Мадина шеъриятимизнинг янги авлоди вакилларидан. Унинг сизга тақдим этилаётган шеърларини ўқиб, иқтидори борлигини илғадиму унинг қаламига аниқлик, яъни ҳали тинмаган туйғуларига, паришон сатрларига тиниқлик тиладим, тажрибалари кашфиётларга айланишини истадим.
Мадина Норчаева
ШEЪРЛАР
***
Эй сайёдим, эл кездинг,
елкангда ўқ — ёй билан.
Бахт гуллаган осмонда,
бахт топмаган ой билан.
Кўнгил — қалдирғоч ини,
қисмат — ўлчовсиз оғриқ.
Ўргат менга яшашни,
ўздан, ўзимдан ортиб.
Мен — сенмас,
Мен — ўзиммас,
Кимлигимни айтиб бер.
Зарраланиб кетяпман,
қумлигимни айтиб бер.
Бир таскин айт, нурланай,
Билай кимнинг оҳиман.
Айт, қўлингда жон берган,
мен нечинчи оҳуман.
***
Зарафшон ҳайқирди,
Регистон кулди.
Чинорлар баргида ухлади ҳадик.
Ҳаттоки, бир балиқ сув ютиб ўлди.
Телбалик, қадрдон телбалик.
Анов суратларнинг тириклари бор,
Мусаввир, кўзимдан танлаётир ранг.
Сен эса тоғларни уйғотиб юбор,
Агар сукунатдан, жимликдан қўрқсанг.
Сўнг базм қиламиз ҳуув баҳоргача,
Майсиз қадаҳлар ҳам сочади жаранг.
Синиқ кўнгилларни отамиз ўтга,
Кимни куйдурасан ахир куймасанг.
Бир ҳовуч дунёни кафтимга йиғдим,
Мусаввир дўстгинам, тортмагин ҳадик.
Ахир ҳисларимга оғирлиқ қилар,
Кўргазмада туриш суратларингдек.
***
(Қўрқинчли ўйларимдан)
Осмон — узилган ришталар қабристони,
Тирик мажруҳларга топталади ер.
Пардадек бир туман қоплар дунёни,
Кўчада қаровсиз дайдиб юрар шеър.
Гумон — мен… Соядай товушсиз, ҳиссиз,
Ёпиқ эшикларга калит солгувчи.
Бахт — гадо. (Остонам олдида сассиз)
Ҳайдадим, қолгиси бор эди, қолгиси.
Ой — оқшом қозонида чақилган тухум,
Фарёд чеколмайин қовурилар жим.
Виждон, тирикмисан? Борлигинг муҳим,
Фақат, кимлигингни айтиб берар ким?.
***
Ҳувиллаб боряпман, нураб боряпман,
Қисмат — умидларга чанг солган бургут.
Юксаклик васлини англатиб унга,
Қояларга уриб этади нобуд.
Қаттол рақиблардек, беаёв жангда,
Шамолларни бўғиб ўлдиради вақт.
Мен айтиб бераман, бахт қайси рангда,
ва нега йиғлашни билмайди дарахт.
Фақат сен яшаб тур, йўлсиз умримнинг,
Ҳали мен етмаган бекатларида.
Менга хатлар юбор, токи ишонай,
Сен жилмайиб турган суратларингга.
***
Тунда сочим анҳордай оқди,
Кўзларимдан тўкилди бир чўғ.
Ҳатто ойнинг акси мажланар,
Фақат, тилла балиқчалар йўқ.
Тупроғимни қучдим. Йиғладим.
Бармоқларим ажриқдай ўсди.
Сендан олис кетмаяпман йўқ,
Мен ўзимдан кетяпман, дўстим.
Асролмаймиз бу ўлик қушнинг,
Патларидай тўзғиган ҳисни.
Униб чиқар тоғу тошлардан,
Унут бўлган борлиқнинг исми.
***
Дўстим, адаштирди бу йўл беаёв,
Кўнгил ҳам рўшнолик бермади бизга.
Бир куйнинг измида изғидим яёв,
Айланиб ўзимдай девона ҳисга.
Куюкиб оқарди очуннинг сочи,
Беқисмат шамоллар чўккалади тиз.
Гоҳида сенгача ортимдан борди,
Хизир назар қилган тушларим беиз.
