Македония Болқон ярим оролида жойлашган мамлакат. Бу юртда яшовчиларнинг шеъриятга нечоғлик шайдо эканликларини биргина мисол билан исбот этиш мумкин. Ҳар йили Македониянинг Струге шаҳрида гўзал Охрид кўли соҳилида жаҳон шоирларининг мушоираси ўтказилади. Бугун ана шу шеърсевар диёр шоирларидан бири Радован Павловскининг шеърларини Шавкат Раҳмон таржимасида тақдим этмоқдамиз.
Радован ПАВЛОВСКИ
ШЕЪРЛАР
Шавкат Раҳмон таржималари
Таниқли шоир ва эссечи Радован Павловски 1937 йилда Сербиянинг Ниш шаҳарчасида туғилган. «Қурғоқчилик, тўй ва кўчманчилик» «Кема»,«Чошгоҳ», «Шаффоф қилич нурида», «Илон ўйлаб ҳам кўрмаган қуёш ҳақида», «Базм», «Уруғ», «Чақмоқ», «Қоровуллар» ва бошқа шеърий тўпламлари чоп этилган.
Туш пайтида ухлаб қолган йигит
Ўлим садолари
ухлатар сени,
навжувон йигит.
Кўзларингни оч!
Кўкатлар, чопқилар сасига тўлган
поёнсиз бир дала сенга интизор.
Эрталабки офтоб — таомли баркаш
устида нонларин синдирар
ер ҳайдовчилар.
Туш пайти кечанинг қора ипларин
яшириб қўйган.
Тагингда кўмгансан ою тошларни.
Хилват жойдан ўнлаб чавандоз
даҳшат тўлқинидай бостириб келар,
Заифгина ўсимлик
ерга боғлаб қўйган бармоқларингни,
Тушги хумор лабларингдан ўптирмагунингча
қўйвормайди энди у сени..
Майсалардан кўтарилар марҳум
ошиқларнинг қўшиғи.
Кўзларингни очақол, йигит!
Ток новдаларидан тўқилган қайиғим
денгиз сари чорлайди мени
хирқираган овози билан.
Гоҳо уйқудаги мавжудотда
жондан асар бўлмас.
Гоҳо жиннимасманми, деб
сўрайман ўзимдан ўзим.
Мана, оқшом тушди.
Сени уйғотмоқчи бўлишар,
Сен эса юлдузлар харитасин чизаркан
чуқур-чуқур нафас оласан,
кўзларингни очақол, йигит!
Сўйлаб бергин қандай тушлар кўрганингни.
Кейин салқинламоқ учун тегирмон шамолидан
Темир Дарё бўйига борамиз учқур отда.
Шамолдан тикилган кўйлагимни
эзилган чечак-ла қадагач,
уйга кираман, о, севги!
О, навжувон йигит, айтгил,
агар кўзларингни очолмаётган бўлсанг,
лоақал тушингда не ичаётганинг айт?
Уч бошли араб ҳақида уч бошли қўшиқ
1
Биринчи бошидан мовий шамол отилар,
шундан боғлар кўринмокқа журъат қилолмас.
Чодирларни, оҳларни чўзиб ёяди.
Қишлоқларда капалакгулларнинг
кўзларини суздириб ўтар.
Унинг ипак каби овози
ёш қизларнинг тушига кириб,
алғов-далғов қилар, қилич ишораси-ла
унларини ўчирар.
Очликнинг икки тунжи
бир-бирига тегар ҳавода,
гирядан дарак бериб,
хиралашар сўнг.
Қорлар,
қишлоқларни ёритган қорлар
эриб кетар даҳшатдан.
Заргар эса
қизларнинг кўз ёшларидан
марварид ясайди
Қора Арабнинг мовий шамолига.
2
Иккинчи бошидан қизил шамол отилар.
Ёнаётган ипларда ўралашган юлдузлар
унга тўшак ҳозирлар.
О, муҳаббат алангаси.
Олов юрагидан кул олиб
ёпиштирди кўринарли жойга луллиқурт
қоралиги кўриниб турмоғи учун.
