Фин-швед адабиётидаги модернизмнинг илк вакиласи Эдит Сёдерграннинг ижоди француз символизми, немис экспрессионизми ва рус футуризми таъсирида шаклланади. (Эдит Сёдерграннинг шеърлари Хуршид Даврон таржимасида тақдим этилган саҳифадан. Шоира таржимаи ҳоли билан ўша саҳифада танишинг).
ЭДИТ СЁДЕРГРАН
ШЕЪРЛАР
Мен дарахтни кўрдим
Кўзим тушди каттароқ бир оғочга менинг,
унинг бўйи узун эди бошқаларидан
ва қўл етмас жойда эди ғуддалари ҳам.
эшиклари очиқ черковни кўрдим
ва менга бошқа барча черковлар
рангсиз ва умидсиз,
ўлимин кутётган каби кўринди.
Бир аёлни кўрдим —
у куларди, аммо кўп эди ғами,
бир қайғу титрарди шодлиги узра
ва мен кўрдим ўшал аёл интиқомини.
Бул кўрганларим атрофларига
чизилганди каттакон гардиш
ва ундан чиқолмас ҳеч қандай
руҳий ҳолатлар.
Мен
Мен ушбу ўлкада битта муҳожир
танимни ташлагум
бул очкўз денгизнинг теран қаърига,
жимжима ёғду-ла мўралар Қуёш
ва ҳаво оқади кафтларим аро.
Билардим
туғилганим бўлиб асира —
беркитмоқ истайман қиёфамни мен.
Наҳотки ҳақиқат чўққи хаёлин
кўтаролмай тубанликка қулаганларим…
……………………………………
Ушбу шохга оғир келган мевамидим мен?
Ё мана шу шивирловчи дарахт — мен ўзим
ё унга тирмашган вақт сингдим йўқликка?
Кўтарилгин,
Юзма-юз кел чайқалётган шохларга адл,
Кўрасанки,
У ерда мен ўлтиражакман,
Юртимнинг шароби бўлур қўлимда…
Кеч куз
Уйим теграсида шир – яланғоч боғ
чайқалар ер ва кўк оралиғида,
соҳилга интилар бебарг дарахтлар
ва улар сезарлар сув ингроғини.
Кузнинг кулранг тутуни-ла ўйнр болакай,
ҳамон гул кўтариб кезар қизалоқ
ва уларга қараб Аршнинг тоқида
куйлашни тўхтатди бир кумуш қушча.
Юлдузлар
Тун тушаркан
Мен тингларман зина узра жим
Юлдузлар боғ узра ёпирилаётир
Мен эса зулумот ичраман. Тингла:
қулаётган юлдуз товуши!
Ялангаёқ юра кўрма майсазор узра —
менинг боғим тўла синиқ парчаларига.
Сўзлар
Илиқ сўзлар, нафис ҳамда кўп теран сўзлар…
Улар гулнинг чошгоҳ вақтги ифори каби —
сен уларни кўра олмассан.
Уларнинг ортида — бўм- бўш коинот…
Улар ёнаётган ошиқ қалбдан таралган
Ўткинчи бир тутун эрур эҳтимол?
Инглиз тилидан Мирзоҳид Музаффар таржималари
Таржимон ҳақида: Мирзоҳид Музаффар 1999 Тошкент вилоятида туғилган. Айни пайтда “Китоб дунёси” газетасида фаолият кўрсатади. “Зомин — 2018” ёш ижодкорлар семинари иштирокчиси.
Fin-shved adabiyotidagi modernizmning ilk vakilasi Edit Syodergranning ijodi fransuz simvolizmi, nemis ekspressionizmi va rus futurizmi taʼsirida shakllanadi. (Edit Syodergranning sheʼrlari Xurshid Davron tarjimasida taqdim etilgan sahifadan. Shoira tarjimai holi bilan oʻsha sahifada tanishing).
EDIT SYODЕRGRAN
SHEʼRLAR
Men daraxtni koʻrdim
Koʻzim tushdi kattaroq bir ogʻochga mening,
uning boʻyi uzun edi boshqalaridan
va qoʻl yetmas joyda edi gʻuddalari ham.
eshiklari ochiq cherkovni koʻrdim
va menga boshqa barcha cherkovlar
rangsiz va umidsiz,
oʻlimin kutyotgan kabi koʻrindi.
Bir ayolni koʻrdim —
u kulardi, ammo koʻp edi gʻami,
bir qaygʻu titrardi shodligi uzra
va men koʻrdim oʻshal ayol intiqomini.
Bul koʻrganlarim atroflariga
chizilgandi kattakon gardish
va undan chiqolmas hech qanday
ruhiy holatlar.
Men
Men ushbu oʻlkada bitta muhojir
tanimni tashlagum
bul ochkoʻz dengizning teran qaʼriga,
jimjima yogʻdu-la moʻralar Quyosh
va havo oqadi kaftlarim aro.
Bilardim
tugʻilganim boʻlib asira —
berkitmoq istayman qiyofamni men.
Nahotki haqiqat choʻqqi xayolin
koʻtarolmay tubanlikka qulaganlarim…
……………………………………
Ushbu shoxga ogʻir kelgan mevamidim men?
Yo mana shu shivirlovchi daraxt — men oʻzim
yo unga tirmashgan vaqt singdim yoʻqlikka?
Koʻtarilgin,
Yuzma-yuz kel chayqalyotgan shoxlarga adl,
Koʻrasanki,
U yerda men oʻltirajakman,
Yurtimning sharobi boʻlur qoʻlimda…
Kech kuz
Uyim tegrasida shir – yalangʻoch bogʻ
chayqalar yer va koʻk oraligʻida,
sohilga intilar bebarg daraxtlar
va ular sezarlar suv ingrogʻini.
Kuzning kulrang tutuni-la oʻynr bolakay,
hamon gul koʻtarib kezar qizaloq
va ularga qarab Arshning toqida
kuylashni toʻxtatdi bir kumush qushcha.
Yulduzlar
Tun tusharkan
Men tinglarman zina uzra jim
Yulduzlar bogʻ uzra yopirilayotir
Men esa zulumot ichraman. Tingla:
qulayotgan yulduz tovushi!
Yalangayoq yura koʻrma maysazor uzra —
mening bogʻim toʻla siniq parchalariga.
Soʻzlar
Iliq soʻzlar, nafis hamda koʻp teran soʻzlar…
Ular gulning choshgoh vaqtgi ifori kabi —
sen ularni koʻra olmassan.
Ularning ortida — boʻm- boʻsh koinot…
Ular yonayotgan oshiq qalbdan taralgan
Oʻtkinchi bir tutun erur ehtimol?
Ingliz tilidan Mirzohid Muzaffar tarjimalari
Tarjimon haqida: Mirzohid Muzaffar 1999 Toshkent viloyatida tugʻilgan. Ayni paytda “Kitob dunyosi” gazetasida faoliyat koʻrsatadi. “Zomin — 2018” yosh ijodkorlar seminari ishtirokchisi.
