Mirzaahmad Olimov. «Boburnoma»da qo’llangan sinonimlar lug’ati

Ashampoo_Snap_2017.11.14_21h27m18s_001_.png    Мирзааҳмад Олимовни нафақат адабиётшунос, тил илмининг етук билимдони, таржимон, балки нозиктаъб шоир ва инсон сифатида ҳам яхши билардик. Гарчи ҳозир орамизда бўлмаса-да унинг ўзидан кейин қолдирган маънавий мероси —»Ўзбек адабиётида пафос муаммоси», «Бобурнома»да Аллоҳ исмлари ва сифатлари», «Рисолаи сарф ёки анъанавий морфология», «Мирзоларнинг бошлари», «Бобурнома»да қўлланилган синонимлар луғати», «Рисолаи аруз» номли қўлланма ва китоблари, қатор мақолалари адабиёт назарияси, ўзбек тилшунослиги ва мумтоз адабиёти тарихига доир муҳим тадқиқотлар натижаси саналади. Davomini o'qish

Adham Arslonov. Arslon chorlaganda

999

  Бобур ҳақида жуда кўп ёзилган, ёзилаяпти, бундан кейин ҳам, албатта, ёзилади. Буюк шахслар ҳақида ёзганимда бир андиша доимо кўнглимнинг бир четидан мўралаб қўяди: бу буюк зот ҳақида ёзишга кучим, иқтидорим етадими? Қош қўяман деб кўз чиқариб қўймайманми? Миллатдошларим ёзганларим ҳақида ўқиганда, мийиғида кулиб, ҳар кун эшитиб юрган гапларимиз-ку, дея таъна қилишмайдими? Davomini o'qish

Sayyid Ne’matulloh Ibrohim. Yangi g’azallardan

Ashampoo_Snap_2017.01.13_18h14m14s_001_a.png   Саййид Неъматуллоҳ Иброҳимнингнинг  болалиги, таниқли шоир Асқар Маҳкам шоир биродарига бағишлаган эссесида ёзганидек, сеҳрли Рангонтоғда (бу гўзал ном менга негадир Тур ва Тангри тоғларини эслатаверади) этакларида кечди. Кейинчалик бу афсонавий тоғ,унинг ҳосилрез ўнгирлари,чўпон-чўлиқ ва деҳқонлари, анвойи гиёҳлари, кийик кўзларидек бегаш булоқлари, лақай сўзаналаридек далалари, содда ва мардона одамлари, тулпорлари,биялари, қимизлари ва қимиздан-да қизғин қизлари, сулув-сулув келинчаклари унинг бетакрор сатрларида ўз нақшини топди. Davomini o'qish

Abdusalom Ibrohimov. G’azallar

022

Бундан роппа-роса устоз Нажмиддин Комилов бугун сизга тақдим этилаётган ғазаллар муаллифи ҳақида шундай сўзларни битган эди: «Дард инсонга йўл очади. Дунёдаги ҳар бир иш учун инсон юрагида иштиёқ, ҳавас ва дард бўлиши лозим, дейдилар Жалолиддин Румий ҳазратлари… Дарҳақиқат, шундай эмасми!.. Масалан, буғдой донаси токи ерга тушиб, лойга қоришмас, бағрини чок-чок қилмас экан, у ниш чиқара олмайди, демакки кўкармайди. Худди шу каби дунёда неки катта-кичик яратиқлар, кашфиётлар бор, барчаси дард маҳсулидир. Ҳатто инсоннинг ўзи ҳам… Абдусалом Иброҳимов ғазаллари билан танишар эканман, кўнглимдан беихтиёр ана шундай ўйлар кечди. Davomini o'qish

Omondurdi Annadurdiyev. Ruboiylar

001

Омондурди Аннадурдиев билан 80-йилларда Тошкентга бир неча ой дўстим Шукур Қурбон хонадонида яшаган пайтида танишган эдим. Ўша йиллари тенгдошларимиз орасида биргина Шукур Қурбоннинг уйи бор эди. Янги цирк биносига яқин «дом»ларнинг биридан биринчи бўлиб уч хонали квартира олган дўстимизнинг уйи уйсиз-жойсиз қолган кўп ёш шоирлар, шу жумладан мен учун ҳам бошпана бўлган. Омондурди оға ҳам бу хонадонда анча вақт яшаган эди. Унинг шеърларини Шукур Қурбон ва Муҳаммад Раҳмон ўша йиллари таржима қилишгани ҳам хотирамда. Айниқса, Муҳаммад ака таржима қилган урушдан қайтмаган йигитлар ҳақидаги шеър тилларга тушган эди: Davomini o'qish

Saodat Fayziyeva. She’rlar

044

   Саодатнинг шеърларидан олдин унинг фейсбукдаги саҳифасида мана бу ёзувни ўқидим: «Японларда сакура дарахти бор. Унинг гуллашини кўриш учун бутун Япониядан, дунёнинг турли чеккасидан одамлар йиғилади. Уларнинг тилаги биргина сакура гулини кўриш. Мен ҳам илгари сакура дарахтига ўхшашни орзу қилардим. Лекин баъзан мана шу хусусиятимни йўқотиб қўймаяпманмикин, деб ўйлаб қоламан… Олтин, олмос деб ўйлашади сени, аммо яқиндан мулоқотда бўлгач, «бу ҳам ўзимиздек темир экан-ку», дейишлари…  Йўқ, унчалик қўрқинчли эмас. Ахир, Румий ҳазратлари:»Аслинг каби кўрин ё кўринганингдек бўл!» деганлар. Назаримда, темирдек яшаб туриб, кимнингдир юрагида олтин ё олмосга айлана олсанггина бу ҳақиқий Мўжиза бўлади!!! Davomini o'qish