Унинг дарди қўзир ҳавода
ва ойдинда кўринар фақат.
Яшил зонтлар устидан
заҳар тизиллатаркан,
қурбонларни чўктирар денгиз.
Сўйилган, қип-қизил сувлар оқади
уч юзта даҳшатли дод-фарёд билан
кўприкларни бузароқ.
Қизил шамол култепалар билан
қайтиб келар Қора Араб бошига.
3
Учинчи бошидан
қора шамол отилар
сенга.
Кема ясаб бўпсан дарахтдан.
О, босқинчи Қора Араб,
Қиличинг қинидан
атиргул олдинг,
Изтироб чек!
Сенинг руҳинг капалакка айланди.
Босқинчи қора араб
1
Гиря,
Қўнғироқлар,
Уф,
қандай ғамгин қўнғироқлар!
Қора Араб учқур отда,
қиличиин яланғочлаб,
ўтди оппоқ йўллардан.
Атиргуллар эриб кетди
бош устнда айланиб,
гиря сингари
Уҳ, ҳавони бузган
бу қора қилич.
2
Қора Араб ухлагани қора минор сари кетди.
Бироқ унинг тушини кўрсичқонлар кемирар.
Ой дарахтлар орқасига яширинар боғда.
Ноғоралар, сурнайлар,
Бу кимнинг ниш ураётган данагидир.
Қора Араб айланар
қора йўлларда,
Қиличига какку қўниб
«Кук-ку»лай бошлар.
Бирга ухламайди юрак ва қилич,
«Кук-ку»лай бошлар.
Уйқудан қўрқаман,
ақлдан озган ҳолда
уйғонишдан қўрқаман.
3
Сувлар қуриб қолди.
Мен учун бир оҳни чечакдай узгин.
Қийиндир юракни ўлдирмак.
О,босқинчи Қора Араб!
Сўйлашаман ҳалок этилган
руҳлар билан ярим кечаси.
Гоҳо тошқин бўлар
фақатгина бир одам учун.
Сув босқини
1
Сув Босқинининг мовий ноғораси
даранглар адирларда.
Соҳилдаги уйда саросималик.
Бошимизни оғир сувга
тўлдирар осмон,
о чиройли дунёмиз!
Наслимизни ерга кўммоқ зарур.
Учма, бас қил парвозни, қушча,
оғирликни кўтарма.
Бизни ўриб кетдилар оёғимиздан.
Кўрқиб кетдим қоп-қоронғи омборлардаги
тез унаётган уруғларнинг товушларидан.
Етти кун деганда
пайдо бўлди осмон тубидан
ваҳимали Босқин сояси.
2
Оғир ўтган ёзнинг гулдираган қалдироғи.
Отим чопиб ўтар
қоронғи далалардан ёп-ёруғ далаларга.
Уҳ, тагимдаги қорақашқа учқур отим,
учқунлар сачратгин туёқларингдан,
ёндиргил мени.
Ҳайвонлар тўшагида ухлайман бу тун.
Майсалар шивирлар бошим устида.
Уникидир мовий сувлар,
меники — юлдуз,
сувга чўкиб ўлган одам фикридай
очилмоқчи фикрингизни очгувчи юлдуз.
3
Тўққизинчи осмонда отим.
Неки эксам, экканимдан гиря унди.
Нон устида хоч ва совуқ чоғирлар.
Осмонда кўринар ваҳимали Босқин шарпаси.
Ётай десам, тўшак мени қабул қилмас,
Мени чўккан одамдай севади сув.
Уруғ сочувчилар
Уруғ сочувчилар
ёмғирни қўмсаган уруғлик дон-ла
занглаб кетган плугларни ерга кўмибоқ
дам олишга ўтирдилар худолар каби.
Оғир сувлар ҳансирару
қайтадан ясар
оқимлар бузворган доираларин.
Бекатда бир жувон
чиқаётган ойни кузатар,
дунё бўйлаб сузар бўсаси.
Ўрмонларни чирмадим чилвирлар билан,
булоқлардан дарёларни қўйиб юбордим,
сўнгра ўпиб қўйдим,
яшайверсин ҳомиладор аёл сингари.