Мажолсиз тунларга улашди титроқ,
Гоҳ даққиюнусдан қолган унларим.
Мени яқинлаштир ўзимга кўпроқ,
Менинг менсизликда ўткан кунларим.
***
…га
Жоним омон. Омонми жонинг?
Осудами умринг куйлари.
Бизни энди айро этолмас,
Бу оламнинг ҳасадгўйлари.
Қадамида қадамларим бор,
Чориғини судраб ўтар вақт.
Менда қолган юрагинг билан,
Қандай тўкис яшайсан, эй бахт.
***
Ой — олтин қошиқча,
Қўзғатади бир финжон тунни,
Юлдузларнинг айланар боши,
Мени яхши кўришинг чинми?
Жанубда бахт мева туггандай,
Эшкак тортар турналар сафи.
Осмон — денгиз, тўлқинлар ўйнар,
Онамнинг қон босими каби.
Мен ҳануз ҳол сўролганим йўқ,
На қисмат, на онам, на ундан.
Ишқ ютоқиб сипқорса тунни,
Туғиламан мен ўша кунда.
***
Осмон — кўккўл,
Ой — нилуфар…
Юлдузлар — жим сузиб юрган балиқчалар.
Ишонганим, ишон энди эртагимга,
Толеимга қармоқ отар балиқчилар.
Адаштирди кўзларингнинг харитаси,
Ломакон ишқ қисматимдан ўзиб кетди.
Совуқ еллар келтирганда майин сасинг,
Бир сўз демай тилкаландим,
Тўзиб кетдим.
Қамишзорга назар қилдинг — у най бўлди,
Гоҳ теграмда отган тонглар тундай бўлди,
Гувоҳим сен — қисматимнинг имлогари,
Бари шундай, шундай бўлди, шундай бўлди.
Осмон — кўккўл, ой — оқ қайиқ сузиб борар,
Тун чайқалар эшкакларнинг шиддатида.
Ишонганим, униб чиқдим бу кун, қара,
Сен сийлаган қамишларнинг суратида.
***
Эй олис самода порлаган юдуз,
Энди сенга мудом қўлим етмасми.
Сенсиз бу кечалар топмасми кундуз,
Ғамлар камаймасми, қайғу кетмасми.
Йўлдош бўлмайсанми адашганимда,
Денгизлар устидан юриб ўтяпман.
Балиқлар ўпади товонларимдан,
Куйдурар, тиллари алангамикин.
Сўнг, ёна бошлайман, бирдан ловуллаб —
Сен томон талпинган бир қучоқ гулхан.
Тоғларнинг бағридан сузиб боряпман,
Манови чўнг қоямас,
Бу оппоқ елкан.
Ишонгин, ҳижроним висолдан тотли,
Йўл тугар қошингга етганим они.
Унутма, мен сени мангу севаман,
Мангу севганимдек қодир Худони.
***
Осмоннинг кўзини чўқийди бир қуш,
Ой оқиб тушади ногаҳон ерга.
Тангрим, сендан ўзга етолмас ҳеч вақт,
Фалакнинг кўзида бекилган сирга.
Кўнгил — мурувватдан туғилган оққуш,
Титроқ қанотлари улашгувчи жон.
Йўл юрмай манзилга етган йўлчидай,
Умрим довдирайди, бесўз ва бешон.
Фақат оғринади ҳув букри дарахт,
Елкасида ғамлар қилаяпти тўй.
Очунга беизн келганинг чинми,
Мени узоқларга бошлаб кетган куй?..
***
Тун — сиёҳдон.
Ой — патқалам.
Нигоҳ титрар,
Чеколмайин сардафтарга имзосини.
Замин йўлдир, кетар бир жуфт юракликлар,
Муҳаббатга алмашгудек дунёсини.
Ноябрнинг тугаб борар эртаклари,
Ўз ишқининг исботини истар сулув.
Юпатасан силаб мезон — сочларини,
Сен баҳорсан.
У куз эди… Куз эди у…
Madina she’riyatimizning yangi avlodi vakillaridan. Uning sizga taqdim etilayotgan she’rlarini o‘qib, iqtidori borligini ilg‘adimu uning qalamiga aniqlik, ya’ni hali tinmagan tuyg‘ulariga, parishon satrlariga tiniqlik tiladim, tajribalari kashfiyotlarga aylanishini istadim.
