Асл шеърият сўз ўйинидан ёки оҳангу туроқдан эмас, борлиқни чирмаб оладиган, инсон кўзидан-да узоқларни кўра оладиган руҳ туфайли пайдо бўлади.
Ромен Роллан
ҲИКМАТЛАР
Ромен Роллан (1866.29.1, Кламси — 1944.30.12, Везле) — машҳур француз ёзувчиси, мусиқашунос, жамоат арбоби. Дастлабки пьесалари Италиянинг Уйғониш тарихига бағишланган. Лекин улар матбуотда чоп этилмаган. Тарихий мавзудаги «Эътиқод фожиаси» номи билан умумлашган 3 пьесасида ўз ватандошларини эътиқод, мардлик ва ишончга даъват қилган. «Жан Кристоф» роман-эпопеясида Бетховен типидаги даҳо мусиқачининг тарихи 20-аср бошларидаги Европа маданияти инқирозининг реалистик картинаси фонида кўрсатилган. «Кола Брюньон» қиссаси марказида эрксевар меҳнаткаш халқ устаси образи туради. Ромен Ролланнинг кейинги ижтимоий-сиёсий қарашлари «Мафтункор қалб» роман-эпопеяси (1922—33)да акс этган. Людвиг ван Бетховен (1903), Микеланжело (1907), Лев Толстой (1911), Махатма Ганди (1923) каби буюк кишиларнинг бадиий биографиясини ёзган. Мусикашуносликка оид асарлари ўзбек тилига таржима қилинган. Нобель мукофоти лауреати (1915).
Дўстликда на қарздор бор, на ҳомий.
Тафаккурни нобуд этган одам уч карра қотилдир.
Мунофиқлик қуллик билан баробардир.
Уруш — бу инсоният ҳаётига хавф солгувчи илонга ўхшайди.
Виждонли ва жасур инсон,энг аввало, ватанининг фахридир.
Шундай ўлганлар борки,улар мудом барҳаётдирлар. Шундай тириклар борки, ўликдан фарқи йўқ.
Орзу баъзан бизни кўр қилиб, йўлимиздан адаштиради. Аммо, орзудан воз кечишнинг ўзи энг катта адашувдир.
Соғлом руҳ ҳам касалликдай юқумли.
Ҳаётга муҳаббат ўлим қўрқуви билан ёнма-ён юради.
Адабиёт ва санъатни ахлоқий соғломликнинг битмас-тугунмас манбаидир.
Ёлғон ва ғийбат ҳамиша унинг тиғи қаратилган одамдан олдин ўз эгасини ҳалок этади.
Мусиқа бамисоли ёғир томчилари, аста-секин тупроққа сингиб, илдизга қувват берганидек,инсон юрагига куч бағишлайди.
Зуғумли замонлар эмас, зуғумкор одамлар бўлади.
Адолатсизлик бетинимдир, бирини тузатаман деб иккинчисига йўл очишади.
Ижодддан лаззатли бахт бормикан дунёда. Ижод қилган инсонгина тирикдир. Ҳаётнинг бутун қувончи фақат ижодда.
Санъатнинг биринчи қонуни бор: гапинг бўлмаса,оғзингни очма. Гапинг бўлса, ёлғон қўшмай,айт!
Чинакам мағлубиятга,тузатиб бўлмас мағлубиятга учрасанг, душманингдан эмас, ўзингдан кўр.
Асл шеърият сўз ўйинидан ёки оҳангу туроқдан эмас, борлиқни чирмаб оладиган, инсон кўзидан-да узоқларни кўра оладиган руҳ туфайли пайдо бўлади.
Ҳақиқат барча учун айни бўлади,лекин ҳар бир миллатнинг идеалларида намоён бўладиган ўз хусусий ёлғонлари бор.
Ижод қилмоқ — ўлимни ўлдирмоққа ўхшайди.
Фақат ҳақиқатни биламан деган, уни излашга уринмаган одам билан баҳс қилмоқдан фойда йўқ.
Яхшилик — илм эмас, ҳаракатдир!
Хуршид Даврон таржимаси
Asl she’riyat so‘z o‘yinidan yoki ohangu turoqdan emas, borliqni chirmab oladigan, inson ko‘zidan-da uzoqlarni ko‘ra oladigan ruh tufayli paydo bo‘ladi.