Тепамда турибди уруғ Сочувчи.
Уруғлари аччиқ бир мева етилар,
уларни ҳам экаман.
Ўсиш гўзалдир.
Эгатда ётаман
сим тор узра ётгандай,
унаётган уруғларнинг куйини тинглаб.
Мени изланг —
қалин ўрмон тоқи тагида
қувват бериб яшнатаман,
етилмаган ҳар бир гиёҳ, ҳар бир чечакни.
Бир зум тўхта қаршимда
бир-биримизга узоқ-узоқ тикилмоқ учун,
биздан туғиладиганни
ҳимоя қилмоқ учун.
Бу —
тўфонлардан кейинги биринчи баҳор.
Жавдар
Тоғларимда экиладиган жавдарнинг
ёпишқоқ ҳам узундир гули. Жавдар ҳидини
гулдураклар ёяр ва бу ҳар йил июнда
Буғдой етилганда содир бўлади. Яшил-сарғиш
жавдарга қараб туриб вақтнинг бир текисда
тўлқинланиб ўтаётганин илғамоқ мумкин.
Пишган жавдарни, боғ-боғ бойланган,
ғарам-ғарам жавдарни
кун бўйи қиздирган қуёшнинг тафти
пасайиши биланоқ
болалар, хотинлар елкаларида,
отларда, эшакларда элтишар
ой чиққан чоғида
тошлоқ йўллардан
бутун-бутун оилалар, бутун-бутун маҳаллалар
жазирада икки гулдурак аро
жавдар боғларини элтишар, бундан ташқари
улар саҳармардонлардан қоқ тунларгача
ўлим ва балолар чангалидан,
она кўкрагидан эрта юлинган бувак каби
йўқлик қаъридан умрим
қандай юлиб олинган бўлса,
худди шундай тош устида ундирилган
ҳосил учун жонларини жабборга берар.
Энди жавдар қишлоқ ўртасидаги
хирмонларда уюлиб,
гўё олтин уюмидай ўса бошлайди.
Ногоҳ булутлар келар адир ортидан
ёпирилган лашкар сингари.
Бутун қишлоқ деразалардан инларидан
қараган асаларилардай
булутларнинг металларни, тунукаларни,
товоқларни,столларни, ўроқларни
тарақлатиб ураётганин кузатиб турар.
Йирик-йирик томчилар шишиб кетган томирларга
урила бошлайди тобора тезроқ,
олов ва сув айлантирар тегирмон новларини.
Мана, жавдар тортилар, юлиб олинди
табиатдан машаққатли йил.
Таъқиб
Бор донни еб бўлдилар. Бор ғаллазорлар
хароб бўлди. Тоғларни буздилар. Жавдарни
симтўрлардан, элаклардан ўтказдилар,
аммо топмадилар Дон юрагини.
Ўтказдилар тўйларин шошиб. Қонун олдида
боғладилар эр-хотинлик иттифоқини.
Қурғоқчилик ва Тўфонни никоҳладилар,
аммо топмадилар Дон севгисини.
Кулоллар
Ойнабад тошлардаги сув ўтлоқлари
тасаввурим билан бирга айланар.
Мени энди ўз юртимда ҳеч ким танимас.
Билмайман, не гуноҳ қилгандим ерга,
Қандай оқлаш мумкин болакайларнинг
йиғисига лим тўлганча оққан,
ўсимликларга
ҳақиқат элтмаган сув жиноятини.
Руҳимни тебратмас бу сув,
тебратмайди сувни ҳам руҳим —
Бу нариги дунёдаги умримизнинг
ўсимлиги ўсадирган сониясидир.
Бошимда йиғлайди, нега йиғлар ер?
Унга бир шакл беришимни истайди,
шунинг учун ҳам ерга қапишган,
кўзга тўлган очлик бўшатган кўзаларимни —
кўпайган фикрларимни қўлларингизда
ушлай кўрманг асти.
Майли жафокаш қироллигим ва девоналигим
мени ҳам ишқимни
ернинг маст бўлаги каби кашф этсин.
Қайси бир мозийни тирилтирайин
жанг қилмоқ учун?