Madina Norchayeva
SHE’RLAR
Madina Norchayeva 1995 yili Qashqadaryo viloyati Chiroqchi tumanidagi Umakay qishlog‘ida tug‘ilgan. Do‘rmon seminari ishtirokchisi. «Dil ifori » nomli she’riy to‘plami nashr etilgan.
***
Ey sayyodim, el kezding,
yelkangda o‘q — yoy bilan.
Baxt gullagan osmonda,
baxt topmagan oy bilan.
Ko‘ngil — qaldirg‘och ini,
qismat — o‘lchovsiz og‘riq.
O‘rgat menga yashashni,
o‘zdan, o‘zimdan ortib.
Men — senmas,
Men — o‘zimmas,
Kimligimni aytib ber.
Zarralanib ketyapman,
qumligimni aytib ber.
Bir taskin ayt, nurlanay,
Bilay kimning ohiman.
Ayt, qo‘lingda jon bergan,
men nechinchi ohuman.
***
Zarafshon hayqirdi,
Registon kuldi.
Chinorlar bargida uxladi hadik.
Hattoki, bir baliq suv yutib o‘ldi.
Telbalik, qadrdon telbalik.
Anov suratlarning tiriklari bor,
Musavvir, ko‘zimdan tanlayotir rang.
Sen esa tog‘larni uyg‘otib yubor,
Agar sukunatdan, jimlikdan qo‘rqsang.
So‘ng bazm qilamiz huuv bahorgacha,
Maysiz qadahlar ham sochadi jarang.
Siniq ko‘ngillarni otamiz o‘tga,
Kimni kuydurasan axir kuymasang.
Bir hovuch dunyoni kaftimga yig‘dim,
Musavvir do‘stginam, tortmagin hadik.
Axir hislarimga og‘irliq qilar,
Ko‘rgazmada turish suratlaringdek.
***
(Qo‘rqinchli o‘ylarimdan)
Osmon — uzilgan rishtalar qabristoni,
Tirik majruhlarga toptaladi yer.
Pardadek bir tuman qoplar dunyoni,
Ko‘chada qarovsiz daydib yurar she’r.
Gumon — men… Soyaday tovushsiz, hissiz,
Yopiq eshiklarga kalit solguvchi.
Baxt — gado. (Ostonam oldida sassiz)
Haydadim, qolgisi bor edi, qolgisi.
Oy — oqshom qozonida chaqilgan tuxum,
Faryod chekolmayin qovurilar jim.
Vijdon, tirikmisan? Borliging muhim,
Faqat, kimligingni aytib berar kim?.
***
Huvillab boryapman, nurab boryapman,
Qismat — umidlarga chang solgan burgut.
Yuksaklik vaslini anglatib unga,
Qoyalarga urib etadi nobud.
Qattol raqiblardek, beayov jangda,
Shamollarni bo‘g‘ib o‘ldiradi vaqt.
Men aytib beraman, baxt qaysi rangda,
va nega yig‘lashni bilmaydi daraxt.
Faqat sen yashab tur, yo‘lsiz umrimning,
Hali men yetmagan bekatlarida.
Menga xatlar yubor, toki ishonay,
Sen jilmayib turgan suratlaringga.
***
Tunda sochim anhorday oqdi,
Ko‘zlarimdan to‘kildi bir cho‘g‘.
Hatto oyning aksi majlanar,
Faqat, tilla baliqchalar yo‘q.
Tuprog‘imni quchdim. Yig‘ladim.
Barmoqlarim ajriqday o‘sdi.
Sendan olis ketmayapman yo‘q,
Men o‘zimdan ketyapman, do‘stim.
Asrolmaymiz bu o‘lik qushning,
Patlariday to‘zg‘igan hisni.
Unib chiqar tog‘u toshlardan,
Unut bo‘lgan borliqning ismi.
***
Do‘stim, adashtirdi bu yo‘l beayov,
Ko‘ngil ham ro‘shnolik bermadi bizga.
Bir kuyning izmida izg‘idim yayov,
Aylanib o‘zimday devona hisga.
Kuyukib oqardi ochunning sochi,
Beqismat shamollar cho‘kkaladi tiz.