Romen Rollan
HIKMATLAR
Romen Rollan (1866.29.1, Klamsi — 1944.30.12, Vezle) — mashhur fransuz yozuvchisi, musiqashunos, jamoat arbobi. Dastlabki p’esalari Italiyaning Uyg‘onish tarixiga bag‘ishlangan. Lekin ular matbuotda chop etilmagan. Tarixiy mavzudagi «E’tiqod fojiasi» nomi bilan umumlashgan 3 p’esasida o‘z vatandoshlarini e’tiqod, mardlik va ishonchga da’vat qilgan. «Jan Kristof» roman-epopeyasida Betxoven tipidagi daho musiqachining tarixi 20-asr boshlaridagi Yevropa madaniyati inqirozining realistik kartinasi fonida ko‘rsatilgan. «Kola Bryun’on» qissasi markazida erksevar mehnatkash xalq ustasi obrazi turadi. Romen Rollanning keyingi ijtimoiy-siyosiy qarashlari «Maftunkor qalb» roman-epopeyasi (1922—33)da aks etgan. Lyudvig van Betxoven (1903), Mikelanjelo (1907), Lev Tolstoy (1911), Maxatma Gandi (1923) kabi buyuk kishilarning badiiy biografiyasini yozgan. Musikashunoslikka oid asarlari o‘zbek tiliga tarjima qilingan. Nobel’ mukofoti laureati (1915).
Do‘stlikda na qarzdor bor, na homiy.
Tafakkurni nobud etgan odam uch karra qotildir.
Munofiqlik qullik bilan barobardir.
Urush — bu insoniyat hayotiga xavf solguvchi ilonga o‘xshaydi.
Vijdonli va jasur inson,eng avvalo, vatanining faxridir.
Shunday o‘lganlar borki,ular mudom barhayotdirlar. Shunday tiriklar borki, o‘likdan farqi yo‘q.
Orzu ba’zan bizni ko‘r qilib, yo‘limizdan adashtiradi. Ammo, orzudan voz kechishning o‘zi eng katta adashuvdir.
Sog‘lom ruh ham kasallikday yuqumli.
Hayotga muhabbat o‘lim qo‘rquvi bilan yonma-yon yuradi.
Adabiyot va san’atni axloqiy sog‘lomlikning bitmas-tugunmas manbaidir.
Yolg‘on va g‘iybat hamisha uning tig‘i qaratilgan odamdan oldin o‘z egasini halok etadi.
Musiqa bamisoli yog‘ir tomchilari, asta-sekin tuproqqa singib, ildizga quvvat berganidek,inson yuragiga kuch bag‘ishlaydi.
Zug‘umli zamonlar emas, zug‘umkor odamlar bo‘ladi.
Adolatsizlik betinimdir, birini tuzataman deb ikkinchisiga yo‘l ochishadi.
Ijodddan lazzatli baxt bormikan dunyoda. Ijod qilgan insongina tirikdir. Hayotning butun quvonchi faqat ijodda.
San’atning birinchi qonuni bor: gaping bo‘lmasa,og‘zingni ochma. Gaping bo‘lsa, yolg‘on qo‘shmay,ayt!
Chinakam mag‘lubiyatga,tuzatib bo‘lmas mag‘lubiyatga uchrasang, dushmaningdan emas, o‘zingdan ko‘r.
Asl she’riyat so‘z o‘yinidan yoki ohangu turoqdan emas, borliqni chirmab oladigan, inson ko‘zidan-da uzoqlarni ko‘ra oladigan ruh tufayli paydo bo‘ladi.
Haqiqat barcha uchun ayni bo‘ladi,lekin har bir millatning ideallarida namoyon bo‘ladigan o‘z xususiy yolg‘onlari bor.
Ijod qilmoq — o‘limni o‘ldirmoqqa o‘xshaydi.
Faqat haqiqatni bilaman degan, uni izlashga urinmagan odam bilan bahs qilmoqdan foyda yo‘q.
Yaxshilik — ilm emas, harakatdir!
Xurshid Davron tarjimasi
Rollanni hikmatlari juda yoqdi.Hikmatlar jonu dilim.Juda kop oqiyman.Hikmatlar men uchun inson umidsizlikka tushganda insonni hayotga qaytaruvchi motivasiya manbai.Romen Rollanni aynoqsa ushbu hikmati yurak yuragimga singdi.Ijod qilmoq -o’limni o’ldirmoqqa o’x shaydi.Darhaqiqat ijod bilan shugullangan odam vafot etsada undan qolgan ijod namunasi qalblarda doim barhayot qoladi.Umrbor ezgulikka xizmat qiladi.