Қайси ғорга яширайин ўз гуноҳимни?
Қайси бир келажакни танлайин
қочмоқлик учун?
Арфам билан қайси ернинг остида куйлай?
О, кулоллар!
Узумнинг кўк шингиллари
ернинг маст бўлагига
дўнмагунимизга қадар
айланади юзимда базмлар аро.
Туш пайтида уйғонган йигит
Қор ёға бошлабди,
вужуд-вужудимдан совуқ тер оқар,
деразанинг тагида ҳам
ҳеч ким қолмабди,
факатгина қора отлиқлар йўртар.
Кўзларинг
шунчалар яқинки,
ҳамдардлик излайди қалбимдан,
аммо бунда бир ўзим,
боғланганман кузнинг сариқ сумбасига,
руҳим эса титрайди
қорақайин япроғи каби.
Шимол ёққа алангалатар
ёнаётган оҳларни севги.
Бир чақмоқтош топиб ўзингдан
учқун сачратгин.
Қуёш сени севади фақат уйғоқлигингда,
ў, йигит,
фикран қарағайдай
қад ростлаётган йигит,
олгин ушбу замин мевасин —
бир эгилгин:
пастлаб эсган шамол вайрон қилар бор нарсани
қудратли сув бор нарсани оқизиб кетар.
Майсалар қоплаган сўқмоқлар
туш пайти бирлашар магнит доирасида.
Қайси қудуқ бошига отимни боғлай
қайси бир юлдузда кутайин тонгни?
Қайсли уйда, о муҳаббат, сен билан ётай.
Юлдузлар жадвалида сайрайди қушлар,
замин эса тор.
Makedoniya Bolqon yarim orolida joylashgan mamlakat. Bu yurtda yashovchilarning she’riyatga nechog’lik shaydo ekanliklarini birgina misol bilan isbot etish mumkin. Har yili Makedoniyaning Struge shahrida go’zal Oxrid ko’li sohilida jahon shoirlarining mushoirasi o’tkaziladi. Bugun ana shu she’rsevar diyor shoirlaridan biri Radovan Pavlovskining she’rlarini Shavkat Rahmon tarjimasida taqdim etmoqdamiz.
Radovan PAVLOVSKI
SHE’RLAR
Shavkat Rahmon tarjimalari
Taniqli shoir va essechi Radovan Pavlovski 1937 yilda Serbiyaning Nish shaharchasida tug’ilgan. «Qurg’oqchilik, to’y va ko’chmanchilik» «Kema»,«Choshgoh», «Shaffof qilich nurida», «Ilon o’ylab ham ko’rmagan quyosh haqida», «Bazm», «Urug’», «Chaqmoq», «Qorovullar» va boshqa she’riy to’plamlari chop etilgan.
Tush paytida uxlab qolgan yigit
O’lim sadolari
uxlatar seni,
navjuvon yigit.
Ko’zlaringni och!
Ko’katlar, chopqilar sasiga to’lgan
poyonsiz bir dala senga intizor.
Ertalabki oftob — taomli barkash
ustida nonlarin sindirar
yer haydovchilar.
Tush payti kechaning qora iplarin
yashirib qo’ygan.
Tagingda ko’mgansan oyu toshlarni.
Xilvat joydan o’nlab chavandoz
dahshat to’lqiniday bostirib kelar,
Zaifgina o’simlik
yerga bog’lab qo’ygan barmoqlaringni,
Tushgi xumor lablaringdan o’ptirmaguningcha
qo’yvormaydi endi u seni..
Maysalardan ko’tarilar marhum
oshiqlarning qo’shig’i.
Ko’zlaringni ochaqol, yigit!
Tok novdalaridan to’qilgan qayig’im
dengiz sari chorlaydi meni
xirqiragan ovozi bilan.
Goho uyqudagi mavjudotda
jondan asar bo’lmas.
Goho jinnimasmanmi, deb
so’rayman o’zimdan o’zim.
Mana, oqshom tushdi.
Seni uyg’otmoqchi bo’lishar,
Sen esa yulduzlar xaritasin chizarkan
chuqur-chuqur nafas olasan,
ko’zlaringni ochaqol, yigit!