Husan Maqsud. Oshiq sharhi holi ifodasida badiiy san’atlarning o‘rni

021

Шарқ адабиётини, умуман, Шарқ маънавияти ва маданиятини улуғ мутафаккир ҳамда буюк шоир Мир Алишер Навоийсиз тасаввур қилиб бўлмайди.Бир-биридан ранг-баранг ғазаллар, панд-насиҳатга йўғрилган рубоий ва қитъалар, диний-маърифий мазмундаги рисола ва достонлар ҳали ҳамон дунё маънавияти кутубхонасининг энг юқори жавонларида виқор тўкиб турибди. Нафақат мусулмон Шарқи, балки Европа ва Океанорти давлатларида ҳам бу зотнинг асарлари севиб ўқилади. Davomini o'qish

Aleksandr Pushkin. She’rlar. Mirtemir tarjimalari

Ashampoo_Snap_2017.05.04_14h23m39s_002_.png    Миртемир ҳозирги замон ўзбек шеъриятининг ривожланишига салмоқли ҳисса қўшган ардоқли лирик шоирдир. Комил Яшин таъкидлаганидек, Миртемир ХХ аср ўзбек шеъриятининг тамал тошини қўйган устоз, оқсоқол шоирларимиздан. У ғоятда меҳнаткаш, жафокаш, хассос, билимдон, камтар сўз санъаткоридир. Ватанпарвар шоир классик адабиётимизнинг барҳаёт анъаналарини, халқ оғзаки ижодини чуқур ўрганиб, ҳозирги ўзбек адабиётини бойитди, юксакликка кўтаришда зўр куч сарф этди. Davomini o'qish

Alisher Navoiy — Badiiy-ma’rifiy videofilm

044

9 февраль — Туркий адабиётнинг буюк намояндаси Ҳазрат Мир Алишер Навоий таваллуд топган кун

Туркий адабиётнинг буюк намояндаси, она тилимизга қудрат бағишлаган шоир, мутафаккир ва атоқли давлат арбоби Ҳазрат Мир Алишер Навоийнинг ибратли ҳаёти ва шавкатли фаолияти ҳақида ҳикоя қилувчи бадиий-маърифий видеофильм «Ўзбектелефилм» томонидан суратга олинган. Davomini o'qish

Barri Xoberman. Tarixda to’rtta Navoiyni ko’raman

09

   Навоийгача Данте ва Чосер якка ўзи курашиб ўз тилини дунё тиллари рўйхатига кирита олди. Кун келиб Данте ва Чосернинг асарлари ўқилмай қолинишини тасаввур қилиш қийин. Навоий ҳам ана шундай умрбоқий ижодкордир. Модомики, биз Навоийни “Туркийлар Чосери” дея эътироф этар эканмиз, унинг мавқеъидаги шоирлар рўйхатига Чосернинг ўзи, Данте, Сервантес ва Шекспирни киритишимиз мумкин. Davomini o'qish

Saodat Fayzieva. O’lmas siymo olimlar nigohida

003

Алишер Навоийнинг ҳаёти ва ижоди адабиёт ихлосмандлари учун ўлмас мавзу бўлгани ҳолда, 20 -йиллар матбуотида ҳам бир неча адабиётшунос-танқидчилар шоир шахсиятига катта эътибор қаратишган. 1920-1930-йиллар оралиғида “Мусулманский мир”(Петербург), “Иштирокиюн”, “Болалар дунёси”, “Туркистон”, “Қизил Ўзбекистон”, “Маориф ва ўқитғувчи”, “Аланга”, “Янги Фарғона”, “Ер юзи” каби газета ва журналларда Навоий ҳақида йигирмадан ортиқ мақолалар эълон қилинган, бундан ташқари, бир қанча мажмуалар таркибида ёки якка китоб ҳолида шоир ҳақида маълумотлар чоп этилган. Davomini o'qish

Almaz Ülvi. Əlişir Nəvai haqqında iki məqalə

навоий

   Деярли бутун илмий ва ижодий фаолиятини Ўзбек ва Озарбайжон адабиётларининг ўзаро алоқаларини ўрганишга бағишлаган таниқли адабиётшунос олима Алмаз Улвий ўзбек адабиётига доир 150 дан ортиқ мақолалар нашр эттирган. Олиманинг 2009- йилда Тошкентда “Озарбайжон-ўзбек (чиғатой) адабий алоқалари (даврлар, сиймолар, жанрлар, тамойиллар)” ва “Алишер Навоий Озарбайжон адабиётшунослигида” китобларининг тақдимоти ўтказилган эди. Олима ҳақида тўлиқ маълумот олиш учун Олим Шафиевнинг «Ўзбек адабиётининг озар тадқиқотчиси» мақоласини мана бу саҳифада ўқинг. Davomini o'qish