
Маккор, ғаддор бу оқшом, қасас бўлди бу оқшом.
* * *
Раҳмонсан, Раҳим, Олим… аёна баён на ҳожат?
Маълум ўзингга ҳолим аёна баён на ҳожат?
Қишлоқдаги жонимни, ҳоли паришонимни
Айтмоққа йўқ мажолим, аёна баён на ҳожат?
Сенсиз бирор оним йўқ, Сендек нигоҳбоним йўқ,
Огоҳ шамсу-ҳилолим, аёна баён на ҳожат?
Менга ишқ бер, иймон бер, болаларимга нон бер,
Кўпаймасун уволим, аёна баён на ҳожат?
Нега келдим огоҳ эт, яхшиларга ҳамроҳ эт,
Кесма бевақт ниҳолим, аёна баён на ҳожат?
Зулматларда чирой тут, ёмонлардан йироқ тут,
Эй мунаввар жамолим, аёна баён на ҳожат?
Бир кун кетсам фанодан сероб айла дуодан,
Хумийингман, Кулолим, аёна баёна на ҳожат?
Jamol Sirojiddin
G’AZALLAR
* * *
Sen bir dutorning torisan, men bir dutorning tori,
Sen bir yaxshining yorisan, men bir yaxshining yori.
Na sen unga jo’r bo’ldingu, na man munga jo’r bo’ldim,
Jismu jonda zamon otlig’ cholg’uchini ozori.
Goho quloq buraydi u, goho xarrak tuzaydi,
“Kuylay”, desa yuragida nojo’rlikning g’ubori.
Bila turib seni menga jo’ra etmas bu gardun,
Jo’ra esak tutar edi olamni ishq ufori.
Jo’rasiga nojo’r jo’ram manam sandek bu dunda,
Ikkimizni kuydirmasdan qizimas ishq bozori.
* * *
Ayo yaxshi, yomon o’ldim saningsiz,
Boshoqsiz bir somon o’ldim saningsiz.
O’zim zoru ko’zim giryon yo’lingda,
O’z-o’zimga ziyon o’ldim saningsiz.
Sen bor eding, ko’k erdi jismu jonim
Ko’karmaslar tomon o’ldim saningsiz.
“Unson” erdim o’shal jannat aro do’st
Yuzingga zor “inson” o’ldim saningsiz.
Qabirg’ammas, o’zim qildim o’zimga
Zikring aytar zabon o’ldim saningsiz.
* * *
As’hobi Kahf bu baxtim bedor bo’lodi bir kun,
Mast Bayqaro davlatim hushyor bo’lodi bir kun.
Poyon topar azoblar, poyim o’par guloblar,
Alpomishga Yodgor ham g’amxor bo’lodi bir kun.
Ahmad sardor xoru-zor ko’rmoq istar Avazni,
Ani kibor ko’ziga ham xor bo’lodi bir kun.
Hasad o’tiga toblar ming bir makru hillosin,
Bor u makru hillosi bekor bo’lodi bir kun.
Ochar eshik qulfini tunday yoyib zulfini,
Shu dilbari yaktoyim dildor bo’lodi bir kun.
Oshiqma, dil talpinma, sabr et, paymona sinma,
Aqlu shuurim tinma, dildor bo’lodi bir kun.
Humiy Nizomiyyona kuyla yonib tarona,
Dunyo kelin she’rim-la bordor bo’lodi bir kun.
Azal Jamol hayot shu ash’or bu qochgan uyqu
Ey, yor senga bu tuyg’u darkor bo’lodi bir kun.
BU OQSHOM
Do’st mast bo’ldi bu oqshom, alast bo’ldi bu oqshom,
O’r, janjalkash, gap emas, ong past bo’ldi bu oqshom.
Dushman hushyor bu oqshom, makkor, g’addor bu oqshom,
O’zni ulfat ko’rsatgan jon qasd bo’ldi bu oqshom.
Kulib holi xarobdan, bot-bot tutar sharobdan,
O’zi ichar gulobdan, chapdast bo’ldi bu oqshom.
Do’st dam urar abrordan, yovdan nihon asrordan,
Dushman maxfiy qarordan go’shras bo’ldi bu oqshom.
Sherxor ichib palang, sher, biri lolu biri yer,
Sirtlonlar bir-birga der: ”Go’sht hast bo’ldi bu oqshom”.
Bir yon do’sti nodondan, bir yon dushmani jondan
Yovga qulay makondan dast past bo’ldi bu oqshom.
“Hay do’st, hay do’st, hay do’stim…” – deya ming yoshga o’sdim,
Ilon kirgan qo’sh qushli qafas bo’ldi bu oqshom.
Mayni ichib bo’lmaydi, do’stdan kechib bo’lmaydi,
Yovdan qochib bo’lmaydi, ko’p nahs bo’ldi bu oqshom.
Derlar: “Hamalmi, Savri tugar Qamariy davri,
Men bilganim shu Gavri baras bo’ldi bu oqshom.
Dushman hushyor bu oqshom, do’st mast bo’ldi bu oqshom
Makkor, g’addor bu oqshom, qasas bo’ldi bu oqshom.
* * *
Rahmonsan, Rahim, Olim… ayona bayon na hojat?
Ma’lum o’zingga holim ayona bayon na hojat?
Qishloqdagi jonimni, holi parishonimni
Aytmoqqa yo’q majolim, ayona bayon na hojat?
Sensiz biror onim yo’q, Sendek nigohbonim yo’q,
Ogoh shamsu-hilolim, ayona bayon na hojat?
Menga ishq ber, iymon ber, bolalarimga non ber,
Ko’paymasun uvolim, ayona bayon na hojat?
Nega keldim ogoh et, yaxshilarga hamroh et,
Kesma bevaqt niholim, ayona bayon na hojat?
Zulmatlarda chiroy tut, yomonlardan yiroq tut,
Ey munavvar jamolim, ayona bayon na hojat?
Bir kun ketsam fanodan serob ayla duodan,
Xumiyingman, Kulolim, ayona bayona na hojat?