So’ylab bergin qanday tushlar ko’rganingni.
Keyin salqinlamoq uchun tegirmon shamolidan
Temir Daryo bo’yiga boramiz uchqur otda.
Shamoldan tikilgan ko’ylagimni
ezilgan chechak-la qadagach,
uyga kiraman, o, sevgi!
O, navjuvon yigit, aytgil,
agar ko’zlaringni ocholmayotgan bo’lsang,
loaqal tushingda ne ichayotganing ayt?
Uch boshli arab haqida uch boshli qo’shiq
1
Birinchi boshidan moviy shamol otilar,
shundan bog’lar ko’rinmokqa jur’at qilolmas.
Chodirlarni, ohlarni cho’zib yoyadi.
Qishloqlarda kapalakgullarning
ko’zlarini suzdirib o’tar.
Uning ipak kabi ovozi
yosh qizlarning tushiga kirib,
alg’ov-dalg’ov qilar, qilich ishorasi-la
unlarini o’chirar.
Ochlikning ikki tunji
bir-biriga tegar havoda,
giryadan darak berib,
xiralashar so’ng.
Qorlar,
qishloqlarni yoritgan qorlar
erib ketar dahshatdan.
Zargar esa
qizlarning ko’z yoshlaridan
marvarid yasaydi
Qora Arabning moviy shamoliga.
2
Ikkinchi boshidan qizil shamol otilar.
Yonayotgan iplarda o’ralashgan yulduzlar
unga to’shak hozirlar.
O, muhabbat alangasi.
Olov yuragidan kul olib
yopishtirdi ko’rinarli joyga lulliqurt
qoraligi ko’rinib turmog’i uchun.
Uning dardi qo’zir havoda
va oydinda ko’rinar faqat.
Yashil zontlar ustidan
zahar tizillatarkan,
qurbonlarni cho’ktirar dengiz.
So’yilgan, qip-qizil suvlar oqadi
uch yuzta dahshatli dod-faryod bilan
ko’priklarni buzaroq.
Qizil shamol kultepalar bilan
qaytib kelar Qora Arab boshiga.
3
Uchinchi boshidan
qora shamol otilar
senga.
Kema yasab bo’psan daraxtdan.
O, bosqinchi Qora Arab,
Qiliching qinidan
atirgul olding,
Iztirob chek!
Sening ruhing kapalakka aylandi.
Bosqinchi qora arab
1
Girya,
Qo’ng’iroqlar,
Uf,
qanday g’amgin qo’ng’iroqlar!
Qora Arab uchqur otda,
qilichiin yalang’ochlab,
o’tdi oppoq yo’llardan.
Atirgullar erib ketdi
bosh ustnda aylanib,
girya singari
Uh, havoni buzgan
bu qora qilich.
2
Qora Arab uxlagani qora minor sari ketdi.
Biroq uning tushini ko’rsichqonlar kemirar.
Oy daraxtlar orqasiga yashirinar bog’da.
Nog’oralar, surnaylar,
Bu kimning nish urayotgan danagidir.
Qora Arab aylanar
qora yo’llarda,
Qilichiga kakku qo’nib
«Kuk-ku»lay boshlar.
Birga uxlamaydi yurak va qilich,
«Kuk-ku»lay boshlar.
Uyqudan qo’rqaman,
aqldan ozgan holda
uyg’onishdan qo’rqaman.
3
Suvlar qurib qoldi.
Men uchun bir ohni chechakday uzgin.
Qiyindir yurakni o’ldirmak.
O,bosqinchi Qora Arab!
So’ylashaman halok etilgan
ruhlar bilan yarim kechasi.
Goho toshqin bo’lar
faqatgina bir odam uchun.
Suv bosqini
1
Suv Bosqinining moviy nog’orasi
daranglar adirlarda.
Sohildagi uyda sarosimalik.
Boshimizni og’ir suvga
to’ldirar osmon,
o chiroyli dunyomiz!
Naslimizni yerga ko’mmoq zarur.
Uchma, bas qil parvozni, qushcha,
og’irlikni ko’tarma.
