Навоий поэтик ижодининг юксак чўққисини, шубҳасиз, унинг «Хамса»га кирган достонлари ташкил этадb. «Хамса» достонларининг вужудга келиши ўзбек адабиёти тарихида энг катта ва энг улуғ воқеа бўлди. «Хамса» орқали Навоий ўзбек халқининг эпик даҳосини ёзма адабиётда биринчи бўлиб кенг ва тўла намойиш қилди. «Хамса» туфайли ўзбек адабиёти жаҳон адабиётида энг юқори ўринлардан бирини эгаллади. Унинг автори эса буюк достончилар Гомер, Фирдавсий, Данте, Низомий даражасига кўтарилди. Davomini o'qish
Teglar: Xamsa
Xurshid Davron. Navoiynoma. IX. ‘Xamsa’ orzusi & Abduqodir Hayitmetov: «Xamsa» yaratilish jarayoni
9 февраль — Ҳазрат Мир Алишер Навоий туғилган куннинг 581 йиллиги
Алишер Навоий «Хамса»сииинг яратилиш жараёни жаҳон адабиёти тараққиётидаги энг ёрқин саҳифалардан биридир. Абулқосим Фирдавсий шоҳ асари «Шоҳнома»ни, Низомий Ганжавий «Хамса»сини 30 йил давомида, И. Гёте «Фауст» трагедиясини умр бўйи (1773— 1832) ёзган бўлсалар, Навоий ўз «Хамса»сининг биринчи достони «Ҳайратул-аброр»га 1483 йилда киришиб, охирги достони — «Садди Искандарий»ни 1485 йилда ёзиб тугаллади ва асарнинг охирида бутун «Хамса»ни ёзишга ҳаммаси бўлиб умуман икки йил вақти кетганини қайд этди. Davomini o'qish
Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy. Doston matni, nasriy bayoni va Audiokitob & Iskandar. Spektakl
„Хамса“ таркибидаги „Сабъаи сайёр“ ва „Садди Искандарий“ достонларида Навоий шоҳлик билан боғлиқ масалаларни биринчи ўринга олиб чиқди. Бу достонлар хамсанавислик анъанасида ўзининг ижтимоий-сиёсий характери ва ўзига хослиги билан ажралиб туради. „Хамса“га устоз Абдураҳмон Жомий (1414—1492) юқори баҳо берди. Davomini o'qish
Alisher Navoiy. Sab’ai sayyor. Audiokitob & «Navoiyni anglash» ko’rsatuvi & Dilnavoz Yusupova. Dostonning tuzilishi, hikoyatlar tahlili
Алишер Навоийнинг «Сабъаи сайёр» достонига бағишланган саҳифамизда онлайн шаклдаги достон аслияти ва унинг насрий баёни, шунингдек, асар ҳақидаги «Навоийни англаш» кўрсатуви билан танишасиз. Кўрсатувда таниқли адабиётшунос олимлар Азиз Қаюмов, Суйима Ғаниева, Ёқубжон Исҳоқов, Саидбек Ҳасан, Нурбой Абдужаббор, Ҳамидулла Болтабоев ва бошқалар иштирок этган. Davomini o'qish
Ramiz Asqar: Navoiy «Xamsa»sini ozarbayjon tiliga tarjima qilishni yakunlash arafasidaman!
Озарбайжоннинг йирик адабиётшунос олимларидан бири, шоир ва ёзувчи, таржимон филология фанлари доктори, профессор Рамиз Асқар туркий халқлар мумтоз адабиётига меҳр қўйган, таъбир жоиз бўлса, умрини адабиёт билан ошно этганлардан бири. Адабиётшунос олим куни-кеча ҳазрат Алишер Навоийнинг “Хамса”сини озарбайжон тилига таржима қилиш ишларини якунлаш арафасида, ҳозир «Сабъаи сайёр» достонини ўгириш билан машғул эканини бизга хабар қилди. Davomini o'qish
Alisher Navoiy. Farhod va Shirin. Radiospektakl & Hamid Olimjon. «Farhod va Shirin» (1939)
Алишер Навоий «Хамса»ни ва хусусан «Фарҳод ва Ширин»ни ёзишга киришар экан, ўз қаршисида Низомий ва Деҳлавий сингари ижод азаматлари турганини билар, бу тўғрида ўзига аниқ ҳисоб берар, улар кўтарилиб чиққан баландликка чиқиш ва уларга тенг асар яратиш осон эмаслигини жуда аниқ онглар эди:
Эмас осон бу майдон ичра турмоқ, Davomini o'qish
Alisher Navoiyga bag’ishlangan Xamsaxonlik kechasi.