Gohida sengacha ortimdan bordi,
Xizir nazar qilgan tushlarim beiz.
Majolsiz tunlarga ulashdi titroq,
Goh daqqiyunusdan qolgan unlarim.
Meni yaqinlashtir o‘zimga ko‘proq,
Mening mensizlikda o‘tkan kunlarim.
***
…ga
Jonim omon. Omonmi joning?
Osudami umring kuylari.
Bizni endi ayro etolmas,
Bu olamning hasadgo‘ylari.
Qadamida qadamlarim bor,
Chorig‘ini sudrab o‘tar vaqt.
Menda qolgan yuraging bilan,
Qanday to‘kis yashaysan, ey baxt.
***
Oy — oltin qoshiqcha,
Qo‘zg‘atadi bir finjon tunni,
Yulduzlarning aylanar boshi,
Meni yaxshi ko‘rishing chinmi?
Janubda baxt meva tugganday,
Eshkak tortar turnalar safi.
Osmon — dengiz, to‘lqinlar o‘ynar,
Onamning qon bosimi kabi.
Men hanuz hol so‘rolganim yo‘q,
Na qismat, na onam, na undan.
Ishq yutoqib sipqorsa tunni,
Tug‘ilaman men o‘sha kunda.
***
Osmon — ko‘kko‘l,
Oy — nilufar…
Yulduzlar — jim suzib yurgan baliqchalar.
Ishonganim, ishon endi ertagimga,
Toleimga qarmoq otar baliqchilar.
Adashtirdi ko‘zlaringning xaritasi,
Lomakon ishq qismatimdan o‘zib ketdi.
Sovuq yellar keltirganda mayin sasing,
Bir so‘z demay tilkalandim,
To‘zib ketdim.
Qamishzorga nazar qilding — u nay bo‘ldi,
Goh tegramda otgan tonglar tunday bo‘ldi,
Guvohim sen — qismatimning imlogari,
Bari shunday, shunday bo‘ldi, shunday bo‘ldi.
Osmon — ko‘kko‘l, oy — oq qayiq suzib borar,
Tun chayqalar eshkaklarning shiddatida.
Ishonganim, unib chiqdim bu kun, qara,
Sen siylagan qamishlarning suratida.
***
Ey olis samoda porlagan yuduz,
Endi senga mudom qo‘lim yetmasmi.
Sensiz bu kechalar topmasmi kunduz,
G‘amlar kamaymasmi, qayg‘u ketmasmi.
Yo‘ldosh bo‘lmaysanmi adashganimda,
Dengizlar ustidan yurib o‘tyapman.
Baliqlar o‘padi tovonlarimdan,
Kuydurar, tillari alangamikin.
So‘ng, yona boshlayman, birdan lovullab —
Sen tomon talpingan bir quchoq gulxan.
Tog‘larning bag‘ridan suzib boryapman,
Manovi cho‘ng qoyamas,
Bu oppoq yelkan.
Ishongin, hijronim visoldan totli,
Yo‘l tugar qoshingga yetganim oni.
Unutma, men seni mangu sevaman,
Mangu sevganimdek qodir Xudoni.
***
Osmonning ko‘zini cho‘qiydi bir qush,
Oy oqib tushadi nogahon yerga.
Tangrim, sendan o‘zga yetolmas hech vaqt,
Falakning ko‘zida bekilgan sirga.
Ko‘ngil — muruvvatdan tug‘ilgan oqqush,
Titroq qanotlari ulashguvchi jon.
Yo‘l yurmay manzilga yetgan yo‘lchiday,
Umrim dovdiraydi, beso‘z va beshon.
Faqat og‘rinadi huv bukri daraxt,
Yelkasida g‘amlar qilayapti to‘y.
Ochunga beizn kelganing chinmi,
Meni uzoqlarga boshlab ketgan kuy?..
***
Tun — siyohdon.
Oy — patqalam.
Nigoh titrar,
Chekolmayin sardaftarga imzosini.
Zamin yo‘ldir, ketar bir juft yurakliklar,
Muhabbatga almashgudek dunyosini.
Noyabrning tugab borar ertaklari,
O‘z ishqining isbotini istar suluv.
Yupatasan silab mezon — sochlarini,
Sen bahorsan.
U kuz edi… Kuz edi u…