Bizni o’rib ketdilar oyog’imizdan.
Ko’rqib ketdim qop-qorong’i omborlardagi
tez unayotgan urug’larning tovushlaridan.
Yetti kun deganda
paydo bo’ldi osmon tubidan
vahimali Bosqin soyasi.
2
Og’ir o’tgan yozning guldiragan qaldirog’i.
Otim chopib o’tar
qorong’i dalalardan yop-yorug’ dalalarga.
Uh, tagimdagi qoraqashqa uchqur otim,
uchqunlar sachratgin tuyoqlaringdan,
yondirgil meni.
Hayvonlar to’shagida uxlayman bu tun.
Maysalar shivirlar boshim ustida.
Unikidir moviy suvlar,
meniki — yulduz,
suvga cho’kib o’lgan odam fikriday
ochilmoqchi fikringizni ochguvchi yulduz.
3
To’qqizinchi osmonda otim.
Neki eksam, ekkanimdan girya undi.
Non ustida xoch va sovuq chog’irlar.
Osmonda ko’rinar vahimali Bosqin sharpasi.
Yotay desam, to’shak meni qabul qilmas,
Meni cho’kkan odamday sevadi suv.
Urug’ sochuvchilar
Urug’ sochuvchilar
yomg’irni qo’msagan urug’lik don-la
zanglab ketgan pluglarni yerga ko’miboq
dam olishga o’tirdilar xudolar kabi.
Og’ir suvlar hansiraru
qaytadan yasar
oqimlar buzvorgan doiralarin.
Bekatda bir juvon
chiqayotgan oyni kuzatar,
dunyo bo’ylab suzar bo’sasi.
O’rmonlarni chirmadim chilvirlar bilan,
buloqlardan daryolarni qo’yib yubordim,
so’ngra o’pib qo’ydim,
yashayversin homilador ayol singari.
Tepamda turibdi urug’ Sochuvchi.
Urug’lari achchiq bir meva yetilar,
ularni ham ekaman.
O’sish go’zaldir.
Egatda yotaman
sim tor uzra yotganday,
unayotgan urug’larning kuyini tinglab.
Meni izlang —
qalin o’rmon toqi tagida
quvvat berib yashnataman,
yetilmagan har bir giyoh, har bir chechakni.
Bir zum to’xta qarshimda
bir-birimizga uzoq-uzoq tikilmoq uchun,
bizdan tug’iladiganni
himoya qilmoq uchun.
Bu —
to’fonlardan keyingi birinchi bahor.
Javdar
Tog’larimda ekiladigan javdarning
yopishqoq ham uzundir guli. Javdar hidini
gulduraklar yoyar va bu har yil iyunda
Bug’doy yetilganda sodir bo’ladi. Yashil-sarg’ish
javdarga qarab turib vaqtning bir tekisda
to’lqinlanib o’tayotganin ilg’amoq mumkin.
Pishgan javdarni, bog’-bog’ boylangan,
g’aram-g’aram javdarni
kun bo’yi qizdirgan quyoshning tafti
pasayishi bilanoq
bolalar, xotinlar yelkalarida,
otlarda, eshaklarda eltishar
oy chiqqan chog’ida
toshloq yo’llardan
butun-butun oilalar, butun-butun mahallalar
jazirada ikki guldurak aro
javdar bog’larini eltishar, bundan tashqari
ular saharmardonlardan qoq tunlargacha
o’lim va balolar changalidan,
ona ko’kragidan erta yulingan buvak kabi
yo’qlik qa’ridan umrim
qanday yulib olingan bo’lsa,
xuddi shunday tosh ustida undirilgan
hosil uchun jonlarini jabborga berar.
Endi javdar qishloq o’rtasidagi
xirmonlarda uyulib,
go’yo oltin uyumiday o’sa boshlaydi.
Nogoh bulutlar kelar adir ortidan
yopirilgan lashkar singari.
Butun qishloq derazalardan inlaridan
qaragan asalarilarday
bulutlarning metallarni, tunukalarni,
tovoqlarni,stollarni, o’roqlarni
taraqlatib urayotganin kuzatib turar.