Алишер Навоий «Хамса»си аждодларимиз маънавий ҳолатининг кўзгуси бўлиб, унда ўтмиш давр ижтимоий турмуши, халқ ҳаёти, урф-одатлари, дин-диёнат, ахлоқ-одоб ҳақидаги қарашлар ўз аксини топган. «Хамса» бир-бири билан ич-ичидан мустаҳкам боғланган бешта достонни ўз ичига олувчи яхлит асардир. Буюк шоир унда замонасининг барча долзарб масалаларини қаламга олади. Мундарижавий достон бўлмиш «Ҳайрат ул-аброр»да шоир умр, унинг мазмуни, табиат, жамият ва инсон муносабатларига доир саволларни қўйса, кейинги достонларда муайян тақдирлар, воқеалар мисолида уларга жавоб беришга ҳаракат қилади
Алишер Навоий бобомиз туғилган кунлари арафасида туркий адабиётнинг чўққиси бўлган “Хамса” достонлари асосида тайёрланган ораторияни тақдим этамиз. Достондан парчаларни Ўзбекистон халқ артисти Афзал Рафиқов ўқиган. Davomini o'qish
Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to’plami. 20 tomlik. T. 10. Xamsa: Sab’ai sayyor
Mukammal asarlar to’plami.20 tomlik.T. 10.Xamsa: Sab’ai sayyor / Мукаммал асарлар тўплами. 20 томлик. Т.. 10. Хамса: Саьъаи сайёр
Muallif: Alisher Navoiy / Алишер Навоий
Nashrga tayyorlaganlar: Porso Shamsiyev,M.Mirzaahmedova
Mas’ul muharrir: Abduqodir Hayitmetov
Nashriyot: Т.: «Fan», 1992. Varaqlar soni: 448
Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to’plami.20 tomlik. T. 9. Xamsa: Layli va Majnun
Mukammal asarlar to’plami.20 tomlik.T. 9.Xamsa: Layli va Majnun / Мукаммал асарлар тўплами. 20 томлик. Т.. 9. Хамса: Лайли ва Мажнун
Muallif: Alisher Navoiy / Алишер Навоий
Nashrga tayyorlovchi: T.G’ofurjonova
Mas’ul muharrir: Suyima G’aniyeva
ISBN 5—648—00150—9
Nashriyot: Т.: «Fan», 1992. Varaqlar soni: 356
Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to’plami. 20 tomlik. T. 8.Xamsa: Farhod va Shirin
Mukammal asarlar to’plami.20 tomlik.T. 8.Xamsa: Farhod va Shirin / Мукаммал асарлар тўплами. 20 томлик. Т.. 8. Хамса: Фарҳод ва Ширин
Muallif: Alisher Navoiy / Алишер Навоий
Nashrga tayyorlaganlar: P. Shamsiyev,S.G’aniyeva
Mas’ul muharrir: S.Erkinov
ISBN 5—648—00150—9
Nashriyot: Т.: «Fan», 1991. Varaqlar soni: 544
Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to’plami.20 tomlik.T. 7.Xamsa: Hayratul-abror
Mukammal asarlar to’plami.20 tomlik.T. 7.Xamsa: Hayratul-abror / Мукаммал асарлар тўплами. 20 томлик. Т.. 7. Хамса: Хайратул-аброр
Muallif: Alisher Navoiy / Алишер Навоий
Nashrga tayyorlagan va izohlar mualliflari: P. Shamsiyev,A.Hayitmetov,I.Haqqulov
Mas’ul muharrir: Y. Ishoqov
ISBN 5—648—00150—9
Nashriyot: Т.: «Fan», 1991. Varaqlar soni: 392