Yirik-yirik tomchilar shishib ketgan tomirlarga
urila boshlaydi tobora tezroq,
olov va suv aylantirar tegirmon novlarini.
Mana, javdar tortilar, yulib olindi
tabiatdan mashaqqatli yil.
Ta’qib
Bor donni yeb bo’ldilar. Bor g’allazorlar
xarob bo’ldi. Tog’larni buzdilar. Javdarni
simto’rlardan, elaklardan o’tkazdilar,
ammo topmadilar Don yuragini.
O’tkazdilar to’ylarin shoshib. Qonun oldida
bog’ladilar er-xotinlik ittifoqini.
Qurg’oqchilik va To’fonni nikohladilar,
ammo topmadilar Don sevgisini.
Kulollar
Oynabad toshlardagi suv o’tloqlari
tasavvurim bilan birga aylanar.
Meni endi o’z yurtimda hech kim tanimas.
Bilmayman, ne gunoh qilgandim yerga,
Qanday oqlash mumkin bolakaylarning
yig’isiga lim to’lgancha oqqan,
o’simliklarga
haqiqat eltmagan suv jinoyatini.
Ruhimni tebratmas bu suv,
tebratmaydi suvni ham ruhim —
Bu narigi dunyodagi umrimizning
o’simligi o’sadirgan soniyasidir.
Boshimda yig’laydi, nega yig’lar yer?
Unga bir shakl berishimni istaydi,
shuning uchun ham yerga qapishgan,
ko’zga to’lgan ochlik bo’shatgan ko’zalarimni —
ko’paygan fikrlarimni qo’llaringizda
ushlay ko’rmang asti.
Mayli jafokash qirolligim va devonaligim
meni ham ishqimni
yerning mast bo’lagi kabi kashf etsin.
Qaysi bir moziyni tiriltirayin
jang qilmoq uchun?
Qaysi g’orga yashirayin o’z gunohimni?
Qaysi bir kelajakni tanlayin
qochmoqlik uchun?
Arfam bilan qaysi yerning ostida kuylay?
O, kulollar!
Uzumning ko’k shingillari
yerning mast bo’lagiga
do’nmagunimizga qadar
aylanadi yuzimda bazmlar aro.
Tush paytida uyg’ongan yigit
Qor yog’a boshlabdi,
vujud-vujudimdan sovuq ter oqar,
derazaning tagida ham
hech kim qolmabdi,
fakatgina qora otliqlar yo’rtar.
Ko’zlaring
shunchalar yaqinki,
hamdardlik izlaydi qalbimdan,
ammo bunda bir o’zim,
bog’langanman kuzning sariq sumbasiga,
ruhim esa titraydi
qoraqayin yaprog’i kabi.
Shimol yoqqa alangalatar
yonayotgan ohlarni sevgi.
Bir chaqmoqtosh topib o’zingdan
uchqun sachratgin.
Quyosh seni sevadi faqat uyg’oqligingda,
o’, yigit,
fikran qarag’ayday
qad rostlayotgan yigit,
olgin ushbu zamin mevasin —
bir egilgin:
pastlab esgan shamol vayron qilar bor narsani
qudratli suv bor narsani oqizib ketar.
Maysalar qoplagan so’qmoqlar
tush payti birlashar magnit doirasida.
Qaysi quduq boshiga otimni bog’lay
qaysi bir yulduzda kutayin tongni?
Qaysli uyda, o muhabbat, sen bilan yotay.
Yulduzlar jadvalida sayraydi qushlar,
zamin esa tor.
Кеча кун бўйи Шавкат Раҳмоннинг «Сайланма»сини ўқидим. Шоир қўллаган ташбеҳлар, табиатнинг ўзидан: тошлардан, гуллардан, гиёҳлардан топган образлари мени яна ҳайратга солди.Шунга ўхшаш, жонли сурат каби мисралар қатидан чиқиб келадиган образларни яратиш яна кимгадир насиб этармикан, деб ўйладим. Ҳарқалай,бунда у қўл урган таржималарнинг муҳим ҳиссаси бўлгани аниқ.(Гулноз)